“O Mwanda ye Ndumba Ivovanga vo, Wiza”
“O Mwanda ye Ndumba Ivovanga vo, Wiza”
“O mwanda ye ndumba ivovanga vo, Wiza. . . . O nkw’evwina mpe keza: on’ozolele, mbula kabonga maza ma moyo e ngovo.”—LUS. 22:17.
1, 2. Nkia fulu tufwete sia mambu dia Kintinu muna zingu kieto? Ekuma?
NKIA fulu tufwete sia mambu ma Kintinu muna zingu kieto? Yesu wavovesa alandi andi vo ‘batombel’ekulu e kintinu.’ Wabasia nsilu vo, avo bevanga wo, Nzambi okubavana ina bavwidi mfunu. (Mat. 6:25-33) Watezanesa Kintinu kia Nzambi ye perle yantalu. Vava o nkiti kasolola yo, ‘wateka yawonso kakala yau, kasumba yo.’ (Mat. 13:45, 46) E salu kia samun’e nsangu za Kintinu yo kitula wantu s’alongoki i salu kifwete lut’o mfunu muna zingu kieto.
2 Nze una tumwene muna malongi mole mavitidi, vava tuvovanga kuna unkabu yo toma sadila Nkand’a Nzambi muna salu kia umbangi, tusonganga vo mwand’a Nzambi ukutufilanga. O mwanda wau mpe ulenda kutusadisa mu kivana muna salu kia samun’e nsangu za Kintinu. Yambula twazaya una ulenda kutusadisila.
Wantu Awonso mu Bokelwa Bena
3. Nkia mpila maza bevoveswanga o wantu awonso vo ‘beza’ nua?
3 Muna lusadisu lwa mwand’avelela, wantu awonso mu bokelwa bena. (Tanga Lusengomono 22:17.) Bebokelwanga mu ‘kwiza’ nua maza mena vo mamfunu kikilu. Ke mpasi maza ko, nze oma mavangilwa mu hidrogênio ye oxigênio. Kanele vo maza mfunu mena muna zingu ova ntoto, Yesu maza ma mpila yakaka kayika vava kamokena yo nkento a mwisi Samaria. Wavova vo: “Kansi ndion’onua maza mama ikumvana, kemona nkutu evwina ko yakwele mvu; o maza, mana ikumvana, mekituka muna yandi se sima kia maza mefusukilanga muna moyo a mvu ya mvu.” (Yoa. 4:14) E maza mamfunu bevoveswanga o wantu vo banua i maza mevananga moyo a mvu ya mvu.
4. Ekuma maza ma moyo menena o mfunu? Nki i maza mama?
4 O mfunu a maza mama ma moyo wayantika vava Adami wa muntu antete kalanda nkaz’andi Eva mu kolamena Yave wa Nzambi, ona wabavanga. (Etu. 2:16, 17; 3:1-6) Akazi awaya bakulwa muna mpatu au “unkwa kala vo [Adami] olambul’o koko, kabong’eki kina muna nti a moyo, kadia, kazinga yakwele mvu.” (Etu. 3:22) Wau vo yandi i se dia wantu awonso, Adami watwasa lufwa muna wantu awonso. (Roma 5:12) E maza ma moyo, i nkubika zawonso za Nzambi mu vevola wantu alemvoka mun’esumu yo lufwa yo kubavana moyo alunga muna Paradiso ova ntoto. Kimenga kia lukulu kia Yesu Kristu kiaziula e nzil’a nkubika yayi.—Mat. 20:28; Yoa. 3:16; 1 Yoa. 4:9, 10.
