1, 2. (1) ¿Tlen kijtoaj sekimej ijkuak itlaj moneki kipejpenaskej? (2) ¿Ken kijtoa Biblia ma tikpejpenakan tlen tikchiuaskej? (3) ¿Tlen tlajtlanilmej tikinnankiliskej?

SE SIUATL tlen omonekiaya kipejpenas tlen kichiuas, okilui se iyolikni: “Amo nikneki nimokuayejyekos, san xinechilui tlen moneki nikchiuas. Non amo oui”. Siuatl okinekiaya ma kiluikan tlen omonekiaya kichiuas uan amo ineuian kipejpenas. ToTajtsin Dios tinochtin techkauilia ma tikpejpenakan tlen tikchiuaskej (xikita recuadro “¿Tlen kijtosneki?”). ¿Uan tejuan techpaktia tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej noso tiknekij oksekimej ma techiluikan tlen tikchiuaskej? ¿Tikpatioitaj ueli tikpejpenaj tlen tikchiuaskej?

² Tlaltikpaktlakamej tlatlamantli kitaj ijkuak ueli tikpejpenaj tlen tikchiuaskej. Sekimej kijtoaj, amo uelis itlaj tikpejpenaskej pampa toTajtsin Dios topatka yokipejpenki tlen tikchiuaskej. Oksekimej kijtoaj uelis tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej pero tla san tejuan nochipa timonauatiskej (xikita recuadro “¿Tlen kijtosneki?”). Pero Biblia techiluia Jehová kuali otechchijchi,  ik non, uelis tikpejpenaskej ika ixtlamatilistli tlen tikchiuaskej (xiktlajtolti Josué 24:15). * Biblia noijki kinnankilia ninmej tlajtlanilmej: ¿Hasta kanin uelis tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej? ¿Ken uelis kuali tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej? ¿Ken uelis tikteititiskej melauak tiktlasojtlaj Jehová? ¿Ken tikteititiaj tiktlakaitaj tlen oksekimej kipejpenaj kichiuaskej? Axkan tikinnankiliskej ninmej tlajtlanilmej.

3. ¿Ken kipejpena Jehová tlen kichiuas?

³ San Jehová ueli kipejpena tlen kichiuas itech nochi tlamantli, uan ye techmachtia ken uelis tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej. Se neskayotl, Jehová okipejpenki altepetl Israel ken ialtepe (Deuteronomio 7:6-8). Okipejpenki pampa okinekiaya kichiuas itlaj tlen okilui Abrahán, akin okatka iyolikni (Génesis 22:15-18). Ijkuak Jehová kipejpena tlen kichiuas, kiteititia ye yolmelauak uan tetlasojtla. Ijkon okichi ijkuak okinyektlali israelitas tlen amo okitlakamatkej. Uan ijkuak melauak omoyolkuepayaj, Jehová okinmiknomatiaya uan okintlasojtlaya. Ye okijto: “Ne nikinpajtis pampa amo okatkaj yolmelajkej. Notech kisas nikintlasojtlas” (Oseas 14:4). Ken tikitaj, Jehová kinpaleuia oksekimej ijkuak kipejpena tlen kichiuas. Melauak techmaka se kuali neskayotl.

4, 5. (1) ¿Akin achto uelis kipejpenaskia tlen kichiuaskia uan tlen okichi? (2) ¿Tlen moneki ma timotlajtlanikan?

⁴ Maski Jehová okinchijchi ángeles uan tlaltikpaktlakamej, kinkauilia ma kipejpenakan tlen kichiuaskej. Achto okichijchi Jesús uan okichijchi ken ye. Uan Jesús akin achto uelis kipejpenaskia tlen kichiuaskia (Colosenses 1:15). ¿Ken okipejpenki tlen kichiuaskia? Achto ualaskia nikan Tlaltikpak, okipaleui Jehová uan amo Satanás. Uan ijkuak ouala nikan Tlaltikpak, amo okichi tlen Satanás okinekiaya ma kichiua (Mateo 4:10). Uan se yoak achto mikiskia, omotlatlaujti uan okilui iTajtsin okinekiaya kichiuas itlanekilis. Okilui: “Notajtsi, tla tikmonekiltia, techachiwili nin tlaijyowílistli. Pero amo mamochiwa kemi Ne nikneki, yej kemi Tejwatsi tikmonekiltia” (Lucas 22:42). ¿Uelis tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej ijkon ken Jesús uan ijkon tikueyichiuaskej Jehová uan tikchiuaskej itlanekilis?

