Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Longa Mon’ê Kusidivila Jihova mu Unzangala Uê

Longa Mon’ê Kusidivila Jihova mu Unzangala Uê

“Jezú anga u kala mù kula mu kitala ni mu kuvula o kuijiia, o mu ima ioso anga enda ni ku mu uabhela kuala Nzambi ni athu.”LUKA 2:52.

MIMBU: 41, 11

O JITATA a sanguluka kiavulu kioso o tuana tuâ kia a batizala. O kiuana kia an’â Berenice, a a batizala ande dia kutenesa 14 kia mivu. Muéne uambe: “Tua sangulukile kiavulu. Tua sanguluka mukonda o tuana tuetu a solo kusidivila Jihova. Maji tuejidile ué kuila, o tuana tuetu eji dibhana ni ibhidi iavulu.” Nange eie u thandanganha ué ni ima íii, benge-benge se mon’ê uala mu kitala kia kikumbi, mba ua mu bhixila kiá mu kitala kiki.

1, 2. (a) O jitata ala ni tuana tua minzangala a thandanganha ni ihi? (b) Kiebhi o tuana kia tena kukatula mbote mu kitala kia kikumbi, mba mu unzangala uâ?

2 Saí ngijiie uene mu di longa ia lungu ni ukexilu ua kubanza ua minzangala, uambe kuila, o kitala kia kikumbi, kitala kia bhonzo kikale phala o jitata ni tuana. Maji o jitata ka tokala kubanza kuila, o tuana tua saluka, mba ki tua kulu luua. Mu veji dia kiki, o ngijiie uambe kuila, o tuana mu kitala kia kikumbi a kala ni mauhete avulu, a bhanga ima iavulu, ni kuila, a uabhela kukala kumoxi ni makamba mâ. Mu kiki, o tuana tuê, a tena kukala ni ukamba uambote ni Jihova mu unzangala uâ, kála kia kexile Jezú. (Tanga Luka 2:52.) Ene a tena ué kubandekesa o uhete uâ mu ukunji, ni kukala ni vondadi ia kubhanga dingi mu sidivisu ia Nzambi. Ene a tena kusola o ima mudiâ, kala o kubhakula o mienhu iâ kua Jihova, ni ku mu belesela. Kuma eie u tata, ihi i u tena o kubhanga phala kukuatekesa mon’ê kusidivila Jihova mu unzangala uê? Eie u tena kubhanga kiki, mu kukaiela o ukexilu ua Jezú ua ku longa o maxibulu mê ni henda, kulenduka ni kutongoloka.

ZOLA MON’Ê UALA MU KITALA KIA UNZANGALA

3. Kiebhi o jipoxolo kia mono kuma, ene exile makamba a Jezú?

3 Jezú kexile ngó Mesene ia jipoxolo jê. Muéne uexile ué dikamba. (Tanga Nzuá 15:15.) M’ukulu, o jingana kexile mu zuela ku abhika o ibanzelu iâ, ni kiebhi kia kexile mu divua. Maji Jezú kexile mu talatala o jipoxolo jê kala abhika. Muéne ua a zolele, iú ua kexile mu kala nau ithangana iavulu. Muéne ua sangulukile mu ku a tangela o ibanzelu iê, ni kiebhi kia kexile mu divua, muéne ua kexile ué mu kuívua o ibanzelu iâ. (Marku 6:30-32) Mukonda dia Jezú ku di zuelesa kiambote ni jipoxolo jê, ene a suínisa dingi o ukamba uâ, kiki kia bhangesa o jipoxolo kukala polondo phala kukumbidila kiambote o kikalakalu kieji tambula.

