1, 2. (a) Ongahelipi onghalelo ei yoinima tai dulu okuyelekanifwa nomulumenhu omukolokoshi oo ta ka dipawa? (Tala efano pehovelo loshitukulwa.) (b) Oshike tashi ka ningilwa onghalelo ei youkolokoshi?

“OWA ENDA WA FYA!” Eingido olo ola li la ningilwa omukolokoshi umwe oo a nyika oshiponga, eshi a li ta ende ta di mokanduda kodolongo nopa li omaweelelo omivelo dodolongo tadi dengwa po. Omolwashike ovakeleli vodolongo va li va popya outumbulilo oo? Omolwaashi omulumenhu oo a li ta ka dipawa okwa li ta monika nawa noku na oukolele muwa. Ashike nande ongaho ovakeleli vodolongo ova li tave mu twala konhele oko ta ka dipaelwa. Omukolokoshi oo okwa li nale a talwa ko a fa a fya. *

² Onghalelo ei yoinima yokunena oya fa ashike omulumenhu oo a teelela oku ka dipawa. Ounyuni ou wa kolokosha owa teelela oku ka hanaunwa po, nexulilo lao oli li popepi elela. Ombiibeli oya ti: “Ounyuni otau xulu po.” (1 Joh. 2:17) Exulilo longhalelo ei otali uya shili. Ashike ope na eyooloko la kula pokati kexulilo lounyuni ou nomulumenhu winya omunadolongo. Eshi omulumenhu oo a li ta ka dipawa, vamwe otashi dulika va li tava holola omaliudo avo  nokupula ngeenge oshi li ngoo pauyuki, ile vamwe ova li va teelela nokuli efimbo li fike a dipawe. Mepingafano nounyuni ou, Omukombadambada weshito alishe okwa tokola nale shi li pauyuki okuxulifa po onghalelo youkolokoshi younyuni ou. (Deut. 32:4) Itapa ka kala ovo tava holola omaliudo avo ile va kale va limbililwa ngeenge Jehova okwa tokola ngoo pauyuki. Konima ngeenge osho osha ningwa, oishitwa aishe otai ka dimina kutya opa longwa ouyuki. Mafiku ohatu ka mona epepelelo!

3. Ohatu ka kundafana oinima ine ilipi oyo itai ka kala po vali ngeenge Ouhamba waKalunga owe uya?

³ ‘Mounyuni’ ou tau “xulu po” omwa kwatelwa shike? Oinima oyo ovanhu vahapu hava diladila kutya otai kalelele monghalamwenyo otai ka xula po. Mbela oyo onghundana ii? Hasho nandenande! Oi li oshitukulwa sha fimana ‘shonghundana iwa yOuhamba.’ (Mat. 24:14) Natu ka kundafaneni kutya oinima ilipi itai ka kala po vali ngeenge Ouhamba waKalunga owe uya. Ohatu ka kundafana oinima ine: Ovakolokoshi, omahangano ile omapangelo ehe li pauyuki, oilonga ii nosho yo eenghalo di nyikifa oluhodi. Mongudu keshe ohatu ka kundafana nghee (1) eenghalo odo hadi tu kumu monghalamwenyo paife, (2) osho Jehova te ke di ningila, nosho yo (3) kutya ongahelipi te ke di pingena po naasho shiwa elela.

4. Omeenghedi dilipi onghalo yovakolokoshi hai tu kumu kunena?

⁴ Ongahelipi ovakolokoshi have tu kumu kunena? Konima eshi sha xunganekwa kutya otapa ka kala “omafimbo madjuu,” Omuyapostoli Paulus okwa li a nwefwa mo a shange kutya: “Ovanhu vai novakengeleledi otava ka ehena komesho mowii.” (2 Tim. 3:1-5, 13) Mbela owa mona nghee eendjovo odo dexunganeko ta di wanifwa? Vahapu vomufye otwa kala hatu ningilwa ominyonena kovakolokoshi ngaashi ovakwanyanya, ovatondi ovakwandudi novakaulinyanga ovakwanyanya. Vamwe ovakolokoshi ofimbo vamwe ovakengeleledi nohave lifefa ovayuki. Nonande inatu ningilwa ominyonena, onghalo yovakolokoshi natango ohai tu kumu. Ohashi tu udifa nai ngeenge otwa udu oinima inyanyalifa oyo hava ningi. Onghedi omo ovakolokoshi hava ungaunga nonyanya nounona, novakulunhu nosho yo naavo itava dulu okuliamena ohai tu tilifa neenghono. Ovakolokoshi ove na omaukwatya a fa oinamwenyo ile nokuli eendemoni. (Jak. 3:15) Osho shihafifa oshosho kutya, Ombiibeli oya popya kutya eenghundana odo dii mafiku otadi ka pingenwa po konghundana iwar.

