1, 2. (a) Nĩ kĩĩ kĩonanagia atĩ kĩũngano gĩa Kolosai kĩarĩ na mathĩna? (b) Aarĩ na ariũ a Ithe witũ a Kolosai maaheirũo ũtaaro ũrĩkũ nĩguo maikare mehandĩte?

KĨŨNGANO gĩa Gĩkristiano gĩa Kolosai hĩndĩ ya karine ya mbere kĩarĩ na mathĩna! Andũ amwe thĩinĩ wa kĩũngano nĩ maarehaga nyamũkano na njĩra ya kũrutana atĩ no mũhaka mũndũ o wothe arũmĩrĩre Watho wa Musa. Nao angĩ maagathagĩrĩria ũrutani wa maheeni wa kwĩnyerekia, ũrĩa ũbataraga mũndũ eime gũkĩria njano. Mũtũmwo Paulo nĩ aandĩkĩire Akolosai marũa nĩguo arũnge morutani macio ma maheeni. Aamaheire mũkaana ũyũ: “Wĩmenyagĩrĩrei mũtikanatahwo nĩ mũndũ o na ũrĩkũ na maũũgĩ make na mathara ma tũhũ, marĩa marũmanĩrĩire na irĩra cia andũ, na makaringana na maũndũ marĩa ma ndũire ma gũkũ thĩ, na matirũmanĩrĩire na Kristo.”—Kol. 2:8.

² Korũo Akristiano acio aitĩrĩrie maguta maaigire meciria mao harĩ “maũndũ marĩa ma ndũire ma gũkũ thĩ,” matingĩagunĩkire nĩ mũbango wa Jehova wa kũhonokania. (Kol. 2:20-23) Nĩguo amateithie kũgitĩra ũrata wao wa goro hamwe na Ngai, Paulo aamerire ũũ: “Igaai meciiria maanyu harĩ maũndũ ma igũrũ no ti ma gũũkũ thĩ.” (Kol. 3:2, The Holy Bible in Gĩkũyũ Language.) Ma nĩ atĩ,  ariũ a Ithe na Kristo maabataraga kũiga meciria mao harĩ kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩa ‘maigĩirũo igũrũ’ kĩa igai rĩrĩa rĩtangĩbutha. —Kol. 1:4, 5.

3. (a) Akristiano aitĩrĩrie maguta maigaga meciria mao harĩ kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩkũ? (b) Nĩ ciũria irĩkũ tũkwarĩrĩria thĩinĩ wa gĩcunjĩ gĩkĩ?

³ O na mahinda-inĩ maya, Akristiano aitĩrĩrie maguta maigaga meciria mao harĩ Ũthamaki wa igũrũ na harĩ kĩĩrĩgĩrĩro kĩao gĩa “gũkagayanĩrio hamwe na Kristo.” (Rom. 8:14-17) Ĩ nao arĩa marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgaatũũra gũkũ thĩ? Mangĩhũthĩra atĩa ũtaaro wa Paulo? Nĩ na njĩra ĩrĩkũ arĩa a “ng’ondu ingĩ” mangĩiga meciria mao harĩ “maũndũ ma igũrũ”? (Joh. 10:16) Na ithuothe tũngĩgunĩka atĩa nĩ cionereria cia athuri ehokeku a tene ta Iburahimu na Musa, arĩa o na gũtuĩka nĩ maacemanirie na moritũ maaigire meciria mao biũ harĩ maũndũ ma igũrũ?

