MUTWE WA MWANDA WA PA KIBALU | LELO TUSAKILWA LEZA?

Mwanda Waka Tusakilwa Leza?

Bantu bapotolwele bundapi bwa kujina kwa ñeni betulombola’mba, bantu pa kwikala na nsangaji ya binebine basakilwa kuvuija kupita ne pa bisakibwa bya ku mushipiditu. Tumonanga kino, kitatyi kisakanga bantu kulonga kintu kampanda mwanda wa kufikila pa kitungo nansha kwingidila muntu bininge kupita’ko kwiingidila abo bene. Pa kuvuija kino kisakibwa, bamo bapānanga kitatyi kyabo kya kwipwija mukose mu kubandila bupangi, busendwe, kwivwana minjiki, ne bikwabokwabo. Ino bavule kebatanangapo nsangaji ya nyeke mu bino bintu.

Kupangwa kupangilwe bantu na mutyima wa kusaka kuyuka Leza, kekutulumunangapo batangi ba Bible. Mashapita mabajinji a mukanda wa Ngalwilo alombola’mba, Leza pa kupwa kupanga ba mulume ne mukaji babajinji, wādi wisamba nabo kitatyi ne kitatyi, ne kwibapa mukenga wa kupwana nandi. (Ngalwilo 3:8-10) Leza kāpangilepo bantu beendeje abo bene; basakilwa kwisamba na Umpangi wabo. Bible wisambila bininge pa kino kisakibwa.

Kimfwa, Yesu wānene amba: “Ba katōkwe i boba bayukile amba bafwaninwe kwifunda myanda ya Leza.” (Mateo 5:3) Kupityila ku bino binenwa, tubwanya kufula ku kunena’mba kintu kya mvubu pa kwikala na būmi bwa nsangaji, i kupwa kyumwa kyetu kya kuyuka Leza. Le tubwanya kulonga kino namani? Yesu wāletele malondololo kitatyi kyaānene amba: “Muntu kakokejapo kwikala mūmi na mikate yonka kete mhm, ino i na kinenwa kyonso kitamba mu kyakanwa kya Yehova.” (Mateo 4:4) Le binenwa bya Leza, ko kunena’mba milangwe ne bulombodi bwa Leza budi mu Bible, bitulengejanga twikale na būmi bwa nsangaji ne bwa kitungo muswelo’ka? Tubandaulei’ko bidi miswelo isatu mikatampe.

Tusakilwa Buludiki Buyampe

Dyalelo, kudi bashayuka ne bantu bavule bapotolwele bintu bapānanga madingi mu mwanda utala kipwano, buswe, būmi bwa kisaka, mwakupwila kubulwa kumvwañana, enka ne mwa kwikadila na būmi buyampe. Ino, le i ani mukwabo ubwenye bisakibwa bya kuleta buludiki buyampe ne bujalale mu bino bintu byonso shi ke Yehova Lezapo Umpangi wa bantu?

Tulete kimfwa: Shi ubapote kingidilwa kipya, pamo bwa foto nansha kompyuta, usakanga  kupebwa mukanda nansha kabuku kashintulula muswelo wa kwibingidija biyampe ne kwibisangela. Bible ukokeja kudingakanibwa na kano kabuku. I dibuku disambila pa būmi bwa muntu ditupele Leza mulongi wadyo batwe ba kwidingidija. Dino ‘dibuku’ dishintulula kine kyāpangīle Leza būmi ne muswelo otufwaninwe kwingidija’bo senene mwanda wa bwikale buyampe.

Pamo bwa kabuku kadi na bulombodi bulembwe senene, Bible udyumunanga batangi baleke kulonga bintu bibwanya konakanya “būmi” bwetu. Bakwetu babwanya kwitupa madingi apēla kulonda, ino mwene i biyampe kulanga’mba tukangula bipa biyampe ne kuleka kutanwa na makambakano shi tulonda buludiki bwa Umpangi wetu?

