Lipuzo Zezwa Kwa Babali
Kana kwaswanela kuli Mukreste aluwe tobolo kuli akone kuisileleza kwa batu babañwi?
Nihaike kuli Bakreste bakona kuunga mihato yeswanela ya kuisileleza ka yona, baezanga cwalo ka kulumelelana ni likuka za mwa Bibele. Likuka zeo zahanisa kuitusisa lika zecwale ka litobolo kamba lilwaniso zeñwi kuli luisileleze kwa batu babañwi. Munyakisise litaba zelatelela:
Jehova uunga bupilo—sihulu bupilo bwa batu—kuli ki bwa butokwa. Muñoli wa samu Davida naaziba kuli Jehova ki yena “simbule sa bupilo.” (Samu 36:9) Kacwalo, haiba Mukreste aanga mihato yeswanela ya kuisileleza kamba kusileleza maluwo ahae, uswanela kubona teñi kuli haaezi nto yekona kutahisa lifu kwa batu babañwi kamba kuba ni mulatu wa mali.—Deut. 22:8; Samu 51:14.
Nihaike kuli nto ifi kamba ifi yaitusisa mutu kuli aisileleze yakona kutahisa mulatu wa mali, kuba ni tobolo kukona kutahisa kuli kube bunolo hahulu kubulaya mutu yomuñwi—ibe ka kulela kamba ka kusalela. * Hape, haiba mutasezi—yasaabendile kale—alemuha kuli mutu yayo taseza unani tobolo, muinelo wo ukona kuba omaswe hahulu ni kutahisa lifu.
Jesu hanaabulelezi balateleli bahae kuli bashimbe mikwale fa busihu bwa mafelelezo a bupilo bwahae fa lifasi, naasatalusi kuli baitusise mikwale yeo kwa kuisileleza. (Luka 22:36, 38) Kono Jesu naabata kuli bashimbe mikwale yeo ilikuli abalute tuto ya butokwa hahulu ya kusatahisa mufilifili, niha bataselizwe ki sikwata sa batu babalwezi lilwaniso. (Luka 22:52) Pitrosi hasaawencuzi zebe ya yomuñwi wa batanga ba muprisita yapahami, Jesu alaela Pitrosi kuli: “Kutisa mukwale wahao mwa sipusu saona.” Hasamulaho, Jesu abulela sikuka sa butokwa hahulu, ili sikuka sesisa tusa balateleli bahae ni kacenu, sa kuli: “Kaufela babaitusisa mukwale bakabulaiwa ka mukwale.”—Mat. 26:51, 52.
Ka kuya ka Mika 4:3, batu ba Mulimu ‘batula mikwale yabona kuieza malimi a likekele mi batula malumo abona kuaeza licekesi.’ Mukwa obazibahala ka ona Bakreste ba niti wo, waswalisana ni susuezo yanaafile muapositola Paulusi, ka kususumezwa ki moya wa Mulimu, yeli: “Musike mwakutiseza mutu bumaswe. . . . Mueze ka momukonela kaufela kuli mupilisane ka kozo ni batu kaufela.” (Maro. 12:17, 18) Kusina taba ni matata amañata anaatalimani ni ona Paulusi, akopanyeleza “likozi za kutasezwa ki masholi,” naapilile ka kulumelelana ni manzwi ahae, ka kusaloba likuka za Mañolo kabakala kubata feela kuisileleza. (2 Makor. 11:26) Kono naasepile Mulimu ni kusepa kelezo yefumaneha mwa Linzwi Lahae yebonisa butali—bona butali ‘bobufita lilwaniso za ndwa.’—Muek. 9:18.
