3-ШО УРОК
Библийлан ӱшанаш лиеш мо?
Библийыште шуко сӧрымашым да илышлан пайдале каҥашым возымо. Очыни, тендан палымыда шуэш, мо́лан тиде книга туныкта. Но тиде ожнысо книгалан ӱшанаш лиеш мо? Тудын каҥашыже-влак пайдале улыт мо? Библийыште возымо сӧрымаш-влак шукталтыт мо? Шуко еҥ Библийлан ӱшана. Айста ончен налына, молан тудлан ӱшанаш лиеш.
1. Библийыште чыным але шонен лукмым возымо?
Библийыште «чын да келшен толшо мут-влакым» веле возымо (Экклезиаст 12:10). Тудо чынжымак илыше еҥ-влак нерген да чынжымак лийше событий-влак нерген каласкала. (Лукан 1:3; 3:1, 2 лудын лекса.) Библийыште возымо дате, еҥ, вер да событий-влакын чын лиймыштым шуко историк ден археолог пеҥгыдемда.
2. Библий тоштемын огыл манын, молан каласаш лиеш?
Библий шуко шотышто шке жапшым ончылтен. Мутлан, тушто науко дене кылдалтше южо факт-влакым возымо. Ожно илыше еҥ-влак нине факт-влак нерген вес семын шоненыт. Но кызытсе науко Библий чыным каласа манын пеҥгыдемда. Библийлан ӱшанаш тунамат лиеш ыле, кызытат лиеш (Псалом 110:8).
3. Ончыкылык нерген Библийын ойлымыжлан молан ӱшанаш лиеш?
Библийыште ончыкыжым мо лийшашым возымо — «тудым, мо эше ышталтын огыл» (Исайя 46:10). Шуко исторический событийын лийшашлыкшым Библий ончылгочак раш палдарен. Тыгак тудо раш каласкален, мо мемнан жапыште лиедаш тӱҥалеш. Тиде урокышто ме икмыняр тыгай ончылгоч каласымашым ончен лектына. Нунын тӱрыснек шукталтмышт чот ӧрыктара!
КЕЛГЫНРАК ШЫМЛЕН НАЛЗА
Кызытсе научный факт-влакым Библийыште возымо дене таҥастарыза да икмыняр ончылгоч каласымашым ончен лекса.
4. Библий ден науко ваш келшен толыт
Ожно ӱшаненыт, пуйто мланде иктаж-мо ӱмбалне шога. ВИДЕОРОЛИКЫМ ончалза.
Ончалза, мо нерген Иов книгаште 3 500 ий наре ончыч возымо лийын. Иов 26:7 лудын лекса да лончылен налза:
-
Мландым «нимоэш» сакыме манын Библийын каласымыже молан ӧрыктара?
Пӱртӱсыштӧ вӱдын йыр савырнымыжым 200 ий наре ончыч веле сайын умылен налыныт. Но ончалза, мо нерген Библийыште 3 500 ий наре ончыч возымо лийын. Иов 36:27, 28 лудын лекса да нине йодыш-влакым лончылен налза:
-
Вӱдын йыр савырнымашым тыгай проста умылтарымаш тендам мо дене ӧрыктара?
-
Лудын лекме почеламут-влак Библийлан ӱшанымашдам пеҥгыдемдат мо?
5. Библийыште кугу исторический событий-влак нерген ончылгоч возымо лийын
Исайя 44:27—45:2 лудын лекса да лончылен налза:
-
Вавилон олам сеҥен налме деч 200 ий ончычак Библийыште мо нерген ончылгоч возымо лийын?
Историй пеҥгыдемда: Кир лӱман Персийын кугыжаже шке армийже дене пырля Вавилон олам м. э. деч ончыч a 539-ше ийыште сеҥен налын. Тудо олам аралыше эҥерын вӱдкорныжым ӧрдыжкӧ колтен да вара тӱклыде кодмо капка гоч олаш пурен. Тыге олам кредалмаш деч посна сеҥен налыныт. Тиде 2 500 ий утла ончыч лийын. Вавилон деч кӱ ора веле кодын. Тиде факт-влакым Библийын каласымыж дене таҥастарыза.
Исайя 13:19, 20 лудын лекса да лончылен налза:
-
Вавилон нерген ончылгоч каласымаш кузе шукталтын?
Кызытсе Ирак элыште ожнысо Вавилон деч кодшо кӱ ора
6. Библийыште тачысе событий-влак нерген ончылгоч возымо лийын
Библийыште мемнан жапнам «пытартыш кече-влак» манме (2 Тимофейлан 3:1). Ончалза, мом тиде жап нерген Библийыште возымо.
Матфейын 24:6, 7 лудын лекса да лончылен налза:
-
Библий пытартыш кече-влак нерген мом палдара?
2 Тимофейлан 3:1—5 лудын лекса да вара нине йодыш-влакым лончылен налза:
-
Пытартыш кечылаште еҥ-влакын койышышт нерген Библийыште мом возымо?
-
Мемнан жапыште еҥ-влакын тыгай лиймыштым те ужыда мо?
ИКТАЖ-КӦ КАЛАСЕН КЕРТЕШ: «Библийыште шонен лукмым возымо».
-
Библийлан ӱшанаш лиеш манын, тендам мо эн чот ӱшандара?
ТӰҤ ШОНЫМАШ
Библийлан ӱшанаш лиеш манын, историй, науко да шукталтше ончылгоч каласымаш-влак пеҥгыдемдат.
Ушештарымаш
-
Библийыште чыным але шонен лукмым возымо?
-
Мо шотышто науко ден Библий ваш келшен толыт?
-
Библий мо лийшашым ончылгоч каласен кертеш манын, те ӱшанеда мо? Умылтарыза.
ЕШАРТЫШЛАН
Научный факт-влак шотышто Библийыште иктаж-могай йоҥылыш уло мо?
«Пытартыш кече-влак» нерген ме мом палена?
«6 библийысе ончылгоч каласымаш. Нуно кызыт тендан ончылнак шукталтыт» («Орол башне» 1 май, 2011 ий)
Пален налза, кузе Грек империй нерген ончылгоч каласымаш-влак шукталтыныт.
Лудын лекса, кузе библийысе ончылгоч каласымаш-влаклан кӧра ик пӧръеҥын Библий шотышто ончалтышыже вашталтын.
a «М. э. деч ончыч» кӱчык возымаш «мемнан эра деч ончыч» манмым ончыкта, а «м. э.» кӱчык возымаш — «мемнан эран».
Тыгак тыланда оҥай лийын кертеш
ЧӰЧКЫДЫН ПУЭДЫМЕ ЙОДЫШ-ВЛАК
Иегован Таныкше-влакын Библийым шымлыме курсышт кузе эрта?
Иегован Таныкше-влак Библийым шымлыме курсым темлат. Шымлыме годым те шкендан Библийым кучылтын кертыда да шымлымашыш ешдам але йолташда-влакым ӱжын кертыда.
