1, 2. а) Чьрʹа әм дькарьн мәрьве ну ль сәр хԝә ԝәргьрьн? б) Дәрһәԛа кʹижан хәйсәт-һʹӧнӧред мәрьве ну те готьне Колоси 3:10-14-да?

«МӘРЬВЕ ну». Әв гьли «Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзәда» дӧ щара һатийә ньвисаре (Әфәс. 4:24; Колс. 3:10). «Мәрьве ну» ль гора ԛьрара Хԝәде хӧльԛанди йә. Ле гәло әм дькарьн бьбьнә мәрьвед ӧса? Бәле, чьмки Йаһоԝа мәрьв дьлԛе хԝәда әʹфьранд у ләма жи әм дькарьн чʹәʹв бьдьнә һʹӧнӧред ԝи (Дәстп. 1:26, 27; Әфәс. 5:1).

² Һʹәму мәрьва жь Адәм у Һеԝайе гӧнә стандийә, у ләма нав мәда щара хԝәстьнед хьраб пешда тен. Ӧса жи щара дәрәщә йан жи мәрьвед дор бәре мә сәр мә хьраб һʹӧкӧм дьбьн. Ле бь аликʹарийа Йаһоԝа, әм дькарьн бьбьнә мәрьвед ӧса, кӧ ль ԝи хԝәш бен. Сәва әм ве нете биньн сери, әме шеԝьр кьн чәнд хәйсәт-һʹӧнӧред мәрьве ну, дәрһәԛа кʹижана Паԝлос пе рʹебәрийа Хԝәде ньвиси. (Бьхунә Колоси 3:10-14.) Әме ӧса жи шеԝьр кьн кӧ чаԝа әм дькарьн әԝан һʹӧнӧра нав хԝәда пешда биньн у жийина хԝәда бьдьнә кʹьфше.

3. Хәйсәтәки мәрьве ну кʹижан ә?

³ Паԝлос дәрһәԛа хәйсәтәки мәрьве ну гот, кʹижан кӧ гәләк фәрз ә. Мәрьве ну фьрԛийе накә ортʹа мәрьва. Паԝлос гот: «Иди Йунани у Щьһу, сьнәткьри у сьнәтнәкьри, Искит у һовед дьн, хӧлам у азад тʹӧнә». * Щьватеда тʹӧ щар гәрәке фьрԛи тʹӧнә бә ортʹа раса, мьләта йан жи кʹәсиба у дәԝләтийа. Гәло чьрʹа? Чьмки әм ча шагьртед Мәсиһ «һʹәму жи йәк ьн» (Колс. 3:11, ИМ; Галт. 3:28).

4. а) Хьзмәткʹаред Йаһоԝа гәрәке чаԝа бьн һьндава һәвдӧда? б) Кʹижан дәрәщә дькарьн хьраб һʹӧкӧм бьн сәр йәктийа нава Мәсиһийада?

⁴ Әԝед кӧ мәрьве ну ль сәр хԝә кьрьнә, тʹәви һʹәмуйа демәк тʹәви хушк-бьра у нәбаԝәра бь ԛәдьр ьн, у тʹӧ щар фьрԛийе накьнә ортʹа мьләта у раса, ӧса жи кʹәсиба у дәԝләтийа (Рʹом. 2:11). Ле һьнә ԝәлатада әв йәк дькарә нәһеса бә. Мәсәлә, Африкайа Башуреда гәләк мәрьв, ӧса жи Шәʹдед Йаһоԝа һʹәта иро щийе ӧсада дьминьн, кʹидәре кӧ тʹәне раса ԝан дьминә, демәк мәрьве бь чʹәрме сьпи башԛә, ле йед бь чʹәрме рʹәш башԛә. Ле сәва кӧ хушк-бьра жь ԝан дӧ раса һәвдӧ нас кьн у һәврʹа һәвалтийе бькьн, мәһа Щотмәһе сала 2013-да, Кʹома Рʹебәрийе ԛәбул кьр ԝәки щьвинәкә ӧса саз бә, бь сайа кʹижани жи хушк-бьра һе рʹьнд һәвдӧ нас бькьн (2 Корн. 6:13). Ле гәло әԝ чь щьвин бу?

