1, 2. Tʋmɩyɛ nɖɩ Noa nɛ ɛ-hɔʋ palakaɣ? Nɛ tɩlasɩ nzɩ paakataa?

NOA kʋyaa ɛsɩŋ se ɛhɔ ɛ-tɩnaɣ taa nɛ e-toma taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩnɩ-ɩ siŋŋ. Ɛkɛzɩ ɛ-tɩ nɛ ɛcaɣ tɩʋ titiɖe sɔsɔyɛ naɖɩyɛ yɔɔ nɛ ɛhɛzɩɣ nɛ ɛcɔŋnɩ aɖakaɣ sɔsɔɔ ŋga eɖiɣni saɣʋ yɔ, ke-tilima. Aŋwɔ ŋgʋ peɖiɣni yolusuu yɔ kɩ-sɔŋ ñɛyɩ yem; nɛ panɩɣ hamanaa nɛ sɩsɩ nzɩ pafakɩnɩ kpoŋgbolonaa yɔ, pa-taŋ. Noa caɣ ɖenɖe yɔ, ɛnaɣaɣ ɖɔɖɔ ɛ-pɩyalaa peɖiɣni tʋmɩyɛ labʋ nɛ kpekpeka aɖakaɣ ŋga kɔ-hɔɔlɩŋ ndɩ ndɩ yɔɔ. Pɩlakɩ pɩnzɩ hiŋ sakɩyɛ yɔ ɛ nɛ ɛ-pɩyalaa nɛ e-wolaa, nɛ ɛ-maɣmaɣ ɛ-halʋ kʋsɔɔlʋ pɛwɛʋ nɛ palakɩ tʋmɩyɛ se pasaɣ aɖakaɣ ŋga yɔ. Pa-tʋmɩyɛ ɖɛnɩ ɛzɩdaa siŋŋ, ɛlɛ tʋmɩyɛ sakɩyɛ kazaa ɖɔɖɔ.

² Egeetiye nɖɩ ɖɩ-taa ɛyaa maɣzaɣ se Noa hɔʋ tɩŋa sʋ kpaaŋ. Alɩwaatʋ ndʋ aɖakaɣ saɣʋ wokaɣni ɛzɩdaa yɔ lɛ, ɛyaa ñɛtɛzaɣ-wɛ woŋuu ɛzɩma pamaɣzaɣ se Tɛʋ Sɔsɔʋ nakʋyʋ kaɣ nɩʋ nɛ lɩm wadɩ tɛtʋ kpeekpe yɔɔ yɔ, pɩ-yɔɔ. Pa-lɩmaɣza taa lɛ, Tɛʋ Sɔsɔʋ tɔm ndʋ Noa susaɣ yɔ tɩwɛ hoŋa, pamaɣzaɣ se pɩɩpɩzɩɣ nɛ pɩla mbʋ kpa. Pɩɩwɛ-wɛ kaɖɛ se panɩɩ Noa nɛ ɛ-hɔʋ pe-wezuu caɣʋ taa. Ɛzɩma ɛyʋ nɛ ɛ-hɔʋ pilim pɛtɛŋ pa-taa kpem nɛ pɛwɛɛkɩɣ pe-wezuu caɣʋ falaa nɛ palakɩ kɩmɛlɛndʋ tʋmɩyɛ nɖɩ? Ɛlɛ, Noa tɛ Ɛsɔ Yehowa ñataawɛɛnɩ lɩmaɣza ana Noa yɔɔ.

3. Ɛzɩma tɩyɛ Noa nɛ Ɛsɔ pɔɖɔŋaɣ?

³ Pama Ɛsɔtɔm taa se: “Noa . . . nɛ Ɛsɔ pɔɖɔŋaɣ na.” (Kalɩ Kiɖe Tɛɛ Tɔm 6:9.) Pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe? Pɩɩwɩlɩɣ se Ɛsɔ tibi tataa yaa Noa kpa ɛsɔdaa nɛ ɛ nɛ Ɛsɔ pɔɖɔ. Ɛlɛ pɩwɩlɩɣ se Noa kaasɔɔlɩ Ɛsɔ pɩdɩɩfɛyɩ nɛ ɛñaŋɩ-ɩ siŋŋ nɛ pɩwɛɛ ɛzɩ ɛ nɛ Yehowa pɔɖɔŋaɣ ɛzɩ taabalaa ɖɔŋʋʋ yɔ. Pɩnzɩ kudokiŋ sakɩyɛ wayɩ lɛ, Bibl yɔɔdɩ Noa yɔɔ se: “Tisuu yɔɔ ɛkʋ ɛjaɖɛ tɔm.” (Ebr. 11:7) Ɛzɩma tɩyɛ Noa tisuu kʋ ɛjaɖɛ tɔm? Sɔnɔ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ e-tisuu?