5. Nani i tuku dia mboka ya kwiza ‘bong’o maza ma moyo e ngovo’? Sasila.
5 Nani i tuku dia mboka ya kwiza ‘bong’o maza ma moyo e ngovo’? Vava Yesu kesadilwa mu sikidisa nkubika zawonso mu kuma kia zingu kia wantu muna Luyalu lwa Kristu lw’Ezunda dia Mvu, e nkubika zazi ziyikilwa vo “nzadi a maza ma moyo, mamoni nga etadi dia pelo.” E maza ma nzadi yayi “mevaikanga vana kunda kia Nzambi yo Mwan’ememe.” (Lus. 22:1) Muna kuma kiaki, Yave wa Mvani a moyo i Nto a maza mevananga o moyo. (Nku. 36:9) Yandi wakubika e maza mama muna Yesu Kristu wa “Mwan’ememe.” (Yoa. 1:29) E nzadi yayi i nkubika kesadila o Yave mu fokola e mbi yawonso yatwasa ukolami wa Adami muna wantu. Elo, Yave wa Nzambi i Tuku dia mboka ya ‘kwiza.’
6. E “nzadi a maza ma moyo” nkia ntangwa yayantika kukula?
6 Kana una vo e “nzadi a maza ma moyo” isinga kukula una ufwene muna Luyalu lwa Kristu Lw’ezunda dia Mvu, e maza ma nzadi yayi mayantika kukula muna “lumbu kia Mfumu,” eki kiayantika vava kiayadikwa “Mwan’ememe” kun’ezulu, muna mvu wa 1914. (Lus. 1:10) Muna kuma kiaki, ezaka nkubika za maza ma moyo zayantika tuka muna kolo kiakina. Imosi muna nkubika zazi i Nkand’a Nzambi, kadi e nsangu zina mo ziyikilwanga nze “maza.” (Ef. 5:26) E mboka ya ‘bong’o maza ma moyo,’ muna wá yo tambulwila e nsangu zambote za Kintinu ivewanga kwa wantu awonso. Kansi, aki nani besamunang’e mboka yayi mu lumbu kiaki kia Mfumu?
E “Ndumba” Ivovanga vo, “Wiza”
7. Muna “lumbu kia Mfumu,” aki nani i wantu antete bazayisa e mboka vo “wiza”? Kw’aki nani?
7 E buka kia ndumba, i sia vo, Akristu akuswa muna mwanda, yau i wantu antete bazayisa e mboka vo “wiza.” Kw’aki nani? E buka kia ndumba ke bezayisanga mboka ya ‘kwiza’ kwa yau kibeni ko. E mboka yayi bezayisanga yo kw’awana bena ye vuvu kia vwil’o moyo a mvu ya mvu ova ntoto, vava kivioka “vit’a lumbu kianene kia Nzambi wa Mpungu-ngolo.”—Tanga Lusengomono 16:14, 16.
8. Adieyi disonganga vo Akristu akuswa mu zayisa bena e mbok’a Yave tuka muna mvu a 1918?
8 Alandi akuswa a Kristu besamunang’e mboka yayi tuka muna mvu a 1918. Muna mvu wau, elongi dia nkangu awonso diakala ye ntu a diambu vo “Ayingi Bezinganga Owau, ke Besinga Fwa ko,” diasonga e vuvu vo ndonga isinga vwila moyo muna paradiso ova ntoto vava kifokoka e vita ya Armangedo. Elongi diavovwa muna lukutakanu lwa Alongoki a Nkand’a Nzambi kuna Cedar Point, Ohio, Estados Unidos, muna mvu a 1922, diakasakesa nkangu mu ‘zayisa oma ma Ntinu ye kintinu kiandi.’ Elongi diadi diasadisa e nsadiswa ya buka kia ndumba mu samun’e mboka kwa wantu ayingi. Muna mvu a 1929, Eyingidilu dia 15 kia Malusu diavaikisa elongi diakala ye ntu a diambu vo “Mbok’a Ngemba.” Elongi diadi diabongelwa muna Lusengomono 22:17. Elongi diavova vo: “E buka kia nsadiswa yakwikizi kiyikamanga Mpungu-ngolo mu zayisa e mbok’a ngemba vo ‘Wiza.’ E nsangu zazi zifwete zayiswa kw’awana bena ye luzolo lwa ndungidi ye ludi. E mboka ifwete zayiswa owau.” Yamu unu, e buka kia ndumba kiakinu samun’e mboka yayi.