5. (a) Ovakolokoshi ove na natango omhito yashike? (b) Oshike tashi ka ningilwa ovakolokoshi ovo va anya okulundulula oikala yavo?

⁵ Jehova ota ka ninga po shike? Jehova okwa pa ovakolokoshi omhito opo va lundulule oikala yavo. (Jes. 55:7) Ovakolokoshi inava pewa natango etokolo lavo laxuuninwa. Ashike onghalelo younyuni ou oya tokolwa nale. Ongahelipi kombinga yaavo va anya okulundulula oikala yavo notava twikile okuyambidida ounyuni ou fiyo opefimbo loudjuu munene? Jehova okwa udaneka kutya ota ka hanauna po ovakolokoshi aveshe fiyo alushe. (Lesha Epsalme 37:10.) Ovakolokoshi otashi dulika va diladile kutya ova amenwa ketokolo la tya ngaho. Vahapu ove lihonga okuholeka omanyono avo naluhapu ohava monika va fa tava longo ouyuki notave shi endifa nawa. (Job 21:7, 9) Ombiibeli otai tu dimbulukifa kutya: “Omesho aye taa pashukile eendjila domunhu, ndele ta tale eenghatu daye adishe. Kaku noshiwiwili ile omulaulu fokofoko omu ovalongi vowii hava dulu okuhondama.” (Job 34:21, 22) Kape na osho sha holekwa Jehova  Kalunga. Oha mono keshe shimwe tashi ningwa kutya nee omomilaulu di fike peni nokape na ou ta dulu oku mu kengelela. Konima yaHarmagedon, nonande otu ka tale opo ovakolokoshi va li hava kala, itava ka kala po vali. Otava ka hanaunwa po fiyo alushe. — Eps. 37:12-15.

6. Oolyelye tava ka kala po ngeenge ovakolokoshi ova hanaunwa po, nomolwashike shi li onghundana iwa?

⁶ Oolyelye tava ka kala po ngeenge ovakolokoshi ova hanaunwa po? Jehova okwa udaneka kutya: “Ovananheni vo otava ka fyuulula edu, ndele tava ka hafela ombili inene.” Konima yaasho epsalme ola popya vali la ti: “Ovayuki, vo otava ka fyuulula oshilongo, ndele tava kala mo alushe.” (Eps. 37:11, 29) Oolyelye ve li “ovananheni” nosho yo “ovayuki”? Ovananheni ovovo hava tambula ko nelininipiko ehongo laJehova newiliko laye; ofimbo ovayuki ovovo ve hole okulonga osho shiwa momesho aJehova Kalunga. Kunena, mounyuni omu na ashike ovayuki vanini okuyelekanifa novakolokoshi. Ashike mounyuni mupe oo tau uya, ovananheni novayuki itava ka kala vanini ile vahapu; ovo aveke tava ka kala nomwenyo. Oshoshili kutya omuvalu wovanhu ovo otau ka ninga edu oparadisa.

7. Ongahelipi omahangano oo e na oulingilingi hae tu kumu kunena?

⁷ Ongahelipi omahangano oo e na oulingilingi hae tu kumu kunena? Oinima ihapu ii oyo hai ningwa mounyuni kunena ohai etifwa komahangano. Pashihopaenenwa, diladila shi na sha nomahangano omalongelokalunga oo haa pukifa ovanhu omamiliyona mahapu kombinga yeshito laKalunga, youshili u na sha nOmbiibeli, yonakwiiwa i na sha nedu novanhu nosho yo oinima imwe vali. Ongahelipi shi na sha nomapangelo oo haa xwaxwameke oita, elongifo leenghono, haa xumifa komesho ombubo noukwamuhoko nohaa fininikile kongudi ovafyoona nosho yo ovo itava dulu okuliamena? Ongahelipi kombinga yomahangano oo e na oulingilingi, haa kakeke omudingonoko, haa longifa nai eedjo dopaushitwe nohaa kengelele ovanhu opo va yambapaleke vamwe ofimbo ovanhu vahapu ve li moluhepo? Nopehena omalimbililo, omahangano oo e na oulingilingi ohaa etifa omaupyakadi mahapu oo e li mounyuni kunena.

8. Ombiibeli oya popya shike shi na sha naasho tashi ka ningilwa omahangano oo e na oulingilingi nokwa fimanekwa kovanhu kunena?