⁵ Kema, uelis tikchiuaskej ken Jesús pampa Jehová otechchijchi ken ye (Génesis 1:26). Pero tejuan amo uelis tikpejpenaskej nochi tlen tiknekiskej tikchiuaskej, ken Jehová kichiua. Biblia kiyekijtoa Jehová amo techkauilia ma tikchiuakan nochi tlen tiknekij uan moneki tiktlakamatiskej. Se neskayotl, siuamej moneki kintlakamatiskej innamik, uan konemej moneki kintlakamatiskej intatajuan (Efesios 5:22; 6:1). Ik non, moneki ma timotlajtlanikan: “¿Niktlakamati toTajtsin Dios ijkuak amo nechkauilia ma nikchiua nochi tlen nikneki?”. Nin  kiteititis kox uelis tikpiaskej yolilistli tlen amo keman tlamis noso amo.

6. Ika se neskayotl xikijto ken techpaleuiaj tlanauatilmej.

⁶ ¿Melauak uelis tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej maski onka tlanauatilmej? Kema. ¿Tleka? Pampa tlanauatilmej techmaluiaj. Ma tikitakan se neskayotl. Ma timokuayejyekokan uejka tiaskej itech se ueyi altepetl pero amo onka tlanauatilmej itech carretera. Tlaltikpaktlakamej sapanoa totoka kinuikaj incarros uan san kanin kinekij. ¿Tiaskiaj ika yolseuilistli? Amo. Nin neskayotl kiteititia tla tiknekij kuali ma kisa tlen tikpejpenaj, moneki ma yetokan tlanauatilmej. Ma tikinmitakan seki neskayomej itech Biblia tlen kiteititiaj itlanauatiluan Jehová techpaleuiaj.

7. (1) Xikijto tleka Adán uan yolkamej amo okatkaj san se tlamantli. (2) ¿Tlen kuali okipejpenki kichiuas Adán?

⁷ Achto tlakatl tlen Jehová okichijchi ye Adán. Jehová okikauili Adán ma kipejpena tlen kichiuaskia, ijkon ken ángeles. Pero yolkamej amo ijkon okinchijchi. ¿Tlen kuali okipejpenki kichiuas Adán? Ika pakilistli okintokayoti nochtin yolkamej. Biblia kijtoa Jehová okinmakak yolkamej pampa kuali ma kinmita uan ma kintokayoti. Jehová amo okipatili nion se itoka yolkatl, intoka omoka ken Adán okintlalili. Kema, okitlakaitak ken okintokayoti Adán (Génesis 2:19).

8. ¿Tlen amo kuali okichi Adán uan tlen opanok?

⁸ Jehová okilui Adán ma kikuepa se xochitlali nochi Tlaltikpak. Jehová okijto: “Ximomiaktilikan uan ximochiuakan nanmiakej, xiktemitikan Tlaltikpak uan xikmaluikan, uan xikinyekanakan michimej tlen nemij ijtik ueyi atl uan nochi yolkamej tlen patlanij itech iluikak uan nochi yolkamej tlen moliniaj ipan Tlaltikpak” (Génesis 1:28). Pero Adán amo okitlakamatki tlen Jehová okilui, ik non, okikua tlakilotl tlen okinauati amo ma kikua. Ken Adán okipejpenki kichiuas tlen amo kuali, tinochtin titlajyouiaj (Romanos 5:12). Nochipa ma tikilnamikikan Adán okichi tlen amo kuali, ik non, onka tlajyouilistli. Nin techyolinis nochipa ma tikpejpenakan tlen kuali uan ma tikintlakamatikan itlanauatiluan Jehová.

9. ¿Tlen okinkauili Jehová ma kichiuakan israelitas uan tlen okijtojkej?

⁹ Adán uan Eva otechkauilijkej tlajtlakoli uan mikilistli. Pero ok ueli tikpejpenaj tlen tiknekij tikchiuaskej. Se neskayotl, Jehová okikauili altepetl Israel ma kipejpena tlen kichiuaskia. Okinkauili israelitas ma kipejpenakan kox okinekiayaj ye Jehová ma yeto inteko noso amo (Éxodo 19:3-6). Yejuan okijtojkej okinekiayaj uan kintlakamatiskiaj itlanauatiluan. Okijtojkej ijkin: “Nochi tlen Jehová okijto tiknekij tikchiuaskej” (Éxodo 19:8). Pero satepan, ayakmo okichijkej tlen okiluijkej Jehová. Tlen okichijkej israelitas techmachtia nochipa kuali ma tikpejpenakan tlen tikchiuaskej, ma tiyetokan iuan  Jehová uan ma tikintlakamatikan itlanauatiluan (1 Corintios 10:11).

10. ¿Tlen neskayomej tikinmajsij itech Hebreos tlakotonal 11 tlen kiteititiaj uelis tikpejpenaskej tlen kuali uan ijkon tikueyichiuaskej Jehová? (Xikita tlaixkopinal tlen ika peua tlamachtil).

