PUISANO | IRÈNE HOF LAURENCEAU

Dokota wa Masapo U Talusa Libaka ha Lumela ku Mulimu

Bo dokota Irène Hof Laurenceau ki bo dokota ba masapo mwa naha ya Switzerland. Ka nako ye ñwi ne ba kakanyanga kuli Mulimu u teñi. Kono hamulaho wa lilimo ba fita fa ku lumela kuli Mulimu u teñi ni kuli ki yena Mubupi wa lika ze pili. Ba magazini ya Mu Zuhe! ne ba ba buzize libaka ha ba lumela ku Mulimu ni ka za musebezi wa bona wa sayansi.

Kiñi ze ne tahisize kuli mu tabele litaba za sayansi?

Ha ne ni sa li mwanana ne ni tabela hahulu pupo. Ne ni hulezi mwa Richterswil, ili munzi o munde o fa likamba la Lisa la Zurich mwa Switzerland. Ha ne ni yanga ni bashemi ba ka ni bahulwani ba ka kwa ku hata-hata, ne ba ni bulelelanga za libupiwa ni limela ze ne lu bonanga mwa nzila.

Ki kabakalañi ha ne mu itutile budokota bwa masapo?

Bo ndate ne ba sebelize ka nako ye kuswani sina mutusi wa baalafi kwa sipatela se siñwi se ne si li mwa silalanda sa luna. Ze ne ba boni ne li ba susuelize ku ambolanga ka mafulofulo ka za mualafelo wa ku pazula. Mafulofulo a bona naa ni susuelize hahulu kuli hasamulaho naa iketela ku ba dokota ya alafa ka ku pazula. Naa keta ku ba dokota wa masapo bakeñisa ku tabela mualafelo wa teñi. Madokota ba masapo ba lukela ku nahana sina bomanjinela ilikuli ba kone ku alafa masapo, linama za mubili, ni misifa, ili lika ze lu konisa ku zamaya.

Nto ye nde ni ku fita kikuli ni banga ni tabo ha ni bona bakuli ba ka, inze ba fola. Ni ikolanga hahulu ku beleka ni batu.

Ki kabakalañi ha ne mu kakanyanga kuli Mulimu u teñi?

Ne ni kalile ku kakanya kuli Mulimu u teñi ha ne ni sa li mukulwani, mi ku na ni lika ze peli sihulu ze ne tahisize kuli ni be ni mubonelo wo. Sapili, ne ni lemuhile kuli baluti ba bañwi kwa keleke ne ba na ni muzamao o maswe, mi nto yeo ne i ni amile hahulu. Sa bubeli, kwa sikolo ba bañwi kwa baluti ba ka ba sayansi ne ba lumela mwa tuto ya kuli lika li tile ka ku ipilaula, mi ni na, na fita fa ku lumela tuto yeo sihulu ha ne ni ile kwa yunivesiti.

Ki kabakalañi ha ne mu lumezi tuto ya kuli lika li tile ka ku ipilaula?

Ne ni lumezi ze ne lu lutiwa ki licaziba ba luna. Ku twa fo, ne ni nahana  kuli ku swana kwa lilama za lifolofolo ze ñwi ne ku bonisa kuli lifolofolo zeo ne li zwelela ku mushemi a li muñwi ni kuli ne ku yemela muhupulo wa kuli licinceho mwa likalulo za sihozo za kona ku tahisa lifolofolo ze nca.

Kono ki kabakalañi ha ne mu cincize muhupulo wa mina?

Mulikanaa ka yo muñwi naa ni memezi kwa mikopano ya Lipaki za Jehova. Ne ni tabisizwe ki moya wa silikani o ne i bonisize puteho ni lingambolo ze nde ze ne filwe. Hamulaho, musali yo muñwi wa mwa puteho yeo naa ni potezi, mi ne ni mu buzize kuli, “Ni kona ku ikolwisa cwañi kuli Bibele i na ni litaba za niti?”