5, 6. а) Ԝәлатәкида чь щьвин һатьбу сазкьрьне сәва кӧ әʹдьлайа нав щьмәʹта Хԝәде ԛәԝи бә? (Бьньһерʹә шькле әʹԝльн.) б) Әԝ щьвин чьда керһати бу?

⁵ Әԝ щьвин һатә сазкьрьне, ԝәки чәнд рʹожед Шәми у Ләʹда хушк-бьред жь дӧ щьвата тʹәвайи ԝәʹдә дәрбаз кьн. Әԝ һәрдӧ щьват бь зьман у раса жь һәв щӧдә дьбун. Әԝана тʹәвайи дәрдькʹәтьн хьзмәтийе, дьчунә щьвате, у дьчунә малед һәв меван. Бь сәда щьвата бь ԝи щурʹәйи һәвкʹари дькьрьн. Филиале әʹламәтийед баш станд дәрһәԛа ве щьвине, һәла һе жь нә Шәʹдед Йаһоԝа жи. Мәсәлә, хьзмәткʹарәки дере гот: «Әз Шәʹде Йаһоԝа ниньм, ле дькарьм бежьм кӧ хьзмәтийа ԝә гәләк бь организә йә, у нав ԝәда, демәк ортʹа щурʹә-щурʹә расада әʹдьлайи һәйә». Ле әв щьвин сәр хушк-бьра ча һʹӧкӧм бу?

⁶ Хушкәкә мә бь наве Нома, кӧ сәр зьмане Косайи хәбәр дьдә нәдәԝләти дьжи. Пешийе ԝе хушкерʹа гәләк чәтьн бу, ԝәки хушк-бьред бь чʹәрме сьпи жь щьвата Инглизи, тʹәглифи мала хԝә кә. Ле гава әԝ тʹәви ԝан хушк-бьра дәркʹәтә хьзмәтийе у чу мала ԝан меван, әԝе ида хԝә баш тʹәхмин дькьр у гот: «Әԝана мәрьвед мина мә нә!» Ле чахе хушк-бьред жь щьвата Инглизи һатьн ԝәки хьзмәтийеда һәвкʹарийе бькьн тʹәви хушк-бьред жь щьвата сәр зьмане Косайи, һьнге Номайе хԝарьн һазьр кьр у һьнә жь ԝан хушк-бьра тʹәглифи мала хԝә кьр. Тʹәви ԝан мевана ӧса жи рʹуспики бь чʹәрме сьпи һат. Нома дьбежә: «Әз гәләк әʹщебмайи мам чахе мьн дит кӧ әԝ бьра ӧса мьлук бу, ԝәки сәр ԛӧтʹийа пласмасә ньмьз рʹуньшт». Бь сайа ве щьвине, гәләк хушк-бьра һәвалед тʹәзә хԝәрʹа ԛазанщ кьрьн у нет хԝәрʹа данин һе зедә һәвала ԛазанщ кьн.

7. Чьрʹа лазьм ә дьлшәԝат бьн?

⁷ Һʹәта кӧ дьнйа Шәйтʹан нәйе кʹӧтакьрьне, әме рʹасти чәтьнайа бен, мәсәлә, бехәбати, нәхԝәшийед гьран, пәйкʹәтьн, хәзәб, ӧндакьрьна һәбуке у тьштед дьн. Әм гәрәке дьлшәԝат бьн һьндава һәвда, ԝәки ԝәʹде чәтьнайа али һәв бькьн.  Чьмки дьлшәԝати ԝе мә һелан кә кӧ мәрьварʹа ԛәнщийе бькьн (Әфәс. 4:32). Әԝ хәйсәт-һʹӧнӧр кӧ пʹара мәрьве ну нә, ԝе али мә бькьн, ԝәки чʹәʹв бьдьнә Хԝәде у бәр дьле мәрьвада бен (2 Корн. 1:3, 4).

8. Чахе әм щьватеда дьлшәԝатийе у ԛәнщийе дьдьн кʹьфше, әв йәк чь кʹәрәма тинә? Мәсәле биньн.