4, 5. Ɛzɩma pɩlaba nɛ ɛjaɖɛ tɛzɩ wɛɛkʋʋ cɩɖɩ cɩɖɩ Noa alɩwaatʋ taa?

⁴ Ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa palʋlɩ Noa nɛ ɛpaɣlɩ yɔ, ɖɩɩwɛɛ nɛ ɖɩwɛɛkɩɣ lɛɛ lɛɛ. Ɛ-cɔzɔ Enɔɔkɩ alɩwaatʋ taa ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩɩtɛm paɣzʋʋ wɛɛkʋʋ,  ɛlɛ Enɔɔkɩ ɖɔɖɔ kaakɛ ɛyʋ siɣsiɣ tʋ weyi ɛ nɛ Ɛsɔ pɔɖɔŋaɣ yɔ. Enɔɔkɩ kaayɔɔdaa se pakaɣ ɛyaa kɩdɛkɛdaa mba hʋnaʋ tɔm wiɖiyi nɛ peɖezi-wɛ. Ɛlɛ Noa alɩwaatʋ taa lɛ, ɛyaa kañatʋ kaaɖɛlɛsɩ niye kpem. Toovenim taa lɛ, tɛtʋ kaawɛɛkɩ cɩɖɩ cɩɖɩ Yehowa ɛzɩdaa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ puuyaɣ lakasɩ kaawɛnɩ paa le. (Kiɖe 5:22; 6:11; Yud. 14, 15) Ɛbɛ kaalaba nɛ ɛjaɖɛ tɛzɩ wɛɛkʋʋ mbʋ?

⁵ Kigiluu tɔm natʋyʋ kaawɛɛ nɛ tɩlakɩ Ɛsɔ tiyiyaa hɛkʋ taa. Ɛsɔ tiyiyu nɔɔyʋ kaatɛm kaɖɩnʋʋ Yehowa nɛ ɛpɩsɩ Sataŋ Yiliyu. Ɛlabɩ kɔlɔmɔtʋ Ɛsɔ yɔɔ nɛ epeɣzi Aɖam nɛ Ɛva nɛ paba tɔlɩ kɩwɛɛkɩm taa. Pɩtalɩ Noa alɩwaatʋ taa ɖɔɖɔ lɛ, Ɛsɔ tiyiyaa lalaa tasɩ kaɖɩnʋʋ Yehowa paɣtʋ. Peyebi lona wena Ɛsɔ cɛlɩ-wɛ ɛsɔdaa yɔ nɛ pakpaɣ ɛyaa tomnasɩ nɛ petii tataa nɛ pakpaɣ halaa mba patʋʋzaa yɔ. Ɛzɩma tiyiyaa mba paawɛ cajayɛ, ñʋʋ taa ɖoŋ nɛ pañɩnɩɣ se piɖeni pe-ɖeke yɔ, piyeba nɛ ɛyaa wɛtʋ tɛzɩ wɛɛkʋʋ cɩɖɩ cɩɖɩ.—Kiɖe 6:1, 2; Yud. 6, 7.

6. Ɛzɩma tɩyɛ Ðogowaa laba nɛ ɛjaɖɛ tɛzɩ wɛɛkʋʋ? Nɛ lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ Yehowa kpaɣ?

⁶ Pɩtasɩ lɛ, Ɛsɔ tiyiyaa mba pasʋnɩ pa-halaa lɛ, palʋlɩ abalɩbiya nzɩ sɩɩwɛ ndɩ kpem nɛ ɛyaa lalaa yɔ. Sɩɩpaɣlaa nɛ sɩwɛɛ ɖoŋ pɩdɩɩfɛyɩ. Bibl yaɣ-sɩ se Ðogowaa nɛ pʋ-tɔbʋʋ lɛ se “Tuziyaa” yaa mba palakɩ nɛ lalaa tɔlʋʋ yɔ. Ðogowaa kaakɛ ñaɖʋʋ tɩnaa nɛ pɛwɛɛ puuyaɣ siŋŋ, mbʋ labɩna nɛ ɛjaɖɛ tɛzɩ wɛɛkʋʋ. Pʋyɔɔ Ɛsɔ yɔɔdaa se “ɛyʋ kañatʋ paɣlɩ tataa nɛ ɛ-laŋɩyɛ maɣzɩɣ lɩmaɣza kɩdɛkɛda yeke, evemiye kpeekpe taa.” Nɛ Yehowa kpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se pɩnzɩ 120 taa lɛ, eɖeziɣ ɛyaa kɩdɛkɛdaa mba pa-tɩŋa.—Kalɩ Kiɖe Tɛɛ Tɔm 6:3-5.