“Ndion’owa, Mbula Kavova vo, Wiza.”
9, 10. Awana bewanga mboka aweyi bezayisilwanga vo yau mpe bavova vo “wiza”?
9 Adieyi tuvova mu kuma ki’awana bewanga mboka vo “wiza”? Oyau mpe bezayiswanga bavova vo “wiza.” Kasikil’owu, Eyingidilu dia 1 dia Agositu, 1932, mu Kingelezo, diavova muna lukaya lwa 232 vo: “Yambula Akristu akuswa bakasakesa awonso ana beyikama muna salu kia samuna nsangu zambote za Kintinu. Ke divavanga ko vo bakala kuswa ya Mfumu muna zayisa e nsangu za Mfumu. Dia lukasakeso kwa Mbangi za Yave dia zaya vo bena ye nswa wa vana maza ma moyo kwa wantu ana balenda sala yo moyo muna Armangedo yo vewa zingu kiakwele mvu ova ntoto.”
10 Muna songa e mbebe bena yau awana bewang’e mboka ya vova vo “wiza,” Eyingidilu dia 15 kia Agositu, 1934, mu Kingelezo, diavova muna lukaya lwa 249 vo: “Esi buka kia Yonadabi bafwete kwenda kumosi ye buka kia Yeu, i sia vo, Akristu akuswa, mu zayisa e nsangu za kintinu, kana una vo ke Mbangi za Yave zakuswa mu mwanda ko.” Muna mvu a 1935, e ludi kiatoma kieseswa mu kuma kia “ndong’ayingi” iyikwanga muna Lusengomono 7:9-17. Ediadi diawokesa diaka e salu kia zayisa e mbok’a Nzambi kw’akaka. Tuka muna ntangwa yayina, e ndong’ayingi y’asambidi aludi, owau se vioka mazunda nsambwadi ma mazunda, batambulwila mboka yayi. Vava bewanga e nsangu, bekiyekolanga kwa Nzambi, yo vubwa muna maza yo yikama e buka kia ndumba mu bokela akaka ‘beza nua maza ma moyo e ngovo.’
“O Mwanda” Uvovanga vo “Wiza”
11. Muna tandu kiantete, o mwand’avelela aweyi wasadisila muna salu kia samun’e nsangu zambote?
11 Vava kasila umbangi mun’esambila kuna Nazarete, Yesu waziula nkand’a Yesaya wa ngunza yo tanga vo: “O mwand’a Yave wina yame, E kuma kadi, mazi kankusila yateleka nsangu zambote kw’asukami: Kakuntuma yasamun’e ngyambula kwa nkole, E mbweno kwa mpofo, Yasindik’ana bafungumunwa, benda kwau, Yasamun’o mvu edienga dia Yave.” I bosi, Yesu wasadila mvovo miami muna yandi kibeni yo vova vo: “O unu e sono kiaki kilunganini.” (Luka 4:17-21) Una katombokele ko kun’ezulu, Yesu wavovesa alongoki andi vo: “Oyeno nutambula nkuma, vava kekunuyiz’o mwand’avelela; oyeno mpe nukala mbangi zame . . . yo kuna nsuk’a nza.” (Mav. 1:8) Muna tandu kiantete, mwand’avelela lusadisu lwayingi wavana mu sala salu kia samun’e nsangu zambote.