⁸ Әм ча дькарьн һе зедә ԛәнщийе бьдьнә кʹьфше һьндава мәрьвед хәриб у йед кʹәсиб? Әм гәрәке ԝанрʹа бьбьнә һәвал у ӧса бькьн ԝәки әԝана бьвиньн кӧ щьватеда ԝана ԛимәт дькьн (1 Корн. 12:22, 25). Дина хԝә бьдьне чь ԛәԝьми тʹәви бьре мә Деникарл, кӧ жь Филипинайе дәрбази Жапонйайе бу. Жь бо ве йәке кӧ әԝ хәриб бу, ль щийе хәбате һьндава ԝида нәбаш бун. Паше, рʹожәке әԝ чу сәр щьвата Шәʹдед Йаһоԝа. Деникарл дьбежә: «Һʹәчʹи зәʹф жь ԝан Жапони бун, ле йәкә ԝана мьн бь дьл ԛәбул кьрьн, те бежи мә зудава һәв нас дькьр». Хушк-бьра һьндава ԝида тʹьме ԛәнщ бун, у әве йәке ԝи һелан кьр кӧ әԝ незики Йаһоԝа бә. Паше Деникарл һатә ньхӧмандьне у иро әԝ щьватеда рʹуспи йә. Рʹуспийед дьн гәләк ша нә ԝәки әԝ тʹәви жьна хԝә Щенифер щьвата ԝанда ньн. Әԝана дәрһәԛа ԝан ӧса дьбежьн: «Әԝана, чаԝа пешәнг бь әʹмьре һеса дьжин у мәсәләкә баш ьн ве йәкеда кӧ Пʹадшатийа Хԝәде датиньн щийе пешьн» (Луԛа 12:31).

9, 10. Мәсәла биньн кӧ ча дьлшәԝати хьзмәтийеда кʹәрәма тинә.

⁹ Чахе әм дәрһәԛа мьзгинийа Пʹадшатийе мәрьварʹа дьбежьн, әԝ йәк мәщале дьдә ԝәки әм «һʹәмуйарʹа ԛәнщийе бькьн» (Галт. 6:10). Гәләк Шәʹдед Йаһоԝа дьлшәԝат ьн һьндава мәрьвед хәриб, у ләма ԛәԝате дьдьнә хәбате, ԝәки зьмане ԝан һин бьн (1 Корн. 9:23). У әԝ йәк кʹәрәмед мәзьн тинә. Мәсәлә, хушкәкә мә бь наве Тифани жь Австралйайе зьмане Сԝаһили һин бу, сәва кӧ щьвата сәр ԝи зьманида шәһәре Брисбенеда аликʹарийе бьдә. Рʹаст ә бона Тифани нәһеса бу ԝи зьмани һин бә, ле әʹмьре ԝе дьһа бәхтәԝар бу. Әԝ дьбежә: «Һәрге һун дьхԝазьн кӧ хьзмәтийа ԝә һе һʹәԝас бә, дәрбази щьватәкә зьмане дьн бьн. Әԝ мина ве йәке йә, ча те бежи рʹеԝитийе дьки шәһәре хԝәда. Һуне сәр хԝә тʹәхмин кьн кӧ чь йә бьратийа мәйә һʹәмдьнйайе, ле йа пешийе, һуне йәктийа бьратийа мәйә мәзьн бьвиньн».

