1, 2. Muoroto wa Jehova wĩgiĩ mũthenya wa mũgwanja warĩ ũrĩkũ, no gwathiire atĩa?

 THUTHA wa Jehova kũũmba andũ, mũthia-inĩ wa mũthenya wa gatandatũ wa ũũmbi, Bibilia yugaga atĩ aarorire “akĩona indo iria ciothe oombĩte, na rĩrĩ! ciarĩ njega mũno.” (Kĩambĩrĩria 1:31) No kĩambĩrĩria-inĩ kĩa mũthenya wa mũgwanja, Adamu na Hawa maathuurire kũrũmĩrĩra Shaitani na kũremera Jehova. Kwoguo makĩingĩra thĩinĩ wa mehia, kwaga gũkinyanĩra, na gĩkuũ.

² Nĩ kũngĩoonekire ta muoroto wa Jehova wĩgiĩ mũthenya wa mũgwanja waharagana biũ. Mũthenya ũcio ũngĩarĩ wa mĩaka makiri maingĩ, o ta mĩthenya ĩrĩa ĩngĩ ĩtandatũ yahĩtũkĩte. Jehova ooigĩte atĩ mũthenya ũcio nĩ mũtheru, na mũthia-inĩ waguo, thĩ yothe nĩ ĩngĩgatuĩka paradiso ĩiyũirũo nĩ andũ akinyanĩru. (Kĩambĩrĩria 1:28; 2:3) No ũndũ ũcio ũngĩahotekire atĩa thutha wa ũremi mũnene ta ũcio kuumĩra? Hihi Ngai angĩekire atĩa? Nĩ aangĩonanirie na njĩra ya magegania atĩ nĩ arĩ ũũgĩ mũingĩ.

3, 4. (a) Ikinya rĩrĩa Jehova ooire thutha wa ũremi wa Edeni rĩonanagia na njĩra ĩrĩkũ ũũgĩ wake wa kũgegania? (b) Wĩnyihia wagĩrĩire gũtũteithia kũririkana ũndũ ũrĩkũ tũkĩĩruta ũhoro wĩgiĩ ũũgĩ wa Jehova?

³ Jehova ooire ikinya o narua. Aatuĩrĩire aremi acio, na o hĩndĩ ĩyo akĩgweta ũndũ wa bata mũno: muoroto wake wa kũrũnga maũndũ marĩa maakoretwo mahĩtana. (Kĩambĩrĩria 3:15) Muoroto wa ũũgĩ wa Jehova ũngĩathiire ũhingĩte kahora kahora kuuma o Edeni nginya ihinda rĩrĩa rĩũkĩte. Ũbangĩtwo na njĩra hũthũ, no nĩ wa gĩkĩro kĩa igũrũ mũno ũũ atĩ mũndũ ũrathoma Bibilia no ahũthĩre ũtũũro wake wothe kwĩruta na gwĩcũrania ũhoro waguo. Makĩria ma ũguo, no  nginya muoroto wa Jehova ũkaahinga. Nĩ akaaniina waganu, mehia, na gĩkuũ kaimana. Ningĩ nĩ agaateithia andũ ehokeku gũtuĩka akinyanĩru. Maũndũ macio mothe mageekĩka mbere ya mũthenya wa mũgwanja gũthira, nĩguo Jehova ahingie muoroto wake wĩgiĩ andũ na thĩ o ihinda rĩrĩa aabangĩte.

⁴ Hatarĩ nganja, ũũgĩ ta ũcio nĩ wa kũgegania! Nĩkĩo mũtũmwo Paulo aandĩkire ũũ: ‘Kaĩ ũũgĩ wa Ngai nĩ mũrikĩru-ĩ!’ (Aroma 11:33) O ũrĩa tũreruta maũndũ mwanya mwanya megiĩ ngumo ĩno ya Ngai, wĩnyihia nĩ wagĩrĩire gũtũteithia kũririkana ũndũ ũyũ wa bata: atĩ o na tũngĩgeria atĩa, maũndũ marĩa tũngĩhota kũmenya megiĩ ũũgĩ wa Jehova nĩ manini mũno. (Ayubu 26:14) Reke twambe tũmenye ũrĩa ũũgĩ wa Ngai ũtariĩ.