7. Noa nɛ ɛ-halʋ pakandɩyaɣ pe-piya yɔɔ se sɩtaamaɣzɩnɩ ɛyaa kɩdɛkɛdaa mba paacɔ-wɛ nɛ pata lɛ, kaɖɛ nɖɩ pakataa?

 ⁷ Maɣzɩ nɛ ŋna ɛzɩma pɩɩwɛ kaɖɛ se ɛyʋ ɛcɔnɩ ɛ-hɔʋ yɔɔ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa yɔ. Ɛlɛ, Noa ñaɣ pana nɛ ɛcɔnɩ ɛ-hɔʋ yɔɔ camɩyɛ. Ehiɣ halʋ kɩbanʋ. Nɛ ɛkɔm nɛ ɛtalɩ pɩnzɩ 500 lɛ, ɛ-halʋ lʋlɩ-ɩ abalɩbiya naadozo nɛ payaɣ-sɩ se Sɛm, Kam nɛ Yafɛɛtɩ. * Pɩɩwɛɛ se Noa nɛ ɛ-halʋ pañaɣ pana nɛ pakandɩyɩ pa-pɩyalaa yɔɔ se sɩtaamaɣzɩnɩ ɛyaa kɩdɛkɛdaa mba paacɔ-wɛ nɛ pata yɔ. Abalɩbiya cikpesi sɔɔlɩ cɔnʋʋ nɛ taa leleŋ “sɔdɩŋ” nɛ “ɛyaa sɔsaa pɩŋŋ” ɛzɩ Ðogowaa yɔ. Noa nɛ ɛ-halʋ pataapɩzɩɣ se paɖɩɣ pe-piya nɩŋgbaaŋ se sitaawelisi ɖoŋ lakasɩ nzɩ Ðogowaa lakaɣ yɔ, paa ɛzɩmtaa. Ɛlɛ papɩzaɣ se pɛkpɛlɩkɩ-sɩ toovenim tɔm kɩbandʋ pɩlɩɩnɩ Yehowa weyi ɛtɩsɔɔlɩ puuyaɣ lakasɩ yɔ, ɛ-yɔɔ. Pɩɩwɛɛ se pasɩnɩ-sɩ nɛ sɩnɩɩ pɩ-taa se Yehowa naɣ puuyaɣ nɛ ñʋʋ taa ɖoŋ lakasɩ lɛ, pɩwɩzɩɣ-ɩ.—Kiɖe 6:6.

8. Ɛzɩma lʋlɩyaa kɩbama pɩzɩɣ nɛ pamaɣzɩnɩ Noa nɛ ɛ-halʋ sɔnɔ?

⁸ Sɔnɔ, lʋlɩyaa pɩzɩɣ nɛ panɩɩ mbʋ pɩ-taa Noa nɛ ɛ-halʋ paawɛɛ yɔ pɩ-taa kɛlɛʋ yem. Sɔnɔ ɖɔɖɔ, puuyaɣ lakasɩ nɛ ñʋʋ taa ɖoŋ pɔtɔyɩ ɛjaɖɛ yɔɔ. Tɛtʋ sɔsɔtʋ ndɩ ndɩ taa, piya evelisi añɔndɔmwaa ɖʋʋ ɛgbɛyɛ nɛ palakɩ kɩdɛkɛdɩm. Halɩ filimwaa mba palaba se piya ajamaa ɩcɔna yɔ, pa-taa puuyaɣ lakasɩ pakɩlɩɣ wɩlʋʋ. Lʋlɩyaa kɩbama ñakɩ pana se palʋbɩnɩ helim kɩdɛkɛdɩm mbʋ. Pasɩɣnɩ pe-piya se sɩtɩlɩ Yehowa, laŋhɛzɩyɛ tɛ Ɛsɔ, weyi ɛkaɣ labʋ nɛ puuyaɣ lakasɩ sɩɩ tɩnaɣ wiɖiyi yɔ. (Keɣsi 10:5; 36:10, 11) Lʋlɩyaa, ɩpɩzɩɣ ɩsɩnɩ mi-piya nɛ sɩkaɖɩnɩ kɩdɛkɛdɩm nɛ sɩla mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ. Noa nɛ ɛ-halʋ papɩzaa nɛ pala mbʋ. Pe-piya kɔm nɛ sɩpɩsɩ abalaa kɩbama. Nɛ pakpaɣ halaa mba paasɔɔlaa ɖɔɖɔ se pasɩɩ Yehowa weyi ɛkɛ Ɛsɔ toovenim tʋ yɔ, ɛ-sɔɔlɩm kajalaɣ lone taa pe-wezuu caɣʋ taa.

