Ana akèh saran kanggo wong sing berduka. Tapi carané wong berduka ora padha. Dadi, saran sing cocog ya isa waé béda-béda.

Ing Alkitab ana saran-saran sing bermanfaat. Para ahli ya setuju nèk saran-saran kuwi apik.

• Menurut para ahli, wong sing ditinggal mati butuh bantuan lan dhukungan saka keluarga lan kanca-kanca. Tapi nèk njenengan lagi péngin dhèwèkan, ya kuwi ora apa-apa.

• Aja nganti njenengan ora gelem dibantu sama sekali. Nèk pas butuh bantuan, njenengan kudu ngomong.

• Mémang kadhang butuh wektu kanggo dhèwèkan, tapi aja keterusan.

AYAT: ”Wong loro bareng-bareng luwih apik timbang dhèwèkan . . . Nèk sing siji tiba, sing sijiné isa nulungi.”​—Pengkhotbah 4:9, 10.

• Bèn isa tetep séhat, kudu mangan buah-buahan lan sayur. Terus aja mangan sing terlalu berlemak.

• Ngombé banyu putih sing cukup utawa jus buah.

• Nèk ora doyan mangan, mangané sithik-sithik waé. Terus isa ngombé vitamin. a

• Bèn perasaané plong, isa olahraga. Hasilé dadi ora terlalu sedhih manèh.

AYAT: ”Ora ana wong sing sengit karo badané dhéwé, ning badané mesthi dijaga lan diopèni.”—Éfésus 5:29.

• Nèk nangis terus, awaké mesthi kesel. Njenengan butuh turu.

• Aja kakèhan ngombé alkohol utawa minuman sing mengandung kaféin, mengko ora isa turu.

AYAT: ”Luwih apik istirahat sedhéla timbang kerja keras akèh, merga kuwi kaya ngupaya ngoyak angin.”​—Pengkhotbah 4:6.

• Carané wong berduka kuwi béda-béda, makané carané ngatasi ya béda-béda.

• Nèk péngin curhat, coba curhat karo kanca cedhak. Tapi nèk ora péngin curhat, ya ora apa-apa.

• Nèk kudu nangis bèn isa lega, ya ora apa-apa. Tapi ora kabèh wong kudu kaya ngono.

AYAT: ”Nèk lagi sedhih, ya wong kuwi dhéwé sing isa ngrasakké.”​—Wulang Bebasan 14:10.

• Nèk lagi sedhih, aja terus malah mabuk-mabukan utawa nganggo narkoba merga kuwi berbahaya. Ya mungkin awalé isa lali masalahé, tapi sakjané masalahé ora ilang, ning malah dadi tambah masalah liya.

AYAT: ”Ayo ngresiki uripé awaké dhéwé saka apa waé sing nggawé . . . najis.”​—2 Korintus 7:1.

• Nèk sibuk, ora bakal sedhih terus.

• Misalé njenengan isa dolan karo kanca, belajar ketrampilan sing anyar, utawa piknik.

• Nah, mengko suwé-suwé rasa sedhihé isa berkurang.

AYAT: ”Kabèh ana wektuné, . . . wektu kanggo nangis lan wektu kanggo ngguyu, wektu kanggo sambat lan wektu kanggo nari.”​—Pengkhotbah 3:1, 4.

• Nèk isa, ndang langsung beraktivitas kaya biasané manèh.

• Nèk tetep beraktivitas kaya biasané, misalé nyambut gawé, sekolah, utawa liya-liyané, njenengan bakal semangat manèh.

• Nèk terus sibuk, mengko suwé-suwé rasa sedhihé isa berkurang.

AYAT: ”Wong kuwi ora bakal ngrasa nèk dina-dinané cepet banget liwaté, merga Gusti Allah sing bener nggawé dhèwèké sibuk ngrasakké senengé atiné.”​—Pengkhotbah 5:20.

• Nèk kesusu, mengko isa gela. Misalé, aja langsung pindhah omah, pindhah gawéan, utawa nyingkirké barang barangé.

• Mungkin isa nunggu sik nganti perasaané luwih tenang.

AYAT: ”Rencanané wong rajin mesthi bakal berhasil, ning wong sing kesusu tumindak mesthi bakal mlarat.”​—Wulang Bebasan 21:5.

• Njenengan isa tetep ngéling-éling kenangan sing nyenengké karo dhèwèké.

• Kenangané kuwi isa ditulis. Njenengan ya isa nglumpukké foto utawa barang-barang kenangané.

• Nèk isih sedhih, barang-barangé kuwi isa disimpen sik. Mengko nèk wis luwih tenang perasaané utawa lagi kangen, isa didelok manèh.

AYAT: ”Kowé kudu éling jaman mbiyèn.”​—Pangandharing Torèt 32:7.

• Njenengan isa liburan.

• Nèk ora isa libur suwé-suwé, mungkin njenengan isa dolan ing pantai, ing taman, utawa ing panggonan liya.

• Meskipun liburané mung sedhéla, njenengan isa seneng lan ora sedhih terus.

AYAT: ”Ayo lunga ing panggonan sing sepi bèn awaké dhéwé isa istirahat sedhéla.”​—Markus 6:31.

• Nèk mbantu wong liya, njenengan isa seneng soalé ora terus mikirké masalahé dhéwé.

• Njenengan isa menghibur kanca utawa keluarga, merga meréka ya mesthi ngrasa kélangan.

• Nèk gelem mbantu lan nguwatké wong liya, mesthi isa bahagia.

AYAT: ”Mènèhi kuwi luwih bahagia timbang diwènèhi.”​—Kisah 20:35.

• Biasané wong sing bar ditinggal mati dadi mikir nèk urip iki ora pasti.

• Makané kudu mikir selama iki uripé piyé.

• Terus ya kudu mikir apa sing péngin diutamakké saiki.

AYAT: ”Luwih apik lunga menyang panggonan layat timbang menyang panggonan pésta, merga kabèh wong akhiré mati. Wong sing urip kudu ngéling-éling kuwi ing pikirané.”​—Pengkhotbah 7:2.

Mémang mungkin njenengan isa waé tetep ngrasa kélangan. Tapi nèk berupaya ngetrapké 12 saran ing artikel iki, njenengan isa luwih semangat.