5, 6. Ũmenyo na ũũgĩ ikonainie atĩa, na ũmenyo wa Jehova ũigana atĩa?

⁵ Ũũgĩ ti ũndũ ũmwe na ũmenyo. Kompiuta no ikorũo na ũmenyo mũingĩ mũno thĩinĩ wacio, no gũtirĩ mũndũ ũngiuga atĩ macini ta icio nĩ njũgĩ. O na kũrĩ ũguo, ũmenyo na ũũgĩ nĩ ikonainie. (Thimo 10:14) Kwa ngerekano, ũngĩenda motaaro ma ũũgĩ megiĩ mũrimũ mũna mũũru-rĩ, hihi no ũhoe ũtaaro kuuma kwĩ mũndũ ũtarĩ na ũmenyo wĩgiĩ ũrigitani? Ndũngĩka ũguo! Kwoguo, nĩguo ũkorũo na ũũgĩ ũrĩa wa ma, no mũhaka ũkorũo na ũmenyo ũrĩa wagĩrĩire.

⁶ Ũũgĩ wa Jehova ndũrĩ gĩthimi. Nowe tu ũtũũrĩte kuo tondũ we nĩ “Mũthamaki wa tene na tene.” (Kũguũrĩrio 15:3) Ningĩ nĩ oĩ maũndũ marĩa mothe mekĩkĩte ihinda-inĩ rĩu rĩothe. Bibilia yugaga ũũ: “Gũtirĩ kĩũmbe o na kĩmwe gĩkoragwo kĩhithĩtwo maitho-inĩ make, no maũndũ mothe makoragwo marĩ njaga na marĩ maguũrie maitho-inĩ ma ũrĩa ũgaatũciirithia.” (Ahibirania 4:13; Thimo 15:3) Jehova nĩ amenyaga wega indo iria athondekete tondũ nĩwe Mũũmbi, na nĩ eyoneire maũndũ marĩa mothe mũndũ aneka kuuma o kĩambĩrĩria. Nĩ athuthuragia ngoro ya o mũndũ, na gũtirĩ ũndũ  atonaga. (1 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 28:9) Tondũ aatũũmbire tũrĩ na wĩyathi wa gwĩthuurĩra, nĩ akenaga mũno rĩrĩa twatua matua mega ũtũũro-inĩ witũ. We nĩ “Mũigua wa mahoya,” na nĩ ahotaga gũthikĩrĩria mahoya maingĩ ihinda-inĩ rĩmwe! (Thaburi 65:2) Ningĩ ũhoti wa Jehova wa kũririkana maũndũ nĩ mũkinyanĩru.

7, 8. Jehova onanagia ũtaũku na ũũgĩ na njĩra ĩrĩkũ?

⁷ Jehova to ũmenyo tu akoragwo naguo. Nĩ ahotaga gũkũũrana ũrĩa maũndũ makonainie, na akamenya ũrĩa maũndũ macio makaarĩkĩrĩra. Nĩ athuthuragia na agatua ciira, agakũũrana wega na ũũru, na maũndũ ma bata na matarĩ ma bata. Makĩria ma ũguo, ndaroraga kĩrĩa kĩroneka na maitho, no athuthuragia nginya ngoro thĩinĩ. (1 Samueli 16:7) Kwoguo, Jehova nĩ arĩ ũtaũku, ngumo ĩrĩa ĩkĩrĩte ũmenyo. No ũũgĩ nĩ ũkĩrĩte ngumo icio ciothe.

⁸ Ũũgĩ nĩ ũhoti wa kũhũthĩra ũmenyo na ũtaũku. Ciugo imwe cia tene cia Bibilia iria itaũrĩtwo “ũũgĩ” ciugĩte “kũhingia muoroto” kana “ũũgĩ ũrĩ na ũguni.” Kwoguo, ũũgĩ wa Jehova nĩ ũhũthĩkaga na ũgakorũo na moimĩrĩro mega. Akĩhũthĩra ũmenyo wake mũnene, na ũtaũku wake mũingĩ, Jehova atuaga matua marĩa mega biũ, na akamahingia na njĩra ĩrĩa njega biũ. Hatarĩ nganja ũcio nĩ ũũgĩ wa ma! Jehova nĩ onanagia ũũma wa ciugo ici cia Jesu: “Ũũgĩ wonanagia ũthingu waguo kũgerera ciĩko ciaguo.” (Mathayo 11:19) Mawĩko ma Jehova ma kũrĩa igũrũ o na ma gũkũ thĩ nĩ monanagia na njĩra nene atĩ nĩ arĩ ũũgĩ.