9, 10. (a) Yehowa tɔm ndʋ lɛɣzɩ Noa wezuu caɣʋ? (b) Suwe Yehowa heyi Noa pɩlɩɩnɩ aɖakaɣ wɛtʋ nɛ lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ pɩwɛɛ se ɛsaɣ-kɛ yɔ, pɩ-yɔɔ?

⁹ Kɩyakʋ nakʋyʋ lɛ, nabʋyʋ la nɛ pɩlɛɣzɩ Noa wezuu caɣʋ kpɛlɩ. Yehowa yɔɔdɩnɩ ɛ-lɩmɖʋyʋ kʋsɔɔlʋ ɛnʋ nɛ eheyi-i tamaɣ ŋga ɛlaba se eɖeziɣ ɛ-alɩwaatʋ taa ɛyaa yɔ. Ɛsɔ heyi Noa se: “Saɣ ña-tɩ [aɖakaɣ] nɛ kpoŋgbolonaa mba pɛwɛ sotu yɔ.”​—Kiɖe 6:14.

¹⁰ Aɖakaɣ ŋga kataakɛ mɛlɛ ɛzɩ nabɛyɛ maɣzʋʋ yɔ. Ɛlɛ paalabɩ-kɛ se kapɩzɩ nɛ kakʋyɩ lɩm yɔɔ. Pɩɩkɛ aɖakaɣ sɔsɔɔ kpem na. Yehowa heyi Noa ɛzɩma ɛsaɣ-kɛ yɔ ɖeyi ɖeyi. Eheyi-i ɖɔɖɔ se ɛtaa aŋwɔ ka-taa nɛ ka-wayɩ. Nɛ eheyi Noa mbʋ pʋyɔɔ ɛpɔzɩ-ɩ tʋmɩyɛ nɖɩ yɔ; ɛtɔm se: “Piyele nɛ ma yɔ, mɔnkɔŋ labʋ nɛ lɩm wadɩ tɛtʋ yɔɔ. . . Mbʋ mbʋ  pɩwɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, pɩwɛɛ se pɩsɩ.” Ɛlɛ, Yehowa ɖʋ ɛgbɛyɛ ɖɩnɛ nɛ Noa se: “Ŋkaɣ sʋʋ [aɖakaɣ] taa, ña nɛ ña-pɩyalaa, ña-halʋ, nɛ ño-wolaa.” Pɩɩpɔzaa ɖɔɖɔ se Noa ɛsʋzɩ kpɩna ndɩ ndɩ aɖakaɣ taa. Mba pasʋʋ aɖakaɣ taa yɔ, pe-ɖeke pakaɣnɩ hiɣu ñʋʋ yabʋ.​—Kiɖe 6:17-20.

11, 12. Tʋmɩyɛ sɔsɔɖɛ nɖɩ kaaɖaŋ Noa? Nɛ ɛzɩma ɛlabɩ tʋmɩyɛ nɖɩ?

¹¹ Tʋmɩyɛ sɔsɔɖɛ naɖɩyɛ kaaɖaŋ Noa. Aɖakaɣ ŋga pɔpɔzɩ-ɩ se ɛsaɣ yɔ, pɩɩwɛɛ se kapaɣlɩ kpem. Ka-ɖaɣlɩkɩŋ kaakɛ mɛtanaa 133, ka-walanzɩ mɛtanaa 33, nɛ ka-kʋkʋyɩŋ mɛtanaa 13. Ye mbʋ, kaapaɣlaa nɛ kakɩlɩ pombo kadaɣ sɔsɔɔ. Noa kaañɩnaa se ekizi tʋmɩyɛ nɖɩ? Emidaa se ɖɩkɩlɩ kaɖɛ na? Ɛɛñɩnaa se ɛlɛɣzɩ paɣtʋ ndʋ paɖʋ-ɩ aɖakaɣ ŋga ka-saɣʋ yɔɔ yɔ, se pɩwɛɛ-ɩ kɛlɛʋ? Bibl cosaa se: “Noa la mbʋ. Mbʋ mbʋ Ɛsɔ pɔzɩ-ɩ yɔ, ɛlabɩ-pʋ.”—Kiɖe 6:22.

