MITUNA BILENGE BATUNAKA
Nasala nini soki baninga na ngai bazali kotya ngai mbamba nasangisa nzoto?
“Ntango nazalaki mwana kelasi, soki moninga moko azali komikumisa ete asangisaki nzoto, baninga mosusu nyonso mpe bazalaki na mposa ya kosala yango. Ya solo, moto moko te alingaka bámona ye ete akeseni na basusu.”—Elaine, 21.
Esí ekómelá yo bátya yo mbamba mpo osangisa nzoto kaka mpo basusu basalaka yango?
Esí ekómelá yo ete moto oyo olingaka atya yo mbamba mpo osangisa na ye nzoto?
Soki ezali bongo, lisolo oyo ekoki kosalisa yo olonga mbamba oyo basusu bakoki kotya yo to mpe bamposa na yo moko ya nzoto mpe ozwa bikateli ya malamu.
Makanisi ya bato mpe makambo ya solo
MAKANISI YA BATO: Bato nyonso basangisaka nzoto (longola kaka ngai).
LIKAMBO YA SOLO: Bolukiluki moko esalemaki emonisi ete kati ya bilenge misato ya mbula 18, mibale na bango balobi ete basilá kosangisa nzoto. Kasi emonani mpe ete bilenge mingi mosusu (30%) basangisá naino nzoto te. “Moto nyonso” te nde asangisá nzoto.
MAKANISI YA BATO: Kosangisa nzoto ekómisaka boyokani ya bato makasi.
LIKAMBO YA SOLO: Bana mibali mingi balobaka bongo mpo na kondimisa bilenge basi mpo básangisa na bango nzoto. Kasi yango ezali solo te. Mbala mingi, bilenge mibali bakataka boyokani ná bilenge basi ntango basangisi na bango nzoto, yango esalaka ete bilenge basi básilika mpo bakanisaki ete bilenge mibali bazalaki kolinga bango to bilenge yango ya mibali bazalaki komonisa lokola nde basuki kaka epai ya bilenge yango ya basi. a
MAKANISI YA BATO: Biblia elobi ete kosangisa nzoto ezali mabe.
LIKAMBO YA SOLO: Biblia elobi te ete kosangisa nzoto ezali mabe, kasi elobi nde ete kaka mwasi ná mobali oyo babalá nde bazali na lotomo ya kosangisa nzoto.—Ebandeli 1:28; 1 Bakorinti 7:3.
MAKANISI YA BATO: Kolanda toli ya Biblia ekosala ete moto asepela te na bomoi.
LIKAMBO YA SOLO: Soki ozeli tii ntango okobala mpo na kosangisa nzoto, okozala na esengo mpenza mpo okomitungisa te, okoyoka mawa te mpe okomitungisa te mpo na mawa oyo eutaka na kosangisa nzoto liboso ya kobala.
Na mokuse: Kozela tii ntango moto akobala mpo na kosangisa nzoto ebebisaka te bomoi ya moto. Kasi kosangisa nzoto liboso ya kobala ebebisaka bomoi ya moto.
Ndenge ya kolonga mbamba oyo batye yo mpo na kosangisa nzoto
Kangamá makasi na mitinda ya Biblia na oyo etali bizaleli malamu. Biblia elobi ete bato oyo bakomɛli basalelaka ‘makoki na bango ya kososola, mpe emesaná kokesenisa ná mabe ná malamu.’ (Baebre 5:14) Bazalaka na kondima makasi, yango wana balongaka ntango batye bango mbamba.
“Nasalaka mpenza makasi mpo na kosala oyo ezali malamu mpe kozala na etamboli ya malamu, mpe naboyaka komitya na likambo oyo ekoki kosala ete nabebisa lokumu na ngai.”—Alicia, 16.
Kanisá naino: Okolinga kozala na etamboli ya ndenge nini? Ebongi mpenza obebisa lokumu na yo kaka mpo na kosepelisa basusu?
Talelá makambo oyo ekoki kobima nsima. Biblia elobi: “Nyonso oyo moto azali kolona, yango nde akobuka.” (Bagalatia 6:7) Soki ondimi kosangisa nzoto mpo batye yo mbamba, kanisá avenire na yo mpe talelá makambo oyo ekoki kobima nsima ya kosangisa nzoto mpe ekosala nini na bomoi na yo, mpe na bomoi ya moto oyo olingi kosangisa na ye nzoto. b
“Kosangisa nzoto liboso ya kobala esalaka ete moto akóma mawamawa, amona ete amemi ngambo, mpe na bantango mosusu akoki kokanisa ete bakolinga ye lisusu te. Longola yango, akoki mpe komema zemi oyo ekanami te to kozwa maladi oyo eutaka na kosangisa nzoto.”—Sienna, 16.
Kanisá naino: Buku moko ya mopanzi-nsango moko na makambo ya minganga etuni boye: “Soki baninga na yo bazali kotya yo mbamba mpo osala likambo oyo ekopesa yo mpasi, osengeli kolekisa ntango elongo na bato ya ndenge wana to kolanda toli na bango?”
Kozala makambo makasimakasi te. Kosangisa nzoto ezali mabe te. Kutu Biblia elobi ete ezali eloko oyo bato oyo babalá basengeli kosepela na yango.—Masese 5:18, 19.
“Kosangisa nzoto ezali likabo oyo Nzambe apesá bato. Nzambe alingi tósepela na yango, kasi kaka na libala, elingi koloba, kaka mwasi ná mobali oyo babalá nde basengeli kosala yango.”—Jeremy, 17.
Kanisá naino: Soki obali mokolo mosusu, okozala na likoki ya kosangisa nzoto. Mpe okosepela mpenza na yango, mpe okozala na mawa te oyo eutaka na kosangisa nzoto liboso ya kobala.
a Ya solo, mbala mingi ezalaka kaka te bilenge mibali nde basɛngaka básangisa nzoto ná bilenge basi. Na bantango mosusu, bilenge basi mpe balukaka kondimisa bilenge mibali mpo básangisa na bango nzoto.
b Makambo oyo ekoki kobima nsima ya kosangisa nzoto ekoki kozala zemi oyo ekanami te. Na kotalela mbula na bino mibale, bakonzi ya Leta bakoki kolandela bino na likambo ya kosangisa nzoto na bana mike.