OYO BATO MOSUSU BALOBAKA

Bayisraele bazalaki kosambela “nzambe ya bitumba,” oyo azalaki kolinga makila etanga.

OYO BIBLIA ELOBI

Bikólo oyo Yisraele ezalaki kolonga na bitumba etondaki na mobulu mpe na misala ya mbindo, na ndakisa kosangisa nzoto na banyama, kosangisa nzoto na kati ya bato ya libota moko, mpe kolekisa bana mbeka. Nsima ya kotikela bikólo yango bankama ya bambula mpo etika misala wana ya mabe, Nzambe alobaki na Bayisraele boye: “Bikólo oyo nazali kobengana liboso na bino emikómisaki mbindo na makambo nyonso wana.”​—Balevi 18:21-25; Yirimia 7:31.

“Ezali mpo na mabe ya bikólo yango nde Yehova Nzambe na yo azali kobengana yango liboso na yo.”​—Kolimbola Mibeko 9:5.

NTANGO MOSUSU OSILÁ KOMONA ETE

Mbala mingi na ntango ya bitumba, bakonzi ya mangomba ya ngámbo nyonso mibale balobaka ete Nzambe azali na ngámbo na bango. Buku moko (The Causes of War) elobi: “Mangomba nde esalaka ete bitumba mingi ebima.”

OYO BIBLIA ELOBI

Bakristo basengeli te kobundisa banguna na bango. Ntoma Paulo akomelaki bakristo nyonso ete: ‘Soki likoki ezali, soki etaleli kaka bino, bózala na kimya na bato nyonso. Moto oyo asali bino mabe, bózongisela ye mabe te.’​—Baroma 12:18, 19.

Na esika ete Yesu atinda bayekoli na ye bákende kobunda bitumba, ayebisaki bango nde boye: “Bókoba kolinga banguna na bino mpe kobondela mpo na baoyo bazali konyokola bino; mpo bómonisa ete bozali bana ya Tata na bino oyo azali na likoló.” (Matai 5:44, 45) Ata soki ekoló oyo bafandi ezali na bitumba na ekoló mosusu, bakristo basengeli kokɔta te, mpo ‘bazali bato ya mokili te.’ (Yoane 15:19) Soki Nzambe alingi ete basaleli na ye na bikoló nyonso bálinga banguna na bango mpe bákɔta na makambo ya mokili te, ndenge nini akoki kokɔtela bato ya ngámbo moko na bitumba lelo oyo?

“Bokonzi na ngai ezali ya mokili oyo te. Soki bokonzi na ngai ezalaki ya mokili oyo, mbɛlɛ basaleli na ngai babundi mpo nakabama epai ya Bayuda te. Kasi nde bokonzi na ngai euti awa te.”​—Yoane 18:36.

OYO BATO MOSUSU BALOBAKA

Bitumba ekozala kaka. Buku moko (War and Power in the 21st Century) emonisi ete bato mosusu balobaka ete kimya ekozala na mokili te mpe bitumba ekosila te.

OYO BIBLIA ELOBI

Bitumba ekosila ntango bato oyo balingaka kobunda bitumba bakozala lisusu te. Na yango, mosika te Bokonzi ya Nzambe, guvɛrnema na ye oyo ezali koyangela na likoló, ekobebisa bibundeli nyonso ya bato mpe ekosalisa bato bálanda kimya. Biblia eyebisi biso ete Nzambe “akosembola makambo etali bikólo ya nguya oyo ezali mosika. Mpe bakotula mipanga na bango ete ekóma bitimweli ya mabele mpe makɔnga na bango ete ekóma makwangola ya kokata matiti. Bakotombola mopanga te, ekólo moko mpo na kobunda na ekólo mosusu, mpe bakoyekola etumba lisusu te.”​—Mika 4:3.

Biblia eteyaka ete ntango Bokonzi ya Nzambe ekoyangela mabele, guvɛrnema moko te ekosala makambo kaka mpo na koluka matomba na yango moko, ekozala te na mibeko oyo ezangi bosembo oyo etindaka bato bátomboka, to bákanisela bato ya mposo to ekólo mosusu mabe, likambo oyo ezali kokabola bato. Yango wana, bitumba ekosila. Nzambe alaki boye: “Bakosala eloko moko te ya mabe mpe bakobebisa eloko moko te na ngomba mosantu na ngai mobimba; mpo mabele ekotonda na boyebi ya Yehova ndenge mai etondi na mbu.”​—Yisaya 11:9.

“Ye azali kosilisa bitumba tii na nsuka ya mabele. Azali kobukabuka litimbo mpe kokatakata likɔnga; azali kotumba makalo na mɔtɔ.”​—Nzembo 46:9.