Ciana Ciagĩrĩire Kũrũngwo na Njĩra Ĩrĩkũ?
“Ndaikarĩte nyũmba thikĩrĩirie na kinyi mũkũbio wa mũndũ o wothe ũrahĩtũka. Rĩrĩ rĩarĩ riita rĩa gatatũ mũrũ wakwa Jordan gũtukĩrĩrũo, o na tũmwĩrĩte ainũkage tene. Ndeyũragia ciũria ta ici: ‘Arĩ kũ hihi? To gũkorũo arĩ thĩna-inĩ? Hihi nĩ aramenya ũrĩa tũgagaĩte nĩ ũndũ wake?’ Rĩrĩa aaingĩrire ndaiguaga ta ingĩmũhũũra ũũru.”—GEORGE.
“Ndaiguire mũkayo mũnene ũrĩa watũmire nduĩke nda. Rĩrĩa ndehũgũrire, ngĩona mũirĩtu wakwa enyitĩte mũtwe akĩrĩra. Ndacokire kũmenya atĩ nĩ kũringwo aaringĩtwo nĩ mũrũ wa nyina.”—NICOLE.
“Kairĩtu gakwa ka mĩaka ĩtandatũ kaaregete na ngoro ĩmwe gakiugaga atĩ ti kũiya kaiyĩte mbete, gakoiga nĩ kũmĩona kaamĩonete. Ũngĩakarorire maitho nĩ ũngĩetĩkirie biũ atĩ ti kũiya kaiyĩte, no nĩ twamenyaga wega atĩ gatiariagia ma. Ũndũ ũcio watũturire mũno nginya tũgĩita maithori.”—STEPHEN.
ANGĨKORŨO ũrĩ mũciari-rĩ, hihi nĩ ũrĩ wekora ũkĩigua ta ũmwe wa aciari acio magwetwo kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ? Angĩkorũo wanacemania na ũndũ ta ũcio-rĩ, hihi nĩ ũrigagwo nĩ ũrĩa ũngĩrũnga mwana waku? Hihi nĩ ũũru kũherithia mwana waku?
KŨRŨNGA NĨ KUUGA ATĨA?
Thĩinĩ wa Bibilia, kiugo kũrũnga, gĩtiugĩte o kũherithia tu, ĩndĩ gĩkoniĩ gũtaara, kũrutana, kana kũmenyithia mũndũ mahĩtia make. Gĩtionanagia o na hanini ũhoro wa kũherithia mũndũ na mang’ũrĩka kana na njĩra ĩtarĩ na tha.—Thimo 4:1, 2.
Kũrũnga mwana no kũringathanio na ũrĩmi. Mũrĩmi ahaaragĩria tĩri, agaitĩrĩria mĩmera maĩ na akamĩhe kĩrĩa ĩrabatara nĩguo ĩkũre wega, agacoka akamĩgitĩra ndĩgathũkio nĩ ria kana kĩndũ kĩngĩ o gĩothe. O ũrĩa mũmera ũrakũra, mũrĩmi no abatare kũhũrũra mathangũ mamwe nĩgetha ũkũre ũrĩa kwagĩrĩire. Mũrĩmi nĩ amenyaga atĩ, nĩguo akũrie mĩmera ĩrĩ na hinya nĩ arabatara kũhũthĩra njĩra itĩganĩte kũmĩtungata. Ũguo noguo aciari o nao magĩrĩire gũtungata ciana ciao na njĩra itiganĩte. O na kũrĩ ũguo, o ta ũrĩa mũmera ũhũrũragwo mathangũ mamwe, rĩmwe na rĩmwe mũciari nĩ abataraga kũrũnga mwana ũrĩ na mĩtugo mĩũru, nĩgetha akũre na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire. Mũrĩmi ahũrũraga mathangũ emenyereire ndagathũkie mũmera, na o ũguo noguo mũciari nake abataire kũrũnga mwana abacĩrĩire.
Jehova Ngai, o we waandĩkithirie Bibilia, nĩ aigĩire aciari kĩonereria kĩega ũndũ-inĩ ũcio. Arũngaga athathaiya ake thĩinĩ wa thĩ yothe na njĩra njega, na moimĩrĩro makoragwo marĩ mega ũũ atĩ, o nao nĩ ‘mendete gũtaarũo’ kana kũrũngwo nĩwe. (Thimo 12:1) Nĩ ‘manyitagĩrĩra ũtaaro na hinya na matiũrekagĩrĩria.’ (Thimo 4:13) No ũteithĩrĩrie mwana waku akenagĩre kũrũngwo ũngĩkũria ngumo ici ithatũ cia Ngai ciĩgiĩ kũrũnga: (1) wendo, (2) kĩhooto, na (3) kwaga gũtigithĩria.