¹⁰ Itech Hebreos tlakotonal 11 moijtoa intoka 16 tlakamej uan siuamej yolmelajkej tlen okintlakamatkej itlanauatiluan Jehová. Ik non, Jehová okinteochi uan okinmakak se kualtsin chialistli. Se neskayotl, Noé okipiaya chikauak itlaneltokilis uan okitlakamatki Jehová ijkuak okinauati ma kichijchiua se akali kanin momakixtiskiaj ikalchanejkauan uan ixuiuan tlen satepan nesiskiaj (Hebreos 11:7). Abrahán uan Sara ika miak pakilistli okitlakamatkej Jehová uan oyajkej itech tlali kanin ye okinmilui kinmakaskia. Uan maski ‘weletiskia oksepa mokopaskiah’ itech altepetl Ur, yejuan okichixkej tlen Jehová okinmilui kinmakaskia. Biblia kijtoa “okitemoayah se tlali okachi kuali” (Hebreos 11:8, 13, 15, 16). Moisés amo okinek kipias tomin tlen okipiayaj Egipto uan “okinek sansikah makitlaijyowiltikah iwan ipilwah n Dios, iwa amo san kech tonati mopaktijtinemis itech inmelewilis n tlajtlákoli” (Hebreos 11:24-26). Ma tikchiuakan ken yejuan uan ma tikpejpenakan tikchiuaskej itlanekilis toTajtsin Dios.

11. (1) ¿Tlen tikteititiskej tla kuali tikpejpenaj tlen tikchiuaskej? (2) ¿Tlen techpaleuis kuali ma tikpejpenakan tlen tikchiuaskej?

¹¹ Uelis okachi kuali tikitaj ikaj ma techilui tlen moneki tikchiuaskej. Pero tla san tiknekij oksekimej ma techiluikan tlen tikchiuaskej, itlaj tikmopoliliskej. ¿Tlen? Biblia techyekiluia itech Deuteronomio 30:19, 20 (xiktlajtolti). * Tlaxelol 19 kijtoa Jehová okinmilui israelitas nochi tlen uelis kipejpenaskiaj. Uan tlaxelol 20 kijtoa ika tlen kipejpenaskiaj uelis kiteititiskiaj kox okitlasojtlayaj Jehová ika nochi inyolo. Tejuan noijki uelis tikpejpenaskej kox tiknekij tikueyichiuaskej Jehová. Tla ijkon tikchiuaskej, tikteititiskej tiknekij tikueyichiuaskej Jehová uan tiktlasojtlaj ika nochi toyolo.

12. ¿Tlen amo tikchiuaskej ijkuak itlaj tikpejpenaskej?

¹² Ma timokuayejyekokan tiktliokoliaj itlaj tlen miak ipati se toyolikni. ¿Ken timomachiliskiaj tla kitlamotlaskia ijtik tlajsoli noso ika kinchiuilis tlen amo kuali oksekimej? Non techyolkokoskia. Ijkon moyolkokoa Jehová ijkuak sekimej kipejpenaj tlen amo kuali noso kinchiuiliaj tlen amo kuali oksekimej. Biblia kijtoa itech “iksemi tonatijmeh” tlaltikpaktlakamej ‘amo kimatiskiah motlasojkamatiskeh’ (2 Timoteo 3:1, 2). Pero tejuan amo tiknekij tikpejpenaskej tlen amo kuali uan tiknekij nochipa timotlasojkamatiskej. Ik non, ¿ken tiktlasojkamatiliskej Jehová techkauilia ma tikpejpenakan tlen tikchiuaskej?

13. ¿Ken uelis kuali tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej?

¹³ Tinochtin uelis tikinpejpenaskej toyolikniuan, ken timotlakentiskej uan noijki ken timoyolpaktiskej. Pero moneki ma timomaluikan pampa amo tikchiuaskej tlen  Jehová amo kipaktia noso tikchiuaskej ken tlaltikpaktlakamej (xiktlajtolti 1 Pedro 2:16). Amo ma tikchiuakan tlen amo kuali, okachi kuali, ika nochi tlen tikchiuaj ma ‘kiweyijkachiwa n Totajtsi Dios’ (1 Corintios 10:31; Gálatas 5:13).

14. ¿Tleka moneki ma titlaneltokakan itech Jehová ijkuak tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej?