Bakreste baanga bupilo kuba bwa butokwa hahulu kufita maluwo a kwa mubili. “Zaluwile [mutu] halikoni kumufa bupilo.” (Luka 12:15) Kacwalo, haiba manzwi amande a musa apalelwa kukolwisa lisholi yalwezi lilwaniso, Bakreste bababutali bamamelanga sikuka sanaafile Jesu mwa manzwi aali: “Usike wakutiseza mutu yamaswe.” Ka mubulelelo omuñwi, lwakona kufa mutu yo liapalo zaluna za mwahali ni za kwande. (Mat. 5:39, 40; Luka 6:29) * Kono sa butokwa hahulu ni kufita kikuli luswanela kuisileleza. Haiba luambuka ‘moya wa kuiponahaliseza [zelunani] zona mwa bupilo’ mi haiba luzibahala ku boluyahile ni bona kuli lu Lipaki za Jehova babalata kozo, lukana lusatasezwi hahulu ki masholi ba likebenga.—1 Joa. 2:16; Liprov. 18:10.
Bakreste bakuteka mazwalo a batu babañwi. (Maro. 14:21) Haiba kuzibahala kuli yomuñwi mwa puteho uluwile tobolo ka mulelo wa kuli aisileleze kwa batu, Bakreste ka yena bakona kukomoka hahulu, mane nihaiba kusitatala. Lilato lilususueza kubeya lika zebatabela babañwi mwa sibaka sapili, nihaikaba kuli kueza cwalo kuama kutuhela kueza nto yeluikutwa kuli yalumelezwa ki mulao wa naha.—1 Makor. 10:32, 33; 13:4, 5.
Bakreste balika ka taata kutoma mutala omunde. (2 Makor. 4:2; 1 Pit. 5:2, 3) Mukreste yazwelapili kuluwa tobolo kuli aisileleze kwa batu babañwi ni hamulaho wa kufiwa kelezo ya mwa Mañolo, haakoni kuungiwa kuli utoma mutala omunde. Kabakaleo, Mukreste yo haakoni kufiwa buikalabelo kamba matohonolo amañwi mwa puteho. Ki nto yeswana ni ku Mukreste yazwelapili kushimbanga tobolo bakeñisa kuli mubeleko wahae umutokwa kueza cwalo. Nekukaba hande kubata musebezi usili! *
Mukreste unani kuikezeza katulo ya ka butu ka za mwakaisileleleza, kusileleza lubasi lwahae kamba maluwo ahae, sina haanani kueza katulo ya ka butu ka za musebezi wakaeza. Kono uswanela kulemuha butokwa bwa kumamela likuka za mwa Bibele, ili zebonisa butali bwa Mulimu ni lilato lahae ku luna. Bakeñisa kukuteka likuka zeo, Bakreste babahulile kwa moya baikatulelanga kusaluwa tobolo ka mulelo wa kuisileleza kwa batu babañwi. Baziba kuli batu bababonisa kuli basepile Mulimu ka kumamela likuka za Bibele bakapila mwa buiketo bwa niti kuya kuile.—Samu 97:10; Liprov. 1:33; 2:6, 7.
^ para. 3 Mukreste wakona kuluwa tobolo ka mulelo wa kuitusisa yona kwa kuzuma lifolofolo kamba kuisileleza kwa libatana. Kono ka nako yelisa itusiswi litobolo zeo, ki hande kusabeya mwateñi malumo, mane nihaiba kulipangutula ni kulikiyela hande mwa nto yeñwi. Mwa libaka mokusa lumelezwi kuluwa tobolo, mokunani milao yehanisa kuitusisa tobolo, kamba mo mutu atokwa kulumelezwa ki ba muuso kuli aluwe tobolo, Bakreste bamamela milao yeo.—Maro. 13:1.
^ para. 2 Ka za mwakona kuisileleleza mutu kuli asike aswaliwa likalala, mubone taba yeli “How to Prevent Rape” ye mwa magazini ya Muzuhe! ya Sikuwa ya March 8, 1993.
^ para. 4 Mwakona kufumana litaba zeñata ka za haiba Mukreste wakona kukena musebezi oama kuswala lilwaniso, mwa Tora ya ku Libelela ya November 1, 2005, like. 31 ni Tawala ya Mulibeleli ya Sikuwa ya July 15, 1983, make. 25-26.