KŨRŨNGA NA NJĨRA YA WENDO
Wendo nĩguo mũthingi ũrĩa mũnene ũtũmaga Ngai atũrũnge. Bibilia yugaga ũũ: “Nĩ gũkorũo Jehova arũithagia ũrĩa endete, o ta ũrĩa ithe wa mũndũ arũithagia mũriũ o ũcio akenagĩra.” (Thimo 3:12) Makĩria ma ũguo, Jehova “ndahiũhaga kũrakara, na nĩaiyũirũo nĩ tha.” (Thama 34:6) Kwoguo, Jehova ndaherithagia andũ na mang’ũrĩka kana na njĩra ĩtarĩ na tha. O na ndatindaga agĩtwethera mahĩtia kana akahũthĩra ciugo njũru cia kĩnyũrũri itariĩ ta “gũthecanga kwa rũhiũ.”—Thimo 12:18.
THIKĨRĨRIA
Nĩ ma, tondũ mũciari ti mũkinyanĩru, no aremwo gũtũkia biũ, ngumo ya Ngai ya kwĩgirĩrĩria. Rĩmwe na rĩmwe, no ũremwo nĩ gũkirĩrĩria, ĩndĩ ririkana atĩ ũngĩrũnga mwana ũrĩ na marakara, no ũmwĩke ũndũ ũngĩtũma wĩrire. Makĩria ma ũguo, kũherithia mwana ũrĩ na mang’ũrĩka rĩrĩa ũramũrũnga, ti ũndũ mwega o na hanini. Ũguo nĩ kuonania atĩ nĩ ũremetwo nĩ kwĩgirĩrĩria.
Hĩndĩ ĩrĩa ũrarũnga mwana na njĩra ya wendo, ũrĩ na ngumo ya kwĩgirĩrĩria, nĩ ũrĩgĩaga na moimĩrĩro mega. Ta rora wone ũrĩa George na Nicole, arĩa magwetetwo kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ maahotire gũteithia ciana ciao.
HOYAI
“Rĩrĩa Jordan aakinyire nyũmba, o na gũtuĩka nĩ twahĩahĩaga nĩ marakara, nĩ twahotire kwĩgirĩrĩria na tũkĩamba kũmũthikĩrĩria. Tondũ nĩ kwarĩ gũtuku mũno, tũkĩrĩkanĩra twarie ũhoro ũcio gwakĩa. Tũgĩcoka tũkĩhoya hamwe na tũgĩthiĩ toro. Mũthenya ũyũ ũngĩ, nĩ twahotire kwarĩrĩria ũndũ ũcio tũhoreire na tũkĩhota kũmũkinyĩra ngoro. Akĩona mahĩtia make, na agĩtĩkĩra kũrũmagĩrĩra mawatho marĩa twamũheete. Nĩ twamenyire atĩ, ũngĩkorũo ũrĩ mũrakaru na wage kuoya ikinya o narua, no ũgĩe na moimĩrĩro mega. Nĩ ũndũ wa kwamba kũmũthikĩrĩria akĩyaria, nĩ twahotire kũmũteithia.”—George.
ARANĨRIAI
“Nĩ ndaiguire ndarakara mũno ndona ũrĩa kairĩtu gakwa kaagũthĩtwo nĩ mũrũ wa nyina. Nĩ ũndũ wa ũrĩa ndarakarĩte, ngĩmwĩra ambe athiĩ rumu yake, nĩguo ndikĩrie marakara. Thutha-inĩ ndahorera, ngĩmũkaania na ngĩmwĩra atĩ haaro ti njega, ngĩcoka ngĩmuonia ũrĩa aatihĩtie mwarĩ wa nyina. Ũndũ ũcio nĩ wamũteithirie tondũ nĩ aaherire na akĩhĩmbĩria mwarĩ wa nyina.”—Nicole.
Ũguo nĩ kuonania atĩ, nĩgetha tũrũnge mwana na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire, no mũhaka tũmũrũnge na njĩra ya wendo.
KŨRŨNGA NA NJĨRA YA KĨHOOTO
Jehova o na agĩtũrũngaga, oigĩte atĩ ‘ndangĩtũniina biũ.’ (Jeremia 30:11; 46:28) Nĩ onaga maũndũ mothe nginya marĩa andũ angĩ matangĩona. Aciari mangĩtũkia Jehova na njĩra ĩrĩkũ? Stephen ũrĩa ũgwetetwo kĩambĩrĩira-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ ataarĩirie ũũ: “O na gũtuĩka nĩ twaiguire ũũru mũno nĩ ũndũ wa kairĩtu gaitũ gũkaana ũndũ geekĩte, tweciria ũhoro wa mĩaka yako, nĩ tuonire atĩ nĩ wana wakarĩaga.”
