GĨCUNJĨ GĨA 4
“Jehova . . . nĩ Arĩ Hinya Mũingĩ”
1, 2. Nĩ maũndũ marĩkũ ma magegania Elija oonete ũtũũro-inĩ wake, no nĩ marĩkũ ma magegania makĩria oonire arĩ ngurunga-inĩ Kĩrĩma-inĩ kĩa Horebu?
ELIJA nĩ oonete maũndũ ma magegania hau kabere. Nĩ oonete mahuru makĩmũrehera irio maita merĩ o mũthenya arĩ kũndũ eehithĩte. Ningĩ hĩndĩ kwarĩ na ngʼaragu nene, nĩ oonire ndigithũ ya mũtu na ya maguta cikarĩte kahinda kanene itegũthira. O na Jehova nĩ aamũtũmĩire mwaki kuuma igũrũ arĩ macokio ma ihoya rĩake. (1 Athamaki, mũrango wa 17 na 18) No Elija ndaakoretwo onete rĩngĩ ũndũ ta ũrĩa aacokire kuona.
2 Aarũgamĩte mũromo-inĩ wa ngurunga yarĩ Kĩrĩma-inĩ kĩa Horebu. Gũkĩgĩa rũhuho rũnene rwarĩ na mũrurumo mũnene. Rũhuho rũu rwarĩ na hinya mũno nginya rũgĩatũranga irĩma na mahiga manene. Gũgĩcoka gũkĩgĩa gĩthingithia kĩnene. Thutha ũcio gũgĩũka mwaki. Na rĩrĩa mwaki ũcio wakuhĩrĩirie, no kũhoteke Elija nĩ aaiguire ahũũrũo nĩ ũrugarĩ waguo.—1 Athamaki 19:8-12.
3. Elija eeyoneire ngumo ĩrĩkũ ya Ngai, na nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia o na ithuĩ kuona ngumo ĩyo?
3 Maũndũ macio mothe ma magegania Elija oonire moonanagia ũndũ ũmwe, atĩ Jehova Ngai arĩ hinya mũingĩ. Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, tũtirabatara kuona ciama nĩguo tũmenye atĩ Ngai nĩ arĩ hinya. Hinya wake nĩ wonekaga wega. Bibilia ĩtwĩraga atĩ ũũmbi wa Jehova nĩ ũrutaga ũira wa “hinya wake wa tene na tene na Ũngai wake.” (Aroma 1:20) Ta wĩcirie ũhoro wa heni na marurumĩ manene hĩndĩ ya mbura nene, ũthaka wa kĩrurumo kĩnene kĩa maĩ, na njata nyingĩ iria irĩ kũrĩa igũrũ. Na githĩ tũtionaga hinya wa Ngai indo-inĩ ta icio? No andũ aingĩ ũmũthĩ matiendaga kũmenya igũrũ rĩgiĩ hinya ũcio wa Ngai, na matitaũkagĩrũo ũrĩa hinya ũcio ũbatiĩ gũtũma maigue igũrũ rĩgiĩ Ngai. Icunjĩ-inĩ iria irũmĩrĩire, nĩ tũkwarĩrĩria igũrũ rĩgiĩ hinya wa Jehova na njĩra ndikĩru, na tuone ũrĩa ũtũheaga itũmi nyingĩ cia kwenda kũmũkuhĩrĩria.
“Na atĩrĩrĩ, Jehova nĩ kũhĩtũka aahĩtũkaga”
Ngumo ya Bata ya Jehova
4, 5. (a) Bibilia yugaga atĩa igũrũ rĩgiĩ rĩĩtwa rĩa Jehova? (b) Nĩkĩ no tuuge atĩ nĩ ũndũ mwagĩrĩru Jehova gũthuura ndegwa ĩrũgamĩrĩre hinya wake?
