Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

Labɩnɩ ña-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ tʋmɩyɛ camɩyɛ

Labɩnɩ ña-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ tʋmɩyɛ camɩyɛ

“Ðenɖe [Yehowa] fezuu wɛɛ yɔ, peeɖe tɩ-yɔɔ wɛtʋ wɛɣ.” —2 KƆR. 3:17.

HENDU: 31, 32

1, 2. (a) Lɩmaɣza ndɩ ndɩ wena ɛyaa wɛnɩ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ yɔɔ? (b) Suwe Bibl yɔɔdʋʋ ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ yɔɔ? (c) Nɛ tɔm ndʋ yɔɔ ɖɩkaɣ cosuu?

ALƖWAATƲ ndʋ halʋ nɔɔyʋ ñɩnaɣ lɩmaɣzɩyɛ naɖɩyɛ kpaɣʋ yɔ, eheyi ɛ-taabalʋ nɔɔyʋ se: “Taayele se mamaɣzɩ ma-ñʋʋ taa, pɩkɩlɩɣ ɖeu se ŋheyi-m mbʋ pɩwɛɛ se mala yɔ.” Halʋ ɛnʋ, ɛtaasɔɔlɩ se ɛlabɩnɩ tʋmɩyɛ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ nɖɩ Yehowa ha-ɩ yɔ, ɛlɛ ɛñɩnaɣ se lalaa iheyini-i mbʋ pɩwɛɛ se ɛla yɔ. Piyele nɛ ña yɔ? Ña-maɣmaɣ ŋsɔɔlɩ lɩmaɣza kpaɣʋ na, yaa ŋñɩnɩɣ se lalaa ɩkpaɣnɩ lɩmaɣza ño-lone taa? Suwe ŋmaɣzɩɣ ña-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ yɔɔ?

2 Ɛyaa wɛnɩ lɩmaɣza ndɩ ndɩ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ yɔɔ. Nabɛyɛ yɔɔdʋʋ se ɛyʋ fɛyɩnɩ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ. Pamaɣzɩɣ se Ɛsɔ tɛm ɖʋʋ mbʋ mbʋ ɛyaa lakɩ pe-wezuu caɣʋ taa yɔ. Lalaa ñɔtɔŋ se ye ɛyʋ ɛwɛ ɛ-tɩ yɔɔ kiya yɔ, pʋbʋ lɛ papɩzɩɣ nɛ pɔtɔ se ɛwɛnɩ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ. Ɛlɛ pʋcɔ nɛ ɖɩnɩɩ tɔm ndʋ tɩ-taa camɩyɛ lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩtazɩ Bibl taa. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, Bibl wɩlɩɣ se alɩwaatʋ ndʋ Yehowa labɩ-ɖʋ yɔ, ɛha-ɖʋ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ɛha-ɖʋ waɖɛ se ɖa-maɣmaɣ ɖɩkpaɣ lɩmaɣza. (Kalɩ Yozuwee 24:15.) Pɩtasɩ lɛ, Bibl cosuu tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ: Ɛzɩma pɩwɛɛ se ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkpakɩɣ lɩmaɣza yɔ? Waɖɛ nɖɩ, ɖɩwɛnɩ kamaɣ na? Ɛzɩma pɩwɛɛ se ɖɩlabɩnɩ ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ tʋmɩyɛ nɛ pɩwɩlɩ se ɖɩsɔɔlɩ Yehowa? Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩñaŋ lɩmaɣza wena lalaa kpakɩɣ yɔ?

ƐBƐ YEHOWA NƐ YESU PA-KƖÐAŊ KPƐLƖKƖƔ-ÐƲ?