Naa ni bonisize bupolofita bwa mwa Bibele bo bu bonisa likezahalo ze ñata ze ezahala mwa linako za luna. Mutala o muñwi ki wa bupolofita bwa Jesu bwa kuli mwa linako za maungulelo ne ku ka ba ni lindwa mwahalaa linaha, “lizikinyeho ze tuna,” ni kuli ne ku ka ba hahulu ni “matuku a yambukela ni matala.” * Hape naa amile kwa bupolofita bo ne bu talusa za ku totobela kwa mupilelo wa batu, ni ku ekezeha kwa mukwañuli ni lika ze ñwi ze maswe ze atile hahulu mazazi a. * Hamulahonyana wa fo, naa kalisa ku ituta hahulu Bibele mi hañihañi naa lemuha kuli bupolofita bwa yona bwa talelezwanga kamita. Hape, na kala ku nyakisisa sinca mibonelo ya ka ka za simuluho ya bupilo.

Kana lipatisiso za mina za likalafo ne li mi tusize ku nahanisisa ka za simuluho ya bupilo?

Eni. Ha ne ni kalile ku ituta Bibele, ne ni sweli ku eza patisiso ya mwa ku alafela liñwele ka ku pazula. Ku kala mwa lilimo ze ne atumela 1970 ba sayansi ne ba kalile ku utwisisa hahulu mo li sebeleza likalulo za liñwele ka mukwa o ipitezi. Ne ba fumani kuli liñwele la luna ha li putanangi feela sina sipi ye swalanga sikwalo. Kono la kona ku potoloha ni ku shenya ka bunolo, mi muezezo wo, u konisa liñwele ku eza lika ze ñata ze lu konisa ku zamaya, ku bina, ku zamaya ka makatulo a na ni mawili, ni ku eza lika ze ñwi ze ñata.

Ka lilimo ze bato ba 40, babatisisi ba likile ku panga liñwele le ba kona ku itusisa batu. Kono bakeñisa kuli liñwele la mutu li ipitezi hahulu, ku taata ku panga liñwele le li swana ni lona. Hape, liñwele la ku ipangela li ina nako ye kuswani hahulu ha li bapanywa kwa mañwele a luna. Niha ba na ni lika ze ipitezi za ku itusisa, bapangi ba tabelanga hahulu haiba mañwele e ba ipangezi a ina lilimo ze 20. Liñwele la luna li pangilwe ka liselusi ze pila ze yoliswanga ka nako ni nako. Ku na, mo li ezelizwe liñwele ku ni fa bupaki bwa kuli ha li si ka itahela feela, kono li ezizwe ki Mulimu ya butali.

Kono ku cwañi ka za licinceho mwa litaba za sihozo ni ku swana kwa lilama za lika ze ñwi ze pila?

Ku swana ko, ku bonisa kuli lika zeo ne li ezizwe ki Mubupi ya swana. Hape, licinceho mwa litaba za sihozo ha li tahisangi kuli lika ze pila li be ze nde ni ku fita, ka ku li fetula ku ba lika ze ñwi ze pila ili ze ipitezi ku fita mo ne li inezi. Kono licinceho zeo li tahisanga kuli litaba za sihozo li sinyehe. Ki niti kuli, kozi ya kona ku tusa ka mukwa o muñwi—inge cwalo sitima ha si nata mwa mbilici ni ku i sinya, ili ku sileleza muleneñi kwa limpi ze bata ku u taseza. Niteñi kozi yeo ha i tahisi kuli muleneñi wo, u be o munde ni ku fita. Kamukwaoswana, licinceho mwa litaba za sihozo ha li tahisangi kuli lika ze pila li cince ku ba ze nde hahulu ni ku fita. Mi ha li koni ni hanyinyani ku tahisa nto ye lukisizwe ka mukwa o ipitezi hahulu ye cwale ka liñwele la mutu, lu sa buleli lilama ze ñwi za mubili wa mutu.

Ne ku tile cwañi kuli mu be yo muñwi wa Lipaki za Jehova?

Ha ne ni kalile ku sebelisa likuka za Bibele, bupilo bwa ka bwa kala ku cinca ku ba bo bunde hahulu. Hape, ka silimo sa 2003, naa yo fumaneha kwa mukopano wa macaba wa Lipaki za Jehova mi kwateñi ne ni izo iponela swalisano ye tuna ye swana sina ya mwa lubasi mwahalaa batu ba ne ba sa li ku ba ba bonane. Ne ba bonisani lilato luli, mi ne ni bata ku ba yo muñwi wa bona.

[Litaluso za kwatasi]

[Manzwi a fa likepe 11]

Licinceho mwa litaba za sihozo ha li koni ku tahisa nto ye ipitezi hahulu sina liñwele la mutu