كيەلى رۋح دەگەن نە؟
كيەلى كىتاپتىڭ جاۋابى
كيەلى رۋح — جاراتۋشىنىڭ ارەكەت ەتۋ ٷشىن، ٴبىر نارسەنى ىسكە اسىرۋ ٷشىن قولداناتىن كۇشى (ميحا 3:8؛ لۇقا 1:35). ول وسى كۇشىن كەز كەلگەن جەرگە باعىتتاپ، ٶز ويىنداعىسىن جۇزەگە اسىرادى (ٴزابۇر 104:30؛ 139:7).
كيەلى كىتاپتاعى «رۋح» ٴسوزى ەۆرەيدىڭ «رۋاح» پەن گرەكتىڭ «پنەۋما» سوزدەرىنەن اۋدارىلعان. بۇل سوزدەر كوپ جاعدايدا قۇدايدىڭ ارەكەت ەتكەندە قولداناتىن كۇشىن، ياعني كيەلى رۋحىن بىلدىرەدى (مۇسانىڭ 1-جازباسى 1:2). ال كەيدە كيەلى كىتاپتا ولار مىنا ماعىنالاردى بەرەدى:
دەم، لەپ (اباقۇق 2:19؛ ايان 13:15)
جەل (مۇسانىڭ 1-جازباسى 8:1؛ جوحان 3:8)
تىرشىلىك يەلەرىنىڭ بويىنداعى ٶمىر كۇشى (ٵيۇپ 34:14، 15)
ادامنىڭ مىنەز-قۇلقى يا كوزقاراسى (مۇسانىڭ 4-جازباسى 14:24)
رۋحاني تۇلعالار، ياعني قۇداي مەن پەرىشتەلەر (پاتشالار 1-جازبا 22:21؛ جوحان 4:24)
بۇل بەس ماعىنانىڭ بارىنە ورتاق نارسە — بەسەۋى دە كوزگە كورىنبەيدى، ٴبىراق ارەكەتتەرىنىڭ ناتيجەسى كورىنەدى. قۇدايدىڭ كيەلى رۋحى دا «جەل سياقتى كوزگە كورىنبەيدى، ونىڭ دەنەسى جوق، ٴبىراق ول — وتە قۋاتتى كۇش» («An Expository Dictionary of New Testament Words»، ۋ. ە. ۆاين).
كيەلى كىتاپتا كيەلى رۋح قۇدايدىڭ «قولى»، «ساۋساعى» دەپ تە سيپاتتالادى (ٴزابۇر 8:3؛ لۇقا 11:20 سىلتەمە؛ ماتاي 12:28 سالىستىرىڭىز). نەگە بۇلاي ەكەنىنە مىسال كەلتىرەيىك. ۇستا قانداي دا ٴبىر بۇيىم جاساپ شىعارۋ ٷشىن قولىمەن، ساۋساقتارىمەن جۇمىس جاسايدى عوي. سول سياقتى جاراتۋشى دا كيەلى رۋحى ارقىلى:
عالامدى جاراتتى (ٴزابۇر 33:6؛ يشايا 66:1، 2)
كيەلى كىتاپتى جازدىردى (پەتىردىڭ 2-حاتى 1:20، 21)
ەجەلگى قىزمەتشىلەرىنە كەرەمەتتەر جاساۋعا جانە ونىڭ حابارىن قۇلشىنىسپەن جاريالاۋعا كۇش بەردى (لۇقا 4:18؛ ەلشىلەردىڭ ىستەرى 1:8؛ قورىنتتىقتارعا 1-حات 12:4—11)
مويىنسۇنعىش ادامداردىڭ بويىندا ىزگى قاسيەتتەر دامىتادى (عالاتتىقتارعا 5:22، 23)
كيەلى رۋح تۇلعا ەمەس
كيەلى رۋح جايىندا قۇدايدىڭ «قولى»، «ساۋساعى»، «لەبى» دەپ ايتىلعانى ونىڭ تۇلعا ەمەس ەكەنىن كورسەتەدى (مۇسانىڭ 2-جازباسى 15:8، 10). مىسالى، ۇستانىڭ قولى ونىڭ دەنەسىنەن، اقىل-ساناسىنان دەربەس قيمىلدامايدى. ٴدال سولاي كيەلى رۋح تا قۇدايدان تاۋەلسىز ەمەس، ول تەك جاراتۋشىنىڭ قالاۋى بويىنشا ارەكەت ەتەدى (لۇقا 11:13). قۇدايدىڭ رۋحى كيەلى كىتاپتا اعىن سۋعا دا تەڭەلەدى جانە ول سەنىم، ٴبىلىم سياقتى ۇعىمدارمەن قاتار ايتىلادى. وسىنىڭ ٴبارى كيەلى رۋحتىڭ تۇلعا ەمەس ەكەنىن كورسەتەدى (يشايا 44:3؛ ەلشىلەردىڭ ىستەرى 6:5؛ قورىنتتىقتارعا 2-حات 6:6).