3. Kɩɖaʋ ŋgʋ Yehowa ha-ɖʋ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ nʋmɔʋ taa?

3 Yehowa ɖeke wɛnɩnɩ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ kiya, nɛ ɛzɩma ɛlakɩnɩ waɖɛ nɖɩ tʋmɩyɛ yɔ, pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ lɔŋ. Ɛlɩzɩ Izrayɛɛlɩ piya se ‘sɩkɛ ɛ-samaɣ nɖeke.’ (Wp. 7:6-8) Ɛtɩcaɣ yem nɛ ɛkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ. Ɛñɩnaɣ se ɛɖɔ tɔm ndʋ eeheyi ɛ-taabalʋ Abraham pɩlakɩ pɩnzɩ sakɩyɛ yɔ, tɩ-yɔɔ. (Kiɖe 22:15-18) Pɩtasɩ lɛ, Yehowa lakɩnɩ ɛ-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ tʋmɩyɛ paa ɛzɩmtaa se pɩla nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ ɛ-sɔɔlɩm nɛ e-siɣsiɣ wɛtʋ. Ye ɖɩna ɛzɩma ɛɛhɔm Izrayɛɛlɩ piya nɩŋgbaaŋ alɩwaatʋ ndʋ sɩmanɩ ɛ-paɣtʋ yɔɔ tam sakɩyɛ yɔ, ɖɩnaɣ se tɔm ndʋ tɩkɛ toovenim. Alɩwaatʋ ndʋ sikpiɖi sɩ-kɩwɛɛkɩm yɔɔ yɔ, Yehowa wɩlaa se ɛsɔɔlɩ-sɩ nɛ ɛnaɣ sɩ-pʋtɔdɩyɛ. Ɛyɔɔdaa se: “Mankaɣ waʋ pa-tɩgbayɩtʋ, mankaɣ-wɛ sɔɔlʋʋ nɛ laŋɩyɛ kɩbanɖɛ.” (Oz. 14:5) Pɩwɩlɩɣ se Yehowa lakɩnɩ ɛ-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ tʋmɩyɛ camɩyɛ se pɩwazɩ lalaa, nɛ pɩkɛnɩ-ɖʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ siŋŋ.

4, 5. (a) Anɩ Ɛsɔ calɩ haʋ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ? (b) Nɛ ɛzɩma ɛlabɩnɩ-ɖɩ tʋmɩyɛ? (c) Tɔm ndʋ pɩwɛɛ se ɖa-taa paa weyi lɛ, ɛpɔzɩ ɛ-tɩ?

4 Alɩwaatʋ ndʋ Yehowa lɩzaɣ tiyiyaa nɛ ɛyaa yɔ, ɛha-wɛ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ. Yesu ɛcalɩ waɖɛ nɖɩ haʋ, nɛ “ɛkɛ Ɛsɔ weyi paanaɣ-ɩ yɔ ɛ-lɛzʋʋ.” (Kol. 1:15) Pʋcɔ nɛ Yesu kɔŋ tɛtʋ yɔɔ lɛ, ɛɛlɩzaa se ɛñɔʋnɩ ɛ-Caa nɛ ɛtɩtɩŋ Sataŋ wayɩ se pakaɖɩnɩ-ɩ. Pʋwayɩ, Yesu kɔm tɛtʋ yɔɔ lɛ, ɛlabɩnɩ ɛ-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ tʋmɩyɛ camɩyɛ nɛ ɛkaɖɩnɩ takɩm mbʋ Sataŋ kɔnɩ ɛ-yɔɔ yɔ. (Mat. 4:10) Ðoo wena a-taa pakpaɣaɣ-ɩ se pakʋ-ɩ yɔ, ɛtɩmnɩ ɛ-Caa nɛ eheyi-i se ɛtɛm ɛ-taa se ɛlakɩ ɛ-sɔɔlɩm. Ɛyɔɔdaa se: “Caa, ye ŋsɔɔlaa kɔyɔ, ɖɛnɩ mɔ-yɔɔ caɖaɣ kanɛ yɔ, pɩtɛ lɛ pɩtaala ɛzɩ mɔnsɔɔlʋʋ yɔ, ɛlɛ pɩla ɛzɩ ŋsɔɔlʋʋ yɔ.” (Luka 22:42) Tɛtɛ pɩla mbʋ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Yesu nɛ ɖɩlabɩnɩ ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ tʋmɩyɛ nɛ ɖɩɖʋ Yehowa hɩɖɛ nɛ ɖɩla ɛ-sɔɔlɩm. Ɛlɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ toovenim taa?

