1. Shingra tara tsin-yam a matu hkyen lajang da ai gaw, hpa majaw hpaji rawng ai kun?

 TAU hkrau hkyen lajang da ai gaw, asak hpe hkye ya lu ai. Ga shadawn, shingra tara tsin-yam byin ai shaloi, tau hkrau hkyen lajang da ai ni gaw, law malawng asak lawt lu ai, kaga ni hpe mung karum ya lu ai. Masha ni hpe karum ya ai Urawpa kaw na uhpung langai ndai hku tsun ai: “Atsawm hkyen lajang da ai gaw asak hpe hkye la lu ai.”

2. “Ru tsang kaba” a matu anhte hpa majaw hkyen lajang da ging ai kun? (Mahte 24:44)

² “Ru tsang kaba” gaw akajawng sha byin wa na re. (Mat 24:21) Kaga shingra tara tsin-yam ni hte n bung ai. Hpa majaw nga yang, byin wa na hpe anhte chye ai majaw re. Lai wa sai shaning 2,000 daram hta, dai nhtoi a matu jin jin rai nga na matu, shi hpang hkan ai ni hpe Yesu sadi jaw wa ai. (Mahte 24:44 hpe hti u.) Anhte hkyen lajang da yang, yakhkak ai dai aten hpe hkamjan lu na, kaga ni hpe mung hkamjan lu hkra karum ya lu na re.—Luk 21:36.

3. Hkamjan lu ai atsam, matsan dum myit hte tsawra myit gaw ru tsang kaba a matu jin jin rai nga lu hkra gara hku karum ya lu ai kun?

³ Ru tsang kaba a matu jin jin rai nga lu hkra, karum ya lu ai atsam ningja 3 hpe yu yu ga. Grai sawng ai tara jeyang ai shiga hkaw tsun na matu lit lu ai, n kamsham ai ni anhte hpe ninghkap ai nga yang, gara hku bai htang na kun? (Shr 16:21) Yehowa a ga madat na matu, shi anhte hpe makawp maga ya na ngu ai hpe kam na matu, hkamjan lu ai atsam ra na re. Anhte a hpunau nauna ni shanhte a arung arai nkau mi (sh) yawng sum mat yang anhte hpa galaw na kun? (Hab 3:17, 18) Shanhte hpe karum ya na matu, matsan dum myit ra na re. Mungdan ga daga ni gasat ai majaw, aten ladaw mi hpunau nauna ni hte rau nga ra yang gara hku kun? (Eze 38:10-12) Dai yakhkak ai aten hpe hkamjan lu na matu ngang kang ai tsawra myit nga ra ai.

4. Hkamjan lu ai atsam, matsan dum myit hte tsawra myit hpe matut shalat la ra na ngu ai lam hpe Chyum Laika hta gara hku tsun da ai kun?

 ⁴ Hkamjan lu ai atsam, matsan dum myit hte tsawra myit hpe matut madun na matu, Chyum Laika hta n-gun jaw da ai. Luka 21:19 hta, “nanhte gaw hkam sharang ai hte asak wenyi jahkrung la lu na ma rin dai” ngu tsun da ai. Kolose 3:12 hta, “matsan dum ai . . . dagraw” na matu tsun da ai. 1 Htesaloni 4:9, 10 hta, “shada da tsaw ra nga na, Karai Kasang a sharin achyin ai ga nanhte nan hkam la ma nit dai rai nna, . . . shing rai galaw nga myit dai. Rai ti mung, hpu nau ni e, nanhte dai hta e naw law htam wa” mu ngu n-gun jaw da ai. Dai chyum daw yawng gaw, hkamjan lu ai atsam, matsan dum myit hte tsawra myit madun nga ai sape ni hpe ka wa ai re. Shanhte gaw dai atsam ningja ni hpe matut madun ra ai. Anhte mung dai hku galaw ra ai. Dai atsam ningja langai hpra hpe, tsa ban 1 na Hkristan ni gara hku madun wa ai lam, shanhte hpe gara hku kasi la lu ai lam hte, ru tsang kaba a matu jin jin rai nga ai hpe gara hku sakse madun lu ai lam ni hpe hkaja lu na re.