4 Hinya wa Jehova nĩ wa mwanya. Jeremia 10:6 yugaga ũũ: “Atĩrĩrĩ Jehova, gũtirĩ ũngĩ ũhaana tawe, wee ũrĩ mũnene, na rĩĩtwa rĩaku nĩ inene na nĩ rĩrĩ hinya.” Ta rora wone atĩ mũhari ũcio woiga rĩĩtwa rĩa Jehova nĩ inene, na rĩrĩ hinya. Ririkana atĩ rĩĩtwa rĩu riugĩte “Nĩ Atũmaga Maũndũ Mekĩke.” Nĩ kĩĩ kĩhotithagia Jehova kũũmba kĩrĩa gĩothe angĩenda na gũtuĩka o kĩrĩa gĩothe angĩenda? Gĩtũmi kĩmwe nĩ tondũ nĩ arĩ hinya. Hinya wa Jehova wa kũhingia wendi wake ndũrĩ gĩthimi. Hinya nĩ ngumo ĩmwe ya ngumo ciake iria nene.
5 Tondũ tũtingĩhota gũtaũkĩrũo biũ ũhoro wa hinya wa Jehova, ahũthagĩra ngerekano gũtũteithĩrĩria. O ta ũrĩa tũrĩkĩtie kuona, ahũthagĩra ndegwa kũrũgamĩrĩra hinya wake. (Ezekieli 1:4-10) Mũhaano ũcio nĩ wagĩrĩire mũno tondũ o na ndegwa iria irĩithagio mĩciĩ nĩ nyamũ nene na irĩ hinya. Mahinda-inĩ ma Bibilia, no kũhoteke andũ a bũrũri wa Palestina matiakoretwo monete nyamũ yarĩ na hinya gũkĩra ndegwa. No nĩ mooĩ ũhoro wa ndegwa ĩngĩ ya gwĩtigĩrũo makĩria—ndegwa ya gĩthaka kana auroch, ĩrĩa ĩtakoragwo kuo ũmũthĩ. (Ayubu 39:9-12) Mũtongoria Mũroma wetagwo Juliasi Kaisari hĩndĩ ĩmwe ooigire atĩ ndegwa icio cianyihĩire njogu na hanini mũno. Aandĩkire atĩ “irĩ hinya mũingĩ mũno na ihenya inene mũno.” Ta wĩcirie ũrĩa ũngĩĩyona wĩ mũnini na ũtarĩ na hinya ũrũgamĩte hakuhĩ na nyamũ ta ĩyo!
6. Nĩkĩ no Jehova wiki tu wĩtagwo “Mwene-Hinya-Wothe”?
6 Na njĩra o ta ĩyo, mũndũ nĩ mũnini mũno na ndarĩ hinya aringithanĩtio na Jehova, Ngai ũrĩa ũrĩ hinya. Harĩ we, o na mabũrũri marĩa marĩ hinya mahaana o ta karũkũngũ kanini karĩ ratiri-inĩ. (Isaia 40:15) Ngũrani na kĩũmbe o gĩothe, hinya wa Jehova ndũrĩ gĩthimi, tondũ nowe wiki wĩtagwo “Mwene-Hinya-Wothe.” a (Kũguũrĩrio 15:3) Jehova akoragwo na ‘ũhoti mũingĩ na hinya wa magegania.’ (Isaia 40:26) Hinya wake nĩ mũingĩ ũũ atĩ ndũngĩthira tondũ nĩwe Kĩhumo kĩa hinya. Ndabataraga kũheo hinya nĩ mũndũ ũngĩ kana kĩndũ kĩngĩ, tondũ Bibilia yugaga “hinya nĩ wa Ngai.” (Thaburi 62:11) No Jehova ahũthagĩra hinya wake na njĩra irĩkũ?
Ũrĩa Jehova Ahũthagĩra Hinya Wake
7. Roho mũtheru wa Jehova nĩ kĩĩ, na ciugo iria ciahũthĩrĩtwo nĩ thiomi cia Kĩhibirania na Kĩngiriki cionanagia atĩa?
7 Roho mũtheru ũrĩa uumaga kũrĩ Jehova ndũrĩ gĩthimi. Roho ũcio nĩ hinya ũrĩa Ngai ahũthagĩra kũhingia maũndũ. Thĩinĩ wa Kĩambĩrĩria 1:2, roho ũcio wĩtĩtwo “hinya wa Ngai wa gwĩka maũndũ.” Kũringana na thiomi cia Kĩhibirania na Kĩngiriki, ciugo iria itaũrĩtwo “roho,” kũndũ kũngĩ no itaũrũo “rũhuho,” “mĩhũmũ,” na “mũrurumo.” Ataaramu amwe moigaga atĩ ciugo iria ciahũthĩrĩtwo nĩ thiomi icio cionanagia nĩ hinya ũraruta wĩra no ndũroneka. O ta rũhuho, hinya wa Ngai nduonekaga na maitho, no maũndũ marĩa wĩkaga me kuo na nĩ monekaga.