9, 10. (a) Jehova akoragwo na ũũgĩ wa mũthemba ũrĩkũ, na awonanĩtie na njĩra ĩrĩkũ? (b) Kahengereta konanagia atĩa ũũgĩ wa Jehova?

⁹ Hihi nĩ ũrĩ wagegio nĩ kuona ũũgĩ wa bundi agĩthondeka indo thaka na iraruta wĩra wega? Ũũgĩ ta ũcio nĩ wa magegania. (Thama 31:1-3) Jehova nĩwe Mwene ũũgĩ ta ũcio na nowe Kĩhumo kĩaguo. Mũthamaki Daudi ooigire ũũ igũrũ  rĩgiĩ Jehova: “Nĩ ndakũgooca tondũ nyũmbĩtwo na njĩra ya kũmakania na ya magegania. Mawĩra maku nĩ ma magegania, na nĩ njũĩ ũguo wega.” (Thaburi 139:14) Hatarĩ nganja, o ũrĩa tũreruta ũhoro wĩgiĩ ũrĩa mwĩrĩ witũ ũmbĩtwo, noguo tũgegagio nĩ ũũgĩ wa Jehova.

¹⁰ Kwa ngerekano: Ũtũũro waku waambĩrĩirie wĩ kahengereta kanini, rĩrĩa itumbĩ thĩinĩ wa nda ya mami wanyu rĩanyitanire na mbegũ ya baba wanyu. Thutha wa kahinda, kahengereta kau gakĩambĩrĩria kwĩgayania. Rĩu mwĩrĩ waku ũthondeketwo na tũhengereta ta tiririoni 100. Nĩ tũnini mũno ũũ atĩ tũhengereta ta 10,000 no tũiganĩre kĩongo-inĩ gĩa kabini. O na kũrĩ ũguo, o kahengereta gakoragwo gathondeketwo na njĩra ya kũgegania mũno. Gathondeketwo na njĩra ya ũũgĩ gũkĩra macini kana kĩganda o gĩothe gĩakĩtwo nĩ mũndũ. Athomi a sayansi moigaga atĩ kahengereta no karingithanio na itũũra rĩirigĩre, rĩrĩ na ihingo nangĩre, mĩbango ya ũkuui, mĩtambo ya kwaranĩria, iganda cia gũthondeka thitima, iganda cia gũthondeka indo, mĩbango ya gũtheria na gũte gĩko, mĩbango ya ũrangĩri, na handũ hamwe harĩa maũndũ macio mothe matabanagĩrio. Makĩria ma ũguo, kahengereta no kahote kwĩgayania na gathondeke kangĩ o ta ko ihinda-inĩ rĩa mathaa manini mũno!

11, 12. (a) Nĩ kĩĩ gĩtũmaga tũhengereta twa kaana karambĩrĩria gũkũra thĩinĩ wa nda tũgayũkane o ũrĩa karakũra, na ũndũ ũcio ũratwarana atĩa na Thaburi 139:16? (b) Nĩ na njĩra irĩkũ tombo wa mũndũ wonanagia atĩ ‘tũũmbĩtwo na njĩra ya magegania’?

¹¹ Ti tũhengereta tuothe tũkoragwo tũhaanaine. O ũrĩa tũhengereta twa kaana karambĩrĩria gũkũra thĩinĩ wa nda ya nyina tũthiaga tũgayũkanĩte, noguo tũgĩaga mawĩra ngũrani. Tũmwe tũgatuĩka twa gũtwara ũhoro, twa mahĩndĩ, twa thakame, kana twa maitho. Kũgayũkana kũu gũtabanagio nĩ DNA ya o kahengereta, harĩa ũhoro wothe ũkoragwo ũigĩtwo. Nĩkĩo Daudi aatongoririo nĩ roho kuuga ũũ: “Maitho maku o na nĩ maanyonire ndĩ nda ya maitũ; ciĩga ciakwa ciothe nĩ ciaandĩkĩtwo ibuku-inĩ rĩaku.”—Thaburi 139:16.

