XIMOILJUI tipaxaloua kampa kiajoktokej miak tlamantli tlen uejkajkia kichijchijkej. Se keski tlauel kokoyokatok, tlapantok, postektok uan sekinok ayokmo nejmaxtik eltok. Teipa tikita se tlamantli tlen kuali kichijchijtokej, nojua nejmaxtik uan kuali nesi. Yeka tijtlatsintokia katli mitsyakana: “¿Ni tlamantli namanok kichijchijkej?”, uan ya mitsnankilia: “Amo, ni tlamantli kipia tlauel miak xiuitl ika kichijchijkej uan amo kema kikualchijchijtokej kej ne sekinok tlamantsitsij”. Uan ta tikiljuia: “Uajka, ¿kuali kiajoktoyaj?”. Ya mitsiljuia: “Amo. Ni tlamantli san tlemach kipanotok, miakpa moapachojtok uan miakej kinejkej kitsontlamiltisej”. Uajka, uelis timotlajtlania: “¿Kenke amo tleno kipanotok?”.

Biblia eli kejuak nopa tlamantli tlen amo nenpolijtok. Tlauel miak xiuitl kipia ika kichijchijkej, amo kej sekinok amatlajkuiloli. Maske sekinok amochtli nojkia uejkajkia kinchijchijkej, miak tlen nopa amochtli nenpolijtia. Amochtli katli kamanaltiyayaj tlen ciencia, nama ayokmo tepaleuia pampa científicos kipantijtokej yajyankuik tlamantli. Uan ipan amochtli tlen kiijtoua kenijkatsa tepajtiyayaj, tikitaj tlen uejkajkia kichiuayayaj amo kinpaleuiyaya maseualmej. Sekij tlen nopa amochtli ayokmo nejmaxtik eltok o tlauel tsatsayakatok.

Biblia amo eli kej sekinok amatlajkuiloli. Maske kipia kipano 3,500 xiuitl, nojua nejmaxtik eltok. Miakej kitlatijkej, amo kinejkej ma momoyaua uan amo kinekiyayaj ma kitlepanitakaj. Maske kichiuilijtokej nochi nopa tlamantli, yon se kentsi mopatlatok uan nojua tlauel techpaleuia ipan ni tonali. Uan nojkia, miak tlamantli tlen ixtlamatinij namanok kipantijtokej, ipan Biblia ipa ya ijkuilijtoya (xikita nopa recuadro “¿Nelia tlen kiijtok uejkajkia?”).

Uelis ta nojua timotlajtlania: “¿Nelia uelis techpaleuis ipan ni tonali nochi tlen Biblia tetlajtolmaka?”. Tlaj tijneki tijmatis kenijkatsa monankilia ni tlajtlanili, achtoui ximotlajtlani: “¿Tlake tlamantli kichiua nochi maseualmej tlauel ma tlaijiyouikaj?”. Uelis ta timoiljuia titlaijiyouiaj pampa onka miak tlauilankayotl, pampa kampa ueli tlasokiyo, onka miak tlasisinijkayotl o pampa maseualmej amo kichiuaj tlen xitlauak. Nama ma tikitakaj se keski tlamantli tlen Biblia tetlajtolmaka, uan kema tikitstiasej, ximotlajtlani: “¿Kuali tiitstoskiaj tlaj tijchiuaskiaj tlen Biblia kiijtoua?”.

TIJPATIITASEJ TLASEUILISTLI

“Xipakikaj inmojuantij tlen inkiyoltlaliaj kualantli, pampa toTeko inmechtokaxtis ininkoneuaj” (Mateo 5:9). “Hasta kampa inuelij, xiitstokaj ika yejyektsi ika nochi tlakamej” (Romanos 12:18).

TITETLASOJTLASEJ UAN TITETLAPOJPOLJUISEJ

“Xipakikaj inmojuantij tlen intetlasojtlaj uan intepaleuiaj, pampa toTeko nojkia inmechtlasojtlas uan inmechpaleuis” (Mateo 5:7). “Uajka xijpiakaj inmoyolo ika tlen inmechchiuiliaj tlen axkuali uan xikintlapojpoljuikaj. Intla se kiteiljuia seyok ika se tlenijki, ma kitlapojpoljui keja [Jehová] * inmechtlapojpoljuijtok” (Colosenses 3:13).

AMO TIMOCHIKOITASEJ

ToTeotsij “kinchijki nochi tlamantli tlakamej ipan nochi tlaltinij ipan ni Tlaltipaktli ika sanse inineso pampa ualajkej tlen san se tlakatl” (Hechos 17:26). “ToTeko axtechchikoiknelia titlakamej. Uan ipan kampa ueli tlali yajaya kinselia nopa tlakamej tlen kitlepanitaj uan tlen kichiuaj tlen kuali” (Hechos 10:34, 35).

TIJMOKUITLAUISEJ TLALTIPAKTLI

“ToTeko Dios kiuikak nopa tlakatl uan kikajki ipan nopa xochimili tlen itoka Edén para ma kimokuitlaui” (Génesis 2:15). ToTeotsij “kintsontlamiltis inijuantij tlen tlaxoleuayayaj [o tlanempoloyayaj] ipan Tlaltipaktli” (Apocalipsis [Revelación] 11:18).