4. Jitata, kiebhi ki mu tena kukala ni ukamba uambote ni tuana tuenu? (Tala o foto ia dianga.)

4 Sumbala eie u mutuameni ua tuana tuê, maji né kiki, u tena kukala ni ukamba uambote ni ene. O makamba a kala kumoxi mu ithangana iavulu. Nange eie ua tokala kusosolola o kithangana kiê kia kukalakala, mba kia kubhanga ima iéngi, phala kukala kumoxi ni tuana tuê mu kithangana kia soko. Eie u tena kusamba ni kuxinganeka kiambote mu maka iâ. O makamba a sota kubhanga kumoxi o ima ia uabhela. Mu kiki, sota kuijiia kiambote o ima ia uabhela mon’ê, kala o mimbu, o jifilme, ni jijoko. Mu kusuluka, sota kubhanga o ima íii ia uabhela muéne. Ilaria ua tungu mu ixi ia Itália, uambe: “O jitata jami a mateka kuzola o mimbu i nga zolele. Mu kiki, o tata iami ua kituka kamba diami dia kazola, mukonda dia kiki, ki ngi kexile ni hele phala ku mu tangela o maka oso.” O kukala ni ukamba ni tuana tuê, ni ku a kuatekesa kukala makamba a Jihova, ki kulombolola kuila, o tuana tuê ka-nda kuxila dingi. (Jisálamu 25:14) O tuana tuê a-nda mona kuila, eie ua a zolo, u a xila. Mu kiki, ene a-nda divua kiambote phala ku kutangela maka oso-oso a kala na-u.

5. Kiebhi o maxibulu a Jezú kieji tena kusanguluka mu sidivisu ia Jihova?

5 Jezú uejidile kuila, se o maxibulu mê a di bhakuile mu kubhanga o kikalakalu kia Jihova, ni kukolokota mu kuboka o njimbu iambote, ene eji sanguluka kiavulu. Mu kiki, muéne ua a suínisa phala kukalakala ni nguzu ioso mu ukunji, iú ua a kanena ku a kuatekesa.—Matesu 28:19, 20.

6, 7. Kiebhi ki u londekesa o henda ku tuana tuê, kioso ki u a kuatekesa kusidivila Jihova?

6 Eie ua mesena kuila, o tuana tuê a kolokota kuzukama kua Jihova. Jihova ua mesena kuila, eie u a kuatekesa ni ku a longa. Muéne ua ku te ku pholo dia muiji phala kubhanga kiki. (Efezo 6:4) Mu kiki, sota kuijiia se ua mu longa o tuana tuê izuua ioso. Xinganeka mu maka iâ: Mukonda diahi eie ua mesena kuila o tuana tuê a kala bhu xikola? Mukonda eie uejiia kuila, ene a tokala ku di longa, eie ua mesena ué kuila, o tuana tuê a di longa ima ia ubhe. Kiene kimoxi ué, eie ua tokala bhanga ioso phala kuambata o tuana tuê mu iônge, ni mu iônge ia makota, ni kubhanga kumoxi o ubhezelu ua muiji. Mu kidi, o ilongesu iene mu tambula mu kilunga kia Jihova, i tena kubhulula o mienhu iâ. Mu kiki, bhanga ioso phala ku a longa ia lungu ni Jihova, n’a mone kuila muéne u tena ku a kuatekesa kukala ni unjimu ua kidi. (Jisabhu 24:14) Kuatekesa o tuana tuê kuboka o njimbu iambote semana joso. Kaiela o phangu ia Jezú mu ku a kuatekesa kulonga o Mak’â Nzambi ku athu.

7 Mu ukexilu uebhi o kukala ni ima iavulu ia kubhanga mu sidivisu ia Jihova, kala o ku di longa, o iônge, ni kuboka, ku tena kukuatekesa o minzangala? Erin, ua tungu mu ixi ia África do Sul, uambe: “Mu undenge uetu, ki tu zolele ku di longa o Bibidia, kuia mu iônge ni kuboka. Saí ithangana, mu ola ia ubhezelu ku muiji, tua kexile mu bhanga kavuanza phala ki tu di longe. Maji o jitata jetu ka bhuile.” Muéne u sakidila o jitata jê, mukonda a mu kuatekesa kubhana valolo mu ima íii. Lelu, kioso kia fonga mu kiônge mba mu sidivisu ia kuboka, muéne u kala ni vondadi iavulu phala kubhanga o ima íii ni lusolo.

LONDEKESA O KULENDUKA

8 Sumbala Jezú uexile muthu ua iuka, maji muéne uexile ué muthu ua lenduka. Mukonda dia kiki, muéne ua tangela o maxibulu mê kuila, muéne ua bhindamene o kikuatekesu kia Jihova. (Tanga Nzuá 5:19.) O kuila kiki kia bhangesa o maxibulu mê kukamba ku mu xila? Kana. O kumona kuila, muéne ua bhindamene o kikuatekesu kia Jihova, kua bhangesa o maxibulu ku mu dielela dingi. Mu kubhita thembu, ene a kaiela o phangu iê ia kulenduka.—Ikalakalu 3:12, 13, 16.

