LITABA ZE TUSA MABASI | KU HULISA BANA

Mwanaa Mina ya sa Nonoboka ha ba ni Mukwa wa ku Ikolofazanga

BUTATA BO BU KONA KU BA TEÑI

Mu lemuha kuli mwanaa mina ya sa nonoboka wa ikolofazanga ka bomu. Mu ipuza kuli: ‘Kiñi za ezeza cwana? Kana mwanake u lika ku ipulaya?’

Hañata haki kuli u bata ku ipulaya. Nihakulicwalo, haiba mwanaa mina ya sa nonoboka u na ni mukwa wa ku ikolofazanga, * u tokwa tuso. Mu kona ku mu tusa cwañi? Pili, mu nyakisise ze kona ku tahisa mukwa wa mwanaa mina wo, o bilaeza.

KI KABAKALAÑI HA KU BANGA CWALO?

Kana u ikolofazanga kabakala kuli mukwa wo u atile? Ki niti kuli, mikulwani ba bañwi ba ikolofazanga ka libaka la kuli ba utwile kuli ba bañwi ba ezanga cwalo. Nihaike kuli ba bañwi ba ikolofazanga kabakala kuli mukwa wo u atile, buñata bwa mikulwani ha ba ikolofazangi ka libaka leo. Shutano ki ifi? Shutano ki ya kuli mutu ya na ni mukwa wa ku ikolofazanga hañata u ezanga cwalo kwa mukunda mi wa swabelanga mukwa wa hae. Kalibe ya na ni lilimo ze 20 ya bizwa Celia, * u bulela kuli: “Ne ni sa lati kuli mutu yo muñwi a zibe ze ne ni ezanga. Ne ni patanga hande likelela za ka.”

Kana mukwa wa ku ikolofazanga u tahiswanga ki ku bata ku isezwa pilu? Ba bañwi ba kana ba eza cwalo ka libaka leo. Kono mikulwani be lu talusa mwa taba ye, ki ba ba na ni mukwa wa ku pata likezo za bona za ku ikolofaza ili ba ba sa liki ku itusisa likolofalo kamba mifanunuti ya bona ku hoha mamelelo ya batu. Nihakulicwalo, mutu yo muñwi ya naa banga ni mukwa wa ku ikolofazanga u bulela kuli, ka nako yeo naa lakazanga kuli kambe yo muñwi naa ka lemuha likolofalo za hae ili nto ye ne ka tahisa kuli a tusiwe kapili.

Kono cwalehe, ki kabakalañi batu ha ba banga ni mukwa wa ku ikolofazanga? Ze tahisanga kuli mutu a ikolofaze li taata ku li utwisisa, kono libaka luli le li tahisanga cwalo ki la kuli mukulwani u ikutwa hahulu bumaswe kuli mane ha koni ku talusa ka manzwi mwa ikutwela. Mwa buka ya hae ye bizwa Cutting, caziba wa munahano ya bizwa Steven Levenkron u talusa mutu ya na ni mukwa wa ku ikolofazanga kuli ki “mutu ya lemuhile kuli butuku bwa ku ikolofaza bwa kona ku tusa mutu ku ikutwa hande ha ikutwa bumaswe.”

Ku cwañi haiba mwa inyaza? Mwa sibaka sa ku inyaza kuli mu bashemi ba ba maswe kona libaka mwanaa mina ha na ni mukwa wa ku ikolofazanga, mu ise pilu kwa lika ze mu kona ku eza sina bashemi ba bande kuli mu tuse mwanaa mina ku tuhela mukwa wa hae wa ku ikolofazanga.

 ZE MU KONA KU EZA

Mu susueze mwanaa mina ya sa nonoboka ku mi taluseza ze mu kataza. Liakalezo ze latelela za kona ku tusa.

