Ne ba Ifanile Mwa Brazil

Kaizeli Rúbia (1) ya na ni lilimo ze 30, naa ile ku yo potela kaizeli Sandra (2) ya li paina wa kamita ya sebeleza mwa puteho ye nyinyani ye fumaneha kwa mboela wa Brazil. Ka nako ya naa li kwa sibaka seo, kwa ezahala nto ye ñwi ye ne cincize bupilo bwa hae. Ne li nto mañi ye ne ezahezi? Ha lu boneñi.

BO RÚBIA BA KOMOKA

Kaizeli Sandra naa ile ni kaizeli Rúbia kwa ku yo zamaisa tuto ya Bibele ku musali yo muñwi cwana. Ha ne ba nze ba ituta, musali yo a bulelela bo Sandra kuli ku na ni basizana ba balaalu kwa musebezi wa bona ba ne ba bata ku ituta Bibele. Kono musali yo naa bulelezi basizana bao kuli bo Sandra ne ba sa koni ku fumana nako ya ku ituta ni mutu yo muñwi konji ha na ka libelela ka silimo mukatumbi. Kaizeli Rúbia naa komokile hahulu kuli batu ne ba tokwa ku libelela kuli ba kone ku ituta Bibele! Bo Rúbia ba  li: “Kwa puteho ko ni zwa, ku taata hahulu ku fumana nihaiba feela tuto i liñwi. Ka yona nako yeo ye ne ni li mwa ndu ya muituti yo, naa ba ni takazo ye tuna ya ku tusa batu ba ba pila mwa tolopo ye nyinyani yeo mo ne ku pila bo Sandra. Hamulaho wa nakonyana, na zwa kwa tolopo ye tuna ko ne ni pilanga ni ku tutela kwa tolopo kwa naa ezeza kaizeli Sandra bupaina.”

Ki lifi za naa fumani kaizeli Rúbia hasamulaho wa ku tutela kwa sibaka seo? Bo Rúbia ba li: “Hamulaho wa likweli ze peli ku zwa fo ne ni tutezi, ne ni zamaisa lituto za Bibele ze 15.” Hamulahonyana wa fo, bo Rúbia ni bona ne se ba na ni batu ba ne ba libelelanga kuli ba lutiwe Bibele!

KU YO POTA NE KU TAHISIZE KULI A NAHANE KA ZA BUKOMBWA BWA HAE

Muzwale Diego (3) ya na ni lilimo ze fitelela hanyinyani 20 naa potezi mapaina ba ne ba sebeleza mwa Prudentópolis ili tolopo-nyana ye fumaneha kwa mboela wa Brazil. Ku pota kwa hae ne ku tahisize kuli a nahane za bukombwa bwa hae. Ha na sa li kwa puteho ya habo, muzwale yo naa kutazanga feela lihora li sikai. Kono ha naa potezi mapaina bao ni ku utwa ze ezahezi ku bona ze nde, naa lemuhile fo ku sweu kuli mapaina bao ba na ni tabo ye tuna ku mu fita. Muzwale Diego u li, “Ha ne ni boni tabo ye tuna ye ne ba naa ni yona mapaina bao, ne ni ikutwile kuli kambe ni na na ba ni tabo ye swana ni ya bona.” Muzwale Diego ha sa kutile a yo kalisa bupaina bwa kamita.

Kana mu Lipaki ba mikulwani? Kana ni mina mwa yanga mwa bukombwa ni kwa mikopano mi ka nako ye swana ni ku ikutwa kuli ha ku na ze mu eza mwa bukombwa? Haiba ki mona mo mu ikutwela cwalo, kana mwa kona ku eza licinceho mwa bupilo bwa mina kuli mu be ni tabo ya ku yo sebeleza ko ku na ni butokwi? Ki niti, mwa kona ku ikutwa kuli ha mu koni ku siya bupilo bwa mbombolelwa bo mu pila. Kono ba banca ba bañata ba ikatulezi ku siya bupilo bwa mbombolelwa. Ne ba bile ni bundume bwa ku cinca milelo ni litakazo za bona ilikuli ba kone ku eza ze ñata mwa sebelezo ya Jehova. Ha mu nyakisise mutala wa muzwale ya bizwa Bruno.

