Depi bien lontan, bann dimounn ki etidie bann zanimo finn remarke ki ena enn lespes kristase (Sessilia) ki kapav kol ar bann ros, lor lazete, ek ar lakok bann bato. Lakol ki sa kristase-la prodir, li boukou pli efikas ki bann lakol ki bann dimounn inn invante. Bann siantis fek dekouver kouma sa kristase-la fer pou kol lor enn sirfas ki mouye.

 Reflesi lor la: Dapre bann letid, kristase-la naze ek examinn plizir plas avan ki li swazir kotsa li pou kole. Lerla, enn fwa ki li’nn swazir so plas, li prodir de sibstans. Premie sibstans-la se enn likid gra kouma delwil ki tir delo lor sirfas ki li’nn swazir. Anplis, sa likid-la ede pou ki enn deziem sibstans, ki ranpli ar bann mineral (phosphoprotéines), kol bien.

 Kan met zot ansam, sa de sibstans-la form enn lakol ki telman for ki mem bann bakteri pa kapav detrir. Ofet, li bien inportan ki lakol-la dir lontan ek kol bien parski kristase-la pou pas leres so lavi lor sa sirfas-la.

 Bann siantis inn realize ki fason ki sa kristase-la prodir lakol, li boukou pli konplike ki seki zot ti panse. Enn parmi bann siantis dan sa lekip-la ti dir: “Kan nou gagn bann difikilte pou kol enn kitsoz lor enn sirfas ki anba delo, sa lakol-la kapav enn solision extraordiner ek natirel.” Sa bann resers-la kapav ed bann siantis pou fer bann lakol ki kapav servi anba delo. Zot kapav osi fer bann lakol avek bann sibstans natirel ki kapav servi dan bann laparey elektronik ek dan domenn medikal.

 Ki ou panse? Kan ou get lakol ki sa kristase-la prodir, ki ou pou dir? Li’nn aparet par limem ouswa eski inn kree sa?