5 Ɛɛɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Yesu, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖa ɖɔɖɔ Ɛsɔ lɩzɩ-ɖʋ ɛ-lɛzʋʋ. (Kiɖe 1:26) Ɛlɛ ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ wɛnɩ kamaɣ. Ðɩfɛyɩ ɖa-tɩ yɔɔ kiya ɛzɩ Yehowa yɔ. Bibl wɩlɩɣ-ɖʋ se ɛzɩma ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ wɛnɩ kamaɣ yɔ pʋyɔɔ lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩña paɣtʋ ndʋ Yehowa ɖʋʋ-ɖʋ hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa yɔ. Yehowa pɔzʋʋ halaa se poluzi pa-tɩ pa-walaa tɛɛ, nɛ eheyiɣ piya se sɩña sɩ-lʋlɩyaa. (Efɛz. 5:22; 6:1) Ɛzɩma ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ wɛnɩ kamaɣ yɔ, ɛzɩma pɩwɛɛ se ɖɩlabɩnɩ-ɖɩ tʋmɩyɛ? Ye ɖɩlakɩnɩ-ɖɩ tʋmɩyɛ camɩyɛ yɔ, piyeki nɛ ɖihiɣ wezuu maatɛŋ.

MBA PALABƖNƖ PA-TƖ YƆƆ WƐƲ LƖZƲƲ WAÐƐ TƲMƖYƐ CAMƖYƐ NƐ MBA PATƖLA MBƲ YƆ

6. Kɩɖaʋ ŋgʋ wɩlɩɣ se pɩcɛyaa se ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ ɛwɛɛnɩ kamaɣ?

6 Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛ ɖa-tɩ yɔɔ toovenim taa paa ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ ɛwɛnɩ kamaɣ yɔ? Ɛɛɛ, ɖɩpɩzɩɣ. Ɛbɛ yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ mbʋ? Ye ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ ɛwɛnɩ kamaɣ yɔ, pɩkandɩyɩɣ ɖɔ-yɔɔ. Ðɩkpaɣ kɩɖaʋ nakʋyʋ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se ɖɩsaɣ lɔɔɖɩyɛ nɛ ɖiwolo tɛtʋ poliŋ ñɩndʋ natʋyʋ taa. Ɛlɛ ɖɩkpaɣ se paɣtʋ natʋyʋ fɛyɩ habɩyɛ yɔɔ nɛ paa weyi eseɣ ɛzɩ ɛsɔɔlʋʋ yɔ nɛ ɛɖɔŋ habɩyɛ hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ɛsɔɔlaa yɔ. Sɔɔndʋ ɛɛkaɣ-ŋ kpaʋ se ŋsaa lɔɔɖɩyɛ habɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ? Pɩtʋʋ fɛyɩ se sɔɔndʋ kaɣ-ŋ kpaʋ. Ye mbʋ, pɩpɔzʋʋ se ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ ɛwɛɛnɩ kamaɣ pʋcɔ nɛ pɩwazɩ ɖa-tɩŋa. Ye ɖɩñaŋ kamaɣ ŋga Yehowa ɖʋ ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ yɔɔ yɔ, pɩwazɩɣ-ɖʋ. Iyele nɛ ɖɩtazɩ Bibl taa kɩɖaŋ nɩɩyɩ taa nɛ ɖɩna.

7. (a) Tʋkaɣ ŋga kaawɛ Aɖam nɛ kpɩna pɛ-hɛkʋ taa? (b) Kɛdɩ ɛzɩma Aɖam labɩnɩ tʋmɩyɛ ɛ-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ yɔ.

7 Alɩwaatʋ ndʋ Ɛsɔ lɩzaɣ Aɖam yɔ, ɛha-ɩ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ ɛzɩ ɛɛhaʋ tiyiyaa yɔ. Piyeba nɛ Aɖam wɛɛ ndɩ nɛ kpɩna, mbʋ pʋyɔɔ yɔ kpɩna fɛyɩnɩ maɣzɩm ɛzɩ ɛyaa yɔ. Iyele nɛ ɖɩna ɛzɩma Aɖam labɩnɩ ɛ-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ tʋmɩyɛ camɩyɛ yɔ. Yehowa lɩzɩ kpɩna pʋcɔ nɛ ɛlɩzɩɣ Aɖam. Ɛlɛ Aɖam ɛha waɖɛ se ɛha kpɩna hɩla. Bibl tɔŋ se Ɛsɔ ‘kɔnɩ-yɛ abalʋ cɔlɔ se ɛna se ɛlɛ kaayaa-yɛ suwe.’ Alɩwaatʋ ndʋ Aɖam cɔnɩ paa kpɩnɛ nɖɩ nɛ ɛha-ɖɩ hɩɖɛ nɖɩ ɖɩmʋnɩ-ɖɩ yɔ lɛ, Yehowa tɩlɛɣzɩ kpɩna ana a-hɩla. Ɛlɛ paa kpɩnɛ nɖɩ lɛ, ‘pɩɩwɛnɩ-ɖɩ se ɖɩkpaɣ hɩɖɛ nɖɩ abalʋ ha-ɖɩ yɔ.’—Kiɖe 2:19.