¹² Tʋmɩyɛ nɖɩ, ɖɩɩkpaɣ alɩwaatʋ sakɩyɛ, pɩtɩla yɔ pɩnzɩ 40 yaa 50 mbʋ yɔ. Pɩɩwɛɛ se pekeɖi tɩŋ, potuli tɩŋ hɔɔ, pasaɣ-yɛ nɛ pala kpandaadɩla, nɛ pʋwayɩ lɛ pakam-yɛ. Aɖakaɣ ŋga, kaawɛnɩ ɛsɔdaa kuduyuŋ naadozo. Paa kuduyuu ŋgʋ lɛ, kɩɩwɛnɩ ɖamɩŋ sakɩyɛ, nɛ nɔnɔɔ kʋɖʋmaɣ wɛɛ aɖakaɣ hʋyʋʋ taa. Mondoɖebɔŋ kaawɛ aɖakaɣ koliɣa tɛɛ nɛ pʋcɔɔ kpɛɛɛ nɛ pɩta. Pɩtɩla yɔ, ka-ñʋʋ taa kaakpa pazɩ se pɩha lɩm nʋmɔʋ nɛ pikpe hɔɔlɩŋ yɔɔ.​—Kiɖe 6:14-16.

13. Noa tʋmɩyɛ nɖɩ kaakɩlɩ kaɖɛ aɖakaɣ saɣʋ? Nɛ ɛyaa nɩ tɔm ndʋ esusaɣ yɔ lɛ, ɛzɩma palaba?

¹³ Pɩnzɩ kaawɛɛ nɛ sɩɖɛɣ nɛ aɖakaɣ tʋmɩyɛ woki pɩ-yɔɔ lɛ, pɩtʋʋ fɛyɩ se Noa taa kaawɛ leleŋ se ɛ-hɔʋ wɛɛ nɛ kɩɖʋʋ-ɩ nesi. Ɛlɛ tʋmɩyɛ naɖɩyɛ kaatasɩ wɛʋ, nɛ pɩtɩla yɔ ɖɩɩkpaɖɩ kaɖɛ aɖakaɣ maɣmaɣ saɣʋ. Bibl tɔma se Noa kaakɛ “siɣsiɣ tɔm susuyu.” (Kalɩ 2 Pɩyɛɛrɩ 2:5.) Esusi tɔm nɛ abalɩtʋ nɛ eheyi ɛ-alɩwaatʋ taa mba se piileɖiɣ lɛ, pakaɣ ɖezuu kañatʋ tɩnaa. Panɩ tɔm ndʋ Noa susaɣ yɔ lɛ, ɛbɛ palaba? Yesu yɔɔdaɣ Noa alɩwaatʋ taa tɔm pʋwayɩ lɛ, ɛtɔm se ɛyaa “tike natʋyʋ.” Ecuuzi se ɛyaa kaakpaɣ pa-alɩwaatʋ tɩŋa payɩ nɛ panɩɣnɩ tɔɔʋ, ñɔtʋ, nesi ɖɔkʋʋ nɛ petikemsini Noa. (Mat. 24:37-39) Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛyaa sakɩyɛ kaahoŋaɣ ɛ nɛ ɛ-hɔʋ. Pɩtɩla yɔ nabɛyɛ ñañazaɣ-ɩ nɛ palakɩ-ɩ kañatʋ. Halɩ pʋtɔma yɔ, paañaɣ pana se pala nɛ eyele aɖakaɣ saɣʋ.

14. Ɛbɛ Noa nɛ ɛ-hɔʋ pɔ-tɔm pɩzɩɣ nɛ tɩkpɛlɩkɩ Krɩstʋ mba hɔŋ sɔnɔ?

¹⁴ Ɛlɛ, Noa nɛ ɛ-hɔʋ pɔɖɔkɩ pa-tʋmɩyɛ nesi naalɛ. Paa pɔ-cɔlɔ mba kaamaɣzaɣ se pelebi nʋmɔʋ nɛ pɩkɛnɩ alɩwaatʋ lesuu yɔ, Noa nɛ ɛ-hɔʋ pakam ñʋʋ nɛ aɖakaɣ saɣʋ. Palabɩ pa-tʋmɩyɛ nɛ siɣsiɣ wɛtʋ. Noa nɛ ɛ-hɔʋ pe-tisuu kɛnɩ kɩɖaʋ sɔsɔʋ Krɩstʋ mba hɔŋ sɔnɔ. Toovenim lɛ, ɖɩwɛ “kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ” taa. (2 Tim. 3:1, ABT) Yesu kaatɔm se ɖa-alɩwaatʋ kaɣ wɛʋ ɛzɩ wɛɛ wena a-taa Noa saɣ aɖakaɣ yɔ. Ye ɛyaa iikemsiɣni tɔm kɩbandʋ ndʋ Krɩstʋ mba susuu Ɛsɔ Kewiyaɣ yɔɔ, yaa pohoŋuu-wɛ, yaa palɩɣ pa-wayɩ yɔ, pɩwɛɣ ɖeu se pɔtɔzɩ Noa yɔɔ. Pɩtɩkɛ mba calɩɣnɩ kaɖɛ wɛtʋ ndʋ katʋʋ.