4. Arĩa a ng’ondu ingĩ mangĩhota atĩa kũiga meciria mao harĩ maũndũ ma igũrũ?

⁴ O na gũtuĩka arĩa a ng’ondu ingĩ matikoragwo na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũthiĩ igũrũ, o nao no maige meciria mao harĩ maũndũ ma igũrũ. Na njĩra ĩrĩkũ? Na njĩra ya kũiga Jehova Ngai na maũndũ ma Ũthamaki mbere ũtũũro-inĩ wao. (Luk. 10:25-27) Nĩguo tũhote gwĩka ũguo, twagĩrĩirũo nĩ kũrũmĩrĩra kĩonereria gĩa Kristo. (1 Pet. 2:21) O ta aarĩ na ariũ a Ithe witũ a karine ya mbere, tũratũũra thĩinĩ wa thĩ ya Shaitani ĩrĩa ĩiyũrĩte morutani ma maheeni, maũũgĩ ma andũ, na mĩerekera ya kwenda mũno indo cia kĩĩmwĩrĩ. (Thoma 2 Akorintho 10:5.) Twagĩrĩirũo nĩ kũrũmĩrĩra kĩonereria gĩa Kristo harĩ gũikara twĩiguĩte nĩguo maũndũ macio matigathũkie ũrata witũ na Jehova.

5. Tũngĩthuthuria atĩa mwerekera witũ harĩ gũthingata indo cia kĩĩmwĩrĩ?

⁵ Hihi nĩ twambĩrĩirie kũgĩa na mawoni ta ma andũ a gũkũ thĩ megiĩ gũthingata indo cia kĩĩmwĩrĩ? No tũhote kũmenya maũndũ marĩa twĩkĩrĩire, tũngĩrora ciĩko citũ na maũndũ marĩa tũthugundaga. Jesu oigire ũũ: “Kũrĩa ũtonga waku ũrĩ, nĩkuo ngoro yaku nayo ĩkoragwo ĩrĩ.” (Mat. 6:21) Nĩguo tũmenye kũrĩa ngoro itũ ĩratwerekeria, nĩ wega twĩthuthuragie kaingĩ. No wĩyũrie ũũ: ‘Hihi nĩ mahinda maigana atĩa hũthagĩra ngĩciria maũndũ megiĩ mbeca? Hihi nĩ hũthagĩra mahinda maingĩ ngĩtangĩkĩra maũndũ megiĩ biacara, kwĩigĩra mũthithũ, kana ũrĩa ingĩikara ũtũũro mwega makĩria? Kana ndĩrutanagĩria gũtũũria riitho rĩrũngĩrĩirie maũndũ-inĩ ma kĩĩroho?’ (Mat. 6:22) Jesu oigire atĩ arĩa mekagĩrĩra mũno “kwĩigĩra ũtonga gũkũ thĩ” makoragwo ũgwati-inĩ mũnene wa kĩĩroho.—Mat. 6: 19, 20, 24.

6. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũtooria mĩerekera ya mwĩrĩ?

⁶ Mĩĩrĩ itũ ĩtarĩ mĩkinyanĩru nĩ ĩtũtindĩkagĩrĩria kwĩingĩria maũndũ-inĩ marĩa mendagwo nĩ ngoro. (Thoma Aroma 7:21-25.) Tũngĩkorũo tũtarĩ na roho mũtheru wa Ngai ũtũũro-inĩ witũ, nĩ ũndũ mũhũthũ kwĩingĩria thĩinĩ wa “maũndũ marĩa mekagwo nduma-inĩ.” Maũndũ macio nĩ ta, ‘maruga marĩa mainagĩrũo nyĩmbo itaagĩrĩire, ũrĩĩu, ngomanio itagĩrĩire, na ũũra-thoni.’ (Rom. 13:12, 13) Nĩguo tũhote gũtooria ‘maũndũ ma gũkũ thĩ,’ marĩa makenagia mwĩrĩ, no mũhaka tũige meciria maitũ harĩ maũndũ ma igũrũ. Gwĩka ũguo nĩ kũbataraga kĩyo. Nĩkĩo mũtũmwo Paulo oigire ũũ: “Nĩ gũtuuka nduukaga mwĩrĩ wakwa ngĩũhatĩrĩria, ngaũtũma ũikarage ũrĩ ngombo yakwa.” (1 Kor. 9:27) Hatarĩ nganja, no mũhaka twĩhatĩrĩrie mũno angĩkorũo nĩ tũgũthiĩ na mbere thĩinĩ wa kĩhĩtahĩtano kĩa muoyo. Rekei twarĩrĩrie ũrĩa athuri erĩ ehokeku a tene meekire nĩguo ‘makenie Ngai.’—Ahib. 11:6.