8. (a) Ɛzɩma Aɖam labɩnɩ ɛ-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ tʋmɩyɛ? (b) Nɛ ɛbɛ lɩ pɩ-taa?

8 Pɩlabɩ pʋtɔdɩyɛ se Aɖam liu tɩsɩbɩnɩ tʋmɩyɛ nɖɩ Ɛsɔ kaaɖʋ-ɩ se ɛla nɛ tɛtʋ kpeekpe pɩsɩ paradisuu yɔ. Ɛ-taa tɩla leleŋ nɛ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ nɖɩ Yehowa ha-ɩ yɔ. Yehowa heyi-i se: “Ɩlʋlɩ, ihuu nɛ ɩwadɩ tɛtʋ yɔɔ nɛ ɩñazɩ-tʋ, ɩñazɩ lɩm tɛɛ wondu, ɛsɔdaa sumasɩ nɛ kpɩna wena atuu tataa yɔ.” (Kiɖe 1:28) Ɛlɛ Aɖam tɩña kamaɣ ŋga Ɛsɔ kaaɖʋ-ɩ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ hɔɔlʋʋ taa yɔ nɛ ɛtɔɔ tɩʋ piye nɖɩ Ɛsɔ kaaheyi-i se ɛtaatɔɔ yɔ. Ɛzɩma Aɖam tɩlabɩnɩ waɖɛ nɖɩ tʋmɩyɛ camɩyɛ yɔ, piyeba nɛ ɛ-sayɩnaa sʋʋ kʋñɔŋ taa pɩnzɩ sakɩyɛ. (Roma 5:12) Mbʋ pɩlɩ Aɖam lakasɩ nzɩ sɩ-taa yɔ, pɩwɛɛ se piseɣti-ɖʋ nɛ ɖɩlabɩnɩ ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ tʋmɩyɛ camɩyɛ nɛ ɖɩña kamaɣ ŋga Yehowa ɖʋ-ɖʋ hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa yɔ.

9. (a) Waɖɛ nɖɩ Yehowa kaaha Izrayɛɛlɩ samaɣ? (b) Nɛ suwe kocosaa?

9 Aɖam nɛ Ɛva pamanɩ Yehowa paɣtʋ yɔɔ, piyeba nɛ pa-sayɩnaa sʋʋ kɩwɛɛkɩm nɛ sɩm taa. Paa mbʋ yɔ, pa-sayɩnaa mba, pɛwɛnɩ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ mbʋ. Mbʋ Yehowa labɩ Izrayɛɛlɩ samaɣ yɔ, pɩwɩlɩɣ se tɔm ndʋ tɩkɛ toovenim. Yehowa tɩŋnɩ Moyizi yɔɔ nɛ ɛha-kɛ waɖɛ se kalɩzɩ se kɛkɛɣ ɛ-ñɩm mbʋ pɩwɛ ŋgee yɔ. (Egl. 19:3-6) Suwe kocosaa? Kalɩzɩ faaa se kañaŋ Yehowa paɣtʋ nɛ kapɩsɩ samaɣ ŋga paya-kɛ nɛ ɛ-hɩɖɛ yɔ. Samaɣ kpeekpe yɔɔdaa se: “[Yehowa] tɔm ndʋ yɔ, ndʋ lɛ, ɖɩkaɣ labʋ ti-kpeekpe tɩ-yɔɔ.” (Egl. 19:8) Ɛlɛ pɩlabɩ pʋtɔdɩyɛ se pɩkɔm nɛ pɩɖɛɛnɩ ɛzɩdaa lɛ, Izrayɛɛlɩ samaɣ tɩlabɩnɩ ka-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ tʋmɩyɛ camɩyɛ nɛ katɩɖɔ kɔ-tɔm yɔɔ. Ka-kɩɖaʋ kpɛlɩkɩɣ-ɖʋ se pɩwɛɛ se ɖɩlabɩnɩ ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ tʋmɩyɛ camɩyɛ paa ɛzɩmtaa nɛ ɖɩñɔɔnɩ Yehowa nɛ ɖɩña ɛ-paɣtʋ.—1 Kɔr. 10:11.