15. Pɩkazɩ pazɩ se Noa ɛwɛɛnɩ pɩnzɩ 600 lɛ, ɛ-ɛyaa kʋsɔɔlaa mba sɩba?

¹⁵ Pɩnzɩ sakɩyɛ ɖɛwa, nɛ pazɩ pazɩ lɛ aɖakaɣ saɣʋ tʋmɩyɛ kɔɔ nɛ ɖɩtɛ. Pɩkazɩ pazɩ se Noa ɛwɛɛnɩ pɩnzɩ 600 lɛ, ɛ-ɛyaa kʋsɔɔlaa sakɩyɛ sɩ. Kajalaɣ lɛ, ɛ-caa Lamɛɛkɩ sɩbɩna. * Pɩnzɩ kagbanzɩ wayɩ lɛ, Laamɛɛkɩ caa yaa Noa cɔzɔ Matuusalaa ñasɩ ɖɔɖɔ nɛ ɛɛwɛnɩ pɩnzɩ 969. Nɛ Bibl taa lɛ, ɛnʋ kɩlɩnɩ caɣʋ wezuu nɛ pileɖi. (Kiɖe 5:27) Matuusalaa nɛ Lamɛɛkɩ paakɛ kajalaɣ ɛyʋ, Aɖam, alɩwaatʋ taa ɛyaa.

16, 17. (a) Noa kaawɛnɩ pɩnzɩ 600 lɛ, tɔm kɩfatʋ ndʋ peheyi-i? (b) Kɛdɩ mbʋ Noa nɛ ɛ-hɔʋ panawa nɛ paakaɣ pɩ-yɔɔ sɔʋ wiɖiyi yɔ.

¹⁶ Noa talɩ pɩnzɩ 600 lɛ, Yehowa heyi-i tɔm kɩfatʋ natʋyʋ se: “Ña nɛ ñɔ-hɔʋ kpeekpe, ɩsʋʋ [aɖakaɣ] taa.” Ɛsɔ heyi Noa ɖɔɖɔ se ɛsʋnɩ kpɩna ndɩ ndɩ aɖakaɣ taa. Kpɩna wena awɛ kele kele se paalanɩ kɩlaʋ yɔ, pɩwɛɛ se ɛsʋnɩ-yɛ lʋbɛ lʋbɛ; nɛ kpɩna lɛɛna lɛ ɛsʋnɩ-yɛ naalɛ naalɛ.​—Kiɖe 7:1-3.

¹⁷ Mbʋ Noa nɛ ɛ-hɔʋ panawa yɔ, paakaɣ pɩ-yɔɔ sɔʋ wiɖiyi kpa. Kpɩna sakɩyɛ lɩɣaɣnɩ poliŋ taa nɛ akɔŋ. Kpɩna naayɛ ɖɔŋaɣ, lɛɛna tuu tataa, lɛɛna maɣaɣ kɩmaʋ nɛ lɛɛna ñɛkɛndɩɣ a-tɩ kɩkɛndʋ. Sumasɩ ñakʋyaɣ ɛsɔdaa. Kpɩna ana aawɛ ndɩ ndɩ, naayɛ kaakɛ sɔsɔna nɛ lɛɛna ñɛkɛ cikpena. Pɩtaacɛyɩ se Noa ɛñaɣ pana se ekpeɣliɣ  tɛtɛgbɩna ana, yaa eɖiyiɣ-yɛ yaa ɛhɛndɩɣnɩ-yɛ pʋcɔ nɛ asʋʋ aɖakaɣ taa. Bibl kɛdaa se kpɩna ana a-maɣmaɣ asʋnɩ “[aɖakaɣ] taa Noa cɔlɔ.”​—Kiɖe 7:9.

18, 19. (a) Tɔm ndʋ ndɔnjɔɔlɩyɛ laɖaa nabɛyɛ pɔzʋʋ Noa kɛdaɣ yɔɔ yɔ, ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖicosi tɩ-yɔɔ camɩyɛ? (b) Nʋmɔʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ Yehowa tɩŋnaa nɛ ɛya kpɩna ñʋʋ yɔ, ɛzɩma kɩwɩlɩɣ se ɛwɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ?