⁸ Jehova ota ka ninga po shike? Oudjuu munene otau ka hovela ngeenge omahangano opapolotika okwa ponokele omalongelokalunga aeshe oipupulu oo taa fanekwa kombwada, Babilon Shinene. (Eh. 17:1, 2, 16; 18:1-4) Omahangano aeshe omalongelokalunga otaa ka hanaunwa po filufilu. Ongahelipi shi na sha nomahangano aeshe oo e na oulingilingi? Ombiibeli oya longifa eemhunda nounhunhu opo i faneke omahangano mahapu nosho yo oiputudilo oyo tai monika ya fimana kovanhu vahapu kunena. (Lesha Ehololo 6:14.) Ombiibeli oya xunganeka kutya ekanghameno lomapangelo nosho yo lomahangano itali ka kala po vali. Oudjuu munene otau ka xula po ngeenge omapangelo aeshe omounyuni ou wa nyonauka okwa hanaunwa po pamwe naavo ve li omhinge nOuhamba waKalunga. (Jer. 25:31-33) Konima yaasho, itapa ka kala vali omahangano oo e na oulingilingi.

9. Omolwashike hatu dulu okukala noushili kutya edu lipe otali ka kala la unganekwa nawa?

⁹ Oshike tashi ka pingena po omahangano oo e na oulingilingi? Mbela otapa ka kala ngoo vali ehangano limwe kombada yedu konima yaHarmagedon? Ombiibeli oya ti: “Paudaneko laye fye hatu teelele eulu lipe nedu lipe omo tamu ka kala ouyuki.” (2 Pet. 3:13) Eulu nedu  likulu, omapangelo e na oulingilingi nosho yo omahangano okombada yedu mwa kwatelwa ovawiliki vavo, otaa ka hanaunwa po. Otaa ka pingenwa po kushike? Outumbulilo “eulu lipe nedu lipe” otau ti kutya otapa ka kala epangelo lipe olo tali ka pangela oshiwana shipe shokombada yedu. Ouhamba oo u li koshi yepangelo laJesus Kristus otau ka holola filufilu omaukwatya aJehova Kalunga, oo e li Kalunga kelandulafano. (1 Kor. 14:33) Osho otashi ulike kutya “edu lipe” otali ka kala la unganekwa nawa. Otapa ka kala ovalumenhu vawa ovo tava ka pashukila oinima. (Eps. 45:16) Otava ka wilikwa kuKristus novapangeli pamwe naye 144 000. Diladila kefimbo olo eshi omahangano oo e na oulingilingi taa ka pingenwa po kepangelo limwe alike, olo la hangana nokali na oulingilingi.

10. Oilonga ii ilipi hai longwa luhapu pomudingonoko weni, noye ku kuma ngahelipi noukwaneumbo woye?

¹⁰ Oilonga ii ohai tu kumu ngahelipi? Otu li mounyuni uyadi oukolokoshi. Eenghedi inadi koshoka, oukengeleledi nosho yo ominyonena ohai ningifa onghalelo yoinima i kale ya naipala unene. Omafimbo amwe ovadali ohava kala ve wete shidjuu okwaamena ovana vavo koinima oyo ii. Omalihafifo ohaa monika mahokwifa ashike otaa xumifa komesho oilonga ii nokungaho okwa xutula omifikamhango daJehova daasho shiwa naasho shii. (Jes. 5:20) Ovakriste vashili ohava henuka omalihafifo oludi olo. Ohava kendabala okukala ovadiinini nonande ove li momudingonoko omo ovanhu inava fimaneka omifikamhango daJehova.

11. Oshike hatu lihongo ketokolo laJehova li na sha naSodom naGomorra?

¹¹ Jehova ota ka ningila shike oilonga ii? Diladila kwaasho a li a ninga po omolwoilonga ii oyo ya li hai longwa luhapu muSodom naGomorra. (Lesha 2 Petrus 2:6-8.) Omulumenhu omuyuki Lot noukwaneumbo waye ova li tava hepekwa kwaavo hava longo oilonga ii molwaashi ova li ve va dingilila. Eshi Jehova a hanauna po oshitukulwa ashishe osho, okwa li a ninga shihapu shihe fi ashike okuxulifa po ovo hava longo owii. Okwa li e “i ninga edidiliko lokulondwela ovalunde tave va shikula komesho.” Ngaashi ashike a li a xulifa po oilonga aishe ii, ota ka ninga sha faafana kunena eshi ta ka tokola onghalelo ei yoinima.

12. Oilonga imwe ilipi wa teelela oku ka kufa ombinga muyo ngeenge onghalelo ei yoinima oya xulu po?

¹² Oilonga ii otai ka pingenwa po kushike? Meduparadisa ota mu ka kala mu na oilonga ihapu ishambula. Diladila shi na sha noilonga itunhula yoku ka ninga edu alishe oparadisa ile eshi hatu ka tunga omaumbo etu vene novaholike vetu. Diladila yo shi na sha netimaumbwile loku ka hambelela ovanyumunwa omamiliyona, naashi hatu ke va kwafela ve lihonge kombinga yaJehova nosho yo ondjokonona i na sha nanghee Jehova a kala ta ungaunga novanhu. (Jes. 65:21, 22; Oil. 24:15) Ohatu ka kala hatu longo oilonga ihapu oyo tai ka xumifa komesho ehafo letu nokutanga Jehova monghalamwenyo yetu.