Robert, mũthuri wa Nicole, o nake nĩ erutanagĩria mũno gwĩciria maũndũ marĩa mangĩtũma mwana aage gwathĩka. Rĩrĩa ona mwana ekĩte ũndũ ũtagĩrĩire eyũragia ũũ: ‘Hihi nĩ ihĩtia rĩa mbere kana nĩ mũtugo emenyeretie? Hihi nĩ kũrũara e mũrũaru kana nĩ kũnoga anogete? Kana hihi ihĩtia rĩu ekĩte rĩronania atĩ arĩ na thĩna ũngĩ?’
Aciari magĩrĩire kũririkanaga atĩ, ciana itihaana andũ agima. Mũtũmwo Paulo nĩ aamenyaga ũguo na nĩkĩo aandĩkire ũũ: “Rĩrĩa ndarĩ kaana-rĩ, ndaaragia ta kaana, mũiguĩre wakwa wa ũhoro naguo warĩ o wa kaana, o na gũtarania ndaũtaranagia ta kaana.” (1 Akorintho 13:11) Robert oigire ũũ: “Ũndũ ũmwe ũndeithagia kuona maũndũ na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire na kwaga kũrakara mũno ndona mwana akĩhĩtia, nĩ kũririkana ũrĩa o na niĩ ndekaga rĩrĩa ndarĩ mwana.”
Nĩ wega kwaga kwĩrĩgĩrĩra mwana ahingie maũndũ marĩa atangĩhota, o na gũtuĩka ũguo ti kuuga atĩ ũmũrekererie angĩkorũo arĩ na mĩtugo mĩũru. Ũngĩciria ũhoro wa mwana waku, ũhoti wake, mawathe make, kana maũndũ mangĩ marĩa arahiũrania namo, nĩ ũrĩhotaga kũmũrũnga na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire.
KŨRŨNGA ŨTEGŨTIGITHĨRIA
Rĩandĩko rĩa Malaki 3:6 riugaga ũũ: “Nĩ gũkorũo niĩ [Jehova] ndigarũrũkaga.” Ndungata cia Ngai nĩ ciĩhokete biũ ciugo icio, na nĩ ciĩtĩkĩtie ũũma wacio. Mwana o nake nĩ agĩrĩire gũkoragwo akĩmenya njĩra ĩrĩa ekũrũngwo nayo angĩka ĩhĩtia rĩa mũthemba mũna. Ũngĩikara ũgĩcenjacenjagia mũrũgamo waku wa kũrũnga mwana kũringana na kana wĩ mũkenu kana wĩ mũrakaru, no aigue atukanĩirũo na akue ngoro.
Ririkana Jesu oigire: ‘Mũkĩaria-rĩ, mwoiga ĩĩ-ni, ĩtuĩke ĩĩ-ni; aca, aca.’ (Mathayo 5:37) Amba wĩcũũranie mbere ya kuuga ũndũ ũramenya ndũkũhota kũhingia. Kwa ngerekano, angĩkorũo nĩ wera mwana atĩ nĩ ũkũmũhũũra eka ũndũ mũna-rĩ, tigĩrĩra hingo ciothe nĩ weka ũguo.
Nĩ wega aciari kwaranagĩria, nĩgetha mahote kũrũnga ciana ũrĩa kwagĩrĩire. Robert ataarĩirie ũũ: “Ciana ciakwa ingĩnjĩra njĩke ũndũ mũna itekũmenya atĩ mami wao nĩ ekũregete na njĩtĩkĩre, nĩ ngarũragĩra itua rĩakwa nĩ getha nyite mami wao mbaru.” Aciari mangĩaga kũiguithania ũrĩa mwana ekũherithio, nĩ wega maarĩrĩrie ũndũ ũcio keheri-inĩ na matigĩrĩre atĩ nĩ maiguithania.
KŨRŨNGA NĨ KWA BATA
Ũngĩtũkia Jehova harĩ kũrũnga ciana ciaku na njĩra ya wendo, ya kĩhooto na ũtegũtigithĩria, no ũgĩe na ma atĩ nĩ igũteithĩka. Kũrũnga ciana na njĩra ĩyo, no gũciteithie ituĩke andũ agima mangĩhokeka. Bibilia yugaga: “Menyeria mwana njĩra ĩrĩa aagĩrĩirũo nĩ gũthiĩra, na nde hingo akoima yo o na aakũra.”—Thimo 22:6. ▪