كيەلى كىتاپتا ەحوبا قۇدايدىڭ، ونىڭ ۇلى يسا ٴماسىحتىڭ ەسىمدەرى بار. ٴبىراق كيەلى رۋحتىڭ ەسىمى مىنانداي دەپ ەش جەرىندە جازىلماعان (يشايا 42:8؛ لۇقا 1:31). ماسىحشىلىك جولدى ۇستانعان ستەپان دەگەن كىسى عاجايىپ تۇردە كوكتىڭ اشىلعانىن كورگەندە، ٷش ەمەس، تەك ەكى تۇلعانى كورگەن. بۇل جايىندا كيەلى كىتاپتا: «كيەلى رۋحقا كەنەلگەن ستەپان كوككە كوز تىگىپ، قۇدايدىڭ سالتاناتى مەن ونىڭ وڭ جاعىندا تۇرعان يسانى كوردى»،— دەلىنگەن (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 7:55). ال كيەلى رۋح شە؟ كيەلى رۋحتى قۇداي ستەپانعا وسى كورىنىستى كورسەتۋ ٷشىن قولدانعان بولاتىن.
كيەلى رۋح تۋرالى قاتە پىكىرلەر
ٴبىرىنشى قاتە پىكىر. كيەلى كىتاپتىڭ «جاڭا ٶمىر» باسپاسىندا جوحاننىڭ 1-حاتى 5:7، 8 دەن كورىنەتىندەي، كيەلى رۋح — تۇلعا، ۇشبىرلىكتىڭ بىرەۋى.
شىندىق. كيەلى كىتاپتىڭ «جاڭا ٶمىر» باسپاسىندا جوحاننىڭ 1-حاتى 5:7، 8 تارماقتارعا مىنانداي سىلتەمە بەرىلگەن: «كوكتە ۇشەۋ كۋالىك بەرەدى: اكە، ٴسوز جانە كيەلى رۋح. وسى ۇشەۋى بىرلىكتە. جەردە دە ۇشەۋ كۋالىك بەرەدى». ٴبىراق عالىمدار ەلشى جوحان بۇل سوزدەردى جازباعانىن، سوندىقتان بۇلار كيەلى كىتاپتىڭ سوزدەرى ەمەس ەكەنىن انىقتادى. پروفەسسور بريۋس مەسگەر بىلاي دەپ جازدى: «بۇل سوزدەر جالعان، سوندىقتان ولار جاڭا وسيەتتە تۇرماۋ كەرەك» («A Textual Commentary on the Greek New Testament»).
ەكىنشى قاتە پىكىر. كيەلى رۋحتىڭ كيەلى كىتاپتا تۇلعالانىپ سيپاتتالعانى ونىڭ تۇلعا ەكەنىن دالەلدەيدى.