 ¹² Ciĩga imwe cia mwĩrĩ ithondeketwo na njĩra ya magegania o na makĩria. Kwa ngerekano, ta wĩcirie ũhoro wa tombo wa mũndũ. Andũ amwe moigaga atĩ tombo nĩguo kĩndũ kĩrĩa kĩa magegania mũno kĩanoneka igũrũ kana thĩ. Ũkoragwo na tũhengereta ta bilioni 100 twa gũtwara ũhoro, hakuhĩ mũigana ta wa njata iria ciothe ikoragwo ngalaksĩ-inĩ itũ. O kahengereta nĩ kanyitanĩte na tũhengereta tũngĩ ngiri nyingĩ. Athomi a sayansi moigaga atĩ tombo wa mũndũ no ũiganĩre ũhoro wothe ũrĩa ũrĩ nyũmba-inĩ ciothe iria cigagwo mabuku thĩinĩ wa thĩ, na atĩ gũtirĩ hĩndĩ ũngĩiyũra ũhoro. O na gũtuĩka athomi a sayansi nĩ mahũthĩrĩte mĩaka mĩingĩ gũthuthuria tombo, moigaga atĩ gũtirĩ hĩndĩ magataũkĩrũo biũ nĩ ũrĩa ũrutaga wĩra.

13, 14. (a) Thigiriri na ciũmbe ingĩ cionanagia atĩa atĩ nĩ irĩ “ũũgĩ wa mũũmbĩre,” na ũndũ ũcio ũtũrutaga atĩa ũhoro-inĩ wĩgiĩ Mũciũmbi? (b) Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tuuge atĩ indo ta rũrenda rwa mbũmbũĩ ithondeketwo na “njĩra ya ũũgĩ”?

¹³ Andũ no ngerekano ĩmwe tu ya kuonania ũũgĩ wa kũũmba wa Jehova. Thaburi 104:24 yugaga ũũ: “Mawĩra maku wee Jehova kaĩ nĩ maingĩ-ĩ! Mothe ũmarutĩte na njĩra ya ũũgĩ. Thĩ ĩiyũire indo iria wee ũmbĩte.” Kĩndũ gĩothe kĩũmbĩtwo nĩ kĩonanagia ũũgĩ wa Jehova. Kwa ngerekano, thigiriri nĩ ĩrĩ “ũũgĩ wa mũũmbĩre.” (Thimo 30:24) Ikundi cia thigiriri ikoragwo ibangĩtwo na gĩkĩro kĩa igũrũ mũno. Ikundi imwe cia thigiriri irĩithagia tũtambi tũrĩaga mĩmera, ikaruta irio harĩ tuo, na igatũgitĩra ta arĩ mahiũ iragitĩra. Ingĩ nacio irutaga wĩra wa ũrĩmi, igakũria na ikarĩmĩra “tũmĩmera” tũnini ta mbuu. Ciũmbe ingĩ nyingĩ ikoragwo ciũmbĩtwo irĩ na ũhoti wa gwĩka maũndũ ma magegania. Ngi no ĩhote kũrũũga na kwĩgarũra rĩera-inĩ na njĩra njega biũ gũkĩra ndege o yothe yanathondekwo nĩ mũndũ. Nyoni iria ithaamaga itongoragio nĩ njata, hinya wa magineti wa thĩ, kana mũthemba wa mabu ĩrĩa ĩkoragwo thĩinĩ wa cio. Athomi a indo iria irĩ muoyo mahũthagĩra mĩaka mĩingĩ gũthuthuria ũrĩa ciũmbe icio ciĩkaga maũndũ na njĩra ya magegania. Na githĩ Mũũmbi wa ciũmbe icio ndakĩrĩ mũũgĩ ma!

