ULAYO USUMA CUZE! Kaumba witu watulaya umi wa manda pee pakwene pano nsi. Lelo antu aingi yakafilwa ukuzumila ukuti cii cilacitika. Yakalanda ukuti aali wensi angafwa insita ili yonsi. Swensi kwene sweswe ina kufwa. Yamwi nayo yazumila ukuti kulaya ukwikala manda pee, asi pano nsi foo. Yakalanda nu kuti umwi angikala manda pee ndi wafwa waya ukwi yulu. Uzye mwemo mukaelenganyapo uli?

Lino mutatala mwasuka iuzyo lii, cingazipa nga mwalondelezya vino Baibo ikaasuka mauzyo yaa yatatu: Uzye vino umuntu waumvilwe vikalanga uli ukuti umuntu wali nu kwikala manda aingi? Uzye i vyani vino Yeova walondanga ukucitila antu pano nsi? Uzye imfwa izileko uli?

Pa viumbwa vyonsi vino Leza waumba pa mpanga ya pansi, umuntu waiyela sana. U munzila ci? Baibo ikalanda ukuti umuntu sile aliwe waumbwa mu “cata” cakwe Leza. (Utandiko 1:26, 27) Uzye cii cikusenula cani? Cikusenula ukuti muntu wakwata imiyele ino Leza wakwatako, ili wa ukutemwa alino nu mulinganya.

Nupya antu yaumvilwe na mano akwelenganya pa vintu alino nu kumanya ivisuma ni vipe vino Leza akalonda kuti twacita. Ali mulandu uno tukaipakizizya ukutamba vino Leza waumba, kupanga ivintu, kuipakizya inyimbo na malyasi. Ni cicindamisye icakuti tukakomya ucuza witu na kaumba witu. Miyele ya musango uu yalenga paye sana upusano pa antunze alino na pa viumbwa vyuze ivyaya pa mpanga ya pansi.

Fwandi elenganyini pali cii: Uzye Leza angalenga tuye ni miyele isuma ndi ii nu kulenga kuti twatwalilila ukuipakizya lino akulonda kuti twaikala sile imyaka inono? Icisinka icakuti Leza walenzile ukuti tuye ni miyele ii pakuti twaipakizya umi wa manda pee pano nsi.

Yamwi yakalanda ukuti, Leza atalondanga kuti antu yaikala manda pee pano nsi. Yakaelenganya nu kuti pano nsi a pa kwikala sile insita inono, ukwezya sile antu angalingana ukuyaikala manda pee ukwi yulu pamwi na Leza. Nomba cico ngi cacumi, uzye tutanga tuti fwandi Leza aliwe aakalenga ivipe vyonsi vyacitika pano nsi? Cii cingapusana  ni miyele ino Leza wakwata. Pano Baibo ikamulondolola ukuti: “Uwakutailwa nupya uwa cumi wene akacita sile ivilungame ivisi vyakutitikizya”—Malango 32:4.

Baibo ikalondolola vino Leza walondanga insi ukuya kufuma pa kutandika ukuti: “Yawe [Yeova] sile wenga aliwe ali mweneco wi yulu, insi yene aino wapeela antu.” (Masamu 115:16) Yeova waumvile insi ukuya iyembe cuze, pakuti antu yaikalamo manda pee, nupya wisilemo vyonsi vino yali nu kulaipakizya manda pee.—Utandiko 2:8, 9.

Baibo ikalanda na pali cino Leza waumbiile antu. Wapezile muntu wa kutandikilako isunde lyakuti “Muvule mulimbe insi yonsi nu kuyangalila. Namupeela uwangalizi pa nswi, ivyunyi ivikapapuka ni nyama zyonsi zyamu nsi.” (Utandiko 1:28) Ala lyali isyuko wakwe cimwi ukusunga ningo icalo ca paladaise nu kukuzya insi yonsi. Kwaula nu kutwisika, Adamu na Eva alino na ana yano yali nu kuvyala, yali nu kwikala manda pee pano nsi, asi kwi yulu foo.

Nga lyene, u mulandu ci uno tukafwila? Baibo ikatulanga ukuti ciumbwa cimwi ca mupasi, icizile cipondoka iciya Satana Ciwa, cezizye kuvulunganya vino Leza watantike mu calo ca Edeni. Uzye Satana wacisile uli?

Satana walenzile avyazi itu akutandikilapo, Adamu na Eva kupondokela Leza. Lino Satana wayanenyile ukuti Leza wayafisile icintu cimwi cisuma, kuli kuti kumanya visuma ni viipe, yuvwilile nu kupondokela Leza. I vyani vyafumilemo? Mukuya kwa nsita, yafwile wakwe vivi kwene vino Leza wayanenyile. Vikwene avino yaponziizye nu upalilo wa kwikala manda pee muli Paladaise pano nsi.—Utandiko 2:17; 3:1-6; 5:5.

Ucipondoka wakwe Adamu na Eva waletelela antu yonsi kufika na ndakai kwene. Izwi lyakwe Leza likalanda ukuti: “Iifyo lingile muno nsi pamulandu wa muntu wenga, [Adamu] nga ni iifyo lyakwe ilyaleta imfwa. Caleka, imfwa nayo yasalangine mu antu yonsi.” (Loma 5:12) Tukafwa pa mulandu wakuti twapyana iifyo ni mfwa kufuma ku avyazi itu akutandikilako. Fwandi, asi Leza watantike ukuti twafwa.

Ucipondoka uwacitike mu Edeni utavulunginye ukulonda kwakwe Leza ukwa pakutandika. Pa mulandu wa kutemwa nu mulinganya, Leza wapekinye inzila ya kutukulwilamo ku uzya wi ifyo ni mfwa vino twapyanyile. Mutumwa Paulo walondolwile ukuti “Malipilo yi ifyo, imfwa. Lelo uwila wakwe Leza umi wape muli Klistu Yesu Mwene witu.” (Loma 6:23) Pa mulandu nu kutemwa, Leza wapeezile “Mwana wakwe [Yesu Klistu] wino uwavilwe wenga, kuti wensi wino wataila munoli atakalowe, lelo aye nu umi wape.” (Yoane 3:16) Lino Yesu waipeelisye ukutuula umi wakwe kuya impolelwa, wawezizye vyonsi vino Adamu waponzizye. *

Likwene sile Leza wasya afikilizye ulayo wa kulenga insi ukuya Paladaise. Mungaca muipakizye umi usuma ndi muvwila mazwi yakwe Yesu akuti: “Ingililini pa mpongolo ifyenkane, pano mpongolo yakwingilila ku ononesi iisalale. Nu museo wakuilamo uusalale, nga na antu aingi yakaingila nu kupitamo. Lelo impongolo yakwingilila ku umi iifyenkane. Nu museo wakuilamo wene watala kulondela, cakuti antu akauzana anono sile.” (Mateo 7:13, 14) Fwandi mulinzile ukuisoolwela ukuya nu umi. I vyani vino mulacita?