Nansha Yehova Leza byaetupanga buludiki ne bulombodi, ketuningilangapo twibwitabije. Ino byaetusenswe ne kusaka kwitukwasha, witunena na nsangaji amba: “Ami ne Yehova Leza obe ukulombola kakumwenamo wakukukunkuja pa dishinda dyokōkeja kwenda. E-e, shi watejeje ku bijila byami! longa nankyo ndoe yobe yaikele’nka bwa munonga, ne boloke bobe bwa mantanki a kalunga-kamema.” (Isaya 48:17, 18) Mu kīpi, shi twivwana buludiki bwa Leza, tukekala biyampe. Mu muneneno mukwabo, pa kwikala biyampe kadi na nsangaji, tusakilwa Leza.

Tusaka Makambakano a mu Būmi Apwe

Bamo balañanga’mba, kebasakilwapo Leza mwanda batanwanga na myanda mikutakane mivule mu būmi, mine keikwatañenepo na lukulupilo lobakulupile mudi Leza wa buswe. Kimfwa, babwanya kwiipangula amba: ‘Mwanda waka bantu bayampe basusuka?’ ‘Mwanda waka bana bamo bampikwa mwanda babutulwa na bulema?’ ‘Mwanda waka būmi bwa bantu bamo i buyampe, ino bwa bakwabo bubi?’ Bino shabyo i bipangujo biyampe, kadi kutana malondololo asangaja ku bino bipangujo kubwanya kwikala na lupusa lukatampe pa būmi bwetu. Inoko, pa kyaba kya kutopeka Leza bukidibukidi pa ino myanda, tutalei bidi kitōkeji kileta Bible Kinenwa kya Leza pa uno mwanda.

Mu shapita wa busatu wa Ngalwilo, tutana’mo nsekununi ya Satana, mwine wāingidije nyoka mwanda wa kutonona ba mulume ne mukaji babajinji batyumune musoñanya wa Yehova Leza wa kuleka kudya ku mutyi wa kuyukanya buya ne bubi. Satana wālombwele Eva amba: “Binebine kemukafupo. Mwanda Leza uyukile’mba difuku dyo mukadyako ponkapo meso akemuputuka. Kabidi mukekalanga bwa Leza, kuyuka biya ne bibi.”—Ngalwilo 2:16, 17; 3:4, 5.

Na bino binenwa, Satana kānenepo’tu amba Leza i mbepai, ino kadi wālombwele amba muludikilo wa Leza ke molokepo. Dyabola wālangile’mba shi bantu bonso bāmwivwene, bintu byādi bya kwibekadila biyampe. Le ino myana yādi ya kupwa namani? Yehova wālekele’ko kitatyi amba bino bintu bilongeke, mwanda wa kukwasha bantu bonso bamone shi bubela bwāmubepelwe i bwa bine nansha shi i bwa bubela. Na bubine, Leza wāpele Satana ne bonso bādi ku wandi mutamba mukenga wa kulombola shi bantu bakokeja kwiendeja pambulwa Leza.

Shi wādi amba i abe, le wādi wa kulondolola namani ku matompo a Satana? Le bantu babwanya kwikala biyampe ne kwiendeja abo bene senene  pampikwa Leza? Masusu, bukondame, misongo, lufu pamo ne butapani, koneka kwa mwikadilo, mavita, kwitapa kwa bana na bana, ne bikoleja bikwabo biponena bantu mu bula bwa tutwa twa myaka, bilombola’mba bantu i bakomenwe komenwē kwiendeja abo bene. Pa kyaba kya kulambika Leza malwa amona bantu, Bible ulombola bintu binebine bialengeja amba: ‘Muntu ulela muntu mukwabo mwanda wa kumusanshija.’—Musapudi 8:9.

Kukwatañana na bino binenwa, le kebimwekelepo patōka’mba ketusakilwapo kuvundamukila kudi Leza enka pa mwanda wa kumulomba akwashe bantu badi mu makambakano, ino i ne kumulomba apwe’o? Le Leza ukalonga bika?

Tusakilwa Bukwashi bwa Leza

Tamba kala, bantu basakanga kupwa misongo, bununu ne lufu. Bajimije kitatyi kivule, bukomo, ne misokwe pa uno mwanda, ino bakankalwa. Bamo badi bakulupile amba kebakanunupapo shi abatome lawa kampanda, mema kabidye nansha kushikata ku kifuko kamukaya. Bino bintu byonso byobadi bafwatakanya kebyafikidilepo.