5. Tsa ban 1 na Hkristan ni gaw mayak mahkak ni hpe gara hku hkamjan wa ai kun?

⁵ Tsa ban 1 na Hkristan ni hkamjan lu ai atsam ra wa ai. (Heb 10:36) Shanhte gaw masha law malawng hkrum ai manghkang sha n-ga, kaga manghkang ni hpe naw hkrum ai. Shanhte law malawng gaw, Yuda nawku htung ningbaw ni, Roma asuya ni a majaw sha n-ga, shanhte a nta masha ni a majaw mung zingri zingrat hkrum ai. (Mat 10:21) Nawku hpung kata hta mung makam masham htak ai ni a shingkang ka-up ai lam, shanhte a hka bra shangun ai sharin achyin ai lam ni hpe mung naw gasat ra ai. (Kas 20:29, 30) Raitim, shanhte sadi dung let hkamjan wa ai. (Shr 2:3) Gara hku nna kun? Yoba zawn hkamjan wa ai Chyum Laika kaw na kasi ningli ni hpe atsawm myit sawn sumru ai hku nna re. (Yak 5:10, 11) Hkamjan lu na matu shanhte akyu hpyi ai. (Kas 4:29-31) Hkamjan yang lu na akyu hpe myit maju jung ai.—Kas 5:41.

6. Ninghkap ai lam ni hpe hkamjan wa ai Marita kaw na hpa sharin la lu ai kun?

⁶ Karai a Mungga hte laili laika ni kaw na hkamjan lu ai hte seng ai kasi ningli ni hpe ayan hkaja na, myit sawn sumru na nga yang hkamjan lu na re. Dai hku galaw ai majaw, Albania mungdan kaw na nauna Marita gaw, nta masha ni a grai sawng ai ninghkap ai lam hpe hkamjan lu wa ai. Shi ndai hku tsun ai: “Chyum Laika kaw na Yoba a labau hpe hti ai shaloi grai n-gun lu wa ai. Shi grai yakhkak hkrum ai gaw kade a majaw re ai hpe n chye ai. Raitim, ‘ngai si ai du hkra nye myit tsup ai hpe ngai nyet kau na n rai’ ngu tsun wa ai. (Yob 27:5) Nye a masa gaw Yoba daram n sawng shi ai. Ndai mayak mahkak a shingdu kaw kadai nga taw ai hpe Yoba n chye tim, ngai gaw chye ai.”

7. Ya aten grai sawng ai mayak mahkak ni n hkrum tim pyi hpa galaw na matu sharin la ging ai kun?

⁷ Anhte a myit tsang ai lam ni hpe Yehowa kaw chyahkring hkring akroi anoi akyu hpyi ai hku nna, hkamjan lu ai atsam grau nga hkra galaw lu ai. (Hpl 4:6; 1 Ht 5:17) Ya aten hta nang gaw grai sawng ai manghkang ni hkrum yang she hkrum na re. Raitim, myit daw ai, myit shuk ai, hpa galaw na hpe n chye ai aten hta Yehowa a lam matsun hpe nang tam ai n rai? Ya hkrum nga ai kaji kajaw manghkang ni a matu Karai Kasang kaw karum hpyi ai nga yang, htawm hpang hta grau kaba ai mayak mahkak ni hkrum wa ai shaloi hta mung, dai hku galaw na matu htingnut sana n re. Na a matu, gara aten hta gara hku galaw ya ra na ngu ai hpe Shi chye ai lam nang teng sha kam wa na re.—Shk 27:1, 3.

8. Ya aten hkrum nga ai mayak mahkak ni hpe hkamjan ai gaw hkrum wa na mayak mahkak ni hpe hkamjan lu hkra karum ya ai hpe nauna Maira kaw na gara hku chye lu ai kun? (Yaku 1:2-4) (Sumla hpe mung yu u.)