8. Roho wa Jehova ũgerekanĩtio na kĩĩ thĩinĩ wa Bibilia, na nĩkĩ ngerekano icio nĩ njega?
8 Roho mũtheru wa Ngai nĩ ũrutaga mawĩra maingĩ matiganĩte. Jehova no aũhũthĩre kũhingia muoroto o wothe angĩciria. Nĩkĩo Bibilia rĩmwe ĩtaga roho wa Ngai “kĩara” gĩake, “guoko [gwake] kũrĩ hinya,” kana “guoko [gwake] gũtambũrũkie.” (Luka 11:20; Gũcokerithia Maathani 5:15; Thaburi 8:3) O ta ũrĩa mũndũ angĩhũthĩra guoko gwake gwĩka maũndũ maingĩ marabatara hinya ũtiganĩte, noguo Ngai angĩhũthĩra hinya wake kũhingia muoroto o wothe, ta ũrĩa aũhũthĩrire kũũmba kanyamũ kanini mũno getagwo atomu, kũgayũkania Iria Itune, o na kũhotithia Akristiano a karine ya mbere kwaria na thiomi itiganĩte.
9. Jehova ahũthagĩra hinya wake na njĩra ĩrĩkũ ĩngĩ?
9 Jehova ningĩ nĩ ahũthagĩra hinya wake arĩ we Mwathani Mũnene wa Igũrũ na Thĩ. Ta geria gwĩciria wĩ na ũhoti wa gwatha ciũmbe milioni nyingĩ mũno njũgĩ, na irĩ na ũhoti! Jehova arĩ na ũhoti ta ũcio. Nĩ arĩ andũ mamũtungatagĩra, na thĩinĩ wa Maandĩko mahaananagio na mbũtũ nene. (Thaburi 68:11; 110:3) No mũndũ nĩ kĩũmbe gĩtarĩ hinya, aringithanĩtio na mũraika. Kwa ngerekano, rĩrĩa mbũtũ ya Aashuri yatharĩkĩire andũ a Ngai, mũraika ũmwe tu ooragire thigari 185,000 cia mbũtũ ĩyo na ũtukũ ũmwe! (2 Athamaki 19:35) Ũndũ ũcio ũronania atĩ Araika a Ngai nĩ marĩ “hinya mũingĩ.”—Thaburi 103:19, 20.
10. (a) Mwene-Hinya-Wothe etagwo Jehova mũnene wa ita nĩkĩ? (b) Nũũ wĩ hinya mũno harĩ ciũmbe ciothe cia Jehova?
10 Araika makoragwo marĩ aigana? Mũnabii Danieli nĩ oonirio kĩoneki kĩa igũrũ, akĩona ciũmbe cia kĩĩroho makĩria ma milioni 100 irũgamĩte mbere ya gĩtĩ gĩa ũthamaki kĩa Jehova, no Bibilia ndĩonanagia atĩ oonire araika othe arĩa marĩ kuo. (Danieli 7:10) Kwoguo no kũhoteke gũkoragwo na araika milioni nyingĩ mũno. Nĩkĩo Ngai etagwo Jehova mũnene wa ita. Rĩĩtwa rĩu rĩa ũnene rĩtaaragĩria hinya wa Jehova arĩ Mũtongoria wa mbũtũ nene na bange wega ya araika marĩ hinya. Jehova nĩ ahete Mũrũ wake ũrĩa endete mũno, o we “irigithathi harĩ ũũmbi wothe,” ũnene igũrũ rĩa araika acio othe. (Akolosai 1:15) Jesu nĩwe mũraika ũrĩa mũnene. Kwoguo nĩwe mũnene wa araika othe, aserafi, na akerubi. Nĩwe wĩ hinya mũno kũrĩ ciũmbe ciothe cia Jehova.
