BUTUKU BOBUSA FOLI KAMBA BUHOLE BUKONA KUCINCA HAHULU BUPILO BWA MUTU. Muuna yomuñwi yabizwa Ulf ili yanaabanga ni buikangulo bobunde bwa mubili naabulezi cwana hamulaho wa kuomelela luñañali: “Nenilembwalile hahulu. Nenifelezwi ki maata, mi nenisina bundume . . . Nenifelezwi ki sepo.”

Zeneezahezi ku bo Ulf libonisa kuli lwakona kukula ka nako ifi kamba ifi. Nihakulicwalo, kunani lika zeñwi zelukona kueza kuli lusike lwakula-kulanga. Kono kucwañi haiba butuku bwaluna butotobela? Kana seo sitalusa kuli halusakona kuba ni tabo? Sina molukabonela, nto yeo haikoni kulupaleliswa kuba ni tabo. Pili, halunyakisiseñi likuka zeñwi zekona kulutusa kuba ni buikangulo bobunde.

MUEZE “LIKA KA KUSAFITELEZA.” (1 Timotea 3:2, 11) Kuba ni mukwa wa kuca hahulu ni kunwa hahulu kukona kulutahiseza matuku mi hape kukona kulusinyeza feela masheleñi! “Usike waina mwahalaa babanwa hahulu waine, mwahalaa babafunjela nama, kakuli cakolwa ni yaca hahulu, bakakenelwa ki bubotana.”—Liproverbia 23:20, 21.

MUSIKE MWASILAFAZA MUBILI WAMINA. “Haluikeniseñi kwa lika kaufela zesilafaza nama ni moya.” (2 Makorinte 7:1) Batu basilafazanga mibili yabona habatafuna kwai kamba kuzuba kwai kamba kunwa hahulu bucwala kamba kuitusisa maswe milyani yekola. Ka mutala, ba U.S. Centers for Disease Control and Prevention babulela kuli kuzuba “kutahisanga matuku ni buhole mi kusinyanga ibato ba lilama kaufela za mubili wa mutu.”

MUUNGE MUBILI WAMINA NI BUPILO BWAMINA KUBA LIMPO ZA BUTOKWA HAHULU. “Ka [Mulimu] lunani bupilo, lwazamaya, mi luteñi.” (Likezo 17:28) Kuitusisa sikuka seo kukalutusa kuambuka lika zekona kulutahiseza butata, ibe kuli luinzi kwa mubeleko, lumatisa mota, kamba luketa nzila ya kuitabisa ka yona. Kuitabisa ka nakonyana hakuswaneli haiba kuli kukona kutahisa kuli lupile bupilo bwaluna kaufela inze luli lihole!

MUBE NI MUBONELO OSWANELA HAMUBA NI MAIKUTO AMASWE. Munahano ni mubili wamina lisebelisana hamoho. Kacwalo, muambuke kubilaelanga hahulu, buhali bobufitelezi, muna, ni maikuto amañwi  amaswe. Samu 37:8 ibulela kuli: “Lisela buhali mi utuhele mabifi.” Hape lubala kuli: “Musike mwabilaela za lizazi lelitatama, kakuli lizazi lelitatama litaha ni lipilaelo zalona.”—Mateu 6:34.

MUNAHANANGE LIKA ZENDE. Liñolo la Liproverbia 14:30 libulela kuli: “Pilu yewile ki bupilo bwa mubili”. Hape Bibele ibulela kuli: “Pilu yetabile ki mulyani omunde.” (Liproverbia 17:22) Taba yeo ki yende luli, mi yalumelelana ni litaba za sayansi. Dokota yomuñwi wa kwa Scotland naabulezi kuli: “Haiba munani tabo, mwendi kwapili hamuna kukula-kulanga hahulu ili kushutana ni batu babasina tabo kacenu.”

MUITIISANGE HAMULI MWA BUTATA. Sina bo Ulf bababulezwi kwa makalelo a taba ye, mwendi ni luna lutiyela muinelo otaata ka nako yetelele. Nihakulicwalo, lwakona kubata linzila za kutiyela ka zona muinelo waluna otaata. Babañwi bazwafanga hahulu mi kueza cwalo hakubatusangi kutatulula butata bwabona. Liñolo la Liproverbia 24:10 libulela kuli: “Haiba uzwafa ka lizazi la ziyezi, maata ahao akaba amanyinyani.”

Batu babañwi baikutwanga hande hasamulaho wa kuba mwa muinelo otaata. Bafitanga fa kutwaela muinelo obali ku ona. Babatanga linzila zekona kubatusa kuitiisa. Kona mone baezelize ni bo Ulf. Bo Ulf batalusa kuli hamulaho wa kulapelanga ni kunahanisisa litaba zende zeomba-omba za mwa Bibele, “nebakalisize kuba ni mubonelo oswanela kusina taba ni matata abona.” Hape sina babañwi bane baipumani mwa miinelo yetaata, bo Ulf ni bona nebaitutile lituto za butokwa ili kubonisa musa ni makeke, mi lituto zeo nelitahisize kuli bakalise kutalusezanga babañwi litaba za mwa Bibele zesusueza.

Mutu yomuñwi yanaaipumani mwa muinelo otaata neli muuna yabizwa Steve. Hane banani lilimo ze 15, nebabile mwa kozi yene tahisize kuli baomelele luñañali. Habatobaanga ni lilimo ze 18, bo Steve nese bakona kuitusisa mazoho abona. Baya kwa yunivesiti, ili koo bupilo bwabona nebuizo cinca kabakala kuli nebakalile kuitusisa maswe milyani yekola, kunwa hahulu bucwala, mane ni kueza buhule. Bo Steve nebasina sepo, konji hase bakalile kuituta Bibele, ili nto yene ibatusize kucinca mupilelo wabona ni kutuhela mikwa yemaswe. Babulela kuli: “Seniikutwa kuba mutu wa butokwa ili maikuto ene nisina sapili. Cwale seninani kozo ni tabo mi senikolwa ka lika zeninani zona.”

Zebabulezi bo Steve ni bo Ulf liluhupulisa manzwi a kwa Samu 19:7, 8, yeli: “Mulao wa Jehova upetahalile, ukutiseza mutu maata. . . . Litaelo za Jehova lilukile, litabisa pilu; mulao wa Jehova ukenile, ubenyisa meeto.”