⁸ Ya hkrum ai mayak mahkak hpe hkamjan lu yang, du wa na ru tsang kaba hpe mung hkamjan  lu na re. (Rom 5:3) Hpa majaw dai hku lu tsun ai kun? Mayak mahkak langai hpe hkamjan lu shagu, hkrum wa na mayak mahkak ni hpe hkamjan lu hkra karum ya ai hpe hpunau nauna law law chye wa ai. Yehowa a karum shingtau lam hte manghkang langai hpe hkamjan ai shaloi, shanhte hpe Yehowa karum ya mayu ai ngu ai hpe grau kam wa ai. Dai zawn kam ai myit gaw, hkrum wa na mayak mahkak ni hpe hkamjan lu shangun ai. (Yaku 1:2-4 hpe hti u.) Lai wa sai aten hta hkamjan lu wa ai lam gaw, ya hkrum nga ai mayak mahkak ni hpe matut hkamjan lu hkra karum ya ai hpe Albania mungdan kaw na ningshawng nauna Maira chye wa ai. Kalang lang, shi chyu sha manghkang law law hkrum nga ai ngu hkamsha ai. Lai wa sai 20 ning ting Yehowa shi hpe gara hku karum ya wa ai ngu ai lam hpe bai myit ai. Dai hpang, shi hkum shi ndai hku tsun ai: ‘Sadi dung u. Mayak mahkak law law hpe hkamjan lu hkra Yehowa nang hpe karum ya wa sai. Dai majaw, shi hpe matut nawku mat u.’ Nang mung hkamjan lu hkra Yehowa karum ya wa sai lam ni hpe bai myit yu u. Manghkang langai hpe nang hkamjan shagu, dai hpe Shi mu nna shaman chyeju jaw na hpe kam u. (Mat 5:10-12) Rai yang, ru tsang kaba hpang wa ai shaloi, gara hku hkamjan ra na ngu ai hpe chye wa na, matut nna hkamjan lu hkra mung dawdan da lu na re.

9. Suri mung, Antioki na nawku hpung gaw matsan dum myit gara hku madun wa ai kun?

⁹ Yuda mung na Hkristan ni lusha hku hku ai shaloi hpa byin wa ai hpe myit yu u. Dai lam hpe Suri mung, Antioki mare na nawku hpung na ai shaloi, Yuda mung kaw na hpunau nauna ni hpe matsan dum wa na gaw teng sha re. Dai majaw tatut mung karum ya wa ai. Shanhte gaw, “Yuda mung na kahpu kanau ni hpang de langai hte langai rai lu ai made karum dat na nga, myit shatawng da ma ai.” (Kas 11:27-30) Hku hku ai lam hkrum ai hpunau nauna ni gaw, grai tsan ai shara hta nga ai raitim, Antioki na Hkristan ni gaw shanhte hpe karum na matu dawdan da ai.—1 Yh 3:17, 18.

10. Shingra tara tsin-yam hkrum ai hpunau nauna ni hpe matsan dum myit gara hku madun mai ai kun? (Sumla hpe mung yu u.)

¹⁰ Shingra tara tsin-yam hkrum nga ai hpunau nauna ni a lam na ai shaloi anhte mung matsan dum myit madun mai ai. Tsin-yam hkrum nga ai ni hpe lawan ladan tatut karum ya lu hkra, myitsu salang ni hpe san ai hku nna, mungkan grup alu bang ai hku nna, akyu hpyi ya ai hku nna karum ya mai ai. b (Gsh 17:17) Ga shadawn, 2020 hta Kobit 19 kap bra ana byin ai ni hpe lanu lahku na matu, mungkan ting hta Shingra Tara Hkye Mawai Komiti 950 jan hpe hpawng de wa ai. Hkye mawai komiti hta lawm ai ni gaw shakawn hkrum ging ai. Hpunau nauna ni hpe matsan dum ai majaw, hkye mawai arung arai ni sa ya ai, Yehowa hpe matut nawku lu hkra karum ya ai. Masa nkau mi hta, nta ni hte nawku ai shara ni hpe bai gram ya ai, bai gap ya ai.—2 Korinhtu 8:1-4 hte shingdaw yu u.

11. Matsan dum myit madun ai gaw sumsing kawa hpe shagrau ai lam gara hku byin shangun ai kun?

¹¹ Tsin-yam hkrum ngut ai hpang anhte madun ai matsan dum myit hpe kaga masha ni sadi hkrup ai. Ga shadawn 2019 hta, Hariking Doriyan a majaw, Bahama mungdan kaw na Nawku Htingnu langai htenza mat ai. Dai hpe hpunau ni bai gawgap nga ai shaloi, Sakse Hkam n re ai Kanhtraita langai hpe kade daram htum na ngu ai hpe san ai. Shi ndai hku tsun ai: “Jak rai ni, bungli masha ni, arung arai ni hpe ngai alu bang mayu ai. Nanhte a uhpung hpe ngai gaja wa karum ya mayu ai. Nanhte shada karum hkat nga ai hpe ngai grai yu kaba mat ai majaw re.” Mungkan na masha law malawng gaw Yehowa hpe n chye ai. Raitim, Yehowa Sakse ni hpe gaw sadi  hkrup ai. Anhte matsan dum myit madun ai majaw, “nachying matsan dum chye ai” Karai Kasang a lam hpe masha ni myit lawm wa ai gaw kabu hpa re.—Ehp 2:4.

