Yinki mutindu munu lenda baka banzengolo ya mbote?
Mvutu ya Biblia
Biblia mepesa malongi ya mbote na diambu metadila kubaka banzengolo. Yalenda sadisa beto samu beto ‘baka nduenga [mpe] mayele ya kubakusa mambu.’ (Bingana 4:5) Na bisika yankaka, yaketubilaka beto yinki kele nzengolo meluta mbote ya kubaka. Na bisika yankaka yakepesaka beto malongi yina lenda sadisa beto samu na kubaka nzengolo ya nduenga.
Na disolo yayi
Makanisi yina kesadisa nge samu na kubaka banzengolo ya mbote
Kubaka ve nzengolo nsualunsualu. Biblia metuba: ‘Muntu ya kukenga ketadilaka konso kitambi na yandi.’ (Bingana 14:15) Kana nge mebaka nzengolo mosi na nsualu, yalenda sala ti nge bika mona mambu ya mfunu. Baka ntangu ya kutadila na dikebi mambu yina nge lenda pona.—1 Batesalonika 5:21.
Kubaka ve banzengolo na kutadila kaka ntima na nge to banguilu na nge. Biblia meluengisa beto ti beto fueti ndiminaka ve ntangu nionso ntima na beto. (Bingana 28:26; Yeremia 17:9) Na kifuani, beto lenda baka ve banzengolo ya mbote kana beto kele na nganzi, kana beto kena kuniokuama na makanisi, kana beto kele ya kulemba nzutu, kana beto mekuma ntima tiyatiya, to kana beto kele ya kulemba.—Bingana 24:10; 29:22.
Sambila samu na kulomba nduenga. (Yakobo 1:5) Nzambi kesepelaka kupesa mvutu na bisambu ya mutindu yina. Yandi kele Tata ya nzola yina kevuandaka na nsatu bana na yandi tina mambu ya mpasi yina mekondua mfunu. ‘Yehova yandi mosi kepesaka nduenga; nzayilu mpe lusuasukusu kekatukaka na yinua na yandi.’ a (Bingana 2:6) Yandi kepesaka nduenga yango ntetentete na nzila ya Mpova na yandi Biblia.—2 Timoteo 3:16, 17.
Sosasosaka. Samu na kubaka nzengolo ya mbote, nge fueti zaba bansangu ya kedika. Mutindu kaka Biblia metuba, ‘muntu ya nduenga kekuwaka mpe kebakaka malongi mingi.’ (Bingana 1:5) Wapi nge lenda bakila bansangu yina kesadisa nge mpe yina kele kedika?
Ya ntete, tala yina Biblia yau mosi metuba samu na diambu yango. Lokola Mvangi na beto mezaba mambu yina meluta mbote samu na beto, Mpova na yandi kele na malongi yina mebonga beto tudila yau ntima. (Nkunga 25:12) Samu na banzengolo yankaka, Biblia mepesa malako ya puelele, na mutindu ya bansiku to bantumu. (Yezaya 48:17, 18) Kasi na mambu yankaka, Biblia pesa ve bansiku ya sikisiki. Kasi, yamepesa nde lutuadusu yina mesimbama na bansikudukusu. Yalenda sadisa beto beto baka nzengolo ya mbote, atako nzingulu na beto lenda suasana na ya muntu yankaka. Samu na kumona baverse ya Biblia yina kesadisa nge, sosasosa na masolo to na mikanda yina kesasilaka Biblia, na kifuani yina kele ofele na site Internet yayi. b
Samu na banzengolo yankaka, yalenda lomba nge tadila bisika yankaka yina nge lenda bakila mambu ya kedika. Na kifuani, tekila kusumba kima—mingimingi kima mosi ya ntalu—yakevuanda diambu ya nduenga nge sosasosa bansangu samu na kima yango mpe muntu yina salaka yau, buela diaka mambu yina nge lenda sala kana kima yango mebeba to kana nge zola vutula yau. Ya kedika, nge fueti ndimisama diaka ti kana kima yango kele mpenza yina nge kele na yau nsatu.
Biblia metuba, ‘Mambu kenungaka ve kana kusolola kele ve.’ (Bingana 15:22) Na yau tekila kubaka nzengolo, solola na bantu yina nge ketudilaka ntima. Na kifuani, yakevuanda mbote nge solola na munganga mosi samu na kubaka nzengolo na diambu metadila mamvipi. (Matayo 9:12) Na mambu yankaka, nge lenda solola na bantu yina mekutanaka na diambu yina nge kena kutana na yau. Kasi kuzimbakana ve ti nge—kasi bantu yina ve nge kena kusolola na bau—kebaka nzengolo mpe nge nde kebukila yau mbuma.—Bagalatia 6:4, 5.
