MĨSOA YA MBIVILIA ĨELEETWʼE
Motalo 6:24-26—“MWĨAĨI Nakũathime na Aikũsũvĩa”
“Yeova nakũathime, na [ũkũsũvĩa]: Yeova nakũtisĩasye ũthyũ wake, na ũkwĩka nesa: Yeova akũkĩlĩlye ũthyũ wake, na ũkũnenga mũuo.”—Motalo 6:24-26; The Bible in Kikamba, 1974.
“MWĨAĨI nakũathime na aikũsũvĩa; MWĨAĨI nakũtisĩasye ũthyũ wake na ũkwĩka nesa; MWĨAĨI akũkĩlĩye ũthyũ wake na ũkũnenga mũuo.”—Motalo 6:24-26, New King James Version.
Kĩla Ĩandĩko ya Motalo 6:24-26 Yonanasya
Ndeto ii syĩsĩkĩe ta ũathimo wa athembi, kana wa Aluni, ũla nĩwe waĩ mũthembi mũnene wa mbee nthĩnĩ wa Isilaeli. (Kuma 28:1) Ngai nĩwe wumanĩte na ũathimo ũsu. (Motalo 6:22, 23) Ngai eeie Mose atĩĩ: “Neena na Aluni na ana make, ũkĩmea, Ũũ nĩwʼo mũkaathima ana ma Isilaeli,” na ĩndĩ Ngai aweta ndeto ila syĩ Motalo 6:24-26. Athembi ala maĩ aĩkĩĩku nĩmaatĩĩie mwĩao ũsu Ngai wanenganĩte. O na nĩmanengete ndaĩa ĩsyĩtwa ya Ngai, Yeova. a Mũsoa wa 27 waĩtye: “Ũũ nĩwʼo [athembi] makaia syĩtwa yakwa ananĩ ma Isilaeli; nakwa ngamaathima.”
“Yeova nakũathime, na [ũkũsũvĩa].” Yeova nũmaathimaa athaithi make kwa kũmasũvĩa, kũmatongoesya, na kũmatetheesya mekale me atanu. (Nthimo 10:22) Nthĩnĩ wa Motalo 6:24-26, ndeto ila itũmĩkĩte mĩsoanĩ ĩsu syĩonanyʼa mũndũ ũmwe. Kĩu no kyonanyʼe wendi wa Ngai wa kũathima kĩla Mũisilaeli e weka, ĩndĩ ti o mbaĩ yonthe yĩ nima.
“Yeova nakũtisĩasye ũthyũ wake, na ũkwĩka nesa.” Kũmũkũlya Ngai ‘atisĩasye mũndũ ũthyũ wake’ kwaĩ no ta kũmũkũlya amwĩke nesa na aimwĩtĩkĩla. b O na ĩngĩ ndeto isu no ialyũlwe ta: “MWĨAĨI nakũtanĩe.” (Motalo 6:25, New International Reader’s Version) Yeova nĩwonasya andũ make ũseo kwa kũmeka nesa, kũmewʼĩa ĩnee, na kũmewʼĩa tei.—Isaia 30:18.
“Yeova c akũkĩlĩlye ũthyũ wake, na ũkũnenga mũuo.” Yeova ‘okĩlasya ũthyũ wake’ kwelekela athaithi make kwa kũmonyʼa kana nũmendete, na kwa kũmanenga mũuo. Kwosana na ĩvuku yĩmwe, “ndeto ya Kĩevelania ĩla yonanasya mũuo (shalom), ndyonanasya o kwĩthĩwa kũte na ithokoo, ĩndĩ o na nĩyonanasya mũndũ kwĩthĩwa e mũima na e na ngwatanĩo nzeo na Ngai.”
Nĩ kana Isilaeli matetheke nĩ moathimo ala mawetetwe mĩsoanĩ ĩsu, yaĩ no nginya mamwĩwʼe Yeova. (Alivai 26:3-6, 9) Yĩla mamwĩwʼa, nĩwamatetheeasya o tondũ wamathĩte. Na ũu nĩwʼo kweethĩiwe ĩvinda yĩla asumbĩ amwe ta Solomoni na Esekia masumbĩkĩte.—1 Asumbĩ 4:20, 25; 2 Mavinda 31:9, 10.