Mu mu omba-ombe. Haiba mwanaa mina ya sa nonoboka a mi taluseza kuli u na ni mukwa wa ku ikolofazanga, mu like ku sa bonisa kuli mu komokile kamba ku mbemuka. Kono mu ambole ni yena ka ku wa pilu ili ka mukwa o omba-omba.—Sikuka sa Bibele: 1 Matesalonika 5:14.

Mu buze lipuzo ze sa bonisi kuli mwa mu nyaza. Ka mutala, mwa kona ku bulela kuli: “Na ziba kuli u ikutwanga bumaswe fokuñwi. Kiñi ze ku zwafisanga hahulu?” kamba “Kiñi ze ni kona ku eza kuli ni ku tuse ha u bilaezwa ki nto ye ñwi kamba ha u ikutwa ku lembwala?” kamba “Ni tokwa ku ezañi ilikuli lu kone ku tiisa silikani sa luna?” Mu teeleze kwa likalabo za hae ku si na ku mu kauleza.—Sikuka sa Bibele: Jakobo 1:19.

Mu tuse mwanaa mina ku lemuha tulemeno twa hae to tunde. Ha u bona batu ba ba na ni mikwa ya ku ikolofazanga hañata ba isanga pilu kwa mifokolo ya bona, mwendi mwa kona ku susueza mwanaa mina ya sa nonoboka ku lemuha tulemeno twa hae to tunde. Mane mwa kona ku akaleza kuli a ñole nihaiba lika ze taalu za tabela ka za hae. Kalibe wa libizo la Briana u bulela kuli: “Ku ñolanga lika ze ni ikonela hande ku ni tusize ku lemuha kuli ni na ni tulemeno to tunde.” *

Mu susueze mwanaa mina ya sa nonoboka ku lapelanga ku Jehova Mulimu. Bibele i bulela kuli: ‘Mu nepele lipilaelo za mina ku yena, kakuli wa mi tokomela.’ (1 Pitrosi 5:7) Kalibe ya na ni lilimo ze 17 ya bizwa Lorena, u bulela kuli: “Ne ni ezize buikatazo bwa ku talusezanga Jehova Mulimu maikuto a ka, sihulu ha ne ni kenelwanga ki muliko wa ku ikolofaza. Ne ku ni tusize ku lika ka taata ku tuhela mukwa wo.”—Sikuka sa Bibele: 1 Matesalonika 5:17.

Kuli mu fumane litaba ze ñata, mu bone taba ye li, “Young People Ask—Why Do I Cut Myself?” I fa Webusaiti ya luna ya www.mr1310.com

(Mu bone mwatasaa BIBLE TEACHINGS > TEENAGERS)

[Litaluso za kwatasi]

[Caption on page 5]

Mutu ya naa ni mukwa wa ku ikolofazanga hañata u ikutwanga hahulu bumaswe kuli mane ha koni ku talusa ka manzwi mwa ikutwela

[Mbokisi fa likepe 5]

MAÑOLO A BUTOKWA

“Mu bulele ka nzila ye omba-omba ku ba ba lobehile lipilu.”—1 Matesalonika 5:14.

‘Mu be ba ba teeleza kapili, ba ba sa akufi ku bulela.’—Jakobo 1:19.

“Mu lapele ka nako kaufela.”—1 Matesalonika 5:17.

[Mbokisi fa likepe 5]

“NE NI BULELEZI BO MA”

“Hamulahonyana wa ku tuhela mukwa wa ka wa ku ikolofazanga ka ku iseha, naa taluseza bo ma. Ne ni nahana kuli ne ba ka ni halifela, kono ne ba ni tusize. Mane ne ba ikutwile bumaswe kuli ne ni ikutwa kuli ne ni sa koni ku ba taluseza butata bo ne ni talimana ni bona. Ne ba bata ku bona teñi kuli na ikutwa hande. Naa ikutwa hande hamulaho wa ku ba taluseza. Ba ni bonisa lilato ili nto ye ne ni tokwa.”—Celia.