10. Kɩɖaŋ weyi wɩlɩɣ se paa ɖɩtɩtalɩ pilim yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlabɩnɩ ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ tʋmɩyɛ camɩyɛ nɛ pɩɖʋ Ɛsɔ hɩɖɛ? (Cɔnɩ kiɖe tɛɛ kɩlɛmʋʋ.)

10 Ebree ñʋʋ 11 taa, paya Ɛsɔ sɛyaa 16 hɩla, nɛ ɛyaa mba, palabɩnɩ pa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ tʋmɩyɛ camɩyɛ nɛ pɔɖɔ Yehowa paɣtʋ yɔɔ. Piyeba nɛ pehiɣ wazasɩ sakɩyɛ nɛ pɛwɛɛnɩ lidaʋ kɩbaŋʋ cee wayɩ yɔɔ. Ðɩyɔɔdɩ pa-taa nabɛyɛ tɔm. Noa kaawɛnɩ tisuu sɔsɔm, nɛ ɛlɩzaa se ɛñaŋ paɣtʋ ndʋ Yehowa ɖʋ aɖakaɣ saɣʋ yɔɔ yɔ tɩ-yɔɔ se pɩya ɛ-maɣmaɣ ɛ-hɔʋ nɛ ɛyaa mba pɔkɔŋ pʋwayɩ yɔ pa-ñʋʋ. (Ebr. 11:7) Abraham Saara petisi faaa se Yehowa eɖiyi-wɛ nɛ ewoni-wɛ tɛtʋ ndʋ ɛtɔm se ɛcɛlɩɣ-wɛ yɔ tɩ-taa. Halɩ alɩwaatʋ ndʋ papaɣzɩ nʋmɔʋ ŋgʋ ɖɔm yɔ, paawɛnɩ waɖɛ “se papɩsɩ” Uuri tɛtʋ taa. Ɛlɛ pakam pa-lɩmaɣza ‘mbʋ Ɛsɔ kaaheyi-wɛ pɩ-tɔm yɔ’ pɩ-yɔɔ, nɛ “pañɩnaɣ camɩyɛ ɖeɖe.” (Ebr. 11:8, 13, 15, 16) Moyizi ñaha Egipiti ñɩm siɣye nɛ ɛlɩzɩ se “pawɩlɩ ɛ nɛ ɛ-samaɣ kʋñɔŋ nɛ ɛtaanɩɩ kɩwɛɛkɩm sɔnɔ leleŋ.” (Ebr. 11:24-26) Tɛtɛ pɩla mbʋ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ ɛyaa mba pe-tisuu nɛ ɖɩlabɩnɩ ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ tʋmɩyɛ camɩyɛ nɛ ɖɩla Ɛsɔ sɔɔlɩm.

11. (a) Waɖɛ sɔsɔɖɛ nɖɩ ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ haɣ-ɖʋ? (b) Ɛbɛ seɣtiɣ-ŋ se ŋlabɩnɩ ña-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ tʋmɩyɛ camɩyɛ?