11, 12. (a) Kiugo kĩa Ngai gĩkoragwo na hinya wa gwĩka atĩa? (b) Jesu ooigire atĩa igũrũ rĩgiĩ hinya wa Jehova?
11 Jehova nĩ arĩ njĩra ĩngĩ ahũthagĩra hinya wake nayo. Ahibirania 4:12 yugaga atĩ “kiugo kĩa Ngai kĩrĩ muoyo na nĩ kĩrĩ hinya.” Hihi nĩ wĩyoneire hinya mũingĩ wa kiugo kĩa Ngai, kana ndũmĩrĩri yake ĩtongoretio nĩ roho ĩrĩa ĩrĩ thĩinĩ wa Bibilia? No gĩtwĩkĩre hinya, gĩake wĩtĩkio witũ, na gĩtũteithie gwĩka mogarũrũku manene. Mũtũmwo Paulo nĩ eerire Akristiano memenyerere andũ arĩa meingĩragia mĩtugo-inĩ mĩũru. Aacokire akĩongerera ũũ: “Na ũguo nĩguo amwe anyu mwatariĩ.” (1 Akorintho 6:9-11) Hatarĩ nganja, “kiugo kĩa Ngai” nĩ kĩoonanĩtie hinya thĩinĩ wao na gĩkamateithia kũgarũrũka.
12 Hinya wa Jehova nĩ mũingĩ mũno, na aũhũthagĩra na njĩra nyingĩ ũũ atĩ gũtirĩ kĩndũ kĩngĩũgirĩrĩria. Jesu ooigire atĩ “harĩ Ngai maũndũ mothe no mahoteke.” (Mathayo 19:26) Jehova ahũthagĩra hinya wake kũhingia maũndũ ta marĩkũ?
Ngai Ahũthagĩra Hinya Wake Kũhingia Mĩoroto
13, 14. (a) Nĩkĩ no tuuge atĩ Jehova to gũkorũo akoragwo arĩ kĩhumo kĩa hinya? (b) Jehova ahũthagĩra hinya wake na njĩra irĩkũ?
13 Roho wa Jehova ũkĩrĩte hinya ũngĩ o wothe; na makĩria ma Jehova gũkorũo arĩ kĩhumo kĩa hinya, we nĩ Ngai wĩciragia na no akene kana arakare, na atongoragia hinya wake na njĩra nginyanĩru hingo ciothe. No nĩ kĩĩ kĩmũtindĩkaga kũũhũthĩra?
14 Nĩ tũkuona ũrĩa Jehova ahũthagĩra hinya wake kũũmba, kwananga, kũgitĩra, gũcokia kĩndũ ũrĩa kĩarĩ, kana gwĩka ũndũ o wothe ũrĩa ũringaine na mĩoroto yake mĩkinyanĩru. (Isaia 46:10) Rĩmwe na rĩmwe, Jehova nĩ ahũthagĩra hinya wake gũtũruta maũndũ ma bata megiĩ ũrĩa atariĩ na maũndũ marĩa erĩgagĩrĩra twĩke. Na njĩra ĩrĩa ya bata mũno Jehova ahũthagĩra hinya wake nayo, nĩ gũtheria rĩĩtwa rĩake kũgerera Ũthamaki wa Kĩĩmesia nĩguo onanie atĩ njĩra yake ya gwathana nĩyo njega biũ. Gũtirĩ ũndũ ũngĩmũgirĩrĩria gwĩka ũguo.