Leza usakanga bantu bekale biyampe kadi na nsangaji. Ino yo yādi mpango yandi mibajinji yaāpangīle bantu, kadi keidilwepo. (Ngalwilo 1:27, 28; Isaya 45:18) Yehova Leza witukulupija’mba, ukalonga kintu kyo-kyonso kyalaile kulonga. (Isaya 55:10, 11) Bible witulombola mulao wa Leza wa kwaluja ngikadilo ya mu Paladisa yājimije ba mulume ne mukaji babajinji. Mu mukanda wa mfulo wa mu Bible, tutana’mo bino binenwa bya amba: “[Yehova Leza] ukapampula impolo yonso mu meso abo; ne lufu nalo kelukēkalakopo dikwabo kadi, mhm, nansha kuyoyokota miyoa, nansha kudila kwine, nansha misongo mīne mpika. Bintu bibajinji bibatukidila.” (Kusokwelwa 21:4) Le Leza ukaleta ino ngikadilo miyampe namani, ne i muswelo’ko otukokeja kumwena mu uno mulao?

Yesu Kidishitu Mwanā Leza, wāfundije balondi bandi balombe kiswa-mutyima kya Leza kilongeke. Bantu bavule bayukile biyampe ino milombelo itwa na bamo bu Lulombelo lwa Mfumwetu, enka ne kwiipituluka divule. Inena amba: “Abe Tata wetu wa mūlu, dijina dyobe dijile kijila. Bulopwe bobe bufike. Muswidile mutyima obe mūlu ne panopantanda pene i monka.” (Mateo 6:9, 10) Bine, Bulopwe bwa Leza i kingidilwa kikengidija Yehova mwanda wa kutalula’ko malwa alupuka ku buludiki bwa bantu ne kuleta ntanda impya ya boloke yalaile. * (Danyele 2:44; 2 Petelo 3:13) Le tufwaninwe kulonga bika pa kumwena mu mulao wa Leza?

Yesu Kidishitu utela kintu kipēla kyotufwaninwe kulonga amba: “Buno’bu bo būmi bwa nyeke, bekale kukuyuka abe, Leza umo kete wa bine, ne yewa owatumine, Yesu Kidishitu.” (Yoano 17:3)  Bine, na bukwashi bwa Leza, bibwanika kwikala na būmi bwampikwa mfulo bulailwe mu ntanda impya. Dino dyese dibwanya kukulengeja witabije bubinga bukwabo bwa kulondolwela’mba, en-en ku kino kipangujo kya amba, le tusakilwa Leza?

Kitatyi kya Kulangulukila Padi Leza

Pano kepadi myaka tununu tubidi, ku Aleopakusa nansha Kalūlu ka Malase mutumibwa Polo wānene bene Atene bambulwa kwitabija mudi Leza bino binenwa bitala padi Leza amba: “Aye ye upa bantu bonso būmi ne umpuya ne bintu byonso. Mwanda i pa mwanda wa aye potwikele na būmi, tujina ne kwikala’ko, enka munenena balembi benu bamo amba, ‘Mwanda netu twi bana batambile kwadi.’”—Bilongwa 17:25, 28.

Byobya byānene Polo ku bene Atene bikidi bya bine ne dyalelo. Umpangi wetu witupanga luvula lotwesa, bidibwa byotudya ne mema otutoma. Ketubwanyapo kwikala na būmi pampikwa bintu biyampe bitupele Yehova mwanda wa kwitukwatakanya. Ino, mwanda waka Leza wendelela kupa bantu bonso bino bintu, ekale boba balangulukila pādi nansha ne boba kebalangulukilapo pādi bene? Polo wānene amba i mwanda wa “bakimbe Leza, shi babwanya kumubabata ne kumusokola binebine, nansha byakadipo bine kulampe na batwe bonso.”—Bilongwa 17:27.

Le usakanga kuyuka Leza biyampe, ko kunena’mba, kwifunda myanda mivule pa mpango yandi ne madingi andi a mwa kwikadila biyampe dyalelo ne nyeke ne nyekeke? Shi i amo, tubakulombe ulombole muntu wakupele dino dipepala nansha kwita ku boba bedilupwile. Bakasangela kukukwasha.

[Kunshi kwa dyani]