Mu Baibili, dama la ka shanduligwa se “ku musiwa kwe bafi” lo dwa mu dama le Chigiriki li noyi a·naʹsta·sis, li no dwa “ku muka” kene “ku ma kakale.” Nthu u no musiwa u no musiwa mu bafi ngono e be e chila kakale se kwa a ka tongo be e chila.​—1 Bakorinta 15:12, 13.

 Nenguba dama li noti “ku muka” kwe bafi li sipo mu Hwalo dze Chihebera, kanjinji dzi no dangwa kuyi Chidumano Chikulukugwi, thuto iyeyi ye ku musiwa kwe bafi i no wangwa mu dzili. Ha ti lakidzila, Ndzimu wa ka ti e shingisa mporofiti Hosiya, a ka thembesa e ti: “Ndowobadzutunula mu masimba e ikumbu, ndowobadzutunula mu lufu.”​—Hosiya 13:14; Jobe 14:13-15; Izaya 26:19; Daniele 12:2, 13.

 Bathu ba nowo musiwa ngayi? Bathu bangwe ba nowo musigwa ku chila kudzimu be no busa sa boshe na Kirisiti. (2 Bakorinta 5:1; Zumbunulo 5:9, 10) Baibili i no dana ichechi i ti “ku musiwa kwe bafi kwe kutanga” kene “ku musiwa kwe bafi ku no zha kutanga.” Matama iyawa wose a no lakidza kuti ku na ku musiwa kungwe kwe bafi ku nowo tobela. (Zumbunulo 20:6; Bafilipi 3:11) Bathu ba nowo musiwa mu ku musiwa kwe bafi ikoko ku nowo zha shule ba nowo chilila chose mu shango, ngono bunjinji gwe bathu ba nowo musiwa ba nowo shathila buchilo igogu.​—Pisalema 37:29.

 Bathu ba nowo musiwa chini? Ndzimu wa ka pa Jesu masimba e ku musa bafi. (Johani 11:25) Jesu u nowo buzila “bose ba mu zwikumbu” mu buchilo, nngwe ne nngwe ne ku sa fanana kwabo, buthu gwabo, ne mikumbulo yabo. (Johani 5:28, 29) Ba no musigwa kudzimu ba no piwa mibili ye chimeya, ngono ibabo ba bowo musigwa ku chila mu shango ba nowo piwa mibili ya ka zwilizanila kwa ka pelela.​—Izaya 33:24; 35:5, 6; 1 Bakorinta 15:42-44, 50.

 Kowo musiwa boyani? Baibili i kati kowo musiwa “bakalulwama ne babi.” (Mishingo 24:15) Bathu ba ka lulwama ko dwiwa bathu ba nonga Nuwa, Sara, na Abhurahama. (Genesisi 6:9; Bahebera 11:11; Jakuba 2:21) Bathu ba sa ka lulwama kene babi ko dwiwa bathu ba ka be ba si nga chile ne milayo ye Ndzimu ne kuti ba sa ka bona chibaka che ku zwidiya iyo ne ku i tobela.

 Ne kwa ka jalo, ibabo ba ka bo ba li babi ne zila ya ka pindilila kwa ba si nga ke ba ka khona ku shanduka a ba towo musiwa. Ba no chinyigwa cha chose, ku si chi na thembo ye kuti ba nga chila kakale.​—Matewu 23:33; Bahebera 10:26, 27.

 Ku musiwa kwe bafi kowo shingikala lini? Baibili ya ka lebela mbeli kuti ku mukila kudzimu kowo shingikala mu chibaka che ku zha kwa Kirisiti, kwa ka tangisa ne 1914. (1 Bakorinta 15:21-23) Ku musigwa ku chila mu shango kowo shingikala mu makole a li 1 000 e ku busa kwa Jesu Kirisiti, ha shango i shandugwa ku be paradaisi.​—Luka 23:43; Zumbunulo 20:6, 12, 13.

 Ini ku dumila mu ku musiwa kwe bafi i li chithu chi no hwikala? Baibili i na mbiko dzi li 9 dze bathu ba ka musiwa, ha ba si na ku fa, ngono ingwe ne ingwe yadzo i na basupi ba ka bona ne mesho. (1 Boshe 17:17-24; 2 Boshe 4:32-37; 13:20, 21; Luka 7:11-17; 8:40-56; Johani 11:38-44; Mishingo 9:36-42; Mishingo 20:7-12; 1 Bakorinta 15:3-6) Ku musiwa kwa Lazaro na Jesu ko khata kwazo, ne kuti Lazaro wa ka a na mazhuba a li 4 a ka fa, ngono Jesu a ka thama jenamiso le ku mmusa pakati kwe bathu banjinji. (Johani 11:39, 42) Dumbu ne bathu ba ka be be nyanyaidza Jesu ha ba zo tongo landula ne kwe malebeswa e khani iyeyi, ku leyana na ichechi ba ka thama chigwenegwene che ku bulaya Jesu na Lazaro.​—Johani 11:47, 53; 12:9-11.

 Baibili i no lakidza kuti Ndzimu u na bukhoni kakale u no yemula ku musa bafi. U no kumbula ne buzhalo nngwe ne nngwe nthu wa a nowo mmusa e shingisa masimba awe makulukulu. (Jobe 37:23; Matewu 10:30; Luka 20:37, 38) Ndzimu u no khona ku thama kuti bafi ba chile kakale, u no shaka thama e jalo! Ha i thalusa nekwe ku musiwa ke bafi, Baibili i ka ti ne kwe Ndzimu: “mowoshuba nshingo wamakathama nge maboko enyu.”​—Jobe 14:15.

Manyepkhwa nekwe ku musiwa kwe bafi

 Lingano: Ku musiwa kwe bafi wu shanganyiwa kakale kwe meya ne mbili.

 Malebeswa: Baibili i no diya kuti meya i nthu ne bukukwe a ka pelela, a te i li chingwe chi no dwa mu nli chi no dwilila chi chila. (Genesisi 2:7; Ezekiele 18:4) Nthu u no musiwa mu bafi a a to shanganyiwa kakale ne meya, u no bumbiwa kakale se meya i no chila.

 Lingano: Bangwe bathu ba no musiwa ku dwa po be be chinyiwa ka bonako.

 Malebeswa: Baibili i kati ibabo ‘ba ka shinga mbipo ba nowo mukila ku athugwa.’ (Johani 5:29) Ne kwa ka jalo, ba nowo athugwa kwa ka lingwe cha ba nowo shinga ha ba si na ku musiwa, kusi zwa ba ka shinga ntolo. Jesu a ka ti: “Bafi [banowohwa] hwi le Nkololo we Ndzimu, ngono ibabo banowolihwa banowotjila.” (Johani 5:25) Ibabo ‘ba nowo hwa’ kene thama zwithu zwa ba nowo zwidiya shule kwe ku musiwa mu bafi, mazina abo a nowo kwagwa mu ‘hwalo dze buchilo.’​—Zumbunulo 20:12, 13.

 Lingano: Ha nthu e musiwa, u no piwa mbili u no fanana dumbu ne wa ka a nawo a sathu a ka fa.

 Malebeswa: Ha nthu e fa, mbili uwe u no bola ne pela choselele.—Nreri 3:19, 20.