No ũtũtaarĩrie hanini ũhoro waku?

Ndaaciarirũo mwaka wa 1966 na ngĩrererũo Taiwan. Aciari akwa maathiaga ndini ya Tao na ya Buddha. O na gũtuĩka nĩ twathathayagia maguka maitũ na tũkahoya mĩhianano, tũtieciragia nĩ kũrĩ Ngai wombire indo ciothe.

Wathomeire biology nĩkĩ?

Ndĩ kaana nĩ ndendete kũrũmbũiya nyamũ cia mũciĩ, na nĩ ndendaga kũmenya ũrĩa ingĩehereria nyamũ na andũ mĩnyamaro. Kwa ihinda nĩ ndaathomeire ũrigitani wa nyamũ na thutha ũcio ngĩthomera ũrĩa kaana gakũraga karĩ nda, ũndũ ũrĩa ndeciragia atĩ nĩ ũngĩandeithirie gũtaũkĩrũo nĩ kĩhumo kĩa muoyo.

Harĩ hĩndĩ wetĩkĩtie atĩ andũ mooimanire na nũgũ. No ũtũtaarĩrie gĩtũmi?

Maprofesa a yunivasĩtĩ maarutanaga ũguo na makageria kuonania ũira wa kũnyita ũndũ ũcio mbaru. Na nĩ ndaametĩkagia.

Wambĩrĩirie gũthoma Bibilia nĩkĩ?

Ndaarĩ na itũmi igĩrĩ. Ũndũ wa mbere ndeciragia atĩ, harĩ ngai nyingĩ iria andũ mathathayagia, no mũhaka ĩmwe ĩkorũo ĩrĩ nene gũkĩra icio ingĩ. No nĩ ĩrĩkũ? Ũndũ wa kerĩ, nĩ ndoĩ atĩ Bibilia nĩ ibuku rĩheetwo gĩtĩo mũno. Kwoguo nĩ ndaambĩrĩirie gũthiaga irathi iria irutanagwo Bibilia.

Rĩrĩa ndambĩrĩirie gũthomera thĩinĩ wa Belgium Catholic University of Leuven mwaka-inĩ wa 1992, nĩ ndaathire kanitha wa Gatoreki na ngĩũria batĩrĩ kana no andeithie gũtaũkĩrũo nĩ Bibilia, no akĩrega.

Wacokire kuona macokio ma ciũria ciaku atĩa?

Mĩaka ĩĩrĩ thutha ũcio ndĩ Belgium o ngĩtuĩria maũndũ ma sayansi, nĩ ndacemanirie na mũirĩtu wa kuuma Poland wetagwo Ruth na aarĩ Mũira wa Jehova. Nĩ eerutĩte rũthiomi rwa Gĩĩchaina nĩguo ateithie arutwo a yunivasĩtĩ arĩa mangĩendire kwĩruta ũhoro wa Ngai. Nĩ ndaahoete Ngai ũteithio ta ũcio, na kwoguo nĩ ndaakenire mũno twacemania nake.

Ruth nĩ aanyonirie atĩ o na akorũo Bibilia ti ibuku rĩa sayansi ndĩhĩtagia rĩrĩa ĩkwaria maũndũ ma sayansi. Kwa ngerekano, mwandĩki ũmwe wa Bibilia wĩtagwo Daudi oigire ũũ akĩhoya Ngai: “Maitho maku no maanyonaga hĩndĩ ĩo ndarĩ o kĩongero [kaana karĩ nda], na matukũ mothe nĩmaandĩkĩtwo thĩinĩ wa mbuku yaku, matukũ o marĩa ndatarĩirũo, na matarĩ maragĩa, o na ũmwe.” (Thaburi 139:16) O na gũtuĩka Daudi oigire ũhoro ũcio ũrĩ ta irebeta, aaririe ũrĩa kũrĩ. O na mbere ya ciĩga cia mwĩrĩ ithondeketwo, ũhoro wa ũrĩa igakorũo ihaana ũkoragwo ho. Gũkorũo atĩ Bibilia ndĩrĩ mahĩtia nĩ kwandeithirie njĩtĩkie atĩ nĩ Kiugo kĩa Ngai. Ningĩ nĩ ndaambĩrĩirie gũtaũkĩrũo atĩ kũrĩ Ngai o ũmwe tu wa ma na nĩwe Jehova. ¹

 Nĩ kĩĩ gĩatũmire wĩtĩkie atĩ Ngai nĩwe wombire muoyo?

Muoroto wa gũtuĩria maũndũ ma sayansi nĩ kũmenya ũhoro wa ma no ti kũnyita mbaru maũndũ ma gwĩcirĩria. Rĩrĩa ndaathomire ũrĩa kaana gakũraga karĩ nda nĩ ndaacenjirie mawoni makwa ngĩona atĩ muoyo nĩ kũũmbwo wombirũo. Kwa ngerekano, athomi nĩ mathondekaga mĩtambo ĩnyitithanagia indo na ĩkaingĩrania o kĩndũ harĩa kĩagĩrĩire na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire. Na ũguo noguo kaana gakũraga thĩinĩ wa nda o na gũtuĩka nĩ na njĩra ya magegania mũno.

Na githĩ ũndũ ũcio ndwambagĩrĩria na kahengereta kamwe?

Ĩĩ. Kahengereta kau gacokaga gakambĩrĩria kwĩgayania. Thutha wa ihinda, tũhengereta tũu tũingĩhaga na maita merĩ o thutha wa mathaa 12 nginya 24. Tũhengereta tũu twambĩrĩria kwĩgayania nĩ kũrĩ tũhengereta tũngĩ twĩthondekaga. ² Tũhengereta tũu twĩthondekaga nĩ tũrutaga mĩthemba ta 200 ngũrani ya tũhengereta tũngĩ tũrĩa tũbataranagia harĩ mwana ta twa thakame, mahĩndĩ, na tũngĩ.

Tũhengereta tũrĩa tũbataranagia no mũhaka tũthondekwo na mũtaratara na tũkorũo harĩa hagĩrĩire. Tũthiaga twĩthondekete nginya tũgatuĩka ciĩga. Nĩ mũtaaramu ũrĩkũ ũngĩhota gũthondeka kĩndũ ta kĩu? Ĩndĩ, ũhoro ũcio wothe ũkoragwo thĩinĩ wa DNA. Ndeciria ũhoro ũcio wa magegania, ndikoragwo na nganja atĩ muoyo wombirũo nĩ Ngai.

Watuĩkire Mũira wa Jehova nĩkĩ?

Nĩ ũndũ wa wendo. Jesu Kristo oigire ũũ: “Nĩ ũndũ ũcio andũ othe nĩ marĩmenyaga atĩ mũrĩ arutwo akwa, mwakorũo na wendo gatagatĩ-inĩ kanyu.” (Johana 13:35) Wendo ta ũcio ndũrĩ mũthutũkanio. Ndũtongoragio nĩ rũrĩrĩ, ũndũire kana rangi wa mũndũ. Nĩ ndĩyoneire na ngakorũo na wendo ta ũcio rĩrĩa ndambĩrĩirie kũnyitanĩra na Aira a Jehova.