Se u xikina o itondalu iê, o tuana tuê a-nda kuxila dingi

9. Kiebhi o kuxikina o itondalu iê ni kubhinga muloloki, ku kuatekesa mon’ê?

9 Etu ki tu difu ni Jezú, mukonda tu akua ituxi, tuene mu lueza kiavulu. Mukonda dia kiki, londekesa o kulenduka. Xikina ni kidi kioso kuila, ki u tena kubhanga o ima ioso, londekesa o kulenduka mu kuxikina o itondalu iê. (1 Nzuá 1:8) Mu kubhanga kiki, o mon’ê ua-nda di longa ué kuxikina o itondalu iê, mukonda dia kiki, muéne ua-nda kuxila dingi. Nanhi ueji mu xila dingi? O xefe u xikina kioso kia tondala, mba ió ka uabhela kuxikina o itondalu iê? Rosemary, uala ni kitatu kia an’a uambe kuila, kioso kia kexile mu tondala, muéne ni muadi uê akexile mu xikina kuila, a tondala. Muéne ua jimbulula: “O kubhanga kiki, kua kuatekesa an’etu kuzuela o maka oso-oso akexile mu bhita na-u.” Muéne uambe dingi: “Tua longo an’etu se kuebhi kueji sanga o milongi ia tokala phala kubatula o maka oso eji moneka. Kioso kia bhindamene kikuatekesu, tua kexile mu a kuatekesa bhu kaxi ka milongi iala mu madivulu metu a Bibidia, ni kusamba kumoxi.”

10. Kiebhi Jezú kia londekesa o kulenduka, kioso kia kexile mu tuma o maxibulu mê kubhanga kima?

10 Jezú uexile ni kutena kua kutumina o maxibulu mê kubhanga kima kioso-kioso. Maji mukonda dia kukala muthu ua lenduka, muéne ua kexile mu a jimbulula se mukonda diahi a tokalele kubhanga kima. Mu kifika, muéne ka a tangela ngó kuila, a tokalele kusota o Utuminu ua Nzambi ni uiukilu uê. Muéne uambe ué: “Ima ioso iii a mi kuiila-iu.” Kioso Jezú kia a fidisa kufundisa o athu, muéne ua a jimbulula: “Enu uenu phala ka mi fike. Mbata, o kubatula kuoso ku mu batuila na-ku akuenu, enu uenu kiene Nzambi kia kà mi batuila.”—Matesu 6:31–7:2.

11. Kiebhi ki u tena kukuatekesa mon’ê ua munzangala, mu ku mu jimbulula se mukonda diahi ua batula o maka mu ukexilu uéngi?

11 Sota o kithangana kia tokala phala kujimbulula kua mon’ê, se mukonda diahi ua mu tumu kubhanga kima, mba ua batula maka mu ukexilu uéngi. Se muéne u tendela kiambote o ima, nange muéne ua-nda kubelesela. Barry, ua sase kiuana kia an’â, uambe: “O kujimbulula kiambote o ima, kukuatekesa o tuana ku kudielela.” O tuana tuê a-nda mona kuila, eie ki ua batula o maka mu ukexilu uéngi mukonda eie u mutuameni ua muiji, maji mukonda kiene kia tokalele. Di lembalale kuila, o minzangala ka soko dingi ni tuana tua ndenge. Ene a mu di longa kiá kubanza mudiâ, ni kusola o ima ia mesena. (Loma 12:1) Barry ua jimbulula: “O Minzangala a tokala ku di longa kuxinganeka ande dia kubatula maka a moneka, mu veji dia kubatula mu ukexilu uoso-uoso.” (Jisálamu 119:34) Mu kiki, londekesa o kulenduka mu kujimbulula kua mon’ê, se mukonda diahi ua batula o maka mu ukexilu uéngi. Mu kubhanga kiki, muéne ua-nda di longa kusola kiambote o ima. Muéne ua-nda mona ué kuila, eie u mu xila, ni kuila, eie uejiia kuma muéne ua mu kula.