11 Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩlabɩ-ɖʋ ɛzɩ ye lalaa ɩkpakɩɣnɩ lɩmaɣza ɖo-lone taa yɔ, pɩwɛɣ kɛlɛʋ nɛ pɩkɩlɩ. Ɛlɛ ye ɖɩlabɩ mbʋ yɔ, wazasɩ nzɩ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ kɔŋna yɔ, sɩ-taa nakɛyɛ ɖɛɣ ɖɔ-yɔɔ. Pɔyɔɔdɩ wazaɣ ŋga kɔ-tɔm Wayɩ Wayɩ Paɣtʋ 30:19, 20 taa. (Kalɩ Wayɩ Wayɩ Paɣtʋ 30:19, 20.) Kalɩtʋ 19 yɔɔdʋʋ waɖɛ nɖɩ Ɛsɔ ha Izrayɛɛlɩ piya yɔ ɖɩ-tɔm. Kalɩtʋ 20 wɩlɩɣ se Yehowa ha-sɩ waɖɛ sɔsɔɖɛ se sɩwɩlɩ-ɩ mbʋ pɩwɛ sɩ-laŋa taa yɔ. Ða ɖɔɖɔ ɖɩwɛnɩ waɖɛ se ɖɩlɩzɩ se ɖɩsɛɣ Yehowa. Pɩwɛɛ se sɔɔlɩm mbʋ ɖɩwɛnɩ Yehowa yɔɔ nɛ ɛzɩma ɖɩñɩnɩɣ se ɖɩɖʋ-ɩ hɩɖɛ yɔ, piseɣti-ɖʋ nɛ ɖɩlabɩnɩ ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ tʋmɩyɛ camɩyɛ.

ÐƖTAAKPAƔ ÐA-TƖ YƆƆ WƐƲ LƖZƲƲ WAÐƐ NƐ ÐƖLABƖNƖ MBƲ PƖFƐYƖ ÐEU YƆ

12. Ɛbɛ pɩtɩmʋna se ɖɩkpaɣ ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ nɛ ɖɩlabɩna?

12 Kpaɣ se ŋlabɩ ña-taabalʋ nɔɔyʋ kʋjɔʋ sɔsɔʋ nakʋyʋ. Ye ŋnɩwa se ɛkpaɣ kʋjɔʋ ŋgʋ nɛ ɛlɔ yaa ɛkpaɣ-kʋ nɛ ɛlabɩnɩ nɔɔyʋ mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu yɔ, ɛzɩma pɩlakɩ-ŋ? Pɩtʋʋ fɛyɩ se ña-taa ɛɛlakɩ leleŋ. Lɛɛlɛɛyɔ, maɣzɩ nɛ ŋna ɛzɩma pɩlakɩ Yehowa alɩwaatʋ ndʋ ɛnaɣ se ɛyaa sakɩyɛ ɩɩlakɩnɩ pa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ tʋmɩyɛ camɩyɛ, yaa pakpakɩɣ waɖɛ nɖɩ nɛ palakɩnɩ lalaa mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu yɔ. Toovenim taa lɛ, Bibl kaatɛm yɔɔdʋʋ se kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ taa, ɛyaa ‘ɩɩkaɣ sɩm kʋjɔʋ.’ (2 Tim. 3:1, 2) Ye mbʋ, ɖɩtaakpaɣ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ nɖɩ Yehowa ha-ɖʋ yɔ nɛ ɖɩlabɩnɩ mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu yɔ. Ɛlɛ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlabɩnɩ ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ tʋmɩyɛ camɩyɛ?

13. Ɛzɩma pɩtɩmʋna se ɖɩlabɩnɩ ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ tʋmɩyɛ?

13 Ða-tɩŋa ɖɩwɛnɩ waɖɛ se ɖɩlɩzɩ ɖa-taabalaa, wondu ndʋ ɖisuu yɔ, ɛzɩma ɖɩñɔɔzɩ ɖa-tɩ yɔ nɛ aleɣya wena ɖɩlakɩ yɔ. Ɛlɛ ye ɖɩpɩsɩ ɖo-tomnaɣ yom yaa ye ɖɩkpaɣ ɛjaɖɛ yɔɔ mba wondu suu yaa pɛ-wɛtʋ yɔ, ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ pɩzɩɣ nɛ ɖɩpɩsɩ ‘kɛdɛɛka ŋga ɖihuuzuuni’ ɖa-lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ yɔɔ yɔ. (Kalɩ 1 Pɩyɛɛrɩ 2:16.) Pɩtɩmʋna se ɖɩwaanɩ ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ nɛ ɖɩla ɖo-tomnaɣ sɔɔlɩm, ɛlɛ pɩwɛɛ se ɖɩtɛ ɖa-taa nɛ ɖɩkpaɣ lɩmaɣza wena asɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩɖɔ lɔŋ tasʋʋ pʋnɛ pɩ-yɔɔ yɔ: “Paa ɛbɛ pʋdʋ ɩlakɩ yɔ, ɩla-pʋ se Ɛsɔ hɩɖɛ ɛsɛɛ.”—Gal. 5:13; 1 Kɔr. 10:31.

14. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩlakɩnɩ ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ tʋmɩyɛ yɔ, ɛbɛ yɔɔ pɩpɔzʋʋ se ɖɩtaa Yehowa liu?

14 Mbʋ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtasɩ labʋ nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩlakɩnɩ ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ tʋmɩyɛ camɩyɛ yɔ lɛ se ɖɩtaa Yehowa liu nɛ ɖɩña kamaɣ ŋga ɛɖʋ ɖa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ hɔɔlʋʋ taa yɔ. E-ɖeke koŋ ‘ɛwɩlɩɣnɩ-ɖʋ mbʋ pɩwɛ wazaɣ yɔ, nɛ ɛɖɔkʋʋ-ɖʋ nʋmɔʋ ŋgʋ ɖɩɖɔŋ kɩ-taa yɔ.’ (Iza. 48:17) Pɩwɛɛ se ɖitisi toovenim tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ: “Pɩtɩkɛ ɛyʋ tɩnɩ ɛ-nʋmɔʋ nɛ pɩtɩha ɛyʋ se ɛɖɔŋ nɛ ɛcɔŋnɩ ɛ-naataŋ yɔɔ.” (Yer. 10:23) Ye mbʋ, ɖɩtaataa ɖɔ-lɔŋ liu ɛzɩ Aɖam nɛ Izrayɛɛlɩ piya paalabʋ yɔ. Ɛlɛ ‘ɖɩtaa Yehowa liu nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim.’—Ad. 3:5.

ÐƖÑA LALAA TƖ-YƆƆ WƐƲ LƖZƲƲ WAÐƐ

15. Ɛbɛ paɣtʋ kiɖe nɖɩ ɖɩwɛ Galaatɩ 6:5 taa yɔ ɖɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ?

15 Pɩpɔzʋʋ ɖɔɖɔ se ɖɩña waɖɛ nɖɩ lalaa wɛna se pakpaɣ pa-maɣmaɣ pa-lɩmaɣza yɔ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖa-tɩŋa ɖɩwɛnɩ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ, nɛ Krɩstʋ mba naalɛ ɩɩpɩzɩɣ nɛ pakpaɣ lɩmaɣza kʋɖʋma tɔm kʋɖʋmtʋ yɔɔ paa ɛzɩmtaa. Paa pɩtɩɩkɛ ɖɔ-ɖɔnɛ yaa ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ hɔɔlʋʋ taa yɔ, paapɩzɩɣ nɛ pakpaɣ lɩmaɣza kʋɖʋma. Ðɩtɔzɩ paɣtʋ kiɖe nɖɩ ɖɩwɛ Galaatɩ 6:5 taa yɔ ɖɩ-yɔɔ. (Kalɩ Galaatɩ 6:5.) Alɩwaatʋ ndʋ ɖitisiɣ se paa Krɩstʋ tʋ weyi lɛ, ‘ɛsɩɣlɩɣ ɛ-sʋʋtʋ ɛ-maɣmaɣ’ yɔ, piyeki nɛ ɖɩña lalaa tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ.

Ða-maɣmaɣ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpaɣ lɩmaɣza, ɛlɛ ɖɩtaañɩɣ lalaa yɔɔ se pala ɛzɩ ɖa yɔ (Cɔnɩ tayʋʋ 15)

16, 17. (a) Kaɖɛ nɖɩ kaakɔm Kɔrɛntɩ ɛgbɛyɛ taa pɩlɩɩnɩ pa-tɩ yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ yɔɔ? (b) Ɛzɩma Pɔɔlɩ sɩnɩ koobiya nɛ pɔcɔnɩ tɔm ndʋ ti-ɖeɖe? (c) Nɛ lɔŋ weyi pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ?