KU KETA KU BA MULIZI YA CUUKILE KAMBA KU BA SIKOMBWA

Lilimonyana kwamulaho, bo Bruno (4) ba ba na ni lilimo ze 28 cwale, ne ba ituta ku liza ni ku opela lipina kwa sikolo se si tumile hahulu. Bo Bruno ne ba bata ku ba balizi ba ba cuukile, kamba ku ba baopelisi. Ne ba eza hande mwa lituto za bona kuli mane hañata ne ba kupiwanga ku yo etelela  sikwata sa balizi. Ne ku bonahala kuli bo Bruno ne ba ka ba balizi ba ba cuukile hahulu. Bo Bruno ba li: “Ne ni ikutwa inge kuli ku na ni nto ye ne tondahala mwa bupilo bwa ka. Ne ni ineezi ku Jehova, kono ne ni ziba kuli ne ni sa mu sebelezi ka pilu ya ka kaufela mi nto yeo ne i ni sisita. Ne ni bulezi maikuto a ka ku Jehova mwa tapelo, mi hape ne ni ambozi ni mizwale ba ba na ni yeloseli mwa puteho.” Ha se ba nahanisize ka za taba yeo, bo Bruno ba ikatulela ku beya bukombwa bwa bona mwa sibaka sa pili, ba iketela ku zwa kwa sikolo ko ne ba ituta lipina, mi ba tutela kwa sibaka ko ku tokwahala hahulu bakutazi ba bañata. Kiñi ze ne ezahezi bo Bruno ha se ba ezize katulo yeo?

Bo Bruno ne ba tutezi kwa tolopo ya Guapiara. Ku zwa kwa tolopo ya São Paulo ku ya kwa tolopo yeo ki likilomita ze bato eza 260, mi batu ba ba pila mwa tolopo yeo ba fita fa palo ye bato eza 7,000. Ku tutela kwa sibaka ko ne li cinceho ye tuna. Bo Bruno ba li: “Ne ni tutezi mwa kandu mo ne ku si na friji, mazimumwangala, kamba Intaneti. Nihakulicwalo, fa ndu fo ne ku na ni lika ze ne ni si ke na ba ni zona kambe ne ni si ka tutela fateñi, lika ze cwale ka simu ya miloho ni simu ya litolwana!” Ha ne ba li ka fo, bo Bruno ne ba sebeleza mwa puteho ye nyinyani. Hañwi mwa sunda, bo Bruno ne ba beyanga lico, mezi, ni lihatiso mwa mukotana wa bona ni ku yo kutaleza mwa libaka ze kwahule ni tolopo, ne ba itusisanga mutututu wa bona kuli ba yo fita kwa libaka zeo. Batu ba bañata mwa libaka zeo ne ba si ka utwa kale taba ye nde. Bo Bruno ba li: “Ne ni zamaisanga lituto za Bibele ze 18. Ku bona baituti ba ka inze ba eza licinceho mwa bupilo bwa bona ne ku ni tahiselize tabo!” Ba zwelapili kuli: “Ka nako yeo, ne ni lemuhile kuli ne ni fumani ze ne ni tonda mwa bupilo bwa ka, ili ku talusa tabo ye tuna ye tahiswa ki ku beya za Mubuso mwa sibaka sa pili.” Bo Bruno ne ba ziba kuli ne ba si ke ba ikutwa tabo ye cwalo kambe kuli ne ba zwezipili ni lituto za bona za lipina. Kono cwale ki musebezi mañi o ne ba ka ezanga bo Bruno ili o ne u ka ba tusa ku ipilisa? Bo Bruno ba bulela inze ba menya kuli: “Ni ipilisa ka ku lutanga batu ba bañwi mwa ku lizeza gitaa.” Ka nzila ye ñwi ne ba sa li balizi ba ba cuukile.

“NA IKATULELA KU INA”

Bo Mariana (5) ba ba na ni lilimo ze fitelela 25, ne ba li mwa muinelo o swana ni o ne ba li ku ona bo Bruno. Nihaike kuli ne ba fumananga masheleñi a mañata ha ne ba sebeza sina caziba wa mulao, bo Mariana ne ba si na tabo luli. Ba li: “Ne ni ikutwile inge kuli ne ni ‘ndaamanisa moya.’” (Muek. 1:17) Mizwale ni likaizeli ba bañata ne ba susuezanga bo Mariana kuli ba nahane za ku  eza bupaina. Ha se ba nahanisisize ka za muinelo wa bona, bo Mariana ni balikani ba bona bo Bianca (6), bo Caroline (7), ni bo Juliana (8) ba ikatulela ku tusa puteho ya mwa sibaka se si bizwa Barra do Bugres. Tolopo ya Barra do Bugres i inzi bukaufi ni Bolivia, ili limaili ze ñata ku zwa kwa sibaka se ne ba pila ku sona. Ki nto mañi ye ne ezahezi ku zwa fo?

Bo Mariana ba talusa kuli: “Mulelo wa ka ne li wa kuli ni ine kwateñi likweli ze taalu. Kono likweli ze taalu ha se li felile, ne se ni zamaisa lituto za Bibele ze 15! Kaniti baituti bao ne ba tokwa ku tusiwa kwa moya kuli ba kone ku eza zwelopili.” Bo Mariana ne ba si na bundume bwa ku bulelela baituti ba bona ba Bibele kuli ne ba tuha ba funduka. Bo Mariana ba li: “Na ikatulela ku ina.” Mi ni likaizeli ba bane kaufela ba ikatulela ku ina. Bo Mariana cwale se ba ikutwa kuli bupilo bwa bona se bu li bo bunde. Ba bulela kuli: “Ku ziba kuli Jehova u itusisa na kuli ni tuse batu ku eza licinceho ze ka ba tusa mwa bupilo bwa bona ku tahisa kuli ni ikutwe hande. Ki mbuyoti ye tuna ku na ku ziba kuli se ni itusisa nako ni maata a ka kwa ku eza lika za butokwa luli.” Bo Caroline ba talusa cwana ka za mo likaizeli zee ne li ikutwela ka za ku sebeleza Jehova ka pilu kaufela: “Ha ni lobala busihu, ni ikutwanga tabo ye tuna luli.” Ba zwelapili kuli: “Nto ye se ni iyakatwa hahulu mwa bupilo bwa ka ki ku tusa baituti ba ka ba Bibele. Kwa tabisa luli ku bona baituti ba ka inze ba eza zwelopili. Na utwisisa luli buniti bwa manzwi a li: ‘Mu lazwe, mi mu ka bona kuli Muñaa Bupilo u na ni sishemo.’”—Samu 34:8.