 ¹⁴ Athomi a sayansi nĩ merutĩte maũndũ maingĩ kuuma kũrĩ ũũgĩ wa Jehova wa ũũmbi. Nĩ kũrĩ gĩthomo gĩthomagwo nĩ mainjinia gĩtagwo biomimetics gĩa kũgeria gũthondeka indo magĩkobia ũũmbi. Kwa ngerekano, no gũkorũo wanagegio nĩ ũthaka wa rũrenda rwa mbũmbũĩ. No harĩ injinia, nĩ kĩndũ gĩthondeketwo na njĩra ya magegania. Karũrigi ka rũrenda rũu no koneke ta gatarĩ na hinya, no karĩ hinya gũkĩra cuma ĩrĩ na ũceke o ta wako, na gũkĩra ndigi iria ithondekaga nguo iria itatonyagwo nĩ rithathi. Githĩ gatikĩrĩ hinya mũno! Ta hũũra mbica rũrenda rũu rũnenehetio rũkaigana neti ya gũtega thamaki. Rũrenda ta rũu no rũrũgamie ndege ya gũkuua andũ ĩrĩ rĩera-inĩ! Hatarĩ nganja, Jehova athondekete indo icio ciothe na “njĩra ya ũũgĩ.”

15, 16. (a) Indo iria irĩ igũrũ cionanagia atĩa ũũgĩ wa Jehova? (b) Gũkorũo atĩ Jehova nĩwe Mũtongoria Ũrĩa Mũnene wa araika milioni nyingĩ kuonanagia ũũgĩ wake na njĩra ĩrĩkũ?

¹⁵ Ũũgĩ wa Jehova nĩ wonekaga kũgerera ũũmbi wake ũrĩa ũrĩ igũrũ na thĩ. Indo iria irĩ igũrũ, iria twarĩrĩirie na njĩra ndikĩru thĩinĩ wa Gĩcunjĩ gĩa 5, itikoragwo inyaganĩte itarĩ na mũbango. Akĩhũthĩra ũũgĩ wake, Jehova nĩ atũmĩte kũgĩe na “mawatho marĩa marũmagĩrĩrwo kũũrĩa igũrũ.” Nĩ ũndũ ũcio, indo iria irĩ igũrũ ikoragwo ibangĩtwo na ngalaksĩ, nacio ngalaksĩ igathondeka ikundi nene, nacio ikundi icio ciaturanĩrũo igathondeka ingĩ nene makĩria. (Ayubu 38:33, The Holy Bible in Gĩkũyũ Language) Nĩkĩo Jehova etaga indo iria irĩ igũrũ “mbũtũ”! (Isaia 40:26) No nĩ kũrĩ mbũtũ ĩngĩ yonanagia ũũgĩ wa Jehova na njĩra nene makĩria.

¹⁶ O ta ũrĩa Gĩcunjĩ gĩa 4 kĩonanĩtie, Ngai etagwo “Jehova mũnene wa ita” tondũ nĩwe Mũtongoria Ũrĩa Mũnene wa mbũtũ ya araika milioni nyingĩ. Ũndũ ũcio wonanagia hinya wa Jehova. No hihi wonanagia ũũgĩ wake na njĩra ĩrĩkũ? Wĩcirie ũndũ  ũyũ: Jehova na Jesu matirĩ maatiga kũruta wĩra. (Johana 5:17) Kwoguo, o nao araika arĩa matungatagĩra Ũrĩa ũrĩ Igũrũ Mũno makoragwo makĩruta wĩra hingo ciothe. Ningĩ ririkana atĩ, ũũgĩ na hinya wao nĩ wa gĩkĩro kĩa igũrũ mũno gũkĩra wa andũ. (Ahibirania 1:7; 2:7) O na kũrĩ ũguo, ihinda-inĩ rĩa mĩaka bilioni nyingĩ, Jehova akoretwo akĩhe araika acio othe wĩra, makaũruta marĩ na gĩkeno makĩhingia “kiugo gĩake” na magĩka “wendi wake.” (Thaburi 103:20, 21) No mũhaka Mũheani Wĩra ũcio akorũo nĩ arĩ ũũgĩ mũingĩ mũno!