¹⁰ Ԝәрә шеԝьр кьн мәсәла малбәтәкә жь Жапонйайе. Ԛиза ԝан Сакико гьли дькә: «Чахе мә мьзгини бәла дькьр, әм гәләк щар рʹасти емигрантед жь ԝәлате Бразиле дьһатьн. Гава мә рʹезед жь Кʹьтеба Пироз сәр зьмане ԝан дьхԝәнд, мәсәлә рʹезед жь Әʹйанти 21:3, 4; Зәбур 37:10, 11, 29, ԝана рʹьнд гӧһ дьдан у һәла  һе щара һесьр жь чʹәʹвед ԝан дьһат». Әԝ малбәт дьлшәԝат бу һьндава емигранта, ләма ԝана дьхԝәст али ԝан мәрьва бькьн, ԝәки әԝана рʹастийе пебьһʹәсьн. Сакико дьбежә: «Чахе мә дит кӧ әԝана рʹӧһʹанида бьрчи нә, мә гьшка жи малбәтеда дәстпекьр зьмане Португали һин бьн». Ԝәʹдә шунда, әԝе малбәте аликʹари да, у щьвата сәр зьмане Португали саз бу. Бь сала әԝе малбәте али гәләк емигранта кьрьн, кӧ дәрһәԛа рʹастийе пеһʹәсийан у бунә Шәʹдед Йаһоԝа. Сакико дьбежә: «Рʹаст ә гәләк ԝәʹдә у ԛәԝат лазьм бу, ԝәки зьмане Португали һин бьн, ле әԝ йәк һежа бу. Әм гәләк рʹази нә жь Йаһоԝа бона ве йәке». (Бьхунә Кʹаред Шандийа 10:34, 35.)

11, 12. а) Бь чь нете әм гәрәке мәрьве ну ль хԝә кьн? б) Чь ԝе али мә бькә ԝәки мьлук бьминьн?

¹¹ Хԝәстьна мә кӧ мәрьве ну ль хԝә кьн, гәрәке нә сәва ԝе йәке бә кӧ мәрьв пʹайа бьдьнә мә, ле гәрәке наве Йаһоԝа һӧрмәт-рʹумәт кьн. Бир нәкьн, кӧ һәла һе һорийе беԛьсур жи гӧнә кьр, чьмки бу йәки ԛӧрʹә (Бәрамбәр кьн Һәзәԛел 28:17). Әм мәрьвед гӧнәкʹар ьн, ләма жи мәрʹа дьһа чәтьн ә ԝәки хԝә жь ԛӧрʹәбуне дур бьгьрьн. Ле йәкә әм диса жи дькарьн мьлуктийе ль хԝә кьн. Чь дькарә али мә бькә ве йәкеда?

¹² Сәва кӧ мьлук бьминьн, әм гәрәке һәр рʹож ԝәʹдә хԝәрʹа бьвиньн, ԝәки Кʹьтеба Пироз бьхуньн у сәр бьфькьрьн (Ԛан. Дщр. 17:18-20). Илаһи гәрәке бьфькьрьн сәр һинкьрьнед Иса у мәсәла мьлуктийа ԝи (Мәт. 20:28). Иса ӧса мьлук у шкәсти бу, кӧ һәла һе ньгед шагьртед хԝә жи шушт (Йуһʹн. 13:12-17). Әм жи гәрәке Хԝәдерʹа дӧа бькьн, ԝәки рʹӧһʹе хԝәйи пироз бьдә мә, чьмки рʹӧһʹе ԝийи пироз дькарә али мә бькә, ԝәки әм хԝә сәр мәрьвед дьнрʹа нәгьрьн (Галт. 6:3, 4; Фили. 2:3).

13. Мьлукти чь кʹәрәма тинә?

¹³ Бьхунә Мәтʹәлок 22:4. Йаһоԝа дьхԝазә ԝәки һʹәму хьзмәткʹаред ԝи мьлук бьн. Бь рʹастийе мьлукти кʹәрәмед мәзьн тинә у ӧса жи әʹдьлайе у йәктийе дькә щьвате. Һәрге әм әԝи һʹӧнӧри бал хԝә пешда биньн, Хԝәде ԝе ԛәнщийа хԝәйә нәһежа бьдә мә. Пәтрусе шанди гот: «Һун һʹәму жи, ль бәр һәв шкәсти бьн, хӧламтийе һәвдӧрʹа бькьн, чьмки ньвисар ә: ‹Хԝәде мьԛабьли кʹӧбар-бабаха йә, ле кʹәрәме дьдә шкәстийа›» (1 Пәт. 5:5).

14. Кʹе мәсәла лапә баш һишт, ԝәки бәрбьһерийе у сәбьре бьдьнә кʹьфше?