12. Ya aten matsan dum myit hpe shalat la ai gaw, ru tsang kaba a matu gara hku hkyen lajang ya ai kun? (Shingran 13:16, 17)

¹² Ru tsang kaba laman, matsan dum myit hpa majaw madun ra na kun? Ndai mungkan a asuya ni hpe n madi shadaw ai ni gaw, ya mung, ru tsang kaba laman hta mung yakhkak hkrum na ngu Chyum Laika hta tsun da ai. (Shingran 13:16, 17 hpe hti u.) Hpunau nauna ni gaw, madung ra kadawn ai lam ni lu na pyi yak wa chye ai. Anhte a hkawhkam Hkristu Yesu gaw, tara jeyang na matu du wa ai shaloi, anhte matsan dum myit madun nga ai hpe mu shangun mayu ai n rai? “Mungdan ngu ai sali wunli hpe hkam la mu” ngu nna saw shaga hkrum mayu ai n rai?—Mat 25:34-40.

13. Roma 15:7 hta tsun da ai hte maren, tsa ban 1 na Hkristan ni gaw shanhte a tsawra myit hpe gara hku madun wa ai kun?

¹³ Tsawra myit gaw, tsa ban 1 na Hkristan ni a matu masat dingsat byin wa ai. Raitim, shanhte tsawra myit madun na matu loi wa ai kun? Roma mare na nawku hpung hta shai ai lam amyu myu nga ai. Shanhte hta Mawshe a Tara hpe hkan sa wa ai Yuda ni sha n-ga, shingdu labau n bung ai maigan masha ni mung nga ai. Nkau mi gaw, shanglawt hte mayam ni, nkau mi gaw mayam madu ai ni rai chye ai. Dai Hkristan ni gaw, dai zawn shai ai lam ni hpe gara hku tawt lai nna, tsawra myit gara hku madun wa ai kun? “Shada da hkap hkalum la mu” ngu nna shanhte hpe kasa Pawlu n-gun jaw wa ai. (Roma 15:7 hpe hti u.) Shi tsun ai gaw hpa lachyum rai kun? “Hkap hkalum” ngu nna ga gale da ai ga si gaw, langai ngai a nta (sh) manang hpawng zawn re ai shara ni hta, marai langai ngai hpe tsawra myit hte manam daw na matu hkap la ai lachyum re. Ga shadawn, hprawng mat ai mayam Onesimo hpe “hkap hkalum la” na matu Hpilemon hpe Pawlu tsun wa ai. (Hpm 17) Hkristan makam masham a lam loi mi sha chye ai Apolo hpe Priskila yan Akula gaw, “hkap hkaum la nna hku hku hkau hkau kanawn mazum ai.” (Kas 18:26, NWT) Dai Hkristan ni gaw shai ai lam ni a majaw, shanhte a lapran hta manghkang byin na ahkang n jaw ai sha, shada da hkap hkaum la ma ai.

14. Anna hte shi a madu wa gaw tsawra myit gara hku madun wa ai kun?

¹⁴ Kanawn mazum na matu hpunau nauna ni hpe hkap hkalum la ai hku nna, anhte mung tsawra myit madun mai ai. Rai yang, shanhte mung anhte hpe tsawra myit madun wa na re. (2 Ko 6:11-13) Anna hte shi a madu wa a lam hpe myit yu ga. Sinna Ahprika de sasana magam lit nnan hte htawt nna kade n na yang, Kobit 19 kap bra ana byin hpang wa ai. Dai majaw, hpunau nauna ni hte masha nan n lu hkrum ai. Shan gaw tsawra myit gara hku madun lu na? Hpunau nauna ni hte video matut mahkai nna, shanhte hte grau hku hkau mayu ai lam tsun dan ai. Hpunau nauna ni gaw myit hkra mat nna, shanhte maga kaw na phone shaga ai, laika sa ai lam ni pyi galaw wa ai. Shan gaw hpa majaw dai hku galaw wa ai kun? Anna ndai hku tsun ai: “Ngai hte nye a nta masha ni hpe masa kaja ai aten ni hte n kaja ai aten ni hta, tsawra myit madun wa ai hpunau nauna ni hpe ngai galoi n malap ai. Shanhte a kasi ningli ni gaw, tsawra myit madun na matu ngai hpe shadut ya ai.”