17, 18. Nĩ kĩĩ gĩtũmaga Bibilia yuge atĩ Jehova nowe “wiki mũũgĩ,” na tũreruta atĩa kuumana na ũrĩa mũtũmwo Paulo aataarĩirie ũũgĩ wa Jehova?

¹⁷ Thutha wa gũthuthuria maũndũ macio mothe, ti ũndũ wa kũmakania kuona atĩ Bibilia yonanagia ũũgĩ wa Jehova ũrĩ wa gĩkĩro kĩa igũrũ mũno. Kwa ngerekano, yugaga atĩ Jehova nowe “wiki mũũgĩ.” (Aroma 16:27) Nowe wiki tu ũkoragwo na ũũgĩ mũkinyanĩru ũtarĩ gĩthimi. Nĩwe Kĩhumo kĩa ũũgĩ wothe wa ma. (Thimo 2:6) Na nĩkĩo Jesu, o na arĩ we mũũgĩ gũkĩra ciũmbe ciothe cia Jehova, ndeehokaga ũũgĩ wake we mwene, ĩndĩ aaragia o ũrĩa eeragwo nĩ Ithe.—Johana 12:48-50.

¹⁸ Ta rora wone ũrĩa mũtũmwo Paulo oonanirie atĩ ũũgĩ wa Jehova nĩ wa mwanya. Ooigire ũũ: “Kaĩ ũtonga wa Ngai nĩ mũrikĩru-ĩ, o na ũmenyo na ũũgĩ wake! Matuĩro make matingĩtuĩrĩka o na njĩra ciake itingĩtaũkĩka biũ.” (Aroma 11:33) Kwambĩrĩria ciugo icio na kiugo “Kaĩ,” kũronania atĩ Paulo nĩ aagegirio nĩ ũndũ ũcio mũno. Kiugo gĩa Kĩngiriki kĩrĩa aahũthĩrire kuuga “mũrikĩru” nĩ kĩhutanĩtie na kĩrĩa gĩtaũrĩtwo “irima rĩtarĩ gĩturi.” Kwoguo, ciugo icio nĩ iratũteithia kuona mbica njega ya ũndũ ũcio. Gwĩcũrania ũhoro wa ũũgĩ wa Jehova na njĩra ndikĩru, nĩ ta kũgeria gũcũthĩrĩria irima iriku mũno rĩtarĩ gĩturi, inene ũũ atĩ o na tũtingĩhota gũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa rĩigana o na kana kũrĩtaarĩria. (Thaburi 92:5) Na githĩ ũndũ ũcio to ũtũme tũmwĩtigĩre makĩria?

19, 20. (a) Nĩkĩ nderi nĩ ngerekano njega ya kũrũgamĩrĩra ũũgĩ wa Ngai? (b) Jehova onanĩtie atĩa ũhoti wake wa kuona maũndũ marĩa mageekĩka ihinda rĩũkĩte?

 ¹⁹ Jehova ningĩ nowe “wiki mũũgĩ” na njĩra ĩngĩ: Nowe tu ũngĩhota kũmenya ũrĩa gũgeekĩka matukũ ma thutha-inĩ. Ririkana atĩ Jehova ahũthĩrĩte nderi, ĩrĩa yonaga haraihu, kũrũgamĩrĩra ũũgĩ wake. Nderi ĩmwe ĩtagwo golden eagle ĩkoragwo na kilo o ithano tu, no maitho mayo makoragwo marĩ manene gũkĩra ma mũndũ mũgima. Ũhoti wa nderi wa kuona nĩ wa magegania, ũmĩhotithagia kuona kanyamũ ĩngĩrĩa o na karĩ kanini mũno, ĩrĩ mita magana maingĩ mũno igũrũ, o na kana kilomita nyingĩ mũno kuuma harĩa karĩ! Jehova we mwene ooigire ũũ igũrũ rĩgiĩ nderi: “Maitho mayo monaga kũndũ kũraya mũno.” (Ayubu 39:29) Na njĩra o ta ĩyo, Jehova no ahote kũmenya maũndũ marĩa mageekĩka ihinda rĩũkĩte!