7, 8. (a) Nĩ mathĩna marĩkũ Iburahimu na Sara maacemanirie namo? (b) Iburahimu aaigĩte meciria make ũndũ-inĩ ũrĩkũ?

⁷ Rĩrĩa Jehova eerire Iburahimu athame hamwe na famĩlĩ yake mathiĩ Kanaani, nĩ eetĩkĩrire. Nĩ ũndũ wa wĩtĩkio na wathĩki wake, Jehova nĩ aarĩkanĩire kĩrĩkanĩro hamwe nake, akĩmwĩra ũũ: “Nĩngatũma thĩinĩ waku kuume rũrĩrĩ rũnene, na nĩngakũrathima.” (Kĩam. 12:2) O na kũrĩ ũguo, mĩaka mĩingĩ thutha ũcio, Iburahimu na mũtumia wake Sara matiagĩte mwana. Hihi ũguo nĩ kuuga atĩ Jehova nĩ aariganĩirũo nĩ kĩĩranĩro kĩrĩa aarĩkanĩire na Iburahimu? Makĩria ma ũguo, ũtũũro ndwarĩ mũhũthũ bũrũri-inĩ wa Kanaani. Iburahimu maatigĩte mũciĩ wao na andũ ao itũũra-inĩ rĩarĩ na ũtonga mũingĩ rĩa Uru, thĩinĩ wa Mesopotamia. Maathire rũgendo rwa kiromita 1,600 nĩguo makinye Kanaani, kũrĩa maatũrire hema-inĩ, magĩkirĩrĩria ng’aragu, na makĩhiũrania na imaramari. (Kĩam. 12:5, 10; 13:18; 14:10-16) O na kũrĩ ũguo, matierirĩirie gũcokerera ũtũũro mwega ũrĩa maarĩ naguo itũũra-inĩ rĩa Uru!—Thoma Ahibirania 11:8-12, 15.

⁸ Handũ ha kũiga meciria make harĩ ‘maũndũ ma gũkũ thĩ,’ Iburahimu ‘eehokire Jehova.’ (Kĩam. 15:6) Hatarĩ nganja, aaigire meciria make harĩ maũndũ ma igũrũ na njĩra ya gwĩciragia mũno ũhoro wa ciĩranĩro cia Ngai. Na nĩ ũndũ ũcio, nĩ aarathimirũo nĩ ũndũ wa wĩtĩkio wake rĩrĩa Ngai-Mwene-Hinya-Wothe aamumĩrĩire na akĩmwĩra ũũ: “Rĩu ta tiira maitho, ũbare igũrũ, ũtare njata, okorũo wakĩhota gũcitara; ningĩ akĩmwĩra atĩrĩ, Ũguo noguo mbeũ yaku ĩkaigana.” (Kĩam. 15:5) Na githĩ ũcio ndwarĩ ũira mwega mũno! Hingo ciothe Iburahimu arora njata, nĩ aaririkanaga kĩĩranĩro kĩa Jehova gĩa kũingĩhia mbeũ yake. Ihinda rĩrĩa rĩaagĩrĩire rĩakinya, Iburahimu nĩ aagĩire mwana o ta ũrĩa Jehova aamwĩrĩire.—Kĩam. 21:1, 2.

9. Kũrũmĩrĩra kĩonereria kĩa Iburahimu kũngĩtwĩkĩra ngoro atĩa tũthiĩ na mbere gwĩkĩra kĩyo ũtungata-inĩ wa Ngai?

⁹ O ta Iburahimu, o na ithuĩ twetereire ciĩranĩro cia Ngai ihinge. (2 Pet. 3:13) Tũngĩaga kũiga meciria maitũ harĩ maũndũ ma igũrũ, no twambĩrĩrie kuona ta ciĩranĩro icio ciikarĩte mũno itahingĩte, na nĩ ũndũ ũcio twahota kũgonderera maũndũ-inĩ ma kĩĩroho. Kwa ngerekano-rĩ, hihi na kũu tene kũrĩ hĩndĩ weimire mũno nĩguo ũtuĩke painia kana nĩguo ũingĩre thĩinĩ wa ũtungata wa mũthemba mũna? Angĩkorũo nĩ wekire ũguo, ũcio nĩ ũndũ mwega. Ĩ ihinda-inĩ rĩrĩ narĩo? Ririkana atĩ Iburahimu aaigire meciria make harĩ “itũũra rĩrĩa rĩakĩtwo gĩtina kĩrũmu.” (Ahib. 11:10) “Nĩetĩkirie Ngai, naguo ũndũ ũcio agĩtuĩrũo ta arĩ ũthingu e naguo.”—Rom. 4:3.

10. Ũtũũro wa Musa watariĩ atĩa arĩ mũndũ mũnini?

¹⁰ Mũndũ ũngĩ waigire meciria make harĩ maũndũ ma igũrũ nĩ Musa. Rĩrĩa aarĩ mũndũ mũnini nĩ ‘aarutirũo ũũgĩ wothe wa andũ a Misiri.’ Aarĩ mũndũ mũthomu mũno. Aaikaraga nyũmba-inĩ ya Firauni na hĩndĩ ĩyo Misiri nĩyo yarĩ thirikari nene thĩinĩ wa thĩ. Nĩ ũndũ wa gĩthomo kĩu kĩa igũrũ, Musa aakoragwo na “ũhoti akĩaria o na agĩĩka maũndũ.” (Atũm. 7:22) Ta wĩcirie mĩeke ĩrĩa angĩagĩire nayo nĩ ũndũ wa gĩthomo kĩu! Ĩndĩ, Musa aaigĩte meciria make harĩ maũndũ marĩa ma bata makĩria—gwĩka wendi wa Ngai.

11, 12. Nĩ gĩthomo kĩrĩkũ Musa onaga kĩrĩ kĩa bata, na tũmenyaga ũguo atĩa?

¹¹ Hatarĩ nganja, Jokebedi, nyina wa Musa nĩ aamũrutĩte ũhoro wĩgiĩ Ngai wa Ahibirania. Musa onaga ũũgĩ wa Jehova ũrĩ wa goro mũno gũkĩra ũtonga ũngĩ o wothe. Nĩ ũndũ ũcio agĩtiganĩria gĩtĩo na mĩeke ĩrĩa hihi angĩagĩire nayo nĩ ũndũ wa gũkorũo  agĩtũũra nyũmba-inĩ ya Firauni. (Thoma Ahibirania 11:24-27.) Ma nĩ atĩ, gĩthomo gĩa kĩĩroho na wĩtĩkio ũrĩa Musa aarĩ naguo harĩ Jehova nĩ watũmire aige meciria make harĩ maũndũ ma igũrũ.

¹² Musa aathomete gĩthomo kĩrĩa kĩega biũ kĩarĩ bũrũri-inĩ wa Misiri ihinda-inĩ rĩu. No rĩrĩ, hihi nĩ aahũthĩrire gĩthomo kĩu kwĩgaacĩrithia thĩinĩ wa Misiri, gwĩcarĩria igweta, kana ũtonga? Aca. Ma nĩ atĩ, ‘aaregire gwĩtwo mũriũ wa mwarĩ wa Firauni; agĩthura kaba kũnyariranĩrio na andũ a Ngai, gũkĩra gwĩkenia ihinda na mĩago ya wĩhia.’ Hatarĩ nganja, Musa aahũthĩrire gĩthomo kĩrĩa aarĩ nakĩo gĩa kĩĩroho gũtwarithia na mbere muoroto wa Jehova.

13, 14. (a) Nĩ kĩĩ gĩateithirie Musa agĩrĩre kũruta wĩra ũrĩa Jehova aamũheire? (b) O ta Musa-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ tũngĩbatara gwĩka?

¹³ Musa nĩ eendete Jehova mũno o hamwe na andũ a Ngai. Arĩ na mĩaka 40, eecirĩtie atĩ ihinda rĩake rĩarĩ ikinyu rĩa kũhonokia andũ a Ngai kuuma ũkombo-inĩ Misiri. (Atũm. 7:23-25) O na kũrĩ ũguo, nĩ harĩ maũndũ mangĩ Musa aabataraga gwĩka mbere ya Jehova amũheete wĩra ũcio. Nĩ aabataraga gũkũria ngumo ta wĩnyihia, wetereri, ũhooreri, na kwĩgirĩrĩria. (Thim. 15:33) Musa nĩ aabataraga ũmenyeru ũrĩa ũngĩamũhaarĩirie gũkirĩrĩria magerio na moritũ marĩa maarĩ mbere yake. Mĩaka ĩrĩa angĩahũthĩrire arĩ mũrĩithi nĩ ĩngĩamũteithirie kũgĩa na ũmenyeru ũcio nĩguo akũrie ngumo icio cia kĩĩroho.

¹⁴ Hihi Musa nĩ eerutire kuumana na maũndũ marĩa eeyoneire arĩ mũrĩithi? Hatarĩ nganja nĩ eerutire! Kiugo kĩa Ngai kiugaga atĩ Musa nĩwe watuĩkire “mũhoreri mũno gũkĩra andũ othe arĩa marĩ gũkũ thĩ guothe.” (Ndar. 12:3) Nĩ aakũrĩtie wĩnyihia, ũrĩa wamũteithirie kũgĩa na ũkirĩrĩria akĩhiũrania na andũ mwanya mwanya na mathĩna mao maritũ. (Tham. 18:26) O na ithuĩ no tũbatare gũkũria ngumo cia kĩĩroho, iria igaatũteithia kũhĩtũka “mĩnyamaro-inĩ ĩrĩa mĩnene” na tũingĩre thĩinĩ wa thĩ njerũ ya Ngai. (Kũg. 7:14) Hihi nĩ tũhotaga gũikarania na andũ, o hamwe na arĩa tuonaga ta mahiũkagĩrũo na ihenya? No ũkorũo ũrĩ ũndũ mwega gwathĩkĩra ciugo cia mũtũmwo Petero, ũrĩa werire Akristiano a hĩndĩ yake ũũ: “Tĩagai andũ othe. Endagai ariũ othe a Ithe witũ.”—1 Pet. 2:17.

15, 16. (a) Nĩkĩ nĩ ũndũ wa bata kũiga meciria maitũ harĩ maũndũ ma igũrũ? (b) Nĩkĩ nĩ ũndũ wa bata Akristiano gũikaraga marĩ na mĩthiĩre mĩega?

¹⁵ Tũratũũra “mahinda ma ũgwati.” (2 Tim. 3:1) Nĩ ũndũ ũcio, nĩguo tũikare twĩiguĩte kĩĩroho no mũhaka tũigage meciria maitũ harĩ maũndũ ma igũrũ. (1 Thes. 5:6-9) Ta rekei twarĩrĩrie ũrĩa tũngĩka ũguo harĩ maũndũ matatũ ma ũtũũro witũ.

¹⁶ Mĩthiĩre itũ: Petero nĩ aamenyete bata wa mũndũ gũkorũo na mĩthiĩre mĩega. Oigire ũũ: ‘Na mũtũũre na mĩtũũrĩre mĩagĩrĩru, mũikaranĩtie na andũ a ndũrĩrĩ iria itoĩ Ngai, nĩguo atĩ, macoke gũkumagia Ngai nĩ ũndũ wa mawĩra manyu mega marĩa meyonagĩra.’ (1 Pet. 2:12) Twagĩrĩirũo kwĩrutanagĩria kũgoocithia Jehova hingo ciothe kũgerera mĩthiĩre itũ mĩega rĩrĩa tũrĩ mũciĩ, wĩra-inĩ, maũndũ-inĩ ma gwĩkenia, o na kana ũtungata-inĩ. Ma nĩ atĩ, ithuothe nĩ tũhĩtagia tondũ tũrĩ andũ matarĩ akinyanĩru. (Rom. 3:23) O na kũrĩ ũguo, tũngĩthiĩ na mbere ‘kũrũa mbaara ĩrĩa njega ya kũrũĩrĩra maũndũ marĩa twĩtĩkĩtie,’ no tũhote gũtooria mĩerekera ya mĩĩrĩ itũ ĩtarĩ mĩkinyanĩru.—1 Tim. 6:12.

17. Tũngĩhota atĩa kũgĩa na mwĩcirĩrie ta ũrĩa Kristo Jesu aarĩ naguo? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.)

¹⁷ Mwerekera witũ: Nĩguo tũkorũo na mĩthiĩre mĩega no mũhaka tũkorũo na mwerekera ũrĩa wagĩrĩire. Mũtũmwo Paulo  oigire ũũ: “Gĩagai na ngoro o ĩrĩa yarĩ na Kristo Jesu.” (Afil. 2:5) Jesu aarĩ na mwerekera ũrĩkũ? Aarĩ mwĩnyihia. Wĩnyihia nĩguo watũmaga eime mũno ũtungata-inĩ wake. Kũhunjĩria andũ arĩa angĩ ũhoro mwega wa Ũthamaki wa Ngai nĩguo warĩ ũndũ ũrĩa wa bata mũno ũtũũro-inĩ wake. (Mar. 1:38; 13:10) Jesu onaga Kiugo kĩa Ngai kĩrĩ mũthingi wa maũndũ mothe. (Joh. 7:16; 8:28) Eerutaga Maandĩko Matheru na kĩyo nĩguo ahotage kũmagweta, kũmataarĩria, na kũmatetera. Tũngĩkorũo tũrĩ enyihia na tũgakoragwo na kĩyo ũtungata-inĩ witũ, na wĩruti-inĩ wa Bibilia wa mũndũ kĩũmbe, tũrĩkoragwo na mwĩcirĩrie ta wa Kristo.

18. Tũngĩonania atĩa atĩ nĩ tũranyita mbaru wĩra wa Jehova?

¹⁸ Kĩyo Giitũ: Nĩ muoroto wa Jehova atĩ, “thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Jesu maru mothe maturagio, o kũrĩa Igũrũ, o na gũkũ thĩ.” (Afil. 2:9-11) Ĩndĩ o na Jesu atũgĩrĩtio ũguo, tondũ nĩ mwĩnyihia, nĩ athĩkagĩra Ithe na ageka wendi wake, na ũguo noguo o na ithuĩ twagĩrĩirũo nĩ gwĩka. (1 Kor. 15:28) Na njĩra ĩrĩkũ? Na njĩra ya gwĩkĩra kĩyo biũ wĩra-inĩ ũrĩa tũheetwo wa ‘gũtũma andũ a ndũrĩrĩ ciothe matuĩke arutwo ake.’ (Mat. 28:19) Ningĩ twagĩrĩirũo nĩ ‘gwĩkagĩra andũ othe wega,’ aarĩ na ariũ a Ithe witũ o hamwe andũ arĩa angĩ.—Gal. 6:10.

19. Twagĩrĩirũo kwĩrutanĩria gwĩka atĩa?

¹⁹ Nĩ tũkenaga mũno nĩ kuona ũrĩa Jehova atũririkanagia tũigage meciria maitũ harĩ maũndũ ma igũrũ. Nĩ ũndũ ũcio, tũrabatara ‘gũteng’era kĩhĩtahĩtano-inĩ kĩrĩa tũigĩirũo mbere itũ tũkirĩrĩirie.’ (Ahib. 12:1) Rekei twĩrutanĩrie kũruta wĩra na “ngoro o ta arĩ wĩra wa Mwathani tũraruta,” tũkĩmenyaga atĩ Ithe witũ wa igũrũ nĩ arĩrathimaga kĩyo gitũ.—Kol. 3:23, 24.