13. Ounashibofa waSatana, Adam naEva owa etifa eenghalo dinykifa oluhodi dilipi mounyuni kunena?

¹³ Ongahelipi eenghalo dinyikifa oluhodi hadi tu kumu kunena? Ovakolokoshi, omahangano e na oulingilingi nosho yo oilonga aishe ii oya etifa eenghalo dinyikifa oluhodi kombada yedu. Olyelye mbela ina kumwa koita, koluhepo, koukwamuhoko, kouyahame ile kefyo? Eenghalo adishe odo ohadi kumu keshe umwe womufye. Satana, Adam naEva ovo va etifa po oilanduliko oyo omolwokuhadulika kuJehova. Kape na nande oumwe womufye ta dulu okuhenuka oilanduliko younashibofa wavo.

14. Jehova ota ka ningila shike eenghalo adishe dinyikifa oluhodi? Yandja oshihopaenenwa.

 ¹⁴ Jehova ota ka ningila shike eenghalo dinyikifa oluhodi? Diladila kombinga yoita. Jehova okwa udaneka kutya ote ke i xulifa po fiyo alushe. (Lesha Epsalme 46:8, 9.) Ongahelipi shi na sha nouyahame? Ota ka kufa po ouyehame. (Jes. 33:24) Shi na sha nefyo, Jehova ote ke li hanauna po fiyo alushe. (Jes. 25:8) Ota ka xulifa po oluhepo. (Eps. 72:12-16) Naasho osho ta ka ningila eenghalo adishe dinyikifa oluhodi odo hadi naipike onghalamwenyo. Ota ka hanauna po yo ‘omhepo’ ii yonghalelo younyuni ou, osheshi omhepo yaSatana neendemoni daye itai kala po vali. — Ef. 2:2.

15. Konima yaHarmagedon oinima ilipi itai ka kala po vali fiyo alushe?

¹⁵ Diladila nee ngeno mounyuni muhe na vali oita, ouyehame nefyo. Muhe na vali omatangakwaita, ovakwaita, oilwifo ile omadimbuluko oita. Muhe na oipangelo, eendokotola, ovapangi ile omahangano okutuvikila oimaliwa omolwoukolele, pehe na eekila domidimba, ovafudiki vomidimba ile omaendo. Itapa ka kala vali ominyonena, ovaameni vomaliko, eealalama, ovapolifi, nokuli nomakumba ile eeshapi. Diladila shi na sha noisho oyo itai ka kala vali tai piyaaneke omadiladilo nomitima detu.

16, 17. (a) Ovo tava ka xupa puHarmagedon otava ka kala ve udite ngahelipi? Shi yelifa. (b) Ongahelipi hatu dulu okukala noushili kutya ohatu ka xupa eshi ounyuni ou wa nyonauka tau ka hanaunwa po?

¹⁶ Onghalamwenyo otai ka kala ya tya ngahelipi ngeenge eenghalo odo hadi tu nyemateke oda xulifwa po? Kashipu okudiladila ngaho. Otwa kala efimbo lile mounyuni ou wa nyonauka, notashi dulika nokuli tuha kale vali hatu lipula nghee eenghalo dounyuni ou hadi tu udifa nai. Oku shi faneka, ovanhu ovo hava di popepi noshitaasi sheshina lokolutenda olo hali kala le lipyakidila efimbo keshe otashi dulika vaha kale vali hava udu omaweelelo, naavo hava kala popepi netoto loimbodi otashi dulika vaha kale vali hava udu edimba. Itatu ka kala tuu twa pepelelwa eshi oinima aishe ii tai ka kala ihe po vali!

¹⁷ Oshike tashi ka pingena po enyeme olo hatu kala tu na kunena? Epsalme 37:11 ola yandja enyamukulo la ti: ‘Otava ka hafela ombili inene.’ Mbela eendjovo odo inadi kuma omutima woye? Osho osho Jehova e ku halela. Kala ho ningi eenghendabala ngaashi to dulu opo u kale popepi naJehova Kalunga nehangano laye momafiku aa axuuninwa nomadjuu okukaliwa muo. Kala wa hafa omolweteelelo olo u na, dilonga kombinga yalo, li kaleka momadiladilo nomomitima woye noku li lombwela yo vamwe. (1 Tim. 4:15, 16; 1 Pet. 3:15) Kungaho, oto dulu okukala noushili kutya ito ka hanaunwa po pamwe nounyuni ou wa nyonauka. Ndele oto ka kala nomwenyo nowa hafa fiyo alushe.