LONDEKESA O KUTONGOLOKA

12. Kiebhi Jezú kia kuatekesa Phetele mukonda dia kulondekesa o kutongoloka?

12 Jezú uexile mukua kutongoloka, mukonda dia kiki, muéne uejidile kiambote se kikuatekesu kiahi kia bhindamene o maxibulu mê. Mu kifika, kioso Jezú kiambe ku maxibulu mê kuila, a-nda mu jibha, Phetele ua diondela Jezú phala ku di kuatela henda. Jezú uejidile kuila, Phetele ua mu zolele, maji muéne uejidile ué kuila, mu kithangana kieniókio, Phetele kexile mu xinganeka kiambote. Kiebhi Jezú kia kuatekesa Phetele ni maxibulu a mukuá? Kia dianga, muéne ua mu bazela. Mu kusuluka, Jezú ua jimbulula se ihi ieji bhita ni athu a dituna kubhanga o vondadi ia Jihova, kioso kia kala ni ibhidi. Jezú uambe ué kuila, Jihova ueji besoala o athu ka sota ngó o mbote iâ. (Matesu 16:21-27) Phetele ua di longo disá dia dikota.—1 Phetele 2:20, 21.

13 Samba kua Jihova mu kubhinga o kutongoloka, phala ku kukuatekesa kuijiia o ima ia bhindamena mon’ê ua munzangala. (Jisálamu 32:8) Nange eie u mona kuila, muéne ka sanguluka dingi kála kia sangulukile m’ukulu, mba u zuela kia iibha ia lungu ni jiphange ja kilunga. Nange eie u divua kuila, muéne ua mu ku suekela maka. Kana kubanza kuila, mon’ê ua mu bhanga kima kia iibha mu kasuekele. * (Tala ku luiji.) Maji kana kuxinganeka kuila, ki bhuala maka, mba kubanza kuila o maka a-nda bhita, né muene sé kubhanga kima. Nange kua bhingi ku mu kuatekesa kukolesa dingi o kixikanu kiê.

Kuatekesa mon’ê kukala ni makamba ambote mu kilunga (Tala o kaxi 14)

14 Phala kuijiia kiebhi ki u tena kukuatekesa o tuana tuê tua minzangala, bhanga ibhuidisu ia tokala ni henda. O kubhanga kiki, kua difu ni kusunga menha bhu kixima. Se u sunga ni lusolo, kua-nda tena kukatula menha avulu. Kiene kimoxi ué, se ku londekesa muanhu mu kubhanga ibhuidisu kua mon’ê, se u mu jijidika kuzuela ni lusolo, eie kua-nda tena kuijiia o ixinganeku iê, ni kiebhi kia mu divua muéne. (Tanga Jisabhu 20:5.) Ilaria, u di lembalala kuila, mu unzangala uê muéne ua uabhele kubhita ithangana iavulu ni jikoleka jê ja xikola, maji muéne uejidile kuila, o kubhanga kiki, kiexile kima kia iibha. O jitata jê a mono kuila, muéne ua thandanganhele ni kima kioso-kioso. Ilaria uambe: “Saí kizuua, ene a mono kuila, eme nga luualele, ene anga a ngi ibhula se ihi ia kexile mu ngi thandanganhesa. Nga didi kiavulu, nga jimbulula o maka, mu ku suka-ku, ene ambe kuila, eji ngi kuatekesa. Ene a ngi bhubha, a ngi tangela kuila, ene ejidile kiambote o maka u nga kexile mu bhita nau, mu kusuka-ku, a kanena ku ngi kuatekesa.” O jitata ja Ilaria a bhange ioso phala ku mu kuatekesa kukala ni makamba ambote mu kilunga.

