GENGHIS KHAN, Ndume wa mwa lilimo za ma 1100, ki yena yanaatomile Mubuso omutuna wa Mongol. Mubuso wo ki ona oseuli naha ya Mongolia kacenu, mi naha yeo ifumaneha mwahalaa naha ya Russia ni China, mi ki yeñwi ya linaha zenani batu babanyinyani hahulu mwa lifasi kaufela.

Libaka za mwa naha ya Mongolia linani linuka, milapo, malundu amatelele ni bucwañi bobuñata bobubonahala hande. Kwa mboela wa naha ya Mongolia kunani lihalaupa lelibizwa Gobi Desert, ili lihalaupa lelizibahala hahulu bakeñisa masapo a lifolofolo zetuna hahulu abulukilwe mwateñi. Naha ya Mongolia iumbukile hahulu ka butelele bobueza limita ze 1,580, mi batu ba mwateñi baibulelanga kuli ki naha ya “Lihalimu la Mubala wa Ndilu.” Libizo leo laswanela luli, kakuli mwa Mongolia lizazi libonahalanga ka mazazi afitelela 250 mwahalaa silimo!

Mwa Mongolia kucisanga hahulu mi hape kubatanga hahulu. Ka nako ya Mbumbi, mwa naha ya  Mongolia kucisanga ka sipimo sesifita fa 40°C, mi mwa maliha kubatanga ka sipimo sesifita fa -40°C. Buñata bwa batu ba kwa Mongolia bapila bupilo bwakututa-tuta. Zazi ni zazi kakusasana, baana ni basali ba hamanga lipuli, likomu, likamele ni lipizi zakuuta. Batu ba kwa Mongolia baca hahulu nama ni lico zepangilwe fa mabisi, mi balata hahulu nama ya lingu.

Batu ba kwa Mongolia batabela hahulu kuamuhela baenyi. Basiyanga maongo abona apangilwe fa litende inze asika kwaliwa ilikuli bazamayi batibelele mwateñi ni kuca lico zesiilwe mwateñi. Balukisezanga baenyi babona tii ya mabisi mo kubeilwe tuzwai totulikani.

Buñata bwa batu babapila mwa naha ya Mongolia ki babulapeli bwa Sibuddha. Mwahaala batu babapila kwa Mongolia, kunani batu babulapeli bwa Sishama, Mamozilemu, ni Bakreste, kono buñata bwa bayahi banaha yeo haki balapeli. Mwa Mongolia, kunani Lipaki za Jehova, babafitelela 350 babasweli kuluta Bibele kwa batu babafitelela 770.