LUSANSU
Yave Okumpananga Mawonso Mvuidi o Mfunu
Mvu 17 yakala miau, muna kuma kiaki yakala ye zolela ya kileke. Nze matoko mankaka, yayangalelanga kala kumosi ye akundi, tá mansa (nadar) yo bula bale. Kansi, e zingu kiame kiasoba mu lumbu kimosi. Yavanga kisida kia tuku-tuku, yakituka mvanguki tuka vana nsingu yamuna malu. Se vioka tezo kia mvu 30 kilendanga diaka katuka va mfulu ko.
Ku mbanza Alicante yasansukila, kuna este ya Espanha. Wau vo muna nzo ke twakala ye ngwizani yambote ko, kiavuandanga ku nzo ko. E nzo eto lukufi yakala ye fulu kialondelwanga mapine. Mosi muna asadi a fulu kiakina wayikilwanga vo José María wakituka nkundi ame. Wansonganga ngemba zina kiasongwanga ko kwa yitu yame. Muna ntangwa yampasi, wakala nze mpangi ame kana una vo mbut’ame vioka mvu 20.
José María wayantika longoka Nkand’a Nzambi ye Mbangi za Yave. Watoma yangalelanga mana kalongokanga, ntangwa zayingi kanzayisanga mo. Yawanga mana kanzayisanga, kansi kiatoma mo vuanga mfunu ko. Wau vo toko yakala, mambu mayingi yatokanenanga. Kansi, mambu mayiza soba.
SUMBULA KIASOBA ZINGU KIAME
Kizolanga vovela diambu diadi ko. Edi kaka ndenda vova, mu kizowa kiame yabwila mu vonza kiaki. Mu lumbu kimosi e zingu kiame kiasoba. Nkwa nkuma yakala, vana vau yakituka mvanguki vana mfulu a lupitalu. Diampasi diakala mu tambulwila e diambu diadi. Yakiyuvulanga: ‘Ekuma mfwete kwamanena zinga?’
José María wayiza kuntala, vana vau wavanga nkubika kimana Mbangi za Yave za zunga kiakina beza kunkingulanga kuna lupitalu. E nkingula zazi zatoma kungiangidikanga. Vava yavaikiswa muna suku di’awana bevaulwanga mu kuma kia kimbevo kiangolo, yayantika longoka Nkand’a Nzambi. Yabakula e kuma wantu bemwenanga e mpasi, befwilanga ye kuma Nzambi keyambulwilanga vo mambu mambi mavangama. Yalongoka mpe nsilu a Nzambi wazadisa ntoto ye wantu alunga ana ke bevova diaka ko vo “yela nyela.” (Yesaya 33:24) Owau i nkumbu antete yawá diambu diampana vuvu kiasikila.
Vava yavaika kuna lupitalu, yanungunuka mu nzaki muna longi diame dia Bibila. Yayantika kangalela mu kalu dia avanguki yo kwenda ku tukutakanu twa Mbangi za Yave yo vaika muna salu kia umbangi. Yavubwa kina kia 5 kia ngonde ya Novemba ya mvu wa 1988 vava yalungisa mvu 20. Yave wansadisa mu kala ye ngindu zasikila. Adieyi yadi vanga muna songa luyangalalu lwame?
KANA UNA VO I MVANGUKI YANUNGUNUKA
Yabaka nzengo zalembi yambula vo kimbevo kiame kiankakidila mu vanga mawonso yadi lenda mu salu kia Yave. Yakala ye kani dia nungunuka. (1 Timoteo 4:15) Kuna lubantiku, diampasi diakala kadi e yitu yame bansianga e kitantu. Kansi, mpangi zame muna mwanda bansadisanga. Bavanganga mawonso muna kundata muna tukutakanu ye mu salu kia umbangi.
Kuna kwalanda, diamoneka vo mfwete kala va moko ma dotolo muna kunkeba lumbu yawonso. Vava twavava, twasolola lupitalu lusadisanga avanguki kuna mbanz’a Valência, tezo kia kilometa 160 kuna node ya Alicante. O lupitalu lwalu lwakituka se nzo ame.
Kanele vo va mfulu, ngina ye luzolo lwa samuna lukwikilu lwame kw’akaka
Kana una vo kilendanga katuka va mfulu ko, yabaka nzengo za kwamanana sadila Yave. Wau vo ivewanga nzimbu kwa luyalu mu kuma kia kimvanguki, yasumba komputador yo sia yo vana ndambu a mfulu ame. Yasumba mpe telefone. Konso mene, o mfelemi okunziudilanga e komputador ye telefone. Muna sadila e komputador, isadilanga befo kiame muna nikuna e lekwa kiyikilwanga vo joystick (comando). Ngina mpe ye finti fiatoma vangwa itulanga mu nua, fikunsadisanga mu soneka muna komputador yo sola lutangu lwa telefone nzolele bokela.