AMO TITLAPIJPIASEJ YON TIMOMEKATISEJ

“Amo xijnekikaj nochi tlamantli tlen onka, pampa axaka kipantis yolistli tlen yankuik pampa kipia miak tlamantli para iaxka” (Lucas 12:15). “Pero inmojuantij tlen inintlatsejtseloltijkatlakauaj toTeko, axkinamiki xijchiuakaj tlen axkuali. Amo xijnekikaj para inmoaxkatisej más tlamantli mojmostla. Amo kema xijchiuakaj tlamantli ika se tlen axmonamik” (Efesios 5:3).

TIJCHIUASEJ TLEN XITLAUAK UAN CHIKAUAK TITEKITISEJ

“Tinemij xitlauak iixpa uan keja nopa tijnekiskiaj tijchiuasej nochipa” (Hebreos 13:18). “Inmojuantij tlen intlachtekiyayaj, ayok xitlachtekikaj. Moneki xitekitikaj [...] para inkipiasej tlen ika inpanosej” (Efesios 4:28).

TIKINPALEUISEJ SEKINOK

“Xikinyolchikauakaj inijuantij tlen [...] axkipiaj tetili. Xikinpaleuikaj tlen aya nelkuali kineltokaj toTeko. Uan xijpiakaj inmoyolo ika nochi tlakamej” (1 Tesalonicenses 5:14). Moneki tikinpaleuisej “iknotsitsij uan kaualtoauiuaj tlen tlaijiyouiaj” (Santiago 1:27).

Biblia amo san techiljuia tlake kuali tlamantli techpaleuis, nojkia techmachtia ma tijpatiitakaj uan ma tijchiuakaj ipan tonemilis. Tlaj nochi maseualmej  kichiuaskiaj tlen Biblia tetlajtolmaka, ¿timoiljuia onkaskia miak tlaouijkayotl? Tlen Biblia kiijtoua nelia tlauel techpaleuia ipan ni tonali. ¿Kenijkatsa uelis mitspaleuis Biblia ipan monemilis?

Jesús, katli tlauel tlalnamikiyaya, kiijtok: “Intla toTeko nechmakatok kuali notlalnamikilis, teipa tlanempa nesis para nijchiua tlen xitlauak” (Mateo 11:19). Tlen Jesús kiijtok nelia melauak. Tlaj tijneki tijmatis tlaj kuali o amo tlen mitstlajtolmakakej, uajka moneki tijchiuas tlen mitsiljuijkej. Yeka, uelis timoiljuia: “Tlaj Biblia tlauel kuali tetlajtolmaka, ¿amo kinamiki nikitas kenijkatsa nechpaleuia? ¿Nelia uelis nechpaleuis ma nijsenkaua nokuesoljuaj?”. Ma tikitakaj tlen kipanok se maseuali.

Diana * nochipa tlauel motekiuijtoya, tlauel yolpakiyaya uan kuali itstoya. Teipa kipanok miak tlaouijkayotl: mijki iichpoka, iueue kikajki uan amo kipixki tomij. Ya kiijtoua: “Ayokmo nijmatiyaya ajkia nieliyaya; noichpoka mijki, noueue nechkajtej uan nijpolok nochaj. Nochi nijpolok: amo nijmatiyaya tlake nijchiuas, amo nijpixtoya chikaualistli uan amo tleno nechyolchikauayaya”.

Diana kiitak melauak tlen Biblia kiijtoua ipan Salmo 90:10: “San [...] [tiitstokej] setenta xiuitl. Uan tlen kentsi más tejtetikej san [...] itstok[e]j ochenta xiuitl. Pero ipan nochi nopa xiuitl san tijpanoj tlaouijkayotl uan kuesoli, pampa nochi nopa xiuitl san panotikisa uan tojuantij san tiixpolijteuaj”.

 Kema Diana kipanok nochi nopa tlaouijkayotl, kitemok tlapaleuili ipan Biblia uan nelia tlauel kipaleuik tlen nopaya kipojki. Ipan nopa sekinok eyi tlamachtili tikitasej kenijkatsa miakej maseualmej kichijtokej tlen Biblia tetlajtolmaka uan kenijkatsa kinpaleuijtok ipan ininnemilis. Inijuantij kiitstokej Biblia eli kej nopa tlamantli tlen tlauel ipati katli amo kema nempoliui. Amo kipanotok kej sekinok amochtli katli nama ayokmo kitekiuiaj. ¿Kenke Biblia amo eli sanse ika sekinok amochtli? ¿Uelis toTeotsij kichijki ma moijkuilo uan amo tlakamej? (1 Tesalonicenses 2:13).

Uelis ta nojkia timoiljuia amo miak xiuitl tiitstokej uan san tlauel titlaijiyouiaj. Kema tijpia tlaouijkayotl, ¿kanke tijtemoua ma mitspaleuikaj, ma mitsyolchikauakaj uan ma mitstlajtolmakakaj?

Ma tikitakaj eyi tlamantli kampa nesis kenijkatsa Biblia uelis techpaleuis ipan tonemilis.

1. Amo tijpiasej kuesoli.

2. Tijsenkauasej kuesoli.

3. Tikijiyouisej se kuesoli kema amo uelis tijsenkauasej.

Ipan nopa sekinok tlamachtili tikixtomasej ni eyi tlamantli.