¹⁴ Jehová techiluia: “Ne Jehová nimoDios, ne Akin nimitsmachtia pampa kuali xiyeto, Akin kichiua xinejnemi itech ojtli kanin moneki tias” (Isaías 48:17). Tla titlaneltokaj itech Jehová, tikintlakamatiskej itlanauatiluan uan tikchiuaskej tlen kuali. Ika yolyamanilistli tikilnamikiskej “tlakatl amo uelis kinauatis tlen kichiuas itech iojui, nion amo ueli kiyekana kanin tlaksas” (Jeremías 10:23). Nion Adán nion israelitas tlen amo yolmelajkej amo okinekej kintlakamatiskej itlanauatiluan Jehová. Yejuan ‘okichijkej tlen omokuayejyekoayaj’. Amo ma tikchiuakan ken yejuan. Ma titlaneltokakan itech Jehová ika nochi toyolo uan amo san totech ma titlaneltokakan (Proverbios 3:5).

15. ¿Tlen techmachtia Gálatas 6:5?

¹⁵ Noijki moneki ma tiktlakaitakan tlen oksekimej kipejpenaj kichiuaskej. ¿Tleka? Pampa tinochtin uelis tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej. Ik non, tlatlamantli tikpejpenaj tlen tikchiuaskej. Oksekimej kipiaj okse tlamantli inyelis uan tlatlamantli mokuayejyekoaj kiueyichiuaskej toTajtsin Dios. Ma tikilnamikikan tlen kijtoa Romanos 14:12  (xiktlajtolti). Nin tlaxelol techmachtia sejse kimati tlen kichiuas. Tla tikajsikamatij nin, tiktlakaitaskej tlen oksekimej kipejpenaskej kichiuaskej.

16, 17. (1) ¿Tleka oui okinchiuili tokniuan tlen ochantiayaj itech altepetl Corinto kipejpenaskiaj tlen kichiuaskiaj? (2) ¿Ken okinpaleui Pablo nonmej tokniuan? (3) ¿Tlen techmachtia tlen okinpanok tokniuan?

¹⁶ Ma tikitakan se neskayotl itech Biblia tlen kiteititia tleka moneki ma tiktlakaitakan tlen kipejpenaj tokniuan. Akinmej okichiuayaj ken Cristo tlen ochantiayaj itech altepetl Corinto amo ueli okijtoayaj kox uelis kikuaskiaj nakatl tlen okinmaniliayaj teotsitsintin uan tlen satepan okinemakayaj itech tiankistli. Sekimej okikuayaj uan amo okinkuejsoaya intlalnamikilis, pampa okimatiayaj teotsitsintin amo itlaj inpati. Pero akinmej achto okinueyichiuayaj teotsitsintin omokuayejyekoayaj tla kikuaskiaj non nakatl, yetoskiaj ken okinueyichiuayaj teotsitsintin (1 Corintios 8:4, 7). Nin ouijkayotl omoueyitili hasta uelis kinxeloskia tokniuan. Ik non, ¿ken okinpaleui Pablo nonmej tokniuan?

¹⁷ Achto, Pablo okinmilnamikti tokniuan tlen ochantiayaj itech altepetl Corinto tlakuali amo kichiuaskia okachi kuali ma mouikakan iuan toTajtsin Dios (1 Corintios 8:8). Satepan, Pablo okinmilui maski uelis kipejpenaskiaj tlen kichiuaskiaj, omonekiaya kuali ma kitakan tlen kichiuaskiaj pampa amo kinmijtlakoliskiaj intlalnamikilis akinmej amo okipiayaj chikauak intlaneltokilis (1 Corintios 8:9). Noijki okinmilui akinmej amo okachi chikauak okipiayaj intlalnamikilis amo ma kinteneuakan akinmej okikuayaj non nakatl (1 Corintios 10:25, 29, 30). Ken tikitaj, nin tlamantli omouikayaj ika ken okiueyichiuayaj toTajtsin Dios, uan sejse omonekiaya kijtos tlen kichiuaskia. ¿Amo noijki moneki ma tiktlakaitakan tlen kipejpenaj tokniuan? (1 Corintios 10:32, 33).

18. ¿Ken tikteititiskej tikpatioitaj Jehová techkauilia ma tikpejpenakan tlen tikchiuaskej?

¹⁸ Jehová techkauilia ma tikpejpenakan tlen tikchiuaskej (2 Corintios 3:17). Tikpatioitaj nin tetliokolil pampa techkauilia ma tikteititikan ika tlen tikpejpenaj kox tiktlasojtlaj Jehová ika nochi toyolo. Kuali ma tikpejpenakan tlen tikchiuaskej uan ijkon ma tikueyichiuakan toTajtsin Dios. Noijki ma tiktlakaitakan tlen oksekimej kipejpenaj kichiuaskej. Ijkon tikteititiskej tikpatioitaj tetliokolil tlen Jehová otechmakak.