15. Hpunau nauna yawng hpe tsawra ai Banesa a kasi ningli kaw na hpa sharin la lu ai kun? (Sumla hpe mung yu u.)

¹⁵ Anhte law malawng gaw akyang lailen n bung ai, shingdu labau n bung ai hpunau nauna ni hte rau nawku hpung kaw nga nga ai. Kaja ai atsam ningja ni hpe myit maju jung ai hku nna yawng hpe tsawra myit madun mai ai. Nyu Zilan mungdan hta magam gun nga ai nauna Banesa gaw, shi a nawku hpung na nkau mi hte kaja ai hku hkau lam nga na matu yak nga ai. Shi myi  yu ju ai ni hpe koi na malai, shanhte hpe aten jaw kanawn mazum na matu dawdan da ai. Dai hku galaw ai majaw, shanhte hpe Yehowa hpa majaw tsawra ai lam chye wa ai. Shi ndai hku tsun ai: “Nye madu wa hpung kawan byin wa ai shaloi, akyang lailen n bung ai hpunau nauna ni hte grau nna aten jaw kanawn mazum wa ai. Shanhte hte hku hkau na matu grau loi wa ai. Ya ngai masha amyu myu hpe tsawra chye wa sai.” Akyang lailen amyu myu nga ai masha ni hpe nawku na ahkang jaw da ai hpe yu yang, Yehowa mung yawng hpe tsawra ai lam chye lu ai. Kaga ni hpe Yehowa mu ai zawn mu chye hkra sharin la na nga yang shanhte hpe tsawra ai lam sakse madun ai re.—2 Ko 8:24.

16. Ru tsang kaba laman tsawra myit madun na matu hpa majaw ahkyak ai kun? (Sumla hpe mung yu u.)

¹⁶ Ru tsang kaba laman tsawra myit nga na matu grai ahkyak ai. Ru tsang kaba hpang wa ai shaloi, makawp maga lam gara kaw tam mu na kun? Moi na Babelon ni gasat wa ai shaloi, hpa galaw na hte seng nna Shi a masha ni hpe Yehowa ndai hku lam matsun wa ai: “Nye a amyu masha ni e, sa ma rit; kata gawk de shang nna, chyinghka la da u: pawt sindawng ai lai mat ai du hkra, na hkum hpe chyahkring mi makoi da u.” (Esa 26:20) Ru tsang kaba laman, dai hte bung ai lam matsun ni anhte hkan sa ra chye ai. “Kata gawk” ngu ai gaw, anhte a nawku hpung ni hpe tsun ai rai na re. Hpunau nauna ni hte matut kahkyin gumdin nga yang, Yehowa ga sadi jaw da ai hte maren, ru tsang kaba laman makawp maga hkrum na re. Dai majaw, hpunau nauna ni hpe myit masin mahkra hte tsawra na matu shakut ra ai. Hkye hkrang la hkrum na matu dai hta madung nga ai.

17. Ya aten kaw na hkyen lajang da yang, ru tsang kaba laman anhte hpa galaw lu na kun?

¹⁷ “Yehowa a nhtoi” gaw masha yawng a matu grai yak na aten re. (Zep 1:14, 15) Yehowa a masha ni mung yakhkak hkrum na re. Raitim, ya aten kaw na hkyen lajang da yang, kajawng kaja n byin ai sha, kaga ni hpe mung karum ya lu na re. Anhte hkrum wa chye ai gara mayak mahkak hpe mung hkamjan lu na re. Hpunau nauna ni yakhkak hkrum ai shaloi, shanhte ra ai lam ni hpe madi shadaw ya ai, matsan dum myit madun ai hku nna anhte kaja htum karum ya lu na re. Ya aten kaw nna hpunau nauna ni hpe tsawra na matu sharin la yang, htawm hpang hta mung tsawra myit madun lu na re. Tsin-yam tsindam, yakhkak ai lam ni n nga sana mungkan hta, htani htana asak hkrung lu ai shaman chyeju Yehowa jaw na re.—Esa 65:17.