15. Jehova ahũthagĩra hinya wake atĩa nĩguo ateithie ndungata ciake, na ũndũ ũcio woonanirio atĩa ũhoro-inĩ wĩgiĩ Elija?
15 Ningĩ Jehova nĩ ahũthagĩra hinya wake nĩguo atũteithie tũrĩ mũndũ ũmwe ũmwe. Rĩandĩko rĩa 2 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 16:9 riugaga ũũ: “Maitho ma Jehova morũraga kũndũ guothe thĩinĩ wa thĩ nĩguo onanie hinya wake nĩ ũndũ wa arĩa meheanĩte na ngoro yao yothe harĩ we.” Maũndũ marĩa Elija oonire mataarĩirio kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ, nĩ ngerekano njega ya ũndũ ũcio. Nĩ kĩĩ gĩatũmire Jehova amuonie kĩoneki kĩa magegania ũguo kĩa hinya wake? Gĩtũmi nĩ tondũ, Jezebeli mũtumia wa mũthamaki nĩ eehĩtĩte kũũragithia Elija. Mũnabii ũcio nĩ kũũra ooraga nĩguo ahonokie muoyo wake. Aaiguaga atiganĩirio, arĩ na guoya, na akuĩte ngoro, ta wĩra ũrĩa wothe aarutĩte warĩ wa tũhũ. Jehova aamũũmĩrĩirie na njĩra ya kũmuonia hinya Wake. Rũhuho, gĩthingithia, na mwaki cioonanagia atĩ Ũrĩa ũrĩ hinya mũno igũrũ na thĩ aarĩ hamwe na Elija. Kwoguo Elija ndaabataraga gwĩtigĩra Jezebeli, tondũ Ngai mwene hinya wothe aarĩ hamwe nake.—1 Athamaki 19:1-12. b
16. Nĩkĩ no tũigue tũũmĩrĩirio twecũrania igũrũ rĩgiĩ hinya mũnene wa Jehova?
16 Ũmũthĩ, Jehova ndaringaga ciama ta icio, no ndagarũrũkĩte kuuma o hĩndĩ ya Elija. (1 Akorintho 13:8) O na rĩu no akoragwo ehaarĩirie kũhũthĩra hinya wake nĩguo ateithie arĩa mamwendete. O na gũtuĩka aikaraga igũrũ mũno matu-inĩ, ndakoragwo kũraihu na ithuĩ. Hinya wake nĩ mũingĩ mũno, kwoguo o na arĩ igũrũ mũno gũtirĩ ũndũ ũngĩũgirĩrĩria. Handũ ha ũguo, “Jehova akoragwo hakuhĩ na arĩa othe mamũkayagĩra.” (Thaburi 145:18) Hĩndĩ ĩmwe rĩrĩa mũnabii Danieli aahoire Jehova ũteithio, mũraika aamumĩrĩire o na atarĩkĩtie kũhoya! (Danieli 9:20-23) Gũtirĩ ũndũ ũngĩgirĩrĩria Jehova gũteithia na gwĩkĩra hinya arĩa endete.—Thaburi 118:6.
Hihi Hinya wa Jehova nĩ Ũgiragia Akinyĩrĩke?
17. Hinya wa Jehova wagĩrĩirũo gũtũma tũmwĩtigĩre na njĩra ĩrĩkũ, no nĩ guoya ũrĩkũ tũtagĩrĩire gũkorũo naguo kũmwerekera?
17 Hihi hinya wa Jehova nĩ wagĩrĩirũo gũtũma tũmwĩtigĩre? No tuuge ĩĩ kana ca. Tũngiuga ĩĩ tondũ nĩ tũbataraga kũhe Ngai gĩtĩo kĩnene, ta ũrĩa twaarĩrĩirie na njĩra nguhĩ gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩhĩtũku. Bibilia ĩtwĩraga atĩ gĩtĩo ta kĩu kana gwĩtigĩra ta kũu, “nĩkuo kĩambĩrĩria kĩa ũũgĩ.” (Thaburi 111:10) Ningĩ no tuuge ca, tondũ hinya wa Ngai ndũbatiĩ gũtũma tũmwĩtigĩre kana twage kũmũkuhĩrĩria.
18. (a) Nĩ kĩĩ gĩtũmaga andũ aingĩ mage kwĩhoka andũ arĩa marĩ hinya? (b) Tũmenyaga atĩa atĩ Jehova ndangĩthũkio nĩ hinya wake?