¹⁴ Ԝе дьнеда мәрьвед бәрбьһер у бь сәбьр, сьст һʹәсаб дькьн. Ле әԝ йәк рʹаст нинә. Әԝ һʹӧнӧред гәләк баш, жь Йаһоԝа нә, демәк жь Кәсе лапи ԛәԝат сәр тʹәмамийа дьнйайе. Йаһоԝа мәсәләкә лапә баш ә кӧ ча бәрбьһерийе у сәбьре бьдьнә кʹьфше (2 Пәт. 3:9). Бьфькьрьн сәр ԝе йәке, кӧ Йаһоԝа ча бь сайа мьлйакʹәтед хԝә бь сәбьр щаба Бьраһим у Лут да чахе ԝана пьрс дьданә ԝи (Дәстп. 18:22-33; 19:18-21). Ӧса жи бьфькьрьн дәрһәԛа сәбьра Йаһоԝа һьндава щьмәʹта Исраел, кӧ 1 500 сал зедәтьр нәгӧһдар бун (Һәзԛл. 33:11).

15. Иса чь мәсәлә һишт ве йәкеда кӧ ча мьлуктийе у сәбьре бьдьнә кʹьфше?

¹⁵ Иса йәки «шкәсти» бу (Мәт. 11:29). Әԝ бь сәбьр бу һьндава шагьртед хԝәда гава ԝана шаши бәрдьдан. Ԝәʹде хьзмәтийа Исайә сәр әʹрде, сәрԝеред динед ԛәлп, гәләк щар һьмбәри ԝи нәрʹасти дькьрьн. Ле йәкә әԝ һʹәта мьрьне мьлук у бь сәбьр бу. Чахе Иса сәр стуна щәфе бу, әԝи Баве хԝәрʹа дӧа кьр, ԝәки бьбахшинә ԝан мәрьва, кʹижана әԝ дьданә щәфе. Әԝи гот кӧ, әԝана «ньзаньн чь дькьн»  (Луԛа 23:34). Бь рʹасти жи Иса мәсәләкә гәләк баш һишт, кӧ ча мьлукти у сәбьре хԝәй кьн ԝәʹде чәтьнайед гьран! (Бьхунә 1 Пәтрус 2:21-23.)

16. Әм ча дькарьн мьлуктийе у сәбьре бьдьнә кʹьфше?

¹⁶ Ле әм чаԝа дькарьн мьлуктийе у сәбьре бьдьнә кʹьфше? Паԝлос ньвиси: «Ль һәв сәбьр кьн у ль һәв бьбахшиньн, һәгәр газьне йәки ль һьндава йәкида һәбә. Чаԝа Хӧдан бахшандә ԝә, һун жи ӧса бьбахшиньнә һәв» (Колс. 3:13). Бь рʹасти жи, сәва кӧ әве тʹәмийе биньн сери, әм гәрәке мьлук у бь сәбьр бьн. У һәрге әм һазьр бьн мәрьва бьбахшиньн, әʹдьлайа щьвате ԝе бе хԝәйкьрьне.

17. Чьрʹа гәләк фәрз ә ԝәки мьлук у бь сәбьр бьн?

¹⁷ Әԝ йәк нә кӧ сәр хԝәстьна мәйә кӧ мьлук у бь сәбьр бьн, ле Йаһоԝа жь мә дәʹԝа дькә. Һәрге әм дьхԝазьн бенә хьлазкьрьне, әԝ һʹӧнӧр әʹсә лазьм ьн (Мәт. 5:5; Аԛуб 1:21). Ле йа лапә фәрз әԝ ә, кӧ бь ԝан һʹӧнӧра әм Йаһоԝа һӧрмәт дькьн у мәрьва жи һелан дькьн ԝәки әԝан жи ӧса бькьн (Галт. 6:1; 2 Тимтʹ. 2:24, 25).

18. Һʹьзкьрьн у нәдӧрʹути ча һәвва гьредайи нә?