²⁰ Bibilia nĩ ĩrĩ ũira mũingĩ wa kuonania atĩ ũhoro ũcio nĩ wa ma. Ĩkoragwo na morathi maingĩ, kana maũndũ maandĩkĩtwo mbere ya mekĩkĩte. Nĩ yataarĩirie kuumĩra na kũgwa kwa mothamaki manene thĩinĩ wa thĩ, moimĩrĩro ma mbaara, o na nginya njĩra iria ingĩkaahũthĩrũo nĩ anene a mbũtũ cia mbaara, mĩaka mĩingĩ mbere ya maũndũ macio gwĩkĩka.—Isaia 44:25–45:4; Danieli 8:2-8, 20-22.

21, 22. (a) Nĩkĩ tũtingĩkorũo na mũthingi wa kuuga atĩ Jehova nĩ oĩ matua mothe marĩa tũngĩtua ũtũũro-inĩ? Heana ngerekano. (b) Tũmenyaga atĩa atĩ ũũgĩ wa Jehova ũtongoragio nĩ wendo na nĩ ũrĩ tha?

 ²¹ No hihi ũndũ ũcio ũronania atĩ Ngai nĩ oĩ matua marĩa ũgaatua mũtũũrĩre-inĩ waku? Andũ amwe arĩa marutanaga atĩ ngirabu nĩ njore nĩguo mangiuga. No rĩciria ta rĩu rĩhũthagia ũũgĩ wa Jehova, tondũ rĩonanagia ta atangĩhota kũgirĩrĩria ũhoti wake wa kũmenya maũndũ ma mahinda mokĩte. Kwa ngerekano: Ũngĩkorũo ũrĩ na ũhoti wa kũina ũtangĩringithanio na wa mũndũ ũngĩ-rĩ, nĩ kuuga atĩ ũrĩinaga hingo ciothe? Ndũngĩka ũguo! O ũguo noguo Jehova atariĩ, nĩ arĩ ũhoti wa kũmenya maũndũ ma mahinda mokĩte, no ndaũhũthagĩra hingo ciothe. Angĩka ũguo, angĩkorũo akĩingĩrĩra wĩyathi witũ wa gwĩtuĩra matua, ũrĩa nĩ kĩheo kĩa bata atũheete na ndagaatũtunya.—Gũcokerithia Maathani 30:19, 20.

²² Andũ arĩa metĩkĩtie atĩ Jehova nĩ amenyaga maũndũ mothe kabere, nĩ mamũcokagĩrĩria mahĩtia rĩrĩa maũndũ moru mekĩka na monaga ta atahũthagĩra ũũgĩ wake na njĩra ya wendo. No ũguo tiguo kũrĩ! Bibilia ĩrutanaga atĩ Jehova “nĩ arĩ ũũgĩ wa ngoro.” (Ayubu 9:4) Mũhari ũcio ndũraaria ũhoro wa ngoro ĩrĩa ĩhũũraga thakame, no Bibilia kaingĩ nĩ ĩhũthagĩra kiugo ngoro gũtaarĩria mũndũ wa na thĩinĩ, ũrĩa ũhutĩtie mĩoroto na ngumo, ta ngumo ya wendo. Kwoguo, ũũgĩ wa Jehova ũtongoragio nĩ wendo, o ta ngumo iria ingĩ ciake.—1 Johana 4:8.

23. Ũũgĩ wa gĩkĩro kĩa igũrũ ũrĩa Jehova akoragwo naguo ũbatiĩ gũtũma twĩke atĩa?

²³ Hatarĩ nganja, ũũgĩ wa Jehova nĩ wa kwĩhokeka. Nĩ wa igũrũ mũno ũringithanĩtio na witũ, ũũ atĩ Kiugo kĩa Ngai gĩtwĩraga ũũ na njĩra ya wendo: “Wĩhokage Jehova na ngoro yaku yothe, na ndũkehokage ũtaũku waku mwene. Wĩciragie ũhoro wake njĩra-inĩ ciaku ciothe, nake nĩ arĩkũrũngagĩra njĩra ciaku.” (Thimo 3:5, 6) Reke rĩu tũthuthurie ũũgĩ wa Jehova makĩria, nĩguo tũhote gũkuhĩrĩria Ngai witũ, ũrĩa mwene ũũgĩ wothe.