12. O mwand’a Nzambi aweyi usadisilanga mu mwang’e mboka o unu?
12 O mwand’avelela a Nzambi aweyi usadisilanga mu zayisa mboka kwa wantu o unu? Yave i Nto a mwand’avelela. Osadilanga mwanda wau mu ziula ntima ye ngindu z’awana bena muna buka kia ndumba mu bakula e Diambu diandi. O mwanda ukubafilanga mu mwang’e mboka yo sasila e ludi kia Nkand’a Nzambi kw’awana bena ye vuvu kia zinga yakwele mvu muna Paradiso ova ntoto. Adieyi tuvova mu kuma ki’awana betambulwilanga mboka, yo kituka alongoki a Yesu Kristu yo zayisa mboka kw’akaka? Yau mpe besadiswanga kwa mwand’avelela. Wau vo bavubwa ‘muna nkumbu a mwand’avelela,’ belandanga e mfil’a mwanda wau yo bund’e vuvu muna lusadisu lwa mwanda. (Mat. 28:19) Yindula mpe e nsangu zisamunanga akuswa kumosi ye ndong’ayingi. E nsangu zazi mu Nkand’a Nzambi zitukanga, owu wasonekwa muna mfil’a mwand’a Nzambi. Muna kuma kiaki, e mboka yayi izayiswanga muna lusadisu lwa mwand’avelela. Ka lukatikisu ko vo mwanda wau ukutufilanga. O zaya ediadi, aweyi difwete vanga muna ntangwa tuviokesanga mu salu kia zayisa mboka kw’akaka?
‘Bevovanga vo, Wiza’
13. E mvovo “o mwanda ye ndumba ivovanga vo, Wiza,” adieyi usonganga?
13 “O mwanda ye ndumba” ke bevovanga kaka nkumbu mosi ko vo “wiza.” E mvovo wasadilwa mu sono kiaki usonganga vo ntangwa zawonso besamunang’e mboka. Muna kuma kiaki, e nsekola ya Nkand’a Nzambi ivovanga vo: “O mwanda ye ndumba ivovanga vo, Wiza.” Ediadi disonganga vo e salu kia zayisa e mbok’a Nzambi kifwete salwa ntangwa zawonso. Adieyi tuvova mu kuma ki’awana bewanga e mboka yo tambulwila yo? Yau mpe bevovanga vo “Wiza.” Diasonama mu kuma kia ndong’ayingi y’asambidi aludi vo ‘besalanga fuku yo mwini muna nzo avauka a Yave.’ (Lus. 7:9, 15) Aweyi ‘besadilanga fuku yo mwini’? (Tanga Luka 2:36, 37; Mavangu 20:31; 2 Tesalonika 3:8.) E nona kia Ana, ngunza ankento wakala vo se nunu ye kia Paulu wa ntumwa kisonganga vo e mvovo ‘sala fuku yo mwini’ mina ye nsasa ya sianga ngolo za sala salu kia umbangi ntangwa zawonso.
14, 15. Daniele aweyi kasongela o mfunu wa sambila Nzambi ntangwa zawonso?
14 Daniele wa ngunza mpe wasonga o mfunu wa samba ntangwa zawonso. (Tanga Daniele 6:4-10, 16.) Daniele kasoba fu kiandi ko kia samba kwa Nzambi, nkumbu ‘ntatu muna lumbu . . . [nze] una kateka vanga.’ Wavanga wo mu tezo kia ngonde mosi yavana bantuba mun’ewulu dia nkosi. Daniele wasonga kw’awana bamona evangu diandi vo ke vena diambu ko disundidi o mfunu avo ke sambila Yave ntangwa zawonso ko.—Mat. 5:16.
15 Una kakala fuku wamvimba mun’ewulu dia nkosi, o ntinu yandi kibeni wayenda kuna yo kaza vo: “E Daniele, wa ntaudi a Nzambi a moyo, o Nzambi aku on’okwama sadilanga, nga lend’o kutanina muna nkosi e?” Vana vau, Daniele wavutula vo: “E ntinu, zingang’aka! O Nzambi ame otumini mbasi andi, ozikidi nua mia nkosi, ke zimpangidi mpasi ko: kadi vana ndose andi o unsongi unsolokèle; oko wina mpe, e ntinu, kivangidi diambu ko.” Yave wasambula Daniele wau vo ‘wakwamanana’ kunsadila.—Dan. 6:19-22.
