“Gik ma dhano timo e piny medo kethe e okang’ mapiyo ahinya. Machiegnini, taonde mang’eny biro nimo e i pige. Liet medore e okang’ mamalo kuonde mang’eny. Yembe mager siko kelo masiche kuonde mopogore opogore. Le kod yiende mang’eny chiegni lal chuth. Mago ok gin weche miparo apara kata momedie chumbi. Gin gik ma josayans nyisowa ni chiegni timore ka po ni sirkende ok bi loko yo ma gitiyogo gi teko ma piny golo.”​—Twag António Guterres, ma en jagoro maduong’ mar Riwruok mar Pinje (U.N.), ka nowuoyo kuom ripot mar Intergovernmental Panel on Climate Change ma nochiw tarik 4 April, 2022.

 “Josayans chiwo siem ni machiegnini ‘national parks’ duto 423 [man e piny Amerka], biro kethore nikech liet siko ka medore e pinyno. Masiche ma biro timore kuondego chalo mana gi masiche ma wasomoga e Muma, kaka mach mager kod ohula, baraf madongo dongo e wi nembe, pige ma medore e aoche kod e nembe, kaachiel gi liet ma medore e piny.”​—Gaset mar The New York Times, ma Jun 15, 2022, e wi “Flooding Chaos in Yellowstone, a Sign of Crises to Come.”

 Be inyalo res pinyni kod kor lwasi mondo kik gimed kethre? Ka en kamano, ng’ano ma biro reso piny? Ne ane gima Muma wacho.

 Muma wacho ni Nyasaye biro “ketho jo ma ketho piny.” (Fweny 11:18) Ndikono puonjowa weche moko adek:

1.  1. Gik ma dhano timo biro ketho pinyni e okang’ malach.

2.  2. Kethruok mar piny ok bi dhi nyime nyaka chieng’.

3.  3. Dhano ok nyal reso pinywani, Nyasaye e ma biro reso pinywani mondo kik med kethe.

 Muma nyiso maler ni ‘piny biro siko nyaka chieng’.’ (Eklesiastes 1:4) Dhano biro siko kodak e pinyni nyaka chieng’.

•   “Jo makare nobed weg piny, kendo ginidagie nyaka chieng’.”​—Zaburi 37:29.

 Ibiro lok pinywani ma bed piny ma jaber mana kaka nochueye.

•   “Thim kod piny motwo nobed mamor, Ee, thim nobed mamor kendo nothiew ka safron.”​—Isaya 35:1.