O na kau ti nginya Aklĩsto mawete ndeto isu, no maitũmĩe yĩla meũvoya kwondũ wa ala angĩ, kana yĩla mekwĩkĩa vinya Aklĩsto ala angĩ. (1 Athesalonika 5:11, 25) Yeova ndaalyũkaa. Mavinda onthe nĩwendaa kũmaathima na kũmasũvĩa athaithi make aĩkĩĩku. Kwoou Aklĩsto ma wʼo no methĩwe na mũuo, maimanya kana Yeova nũmatisĩasya “ũthyũ” wake.
Mĩsoa Ĩla Ĩthyũlũlũkĩte Motalo 6:24-26
Ilungu sya mbee ĩkũmi sya ĩvuku ya Motalo niwetete maũndũ ala Ngai watavisye Aisilaeli yĩla maĩ kambinĩ vakuvĩ na Kĩĩma kya Sinai maendete nthĩ ya watho. Vakuvĩ mwaka mũima ũla mekalile kambinĩ, Yeova nĩwamavangie ta mbaĩ na amanenga mĩao ĩla yesie kũtwʼĩka ũtianĩo wa Mĩao.
O na ĩngĩ Yeova nĩwatavisye Mose ũndũ Aluni na ana make, ala manyuvĩtwe matwʼĩke athembi, maaĩlĩte kũathima Isilaeli. (Motalo 6:22, 23) Ĩtina wa ũu, Aluni na nzyawa syake nĩmatũmĩaa ndeto ila syĩ Motalo 6:24-26 kũathima mbaĩ ĩsu. Ĩtina wa ĩvinda, kyaĩ kĩthĩo kya mũthembi kũwetaa ndeto isu ĩtina wa kumya nthembo ya mũthya ĩkalũnĩ, kĩla mũthenya.
Ĩloele vitio ĩĩ nguvĩ wone maelesyo makuvĩ ma ĩvuku ya Motalo.
a Ĩsyĩtwa ya Ngai ya kĩthyomo kya Kĩevelania yĩkothaa kũalyũlwa ta Yeova kĩthyomonĩ kya Kĩkamba. Nĩ kana ũmanye nĩkĩ Mbivilia mbingĩ itũmĩaa ĩsyĩtwa ya ũnene Mwĩaĩi vandũ va ĩsyĩtwa ya Ngai, sisya kĩlungu kĩ na kyongo, “We Yeova Nũũ?”
b Kĩvathũkanyʼo na ũu, Mbivilia yaĩtye kana Yeova nĩwavithaa Aisilaeli ũthyũ wake yĩla walea kwĩtĩkĩla meko moo.—Isaia 59:2; Mika 3:4.
c Kwosana na NIV Study Bible, ĩsyĩtwa ya Ngai kwĩthĩwa yĩtũngĩlĩĩlwe mĩsoanĩ ĩsu “nĩ kwondũ wa kũkindĩlĩĩla na kũelesya ndeto ila syĩ [mũsoanĩ wa 27].” Ĩndĩ andũ amwe maasya kana ĩsyĩtwa ya Ngai kwĩthĩwa yĩtũngĩlĩĩlwe mavinda atatũ mĩsoanĩ ĩsu, kwonanasya kana Ngai nĩ Ũtatũ. Ũũ ti wʼo vailye o na vanini. Ĩvuku yĩmwe yĩeleasya Mbivilia na yĩkwatĩte mbau Ũtatũ yaĩtye kana ĩsyĩtwa ya Ngai kwĩthĩwa yĩtũmĩĩtwe mavinda atatũ mĩsoanĩ ĩsu “kũyaĩ kũtonya kũtuma mũthembi ũla wawetaa ndeto isu, kana andũ ala masyĩthukĩĩasya, methĩwa na woni ta ũsu. Kwosana namo, kũtũngĩlĩĩla ĩsyĩtwa ya Ngai mavinda atatũ kwatumaa ũathimo ũsu woneka wĩ wa kwendeesya mũno, na vate kĩndũ kĩtialĩte.” (The Pulpit Commentary, Ĩvuku ya 2, ĩthangũ ya 52) Nĩ kana ũkwate ũvoo mwingangĩ, sisya kĩlungu “We Ngai Nĩ Ũtatũ?”