18 Historĩ nĩ yonanĩtie wega atĩ andũ matarĩ akinyanĩru nĩ mahũthagĩra hinya wao ũũru. Kwoguo kuonekaga atĩ hinya nĩ ta ũthũkagia andũ, na o ũrĩa atongoria amwe magĩaga hinya, noguo mathũkaga makĩria. (Kohelethu 4:1; 8:9) Ũndũ ũcio nĩ ũtũmaga andũ aingĩ matige kwĩhoka atongoria na mametheme. No Jehova arĩ hinya mũingĩ gũkĩra mũndũ o wothe. Hihi nĩ ũmũthũkĩtie na njĩra o yothe? Aca o na hanini! O ta ũrĩa tuoonire, we nĩ mũtheru biũ, na ndangĩthũkio o na hanini. Jehova ndahaana ta arũme na atumia matarĩ akinyanĩru arĩa marĩ hinya thĩinĩ wa thĩ ĩno njũru. Ndarĩ ahũthĩra hinya wake ũũru na ndarĩ hĩndĩ ageeka ũguo.
19, 20. (a) Nĩ ngumo irĩkũ ingĩ Jehova onanagia rĩrĩa arahũthĩra hinya wake, na nĩkĩ ũcio nĩ ũndũ wa gũtwĩkĩra ngoro? (b) Ũngĩheana ngerekano ĩrĩkũ kuonania ngumo ya Jehova ya kwĩgirĩrĩria, na nĩkĩ ũndũ ũcio nĩ ũtũkenagia?
19 Ririkana atĩ, makĩria ma hinya, Jehova nĩ arĩ ngumo ingĩ. Nĩ tũkwĩruta ũhoro wĩgiĩ kĩhooto gĩake, ũũgĩ wake, na wendo wake. No tũtiagĩrĩirũo kuona ta Jehova onanagia ngumo o ĩmwe ihinda rĩayo. Handũ ha ũguo, nĩ tũkuona icunjĩ-inĩ iria irũmĩrĩire atĩ hĩndĩ ciothe Jehova ahũthagĩra hinya wake na njĩra ya kĩhooto, ũũgĩ, na wendo. Kwa ngerekano, ngumo ĩngĩ Ngai onanagia hamwe na ngumo ya hinya nĩ kwĩgirĩrĩria, no atongoria aingĩ a gũkũ thĩ matikoragwo nayo.
20 Ta hũũra mbica ũcemanĩtie na mũndũ wĩ na kĩũga kĩnene na wĩ na hinya mũingĩ nginya ũkaigua ũkĩmwĩtigĩra. No thutha-inĩ ũkamenya atĩ nĩ mũhooreri, na hĩndĩ ciothe akoragwo ehaarĩirie kũhũthĩra hinya wake gũteithia andũ na kũmagitĩra, makĩria arĩa matarĩ hinya na ũgitĩri. Na ndahũthagĩra hinya wake ũũru. Ũkona akĩigĩrĩrũo igenyo nĩguo athũkĩrio rĩĩtwa, no akegirĩrĩria, na agaikara ahooreire. Nginya ũkeyũria korũo hihi nĩwe wĩna hinya ta ũcio kana no ũhote kuonania ũhooreri na ũhote kwĩgirĩrĩria! O ũrĩa ũramenya mũndũ ta ũcio makĩria, noguo ũngĩenda atuĩke mũrata waku. Tũrĩ na gĩtũmi kĩnene makĩria gĩa gũkuhĩrĩria Jehova Mwene-Hinya-Wothe. Wĩcirie ũhoro wa rĩandĩko rĩrĩa kĩongo gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ kĩrutĩtwo. Riugĩte: “Jehova ndahiũhaga kũrakara na nĩ arĩ hinya mũingĩ.” (Nahumu 1:3) Jehova ndahiũhaga kũhũthĩra hinya wake kuoera andũ ikinya, nginya arĩa aganu. Akoragwo arĩ mũhooreri na nĩ mũtugi. Nĩ onanĩtie atĩ “ndahiũhaga kũrakara” o na andũ mangĩka maũndũ mangĩmũrakaria.—Thaburi 78:37-41.