Sota kumona o ídifua iambote ia mon’ê, ni ku mu ximana ni muxima uoso

15. Kiebhi dingi kia londekesa Jezú kuila uexile mukua kutongoloka?

15 Jezú ua londekesa ué o kutongoloka, kioso kia mono o ídifua iambote ia maxibulu mê. Mu kifika, Kioso Natanaiele kia mono kuma Jezú uexile mukuá Nazalé, muéne uambe: “Ku Nazalé, ku tena ue kutunda kima kiambote?” (Nzuá 1:46) Se mu kithangana kiki, bhuene bhu ua kexile, o kuila eie ueji banza kuila, Natanaiele uexile mu zuela kia iibha, mukuá kathombo mba ka kexile ni kixikanu kia kolo? Jezú ka banze kiki. Mu veji dia kiki, muéne uexile mukuá kutongoloka, mu kiki, muéne uejidile kuila, Natanaiele uexile muthu uambote, mukonda dia kiki, muéne uambe: “Muthu ió mukua Izalaiele ua kidi, moxi diê kene ni kádia!” (Nzuá 1:47) Jezú uexile ni kutena kua kumona o mixima, muéne ua katula mbote mu uhete iú, phala kusota o ídifua iambote ia athu.

16. Kiebhi ki u tena kukuatekesa mon’ê kulungulula o ukexilu uê?

16 Sumbala ku tena kumona o ima iala ku mixima ia athu, maji u tena kulondekesa o kutongoloka. Jihova u tena ku kuatekesa kumona o ídifua iambote ia tuana tuê. Né muene se mon’ê u bhanga kima kia iibha, kana ku mu tangela kuila, muéne muthu ua iibha mba mukuá maka. Kana kukala ni ibanzelu íii. Mu veji dia kiki, mu tangele kuila, uene mu mona o ídifua iê iambote, ni kuila, eie u xikina ni kidi kioso kuila, muéne ua mesena kubhanga o ima iambote. Sota kumona o nguzu ia bhanga phala kulungulula o ukexilu uê, mu ximane ni muxima uoso. Mu kuatekese kukatula mbote mu ídifua iê iambote, mu ku mu bhana dingi ikalakalu. Kiene kia bhangele Jezú ni maxibulu mê. Mu kubhita muvu ni kaxaxi kioso kia di sangele ni Natanaiele (a mu ixana ué Matulu), Jezú ua mu bhana kikalakalu kia katunda. Muéne ua mu bhangesa kukala poxolo, mu kiki, Natanaiele ua kumbidila o kikalakalu kia mu bhanene Jezú, ni ufiiele uoso. (Luka 6:13, 14; Ikalakalu 1:13, 14) Mu veji dia kubhangesa mon’ê kudivua kuila, muéne ka tena kubhanga o ima mu ukexilu uambote, mu ximane ni ku mu suínisa. Mu kuatekese kumona kuila, muéne u tena kusangulukisa o muxima uê ni ua Jihova, ni kukatula mbote mu uhete uê, phala kusidivila Jihova.

O KULONGA O TUANA TUÊ, KUA-NDA KUBHEKELA KISANGUSANGU KIA DIKOTA

17, 18. Mbote iebhi i u tena kukatula, se u kolokota mu ku longa mon’ê ua munzangala kusidivila Jihova?

17 Nange u divua kála poxolo Phaulu. Muéne ua kexile mu suua athu avulu, ua kexile mu a mona kala an’ê. Saí a mukuá, muéne ua a longo ia lungu ni Jihova, mukonda dia kiki, muéne ua a zolele kiavulu. Muéne ua kexile mu luuala kiavulu mu kubanza kuila, saí a mukuá mudiâ eji zoza mu sidivisu ia Jihova. (1 Kolindo 4:15; 2 Kolindo 2:4) Victor, ua sase kitatu kia an’â, uambe: “Kia bhonzele dingi kioso kia kexile mu kitala kia kikumbi. Maji né kiki, o mbote i tua mono ia beta kota, o ibhidi ndenge. Mukonda dia kikuatekesu kia Jihova, tua sanguluka kiavulu mu kukala ni ukamba uambote ni tuana tuetu mu unzangala uâ.”

18 Jitata, enu muene mu bhanga ioso phala ku longa o tuana tuenu, mukonda mua a zolo ni muxima uoso. Kana kubhuila. Xinganeka mu mbote i ua-nda katula, se tuana tuê a sola kusidivila Nzambi, ni kukolokota kubhanga kiki ni ufiiele uoso.—3 Nzuá 4.

^ kax. 13 Jitata, mu tena kusanga kikuatekesu mu divulu Os Jovens Perguntam—Respostas Práticas, Volume 1, página 317, ni Volume 2, páginas 136-141.