16. E mbandu a Daniele nkia kiuvu ifwete kutufila mu kiyuvula mu kuma kia salu kieto kia umbangi?
16 Daniele watambulwila o fwa ke mu yambula fu kiandi ko kia sambila Yave ntangwa zawonso. Adieyi tuvova mu kuma kieto? Nkia ngolo tuvanganga mu kwamanana samun’e nsangu zambote za Kintinu kia Nzambi? Ka tufwete viokesa ngonde ko lembi samuna oma ma Yave kw’akaka. Avo dilendakana, tufwete sia ngolo twasalanga e salu kia umbangi konso lumingu. Kana nkutu ke tuna yo vimpi wambote ko, tulenda sila umbangi kana nkutu mu miniti 15 muna ngonde yo zayisa nsangu za salu kiaku. Ekuma? E kuma kadi, kumosi yo mwanda ye ndumba, luzolo lweto i kwamanana vova vo, “Wiza.” Elo, tuzolele vanga wawonso tulenda mu zindalala kala ateleki a Kintinu a ntangwa zawonso.
17. Nki’elau dia zayisa e mbok’a Yave ka tufwete viokesa ko?
17 Ka vava tuvaikanga kaka mu salu kia umbangi ko i tufwete zayisa e mbok’a Yave, kansi tufwete wo vanganga mpe mu ntangwa zakaka. Elau diampwena kikilu dia bokela akaka ‘beza bonga maza ma moyo e ngovo’ vava tukwendanga ku zandu, vava tukangalanga, muna lumbu ya vundu, kuna salu yovo vava tukwendanga ku sikola. Kana nkutu vo ayadi basimini e salu kieto, tufwete vava kwamanana sia umbangi kuna ndekwa zawonso, nanga lembi dodela nzo zawonso mu ndandani vava tusianga umbangi mu nzo ye nzo yovo wokesa sia umbangi ku kinsalukisa.
Kwamanana Vova vo “Wiza”
18, 19. Aweyi lenda songela vo oyangalelanga elau dia kala nsadi kumosi yo Nzambi?
18 Se vioka luvwa lwa mvu, o mwanda ye ndumba bevovanga vo “Wiza” kwa konso muntu una y’evwina dia maza ma moyo. Nga wawá e mbok’au? Avo i wau, okasakeso kimana ngeye mpe wazayisa yo kw’akaka.
19 Ka tuzeye ko kana nkia ntangwa e mbok’a Yave ikwamanana zayiswa. Kansi, vava tutambulwilanga e mboka yayi yo vova vo “Wiza,” tukitukanga asadi kumosi yo Nzambi. (1 Kor. 3:6, 9) Ekw’elau diampwena tuvwidi! Yambula twazindalala songa vo tuyangalelanga elau diadi yo ‘kwamanana tambik’o lutambiku lwa lusanisinu kwa Nzambi’ muna samunanga nsangu zambote ntangwa zawonso. (Ayib. 13:15) Kumosi ye buka kia ndumba, yambula vo awonso bena ye vuvu kia zingila ova ntoto bakwamanana vova vo, “Wiza.” Tuna ye vuvu vo ayingi diaka ‘benua maza ma moyo e ngovo.’
Adieyi Olongokele?
• Aki nani diaka bazayiswa vo “wiza”?
• Ekuma tulenda vovela vo Yave i Tuku dia mboka vo “wiza”?
• O mwand’avelela nkia lusadisu uvananga mu zayisa mboka vo “wiza”?
• Ekuma tufwete sila ngolo za samun’e nsangu zambote ntangwa zawonso?
[Yuvu ya Longoka]
[Foto ina muna lukaya lwa 16]
Kwamanana Vova vo, “Wiza”
1914
1918
1922
1932
1935
2009
1929
1934
5.100 ateleki
Ayingi besinga vwila moyo muna Paradiso ova ntoto
“Zayisa, zayisa, zayisa, o Ntinu ye kintinu kiandi”
E mboka ivovanga vo “Wiza” izayisu kw’awana bena vo ke akuswa ko
E “ndong’ayingi” izayakene 7.313.173 z’ateleki
E nsadiswa y’akuswa bevovanga vo, “Wiza”
Esi buka kia Yonadabi bakasakeso bayikama salu kia umbangi