¹⁸ Ndɔnjɔɔlɩyɛ laɖaa nabɛyɛ pɩzɩɣ nɛ pɔpɔzɩ se: ‘Ɛzɩma pɩpɩzɩɣ nɛ pɩla mbʋ? Nɛ ɛzɩma kpɩna ana a-tɩŋa apɩzɩɣ nɛ awɛɛ ɖama cɔlɔ lone kʋɖʋmɖɩyɛ taa nɛ aalakɩ ɖama kañatʋ?’ Maɣzɩ tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ: Ɛsɔ weyi ɛlabɩ kedeŋa kpeekpe yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ-ɩ kaɖɛ se ɛlɛɣzɩ kpɩna wɛtʋ na? Pɩwɛɣ-ɩ kaɖɛ se ɛla nɛ acaɣ ɖiɣɖiɣ ɛzɩ ɛsɔɔlʋʋ yɔ? Tɔzɩ se Yehowa Ɛsɔ labɩnɩ kpɩna. Pɩlabɩ cabɩ lɛ, ɛla nɛ Teŋgu Kɩsɛɛmʋʋ lɩm taa tayɩ nabʋlɛ, nɛ ɛla ɖɔɖɔ nɛ wɩsɩ sɩŋ si-lone taa. Ye mbʋ, ɛtaapɩzɩɣ se ɛla mbʋ pɩlabɩ Noa alɩwaatʋ taa yɔ? Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛpɩzaɣ, nɛ mbʋ ɖeyi ɖeyi ɛlaba.

¹⁹ Toovenim se Ɛsɔ kaapɩzaɣ se ɛtɩŋnɩ nʋmɔʋ nakʋyʋ yɔɔ nɛ ɛya kpɩna ñʋʋ. Ɛlɛ ɛtɩŋnɩ nʋmɔʋ lɛɛkʋ yɔɔ nɛ lɔŋsɩnɖɛ se pɩtɔzʋʋ-ɖʋ se ɛɛta ɛyaa liu ɖooo kiɖe tɛɛ nɛ ɛha-wɛ waɖɛ se pɔcɔnɩ mbʋ payɩ pifeziɣ yɔ, pɩ-yɔɔ. (Kiɖe 1:28) Sɔnɔ, lʋlɩyaa sakɩyɛ tɩŋɩɣnɩ Noa kɛdaɣ yɔɔ nɛ pawɩlɩɣ pe-piya se kpɩna nɛ ɛyaa pɛkɛ ñɩm pʋyʋ siŋŋ Yehowa ɛzɩdaa.

20. Pɩkazɩ kpɩtaʋ kʋɖʋmʋʋ se Tɛʋ Sɔsɔʋ ɛnɩɩ lɛ, ɛzɩma Noa nɛ ɛ-hɔʋ pɛ-ɛzɩyɛ kaasɛnɩ pa-tɩ ñɔɔzʋʋ?

²⁰ Yehowa heyi Noa se pɩkazɩ kpɩtaʋ kʋɖʋmʋʋ ɛnʋ yeki nɛ Tɛʋ Sɔsɔʋ paɣzɩ nɩʋ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se kpɩtaʋ ŋgʋ, ɛ-hɔʋ labɩ tʋmɩyɛ nɛ  kpekpeka nɛ pɩkɩlɩ. Maɣzɩ nɛ ŋna: Pɩɩwɛɛ se pɔñɔɔzɩ kpɩna a-lona taa nɛ pasɩɩ tɔɔnasɩ ɖenɖe pʋpɔzʋʋ yɔ aɖakaɣ taa; pɩɩwɛɛ ɖɔɖɔ se pasʋnɩ wondu ndʋ tɩkaɣ wazʋʋ hɔʋ yɔ, aɖakaɣ ŋga ka-taa. Pɩtɩla yɔ, Noa halʋ nɛ e-wolaa pɛ-ɛza kaasɛnɩ lone naɖɩyɛ ñɔɔzʋʋ aɖakaɣ taa peeɖe se pɩpɩsɩ ɖɩzʋyɛ kɩbanɖɛ.

21, 22. (a) Ɛzɩma pitaaheyi ɛyaa natʋyʋ Noa alɩwaatʋ taa yɔ, ɛbɛ yɔɔ pɩtɩpɔzɩ se pɩlabɩ-ɖʋ piti? (b) Mba pohoŋaɣ Noa nɛ ɛ-hɔʋ yɔ, ɛzɩmtaa po-hoŋa ana asɩ tɩnaɣ?