21. Jehova agaga gũtindĩkĩrĩria andũ mamũtungatĩre nĩkĩ, na ũndũ ũcio ũratũruta atĩa igũrũ rĩmwĩgiĩ?
21 Ningĩ ta wĩcirie ũndũ ũyũ: Korũo ũrĩ hinya mũingĩ ta wa Jehova-rĩ, hihi rĩmwe no wĩkore ũgĩtindĩkĩrĩria andũ gwĩka maũndũ na njĩra yaku? O na gũtuĩka gũtungatĩra Ngai noyo njĩra ya gũkoona muoyo wa tene na tene, Jehova ndatindĩkagĩrĩria andũ mamũtungatĩre. Handũ ha ũguo, nĩ aheaga o mũndũ wĩyathi wa gwĩthuurĩra. Nĩ atwĩraga maumĩrĩro ma gũtua matua moru na agatwĩra irathimo iria tũngĩona twatua matua mega. No nĩ arekaga twĩtuĩre matua. (Gũcokerithia Maathani 30:19, 20) Jehova ndakenagio nĩ andũ arĩa mamũtungatagĩra nĩ ũndũ wa gũtindĩkĩrĩrio kana nĩ ũndũ wa gwĩtigĩra atĩ no ahũthĩre hinya wake mũnene kũmeka maũndũ moru. Endaga andũ mamũtungatĩre tondũ nĩ mamwendete.—2 Akorintho 9:7.
22, 23. (a) Nĩ kĩĩ kĩonanagia atĩ Jehova nĩ akenagĩra kũhe andũ hinya wake? (b) Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũkwarĩrĩria gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire?
22 Reke tuone gĩtũmi kĩngĩ kĩmwe gĩa kwaga gwĩtigĩra Ngai Mwene-Hinya-Wothe na njĩra ĩtagĩrĩire. Andũ arĩa marĩ na hinya nĩ metigagĩra kũgaĩra arĩa angĩ hinya wao. No Jehova nĩ akenaga rĩrĩa arahe ndungata ciake njĩhokeku hinya wake. Na nĩ aheaga angĩ hinya mũingĩ, ta ũrĩa ahete Mũrũwe. (Mathayo 28:18) Jehova ningĩ nĩ aheaga ndungata ciake hinya na njĩra ĩngĩ. Bibilia yugaga ũũ: “Wee Jehova, wĩ mũnene, na hinya na ũthaka na ũkaru na ũnene nĩ ciaku, nĩ gũkorũo kĩndũ gĩothe kũrĩa igũrũ na gũkũ thĩ nĩ gĩaku. . . . Guoko-inĩ gwaku harĩ na ũhoti na hinya, na guoko gwaku gũtũũgĩragia na gũgekĩra othe hinya.”—1 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 29:11, 12.
23 Hatarĩ nganja, Jehova nĩ arĩkenagĩra gũgwĩkĩra hinya. O na nĩ aheaga arĩa marenda kũmũtungatĩra “hinya . . . ũkĩrĩte wa ndũire.” (2 Akorintho 4:7) Hatarĩ nganja no wende kũgĩa ũrata na Ngai witũ ũrĩ hinya, ũrĩa ũhũthagĩra hinya wake na njĩra njega na ya wendo hĩndĩ ciothe! Gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire, tũkwarĩrĩria ũrĩa Jehova ahũthagĩra hinya wake kũũmba.
a Kiugo gĩa Kĩngiriki kĩrĩa gĩtaũrĩtwo “Mwene-Hinya-Wothe” kiugĩte “Mũthamaki wa Indo Ciothe; Ũrĩa wĩ na Hinya Wothe.”
b Bibilia yugaga atĩ “Jehova ndaarĩ rũhuho-inĩ rũu . . . , gĩthingithia-inĩ kĩu. . . , [kana] mwaki-inĩ ũcio.” Ndungata cia Jehova itihaana ta athathaiya a ngai cia maheeni arĩa mathathayagia indo ta rũhuho, mwaki, kana mbura. Nĩ imenyaga atĩ Jehova nĩ mũnene gũkĩra kĩndũ o gĩothe ombĩte.—1 Athamaki 8:27.