1Maria Magdala vuandaka nlonguki ya kukuikama ya Yesu Klisto. Nkumbu na yandi, Magdala, yina mekatuka na nkumbu ya mbanza Magdala (mbala yankaka Magadan) yina vuandaka pene ya Nzadi-mungua ya Galile. Mbala yankaka yandi vuandaka zinga kuna.

Maria Magdala vuandaka mosi ya banketo mingi yina salaka bavuayaje na Yesu mpe na banlonguki na yandi mpe yandi pesaka bau yina bavuandaka na yau nsatu. (Luka 8:1-3) Yandi vuandaka mbangi ya lufua ya Yesu, mpe yandi vuanda na kati ya bantu ya ntete yina monaka Yesu na manima ya mfutumukunu na yandi.—Marko 15:40; Yoane 20:11-18.

•  Maria Magdala vuandaka nketo ya ndumba?

•  Maria Magdala vuandaka “ntumua ya bantumua”?

•  Maria Magdala vuandaka nketo ya Yesu Klisto?

•  Ba Maria yikua Biblia metubila?

 Biblia kena kutuba ve ti Maria Magdala vuandaka nketo ya ndumba. Mambu nionso yina Biblia metuba samu na luzingu na yandi ya ntama kele kaka ti Yesu bimisaka bademo 7 kati na yandi.—Luka 8:2.

 Samu na yinki bantu mingi ketubaka ti yandi vuandaka nketo ya ndumba tekila yandi kuma nlonguki ya Yesu? Bankama ya bamvula lutaka na manima ya lufua na yandi, bantu yankaka kumaka kubanza ti nketo yina (mbala yankaka ya ndumba) sukulaka Yesu makulu na mansanga na yandi mpe pangusaka yau na bansuki na yandi kele nde Maria Magdala. (Luka 7:36-38) Kasi, Biblia pesa beto ata mfunu mosi ve ya kundimina yau.

 Ve. Dibundu ya Catholique kebokilaka Maria “Santu Maria Magdala” yina kele lokola “ntumua ya bantumua” samu yandi muntu ya ntete yina nataka nsangu ya mfutumukunu ya Yesu na bantumua yankaka. (Yoane 20:18) Kasi yazola tuba ve ti yakumisaka yandi ntumua. Mpe kisika mosi ve na Biblia bamebokidila yandi mutindu yina.—Luka 6:12-16.

 Bamanisaka kusonika Biblia na mvimba na yau na nsuka ya siekle ya ntete N.B. Nzokande kaka na siekle ya 6 nde bamfumu ya mabundu bakaka nzengolo ya kukumisa Maria Magdala na kisika ya zulu. Na masonukua ya siekle ya zole mpe ya tatu—yina kele ve na kati ya masonukua ya Biblia yina mepemama—bakena kutubila bantumua yankaka ya Yesu lokola bantu yina vuandaka na kimpala samu na Maria. Masolo ya mutindu yayi mebima na mabanza ya bantu kele na kisika ve na masonukua.

 Ve. Biblia memonisa puelele ti Yesu bikanaka mpupa. a