Jehova u swanela ku ba ya tabile hahulu ha bona mizwale ni likaizeli ba bañata-ñata ba mikulwani inze ba tutela kwa libaka ze kwahule kuli ba yo kutaza taba ye nde ya Mubuso wa hae! Ba ifana. (Samu 110:3; Liprov. 27:11) Kaniti Jehova wa fuyaulanga batu ba ba itatela sina bao.—Liprov. 10:22.

[Mbokisi/Siswaniso se si fa likepe 5]

“Lu na ni Lika Kaufela ze lu Tokwa”

Bo João Paulo ni bo musalaa bona bo Noemi ha ne ba bulelezi ba bañwi kuli ne ba bata ku yo sebeleza ko ku na ni butokwi bo butuna, ba sikai mwa puteho ne ba bulezi manzwi a ku ba zwafisa. Ba bañwi ne ba bulezi kuli mwa toloponyana ne ku ka ba bunolo kuli bo Paulo ni bakubona bo Noemi ba fumane masheleñi a likani ilikuli ba kone ku ipabalela kwa mubili. Ba bañwi ne ba bulezi kuli ha ba swaneli ku tuta kakuli mwa puteho ya bona ne ku na ni musebezi wa butokwa o ne ba sa swanela ku eza. Bo João Paulo ba bulela kuli ne ku li taata ku bona kuli ba si ke ba zwafa, nihaike kuli balikani bao ba mwa puteho ne ba bonahala inge kuli ne ba bata ku ba tusa. Kono kacenu, hasamulaho wa ku sebeleza kwa sibaka ko ku na ni butokwi ka lilimo ze ñata, bo João Paulo ni bakubona bo Noemi ba tabile bakeñisa ku latelela katulo ya bona ya ku eza ze ñata mwa bukombwa. Bo João Paulo ba talusa kuli ku zwa feela fo ba tutezi, ba konile ku ba ni lika kaufela ze ba tokwa, mi cwale ba ikola limbuyoti ze ñata ku fita sapili. Bo Noemi ba ekeza kuli: “Lu fumani ze nde ze ñata mwa buikatazo bwa luna.”

Mwa litolopo ze nyinyani, ku kona ku ba taata kuli batu ba fumane masheleñi a likani a ku leka lika ze tokwahala. Batu ba ba tutezi mwa litolopo ze cwalo ba ipilisanga cwañi? Ba nahananga linzila ze ba kona ku itusisa ka zona buikoneli bwa bona kuli ba eze musebezi o muñwi. Ba bañwi ba lutanga puo ya sikuwa kamba puo ye ñwi, ku tusa banana mwa lituto za bona za kwa sikolo, ku eza musebezi wa buluki kamba ku penta mandu kamba ku eza musebezi ufi kamba ufi o konisa mutu ku eza ze ñata mwa bukombwa. Ba ba sebeleza ko ku na ni butokwi ba ikutwa cwañi ka za bupilo bo ba pila? Kaufela bona ba ikutwa kuli ba fumana ze nde hahulu bakeñisa buikatazo bwa bona!

[Mbokisi/Siswaniso se si fa likepe 6]

Ku Kona ku ba Taata ku Pila Kwa Sibaka Kwa si ka Hulela Mutu

Kwa puteho ko ne ba tutezi bo Tiago ne ku na ni bahasanyi ba banyinyani. Hape ne ku si na za ku itabisa ka zona mwa tolopo yeo. Bo Tiago ba kala ku zwafa ni ku nahana hahulu sibaka ko ne ba hulezi. Ne ba ziba kuli ne ba swanela ku eza nto ye ñwi kuli ba tuhele ku nahana cwalo. Kamukwaocwalo, ba ikatulela ku zibana hande ni mizwale ni likaizeli ba mwa puteho. Ku eza cwalo ne ku ba tusize. Bo Tiago ba bulela kuli: “Ne ni bile ni balikani ba banca, mi ku si ka fita kale nako ye telele, ne ni ikutwile tabo ni ku lukuluha.”

[Siswaniso se si fa likepe 3]

Bo Noemi ni bo João Paulo, mwa Ascurra, ili kwa Santa Catarina