شىندىق. كيەلى كىتاپتا قۇدايدىڭ رۋحى كەيدە تۇلعا سياقتى سيپاتتالاتىنى راس. مىسالى، يسا كيەلى رۋحتى «كومەكشى» دەپ تۇلعالاندىرىپ، ونىڭ ەستيتىنىن، سويلەيتىنىن، شىندىقتى اشاتىنىن، باعىت بەرەتىنىن، الداعى جايتتاردى بىلدىرەتىنىن ايتقان (جوحان 16:7—15). ٴبىراق بۇل ونى تۇلعا دەپ قابىلداۋعا نەگىز ەمەس. سەبەبى كيەلى كىتاپتا دانالىق، كۇنا مەن ٶلىم دە سولاي سيپاتتالادى (ناقىل سوزدەر 1:20؛ ريمدىكتەرگە 5:17، 21). مىسالى، دانالىقتىڭ «ىستەرى» بار، ول ەسىك كىرەبەرىستەرىندە «جار سالادى»، ال كۇنا سۇقتانۋدىڭ نەبىر ٴتۇرىن وياتادى، ەلىكتىرىپ، ولىمگە ۇشىراتادى دەپ جازىلعان (ماتاي 11:29؛ ناقىل سوزدەر 8:3؛ ريمدىكتەرگە 7:8، 11).
ٷشىنشى قاتە پىكىر. شومىلدىرۋ ٴراسىمىنىڭ كيەلى رۋحتىڭ اتىنان جاسالاتىنى ونىڭ تۇلعا ەكەنىن دالەلدەيدى.
شىندىق. كيەلى كىتاپتا كەيدە «بىرەۋدىڭ اتىنان» دەگەن تىركەس سول تۇلعانىڭ كۇشى جانە دارەجەسى بار ەكەنىن بىلدىرەدى (مۇسانىڭ 5-جازباسى 18:5، 19—22؛ ەستەر 8:10). ٴبىراق «اتىنان» دەگەن ٴسوز تەك تۇلعاعا قاتىستى ايتىلمايدى. مىسالى، قازاق تىلىندە «زاڭنىڭ اتىنان»، «ماحابباتتىڭ اتىنان» دەپ ايتىلا بەرەدى، ٴبىراق بۇل ول نارسەلەردىڭ ٴتىرى جان ەكەنىن بىلدىرمەيدى عوي. سول سياقتى كيەلى رۋحتىڭ اتىنان شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكەندە، ادام سول رۋحتىڭ كۇشىن جانە قۇداي سول رۋحى ارقىلى ٶز قالاۋىن ورىندايتىنىن مويىندايدى (ماتاي 28:19).
ٴتورتىنشى قاتە پىكىر. يسانىڭ ەلشىلەرى دە، العاشقى شاكىرتتەرى دە كيەلى رۋحتىڭ تۇلعا ەكەنىنە سەنگەن.
شىندىق. بۇل پىكىردى كيەلى كىتاپ تا، تاريح تا قولدامايدى. «بريتان ەنسيكلوپەدياسىندا» بىلاي دەپ جازىلعان: «كيەلى رۋح قۇدايعا ۇقسايتىن دارا تۇلعا دەگەن ۇعىمدى ب. ز. 381-جىلى كونستانتينوپول كەڭەسى قابىلداعان». ال بۇل — ەلشىلەردىڭ ەڭ سوڭعىسى قايتىس بولعاننان 250-جىلدان استام ۋاقىتتان كەيىن بولعان جاعداي.
قىزىقتى بولار مالىمەتتەر
كيەلى كىتاپتىڭ ماڭىزدى تالىمدەرى
يسا ٴماسىح قۇداي ما؟
يسا ٴماسىح قۇدىرەتتى قۇداي ما؟ الدە ەكەۋى ەكى بولەك تۇلعا ما؟
كيەلى كىتاپ تالىمدەرى
كيەلى كىتاپ كۋرسىن باستاپ كورىڭىز
قۇداي ٴسوزى — كيەلى كىتاپتى جەكە تالىمگەرمەن تالقىلاپ كورىڭىز. كۋرس تەگىن.