Tadila mambu nionso. Na kutadilaka bansangu yina nge mebaka, nge lenda sala liste ya mambu yina nge lenda pona, buela diaka mambu ya mbote mpe mambu ya mpasi yina diambu mosimosi kebimisa. Mpe tadila na kukuikama nionso mbuma yina nzengolo na nge kebimisa. (Kulonga 32:29) Na kifuani, yinki bupusi nzengolo na nge kevuanda na yau samu na nge mosi, dibuta na nge, to bantu yankaka? (Bingana 22:3; Baroma 14:19) Kukanisa na biuvu ya mutindu yina na kulandaka malongi ya Biblia kesadisa nge nge baka nzengolo ya nduenga mpe ya nzola.
Baka nzengolo. Na bantangu yankaka, beto lenda kakatana kubaka nzengolo samu beto zaba ve mambu yina yakebimisa. Kasi kana nge kena kukoka kaka ve kubaka nzengolo, nge lenda lutisa diluaku mosi ya mbote to kukutana na diambu ya mpasi. Na bampova yankaka, kukondua kubaka nzengolo lenda monisa ti muntu mekondua nduenga mutindu mosi na kubaka nzengolo ya yimbi. Na kusadilaka kifuani mosi ya kisalu ya bilanga, Biblia metuba: “Kana nge kena kuvingila mupepe mpe klima kuma mbote, nge kesala kuna ata kima mosi ve mpe nge kebuka ata kima mosi ve.”—Longi 11:4, Good News Translation.
Zaba diaka ti, ata nzengolo yina meluta mbote kevuandaka ve nzengolo ya kukoka. Mbala mingi yakelombaka beto kukiyimina mambu yankaka kana beto mepona diambu mosi. Diaka, mambu yina kanamaka ve lenda bima. (Longi 9:11) Na yau, tadila mbotembote mambu yina nge mezaba, mpe pona diambu yina memonana ti yalenda nunga.
Munu fueti soba nzengolo yina munu bakaka deja?
Banzengolo yankaka lenda soba. Mambu ya luzingu na nge lenda soba, to nge lenda mona ti nzengolo yina nge bakaka na ebandeli mebimisa mambu yankaka yina nge kanaka ve. Na yau, yakevuanda mbote nge tadila diaka mambu mpe nge pona yina memonana ti yalenda bimisa mbuma yina nge zolaka.
Kasi banzengolo yankaka fueti soba ve. (Nkunga 15:4) Na kifuani, Nzambi kena kulomba bankuelani bazitisa ndefi ya dikuela na bau. c (Malaki 2:16; Matayo 19:6) Kana mambu ya mpasi mebima na dikuela, bankuelani fueti sala ngolo samu na kubongisa yau kasi bafueti kufua ve dikuela.
Yinki munu lenda sala kana munu bakaka nzengolo ya yimbi yina munu lenda soba ve?
Na bantangu yankaka, beto nionso beto kebakaka nzengolo ya yimbi to yina mekondua nduenga. (Yakobo 3:2) Yalenda sala ti beto mona mpasi na ntima to beto mona lokola beto mevola mambu, kukimona mutindu yina kele yimbi ve. (Nkunga 69:5) Kutu, kana na bantangu yankaka beto kena kukimona mutindu yina, yalenda vuanda diambu mosi ya mbote kana yamesadisa beto beto bika vutukila diaka nzimbala yango! (Bingana 14:9) Kasi Biblia metuba beto kukimonaka ve kuluta ndilu ti beto mevola mambu, samu yalenda sala beto mpasi na nzutu mpe na makanisi. (2 Bakorinto 2:7) d Biblia metuba ‘Yehova kemoninaka bantu kiadi mpe yandi kefuilaka bau nkenda.’ (Nkunga 103:8-13) Na yau, kana nge bakaka nzengolo ya yimbi yina nge lenda soba ve, bakila yau dilongi mpe sala yina nge lenda samu na kubongisa mambu.
a Yehova kele nkumbu ya Nzambi na kati ya Biblia.—Nkunga 83:18.
b Nge lenda sosasosa diaka na jw.org na kusadilaka mpova mosi to fraze mosi yina kele na nguizani na nzengolo na nge. Site yango kele na malongi ya Biblia samu na mambu mingi. Diaka, nge lenda sosa mpova mosi ya sikisiki kana nge mekuenda na “Index ya Bangogo ya Biblia” na Biblia—Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa.
c Lukanu ya Nzambi kele ti bankuelani vuanda kintuadi luzingu na bau ya mvimba. Yandi mepesa nzila ya kufua dikuela mpe ya kukuela diaka kaka kana nkuelani mosi mesala pite. (Matayo 19:9) Kana nge kena kukutana na mikakatano na dikuela na nge, Biblia lenda sadisa nge nunga yau na nzola mpe na mutindu ya nduenga.
d Samu na kuzaba mambu yankaka, tala disolo “Biblia ekoki kosalisa yo omiyoka malamu ntango ozali komiyoka ete ozali na ngambo?”