Kwenda na mambu ke na kati

Kwenda na tansi ya malongi

DILONGI 1

Mambote ya Kudiyala

Mambote ya Kudiyala

KIKALULU YA KUDIYALA KELE INKI?

Kikalulu ya kudiyala ke sadisaka bana na

  • kuvanda ntima-nda

  • kuyala banzala na bo

  • kumanisa kisalu mosi ata yo ke sepedisa bo ve

  • kutula mambote ya bantu ya nkaka na kisika ya ntete

SAMBU NA NKI KIKALULU YA KUDIYALA KELE MFUNU?

Bana yina ke vandaka kibeni ti kudiyala lenda buya kusala diambu mosi ya mbi ata nkutu diambu yango lenda natila bo kiese ya ntangu fioti. Kansi, bana yina ke vandaka ve ti kudiyala

  • ke vandaka makasi

  • ke niokwamaka na mabanza

  • ke nwaka makaya, ke lawukaka malafu to ke sadilaka bima yina ke lawusaka

  • ke ponaka ve mbote bima yina bo ke diaka

Bansosa yina bantu ya mayele salaka monisaka nde bana yina ke vandaka kibeni ti kikalulu ya kudiyala, ke vandaka ti sante ya mbote, ke kudiyangisaka ve na mambu ya mbongo mpi ke zitisaka bansiku ya insi ntangu bo ke kumaka bambuta. Bansosa yina pusaka Angela Duckworth, longi mosi ya Iniversite ya Pennsylvanie na kutuba nde: “Kudiyala ke nataka mambote mingi.”

MUTINDU YA KULONGA BANA NA NGE KIKALULU YA KUDIYALA

Buya mpi kusoba ve.

MUNSIKU YA BIBLIA: “Bika nde ngogo na beno ‘Ee’ kutendula kaka ee, ‘Ve’ na beno, ve.”—Matayo 5:37.

Bantangu ya nkaka mwana ke dilaka to ke waka makasi sambu na kubaka kima yina yandi kele na yo mfunu. Kana kibuti kupesa yandi kima yango, mwana ta kuma kusala kaka mutindu yina kana yandi kele na mfunu ya kima mosi.

Kansi kana kibuti kubuya mpi kusoba ve, mwana ta bakisa dilongi yai ya mfunu: Beto lenda zwa ve konso ntangu kima yina beto kele na yo mfunu. David Walsh, muntu mosi ya mayele, ke tuba nde: “Bantu yina ke kudiyalaka ke vandaka na kiese mingi. Yo kele kukonda zola kana beto ke monisa bana nde bo lenda zwa konso kima yina bo kele na yo mfunu.” *

Kana beno ke pesa ve bana na beno konso kima yina bo ke zola, yo ta sadisa bo na kuvanda kibeni ti kudiyala na luzingu na bo; mu mbandu, ntangu bantu ta pusa bo na kusadila bima ya ke lawusaka, na kuvukisa nitu na ntwala ya makwela to na kusala mambu ya nkaka ya mbi.

Sadisa bana na nge na kubakisa mambu yina ta kumina bo kana bo ke sala mambu ya mbote to mambu ya mbi.

MUNSIKU YA BIBLIA: “Konso kima yina muntu ke kuna, yandi ta katula yo mpi.”—Bagalatia 6:7.

Bana na nge fwete bakisa nde mambu yina bo ke sala lenda natila bo kiese to bampasi mpi nde kukonda kudiyala ke nataka bampasi. Mu mbandu, kana mwana na nge ke waka makasi nswalu, yo ta sala nde bantu ya nkaka kutina yandi. Kansi kana yandi kele ti kikalulu ya kudiyala to ke monisa ntima-nda ata ntangu bantu ke sosila yandi, yo ta sala nde bantu kuzola yandi. Sadisa mwana na nge na kubakisa nde kana yandi ke yedisa kikalulu ya kudiyala, luzingu na yandi ta vanda na kiese.

Sadisa mwana na nge na kuzaba mambu yina kele mfunu.

MUNSIKU YA BIBLIA: “Zikisa mambu ya kuluta mfunu.”—Bafilipi 1:10.

Kikalulu ya kudiyala ke sadisaka beto na kubuya kusala mambu ya mbi mpi yo ke sadisaka beto na kusala mambu ya mfunu ata yo ke sepedisa beto ve. Yo kele mfunu nde mwana na nge kuzaba mambu ya mfunu mpi yandi sala ntete mambu yango. Mu mbandu, yandi fwete sala ntete badevware na yandi ya nzo-nkanda na ntwala ya kusakana.

Pesa bana na nge mbandu ya mbote.

MUNSIKU YA BIBLIA: “Mono me pesa beno mbandu, sambu beno sala mutindu mono me sala beno.” —Yoane 13:15.

Bana na nge ta mona mambu yina nge ke salaka kana diambu mosi me pesa nge makasi. Monisa na mbandu na nge nde kudiyala ke nataka mambote. Mu mbandu, kana bana na nge me sala diambu mosi ya mbi, keti nge ke waka makasi to nge ke vandaka pima?

^ par. 20 Tala mukanda, No: Why Kids—of All Ages—Need to Hear It and Ways Parents Can Say It.