16 Iyele nɛ ɖɩna Bibl taa kɩɖaʋ nakʋyʋ, ŋgʋ kɩwɩlɩɣ mbʋ pʋyɔɔ pɩcɛyaa se ɖɩña waɖɛ nɖɩ ɖo-koobiya wɛna se pakpaɣ pa-maɣmaɣ pa-lɩmaɣza yɔ. Kɔrɛntɩ ɛgbɛyɛ taa Krɩstʋ mba taawɛɛnɩ lɩmaɣza kʋɖʋma pɩlɩɩnɩ kpɩna wena ɛyaa laɣ sɩɩnaa yɔɔ nɛ pʋwayɩ pɛpɛdɩɣ a-nandʋ kɩyakʋ taa yɔ a-yɔɔ. Nabɛyɛ tɔŋaɣ se: ‘Sɩʋ tɩkɛ pʋyʋ nɔɔyʋ nɛ pʋyɔɔ lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɔɔ kpɩnɛ nɖɩ pala kɩ-yɔɔ yɔ ɖɩ-nandʋ.’ Ɛlɛ mba paala sɩɩnaa nɛ pɩɖɛɛ yɔ, pamaɣzaɣ se ye pɔtɔɔ nandʋ ndʋ yɔ, pɩwɛ ɛzɩ pɛwɛɛ nɛ palaɣ sɩɩnaa yɔ. (1 Kɔr. 8:4, 7) Tɔm ndʋ, tɩɩkɛ tɔm kɩcɛyɩtʋ nɛ tɩpɩzaɣ se tɩkɔnɩ tayʋʋ ɛgbɛyɛ taa. Ɛzɩma tɩyɛ Pɔɔlɩ sɩnɩ Kɔrɛntɩ koobiya se patɩlɩ ndʋ Yehowa maɣzɩɣ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ yɔ?

17 Kajalaɣ lɛ, Pɔɔlɩ tɔzɩ koobiya mba se pɩtɩkɛ tɔɔnaɣ yekina se pɔñɔtɩnɩ Ɛsɔ. (1 Kɔr. 8:8) Nabʋlɛ lɛ, eheyi-wɛ se pɩtɩmʋna se peyele nɛ ‘pa-tɩ yɔɔ wɛtʋ tuuli ajamaa nɛ pɔtɔlɩ.’ (1 Kɔr. 8:9) Pʋwayɩ lɛ, ɛtasɩ lɔŋ mba pɛ-ɛhʋyɛ fɛyɩ ɖoŋ yɔ se pataahʋʋnɩ tɔm mba palɩzaa se pɔtɔkɩ nandʋ ndʋ yɔ. (1 Kɔr. 10:25, 29, 30) Ye mbʋ, ɛzɩma tɔm ndʋ tiitukuni Ɛsɔ sɛtʋ yɔ, paa Krɩstʋ tʋ weyi pɩɩwɛɛ se ewelisini ɛ-ɛhʋyɛ nɛ ɛkpaɣ lɩmaɣza. Pɩwɩlɩɣ se pɩcɛyaa se ɖa ɖɔɖɔ ɖɩña waɖɛ nɖɩ ɖo-koobiya wɛna se pakpaɣ pa-maɣmaɣ pa-lɩmaɣza yɔ, halɩ pɩkpɛndɩnɩ tɔm cikpetu taa.—1 Kɔr. 10:32, 33.

18. Ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋwɩlɩ Yehowa ñɛ-ɛsɩmɩyɛ?

18 Yehowa ha-ɖʋ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ, nɛ waɖɛ nɖɩ ɖiyekina se ɖɩwɛɛ ɖa-tɩ yɔɔ toovenim taa. (2 Kɔr. 3:17) Ða-taa wɛ leleŋ nɛ waɖɛ nɖɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖiyeki se ɖɩkpaɣ lɩmaɣza wena awɩlɩɣ se ɖɩsɔɔlɩ Yehowa siŋŋ yɔ. Ye mbʋ, ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩlabɩnɩ kʋjɔʋ sɔsɔʋ ŋgʋ tʋmɩyɛ camɩyɛ nɛ pɩɖʋ Ɛsɔ hɩɖɛ nɛ ɖɩtɛ ɖɩña ɛzɩma lalaa lakɩnɩ kʋjɔʋ ŋgʋ tʋmɩyɛ yɔ. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖɩwɩlɩɣ Yehowa ɖɛ-ɛsɩmɩyɛ siŋŋ.