Awe, insi ino tukaikalapo italononwa, ukupya umu moto, nanti ukupyanikiziwapo. Baibo ikasambilizya ukuti Leza waumvile insi ukuti antu yaikalamo.

•   “Antu aololoke yalikala umutende umu mpanga, nu kuipyana umuyayaya.”—Masamu 37:29.

•   “[Leza] wasimpisya insi ndi, isi yakutelengana foo.”—Masamu 104:5.

•   ‘Insi yaya sile icili conga manda pe.’—Kasambilizya 1:4.

•   “Uwaumvile amayulu, wene ali Leza uwetetwile nu kupanga insi, . . . ataiumbile apakuti mutaya kantu nanti kamwi, lelo kuti iye incende umwakwikala antu.”—Ezaya 45:18.

 Leza atalazumilizya ukuti antu yonone insi pa mulandu ni vingaikowezya, inkondo, nanti ukuomvya ivintu vyuze. Lelo, aloonona “yao akaonona insi!” (Umbwilo 11:18) Uzye alacita uli viyvo?

 Leza alasisyapo mauteeko ya untunze, pano yafilwa ukucingilila insi, aliikapo Uwene umalilike uwa kwi yulu. (Danieli 2:44; Mateo 6:9, 10) Yesu Klistu, Umwana wakwe Leza aaliwe alaateeka umu Wene uwo. (Ezaya 9:6, 7) Lino Yesu wali pano nsi, wakweti amaka ya kucita ivizungusyo pa vintu ivyaumbwa. (Mako 4:35-41) Vino ali Mwene wa Wene Wakwe Leza, Yesu alaomvya sana maka yano wakwata pano nsi na vyonsi ivyayamo. Alaleenga ukuti ivintu viye ivipya nupya pano nsi, pakuti vice vyaloleka wakwe vino vyali umu calo ca Edeni.—Mateo 19:28; Luka 23:43.

 Awe, asi vino ikasambilizya. Icisambilizyo cico cizileko pa mulandu wa kukana uvwikisya ivyaya pali 2 Petulo 3:7 apakati: ‘Mayulu nga ni nsi ino ilipo ilelo, vilononwa umu moto.’ Elenganyini pa visinka viili ivikalenga tumanye upiliulo wa mazwi yayo:

1.   Baibo ikaomvya amazwi yakuti “iyulu,” “insi,” nu “moto” ukulozya uku vintu iviingi. Pa Utandiko 11:1 pakati: “Amu nsi yavwanganga ululimi luli longa.” Paa, “insi” ikulozya uku yantu.

2.   Mazwi aaya umu vikomo vyuze aakauvwana na mazwi aaya pali 2 Petulo 3:7 yakalanga upiliulo wa mazwi yakuti amayulu, insi, nu moto ivyalumbulwa pa cikomo cii. Vikomo 5 na 6 vikalozya kuli vino vyacitiike mu manda yakwe Nowa lino kwali Mulamba. Pa nsita iiya, insi yonsi yononyilwe, nomba insi ino tukaikalapo yene itononyilwe. Lelo, Mulamba ononyile antu aali nu unkalwe, nanti “insi.” (Utandiko 6:11) Nupya Mulamba ononyile na “mayulu”—antu aateekanga antu yauze pa nsita iiya. Fwandi, antu aipe aliyo yononyilwe, asi insi ino tukaikalapo foo. Nowa nu lupwa lwakwe yapuswike lino insi iiya yononyilwe nupya yatwalilile ukwikala pano nsi lino Mulamba wasizile.—Utandiko 8:15-18.

 Wakwe vino cali lino Mulamba wizile, fwandi ukunona, nanti “umoto,” uwalumbulwa pali 2 Petulo 3:7 kulaya u kononwa kwa yantu aipe, asi insi ino tukaikalapo foo. Leza walaya ukuti kulaya ‘mayulu apya ni nsi ipya muno mulaya uwololoke.’ (2 Petulo 3:13) “Insi ipya,” nanti antu awololoke yano Leza watemwa, yalaateekwa na “mayulu apya,” nati uteeko upya—kuli kuti Uwene Wakwe Leza. Lino Uwene kwene uuwa ulaateeka, mu nsi yonsi ipya mulaya umutende.—Umbwilo 21:1-4.