Aweyi komputador ye telefone ikunsadisilanga? Entete, ikunsadisanga mu sadila e LUNDILU DIA NKANDA dina muna nzila eto ya internete jw.org. E sadilwa yayi itoma kunsadisanga. Konso lumbu, ola zayingi iviokesanga muna longoka yo vavulula muna nkanda mieto misasilanga Bibila kimana yakwamanana longoka oma ma Nzambi ye fu yandi yambote. Konso ntangwa ikendalalanga, vekalanga ye mambu mekunkasakesanga metukanga muna site eto.
E komputador ame ikunsadisanga mu landa tukutakanu tweto. Ikunsadisanga mpe mu vana mvutu, samba, fila malongi yo tanga Eyingidilu vava ivewanga e kiyekwa kiaki. Kana una vo kilendanga kwenda mu tukutakanu ko, ikuyimwenanga nze mono ngina muna kati kwa nkutakani.
E telefone ye komputador itoma kunsadisanga mu samuna nsangu zambote una ufwene. Kana una vo kilendanga sila umbangi mu nzo ke nzo ko nze una Mbangi zankaka za Yave bevanganga, kiyambulanga ko vo ediadi diankakidila. E sadilwa yayi ikunsadisanga muna samuna lukwikilu lwame kw’akaka. Itoma yangalelanga sila umbangi mu telefone e kiaki i kuma akuluntu a nkutakani ame bekundombelanga vo yakubika e salu kia samuna e nsangu zambote mu telefone. E salu kia sila umbangi mu telefone kitoma sadisanga mpangi za nkutakani ana bena vo ke belendanga vaika mu nzo zau ko.
Kansi, kimokenanga kaka yo wantu mu telefone ko. Konso lumbu, akundi ame bekwiza kuntalanga. Betwasanga yitu ye akundi au ana bena yo luzolo lwa longoka Bibila. Nkumbu miayingi bekundombanga muna longoka yau. Ezak’e ntangwa, ampangi bekunkingulanga ye lungana yau muna nsambil’au ya esi nzo zau. Kiese kiayingi imonanga musungula vava aleke bevuandanga vana ndambu ame ye kunzayisa e kuma bezolelanga Yave.
Iyangalelanga tambula nzenza zayingi. E suku diame dizalanga ye akundi, diakala akundi bezingilanga lukufi yovo kwandá. Ediadi ditoma sivikisanga afelemi. Konso lumbu, ivutulanga matondo kwa Yave muna kumpana e lau dia kala muna kintwadi kia wana-ngudi mu nza yawonso.
YAKINU NWANA
Vava muntu kakungiuvulanga mavimpi, ivutulanga vo “yakinu nwana!” Nzeye wo vo kina mono mosi ko mu vita yayi. Kana una vo i mvanguki, Akristu awonso bafwete “nwan’e ndwan’ambote a lukwikilu.” (1 Timoteo 6:12) Adieyi dikunsadisanga mu zizidila e mpasi mu mvu miayingi? Isambanga lumbu yawonso yo vutula matondo kwa Yave wau yasolola e nsas’a zingu. Ivanganga mawonso muna kuyivana emvimba muna salu kia Nzambi yo sia e sungididi muna vuvu kiame kuna ntwala.
Nkumbu miayingi iyindulanga nz’ampa vava itikuna diaka yo timuka. Ezak’e ntangwa, isakananga yo nkundi ame José María ona oyelanga kimbevo kia kilewola (poliomielite) vo muna nz’ampa nkula tuvanga. Yanyuvula, “Nani osunda?” Wamvutula vo: “Ka dina mfunu ko kana nani osunda, kansi edi kaka disundidi mfunu i kota muna paradiso muna vanga nkula wau.”
Diampasi dikalanga mu zizidila mpasi za kimvanguki. Nzeye wo vo e diambu diakizowa yavanga muna kileke diantwasila vonza kiampwena. Kansi, ivutulanga matondo kwa Yave wau vo kambembola ko. Yave wansambula mu mpila zayingi, wampana mpangi muna mwanda, luzolo lwa zinga, kiese kiasadisa akaka ye vuvu kiasikila kia kusentu. Muna lukufi ndenda vova vo, Yave okumpananga mawonso mvuidi o mfunu.