²¹ Nɛ ɛyaa mba paacɔ-wɛ nɛ pata yɔ, ɛbɛ paba ñalaba? Paa panaɣaɣ kaɣlaa se Yehowa wazaɣ Noa ɛ-pana ñaɣʋ yɔɔ yɔ, ‘patike natʋyʋ’. Pa-maɣmaɣ panaɣaɣ ɛzɩma kpɩna kɔŋaɣ a-tɩ yɔɔ nɛ asʋʋ aɖakaɣ taa yɔ. Ɛlɛ ɛzɩma pitaaheyi-wɛ natʋyʋ yɔ, pɩtɩmʋna se pɩlabɩ-ɖʋ piti. Sɔnɔ, mbʋ ɖɔɖɔ ɛyaa iikeŋni lakasɩ nzɩ sɩwɩlɩɣ kaɣlaa se ɖɩwɛ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ taa yɔ. Nɛ ɛzɩ apostoloo Pɩyɛɛrɩ kaayɔɔdʋʋ yɔ, hoŋiyaa sakɩyɛ lɩwa nɛ pohoŋuu mba pɔɖɔŋ Ɛsɔ paɣtʋ yɔɔ yɔ. (Kalɩ 2 Pɩyɛɛrɩ 3:3-6.) Pɩtʋʋ fɛyɩ se mbʋ ɖɔɖɔ ɛyaa kaahoŋ Noa nɛ ɛ-hɔʋ.

²² Alɩwaatʋ ndʋ po-hoŋa ana asɩ tɩnaɣ? Bibl heyi-ɖʋ se Noa nɛ ɛ-hɔʋ nɛ kpɩna pasʋ aɖakaɣ taa nɛ pɩtɛ lɛ, “[Yehowa] ɖɩɣ Noa yɔɔ tɛya.” Ye hoŋiyaa nabɛyɛ kaawɛ peeɖe yɔ, Yehowa lakasɩ nzɩ, pɩtʋʋ fɛyɩ se siyeba nɛ posuli pɔ-nɔsɩ. Ɛlɛ ye lakasɩ nzɩ sitaayele nɛ posuli pɔ-nɔsɩ yɔ, tɛʋ ŋgʋ kɩnɩ pʋwayɩ yɔ kisuli pɔ-nɔsɩ. Nɛ tɛʋ ŋgʋ lɛ, kɩpɩyaɣ kɩpɩyʋ waaa. Nɛ kɩwɛɛ nɩʋ yɔɔ mbʋ nɛ halɩ lɩm kɔɔ nɛ pɩwadɩ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ ɛzɩ Yehowa kaayɔɔdʋʋ yɔ.​—Kiɖe 7:16-21.

23. (a) Ɛzɩma ɖɩlaba nɛ ɖɩna se Yehowa taa taala leleŋ nɛ ɛyaa kɩdɛkɛdaa sɩm Noa alɩwaatʋ taa? (b) Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛ ɖeu se ɖɩmaɣzɩnɩ Noa tisuu sɔnɔ?

²³ Yehowa taa labɩ leleŋ nɛ ɛyaa kɩdɛkɛdaa mba pa-sɩm na? Aayɩ. (Ez. 33:11) Toovenim taa lɛ, ɛɛha-wɛ alɩwaatʋ sakɩyɛ se pɛlɛɣzɩ pe-wezuu caɣʋ nɛ pala mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ. Paapɩzaɣ se pɛlɛɣzɩ pe-wezuu caɣʋ na? Noa wezuu caɣʋ wɩlɩɣ se papɩzaɣ se pɛlɛɣzɩ. Ɛzɩma ɛ nɛ Yehowa pɔɖɔma nɛ ɛñamɩ-ɩ pɩtɩŋa pɩ-taa yɔ, pɩwɩlɩɣ se ɛyaa kɩdɛkɛdaa mba papɩzaɣ se pala mbʋ nɛ pehiɣ ñʋʋ yabʋ. Pʋyɔɔ lɛ, Noa tisuu kʋ ɛ-alɩwaatʋ taa ɛjaɖɛ tɔm. E-tisuu wɩlɩ kaɣlaa se ɛ-alɩwaatʋ taa ɛyaa kaakɛ kañatʋ tɩnaa. E-tisuu yabɩ ɛ nɛ ɛ-hɔʋ pa-ñʋʋ. Ye ŋmaɣzɩnɩ Noa tisuu yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ ŋkaɣ ña nɛ mba ŋsɔɔlaa yɔ, mɩ-ñʋʋ yabʋ. Ɛzɩ Noa yɔ, ña nɛ Yehowa Ɛsɔ ɩpɩzɩɣ nɛ ɩɖɔ ɛzɩ taabalaa yɔ. Nɛ halɩ mɩ-taabalɩyɛ nɖɩ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛ mbʋ tam.