Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, mabuku maitũ makoretwo magĩtaarĩria atĩ Gogu wa Magogu nĩ rĩĩtwa rĩrĩa Shaitani aaheirũo aingatwo igũrũ. Makoretwo magĩtaarĩria ũguo tondũ ibuku rĩa Kũguũrĩrio rĩonanagia atĩ Shaitani nĩwe ũtongoragia harĩ gũtharĩkĩra andũ a Jehova thĩinĩ wa thĩ yothe. (Kũg. 12:1-17) Nĩ ũndũ ũcio kũronekaga atĩ Gogu nĩ rĩĩtwa rĩngĩ rĩa Shaitani.

O na kũrĩ ũguo, ũtaũku ũcio nĩ ũtũmĩte kũgĩe na ciũria. Nĩkĩ? Ta wĩcirie ũndũ ũyũ: Akĩaria ũhoro wa kũniinwo kwa Gogu, Jehova oigĩte ũũ: “Njoke ngũneane kũrĩ nyamũ cia rĩera-inĩ iria ngoroku cia mĩthemba yothe, o na harĩ nyamũ cia gĩthaka ũrĩĩke nĩcio.” (Ezek. 39:4) Acokete akongerera ũũ: ‘Mũthenya ũcio, nĩngahe Gogu handũ ha gũthikwo kũu Isiraeli, hau nĩho andũ magathika Gogu, na kĩrĩndĩ gĩake gĩothe.’ (Ezek. 39:11) Ĩndĩ kũngĩhoteka atĩa kĩũmbe kĩa roho kĩrĩo nĩ ‘nyamũ cia rĩera-inĩ iria ngoroku na nyamũ cia gĩthaka’? Kũngĩhoteka atĩa Shaitani aheo ‘handũ ha gũthikwo’ gũkũ thĩ? Bibilia yonanagia wega atĩ Shaitani agaaikio irima rĩtarĩ gĩturi mĩaka 1,000, no ti kũrĩo akaarĩo kana athikwo.—Kũg. 20:1, 2.

Bibilia yugaga atĩ mũthia-inĩ wa mĩaka 1,000, Shaitani nĩ akaarekererio kuuma irima-inĩ rĩu rĩtarĩ gĩturi na “oimĩre ahĩtithie ndũrĩrĩ iria irĩ ituri-inĩ iria inya cia thĩ, Gogu na Magogu, aciũnganĩrie mbaara.” (Kũg. 20:8) No kũngĩhoteka atĩa Shaitani ahĩtithie Gogu angĩkorũo we nĩwe Gogu? Kwoguo, ũrathi wa Ezekieli na wa Kũguũrĩrio nduonanagia atĩ “Gogu” nĩ Shaitani.

Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, Gogu wa Magogu nũ? Nĩguo tũcokie kĩũria kĩu tũkũbatara gũthuthuria Maandĩko nĩguo tũmenye nũ ũtharĩkagĩra andũ a Jehova. Bibilia ndĩarĩtie o ũhoro wa tharĩkĩro ya ‘Gogu wa Magogu’ tu, ĩndĩ nĩ yarĩtie nginya ũhoro wa tharĩkĩro ya ‘mũthamaki wa gathigathini’ na ya “athamaki a thĩ.” (Ezek. 38:2, 10-13; Dan. 11:40, 44, 45; Kũg. 17:14; 19:19) Hihi icio nĩ tharĩkĩro ngũrani? Aca. No kũhoteke Bibilia ĩhũthĩrĩte marĩĩtwa ngũrani kwaria ũhoro wa tharĩkĩro ĩmwe. Nĩkĩ kĩngĩtũma tuuge ũguo? Nĩ tondũ Bibilia yugaga atĩ mabũrũri mothe ma thĩ nĩ magaakorũo na itemi harĩ tharĩkĩro ĩyo ya mũico, ĩrĩa ĩgaatũma mbaara ya Hari–Magedoni yambĩrĩrie.—Kũg. 16:14, 16.

Thutha wa kũringithania Maandĩko macio mothe marĩtie ũhoro wa tharĩkĩro ĩyo ya mũico kwerekera andũ a Ngai, kũroneka wega atĩ Gogu wa Magogu nĩ ngwatanĩro ya mabũrũri maingĩ no ti  Shaitani. Hihi ngwatanĩro ĩyo ĩgaatongorio nĩ ‘mũthamaki wa gathigathini’? Tũtiũĩ wega. Ĩndĩ ũtaũku ũcio nĩ ũroneka ta ũratwarana na ũrĩa Jehova oigĩte igũrũ rĩgiĩ Gogu: ‘Nĩ kuuma ũkoima kũndũ gwaku o kũu ituri-inĩ cia thĩ mwena wa gathigathini, wee mwene, mwĩ hamwe na ndũrĩrĩ nyingĩ; nao andũ othe a cio makorũo mahaicĩte mbarathi, marĩ mbũtũ nene mũno ya athigari a ita arĩa njamba.’—Ezek. 38:6, 15.

O ũndũ ũmwe na ũcio, akĩaria ũhoro wa mũthamaki wa gathigathini, mũnabii Danieli ũrĩa watũũraga ihinda-inĩ rĩmwe na Ezekieli oigĩte ũũ: “Njukũ iria akareherũo ciumĩte na mwena wa irathĩro, o na mwena wa gathigathini, nĩikamũmakia, na aaciigua-rĩ, acoke athiĩ e mũthũgũtu, nĩ getha akonũhithanie, na anine andũ aingĩ o kũmanina; nacio hema ciake cia ũnene aciambithie o kũu gatagatĩ-inĩ ka iria rĩrĩa inene na kĩrĩma kĩrĩa kĩamũre, o kĩu gĩthakaru mũno. No rĩrĩ, ihinda rĩake rĩa kũninwo no rĩgakinya, na hatirĩ mũndũ o na ũmwe ũkoneka wa kũmũteithia.” (Dan. 11:44, 45) Maũndũ macio mahaanaine biũ na marĩa ibuku rĩa Ezekieli riugĩte atĩ Gogu nĩ ageeka.—Ezek. 38:8-12, 16.

Nĩ kĩĩ gĩkaarũmĩrĩra tharĩkĩro ĩyo ya mũico? Mũnabii Danieli oigire ũũ: “Hĩndĩ ĩyo nĩguo Mikaeli [Jesu Kristo] agokĩra, [hĩndĩ ya Hari–Magedoni] o we mũtongoria mũnene ũrĩa ũrũgamagĩrĩra ciana cia andũ anyu [kuuma 1914]. Na nĩgũkagĩa ihinda rĩa mĩnyamaro mĩingĩ [thĩna ũrĩa mũnene] ĩtarĩ yonwo tayo mbere ĩyo, kuuma o hĩndĩ ĩrĩa andũ anyu maambĩrĩirie gũtuĩka rũrĩrĩ rũgima o nginya hĩndĩ ĩyo. No matukũ-inĩ macio andũ anyu nĩmakahonokio, o ũrĩa wothe ũgakorũo aandĩkĩtwo ibuku-inĩ.” (Dan. 12:1) Ibuku rĩa Kũguũrĩrio 19:11-21 nĩ rĩtaarĩirie ũndũ o ta ũcio ũrĩa Jesu ageeka.

Ĩ nake “Gogu na Magogu” ũrĩa ũgwetetwo thĩinĩ wa Kũguũrĩrio 20:8 nũ? Hĩndĩ ya igerio rĩa mũico, mũthia-inĩ wa mĩaka 1,000, arĩa makaaremera Jehova makonania mwerekera wa ũũragani o ta wa ‘Gogu wa Magogu’—mabũrũri marĩa magaakorũo matharĩkĩire andũ a Jehova mũico-inĩ wa thĩna ũrĩa mũnene. Mũcara wa ikundi icio cierĩ no ũmwe—kũniinwo tene na tene! (Kũg. 19:20, 21; 20:9) Kwoguo nĩ ũndũ mwagĩrĩru gwĩta arĩa othe makaaremera Ngai mũthia-inĩ wa mĩaka ngiri ĩmwe “Gogu na Magogu.”

Tũrĩ arutwo me kĩyo a Kiugo kĩa Ngai, nĩ twĩriragĩria mũno kũmenya nũ ica ikuhĩ ũgũtuĩka “mũthamaki wa gathigathini.” Ĩndĩ gũtekũmakania nũ ũgatongoria ngwatanĩro ĩyo ya mabũrũri, tũrĩ na ũũma wa maũndũ maya merĩ: (1) Gogu wa Magogu na mbũtũ ciake nĩ makaahotwo na maniinwo; na (2) Mũthamaki witũ Jesu Kristo, nĩ akaahonokia andũ a Ngai na amaingĩrie thĩinĩ wa thĩ njerũ ĩrĩ na thayũ na ũgitĩri wa ma.—Kũg. 7:14-17.