Kunani likelezo zeñata zebafanga batu ku mutu yali mwa maswabi. Kono haki likelezo kaufela zekona kutusa. Ka mutala, batu babañwi bakona kumieleza kuli musike mwalila kamba kubonisa maswabi amina. Batu babañwi bona bakona kumisusueza kuli mulile hahulu ni kuli mubonise luli kuli mulobehile pilu. Ka kufapahana, Bibele ifa kelezo yeitikanelezi ili yelumelelana ni lipatisiso za cwale.

Mwa lizo zeñwi kuungiwa kuli baana habaswaneli kulila. Kono kana ki niti kuli haluli mwahalaa batu, haluswaneli kulila? Licaziba babatalima za buiketo bwa minahano ya batu babulela kuli kulila ki nzila yeñwi ya kubonisa ka yona kuli lu mwa maswabi. Mi kulila kwakona kumitusa kukutelwa ki maata hamulaho wa nako kusina taba ni kuli mu mwa maswabi amatuna. Kono kutibela masitapilu, kukona feela kumikenya mwa butata. Bibele haiyemeli muhupulo wa kuli muuna haswaneli kulila hali mwa maswabi. Ka mutala, munahane zanaaezize Jesu. Mulikanaa hae Lazaro hanaashwile, Jesu naalilile niha naanani maata a kuzusa batu babashwile!—Joani 11:33-35.

Hañata babañwi babonisanga kuli ba mwa maswabi ka bunyemi, sihulu haiba kushwa mutu ka sipundumukela yene basika libelela kuli wakona kushwa. Kunani mabaka amañata akona kunyemisa mutu yashwezwi, inge cwalo mutu yomuñwi yakutekeha habulela manzwi asi a niti asika nahanisisa. Bo Mike babapila kwa South Africa babulela kuli: “Bo ndate nebashwile inze ninani lilimo ze 14 feela. Hane luli kwa maswabi a bo ndate, yomuhulu wa bulapeli bobuñwi naabulezi kuli Mulimu ubata batu babande mi ubaanganga kapili. * Taba yeo neininyemisize bakeñisa kuli nelulata hahulu bo ndate. Nisaikutwanga hahulu butuku kwa pilu, nihaike kuli sekufitile lilimo ze 63 kuzwa foiezahezi taba yeo.”

Kono kucwañi ka za kuikutwa kuba ni mulatu? Sihulu haiba kunani yatimezi ka kusalibelela, mutu yashwezwi wakona kubilaelanga ka nako kaufela kuli: ‘Mutu yo naasike ashwa kambe neniezize cwana kamba cwana.’ Hape nto yeñwi yekona kutahisa kuli mutu aikutwe mulatu, ki haiba naaomani ni mutu yashwile yo pili asika shwa kale.

Haiba mukatazwa hahulu ki maikuto acwale ka bunyemi ni kuikutwanga kuba ni mulatu, hamuswaneli kutibela maikuto ao. Kono muataluseze mulikanaa mina yakona kumiteeleza ni kumikolwisa kuli, batu kaufela babashwezwi ki balatiwa babona babanga ni maikuto acwalo. Bibele ilubulelela kuli: “Mulikanaa mutu wa mu lata ka nako ni nako, u pepezwi kuli a be mwanahabo mwa liziyezi za hae.”—Liproverbia 17:17.

Mulikani yomutuna yakona kuba ni yena mutu yashwezwi, ki Mubupi waluna, yena Jehova Mulimu. Mumutaluseze lipilaelo zamina kaufela ka tapelo kakuli “wa mi tokomela.” (1 Pitrosi 5:7) Kuzwa fo, usepisa kuli batu kaufela babaeza cwalo, minahano yabona ni maikuto abona likaba mwa “kozo ya Mulimu ye fita kutwisiso kaufela.” (Mafilipi 4:6, 7) Hape, mutusiwe ki Mulimu ka kubalanga Linzwi lahae leliomba-omba, yona Bibele. Muñole mukoloko wa mañolo akona kumiomba-omba. (Mubone  kambokisi kaka kwatasi.) Mwakona kupeta amañwi a mañolo ao.  Kuba ni litaba zecwalo za kunahanisisa, sihulu kwakona kumitusa ka nako ya busihu hamuli munosi ni hamukatazwa ki sikobyoti.—Isaya 57:15.

Cwanoñu fa, baana babanani lilimo ze 40, beluka biza kuli bo Jack, nebashwezwi ki bo musalaa bona bane bakula butuku bwa kansa. Bo Jack batalusa kuli baikutwanga hahulu bulutu ka linako zeñwi. Kono batusizwe ki kulapelanga. Babulela kuli: “Hanilapelanga ku Jehova, haniikutwangi bulutu. Hañata, nazuhanga ka nako ya busihu mi napalelwanga kulobala hape. Kono hamulaho wa kubala ni kuyeya litaba za mwa Mañolo ze omba-omba ni kutaluseza Mulimu maikuto aka ka tapelo, niikutwanga hande mi nibanga ni kozo ya mwa munahano, ili nto yeenikonisanga kulobala hape.”

Basali bababizwa bo Vanessa, nebashwezwi ki bo maa bona bane bakula. Ni bona nebatusizwe ki tapelo. Batalusa kuli: “Ka linako zene nili mwa butata, nenibizanga fa libizo la Mulimu, ni kukala kulila. Jehova naateelezanga kwa litapelo zaka mi kamita naanifanga maata ene nitokwa.”

Licaziba babañwi babaelezanga batu babashwezwi ki balatiwa babona, basusuezanga batu baba mwa maswabi kuli batusange babañwi kamba kuli baitatele kupeta misebezi yeezwa mwa silalanda sabona. Kueza cwalo kukona kutusa mutu kuba ni tabo ni kufukuza kwa masitapilu ahae. (Likezo 20:35) Bakreste babañata babashwezwi ki balatiwa babona, balemuhile kuli kutusa batu babañwi kubatusize kuikutwa kuomba-ombiwa hahulu.—2 Makorinte 1:3, 4.