¹⁸ Әԝ һʹәму һʹӧнӧред кӧ мә шеԝьр кьр, һʹьзкьрьнева гьредайи нә. Мәсәлә, Аԛубе шагьрт ширәт да бьред хԝә, ԝәки әԝ дӧрʹу нибьн у фьрԛийе нәкьнә ортʹа дәԝләтийа у кʹәсиба. Әԝи шьровәкьр кӧ кьред ӧса мьԛабьли ԛануна Хԝәде йә, кʹижанеда те готьне: «Һәвале хԝә ԝәкә хԝә һʹьз бькә». Аԛуб ӧса жи гот: «Һәгәр һун фьрԛийе дькьн, гӧна дькьн» (Аԛуб 2:8, 9). Мәсәлә, һʹьзкьрьн ԝе мә һелан кә, ԝәки әм дӧрʹу нибьн у фьрԛийе нәкьнә ортʹа мәрьва жь бо хԝәндьна ԝан, раса ԝан, йан жи һәбука ԝан. Әм гәрәке нә кӧ тʹәне бь гьлийа фьрԛийе нәкьнә ортʹа мәрьва, ле әԝ йәк гәрәке дьле мә у һʹьш-аԛьле мәда бә жи.

19. Чьрʹа фәрз ә ԝәки әм һʹьзкьрьне ль хԝә кьн?

¹⁹ Һʹьзкьрьн ӧса жи «думькдьреж у ширьн ә» у «пʹьшька хԝәда наԝәрьмә» (1 Корн. 13:4). Сәва кӧ мьзгинийа Пʹадшатийе бәла кьн, әм гәрәке бәрдәԝам кьн бь сәбьр, ԛәнщ у мьлук бьн (Мәт. 28:19). Әԝ һʹӧнӧр ӧса жи али мә дькьн, ԝәки тʹәви һʹәму хушк-бьред щьватеда әʹдьлайе хԝәй кьн. Һәрге әм һʹьзкьрьна ӧса бьдьн кʹьфше, әԝ йәк ԝе чь кʹәрәма бинә? Һьнге щьвата мәда ԝе әʹдьлайи һәбә, у әԝ йәк ԝе Йаһоԝа рʹумәт кә. У ӧса жи чахе мәрьв бьвиньн кӧ әʹдьлайи нав мәда һәйә, әԝана ԝе дьһа һелан бьн кӧ рʹастийе пебьһʹәсьн. Демәк, Кʹьтеба Пирозда дәрһәԛа мәрьве ну ӧса те готьне: «Сәр ван һʹәмуйада һʹьзкьрьне ль хԝә кьн, йа кӧ ван һʹәмуйа бь йәктийа тʹам һәвва гьредьдә» (Колс. 3:14).

20. а) Әм кʹижан пьрса гәрәке бьдьнә хԝә? б) Әм һивийа кʹижан ԝәʹдәйи нә?

²⁰ Һәр кәс жь мә гәрәке пьрсе бьдә хԝә: «Диса кʹижан гӧһастьна әз дькарьм бькьм сәва кӧ мәрьве кәвьн сәр хԝә бехьм?» Әм гәрәке бь дьл Хԝәдерʹа дӧа бькьн ԝәки али мә бькә. Әм ӧса жи гәрәке сәр хԝә бьхәбьтьн ԝәки фькьр у кьред хԝәйи нәрʹаст бьгӧһезьн, сәва Пʹадшатийа Хԝәде ԝар бьн (Галт. 5:19-21). Ԝе керһати бә ӧса жи пьрсәкә ӧса бьдьнә хԝә: «Гәло әз бәрдәԝам дькьм фькьред хԝә рʹаст кьм, ԝәки дьле Хԝәде ша кьм?» (Әфәс. 4:23, 24). Әм һʹәмушк жи гӧнәкʹар ьн, ләма әм гәрәке тʹьме рʹьнд сәр хԝә бьхәбьтьн сәва кӧ мәрьве ну ль хԝә кьн. Бьдьнә бәр чʹәʹве хԝә, кӧ әʹмьр ԝе чьԛас баш бә чахе һʹәмушк жи мәрьве ну ль хԝә кьн, у бь тʹәмами чʹәʹв бьдьнә һʹӧнӧред Йаһоԝайи ԛимәт!