Ne Foaki e Lautolu a Lautolu Fakamakai—I Mesikō
KO E mafanatia ha ia ke kitia e numera kua malikiti hake he tau fuata Fakamoli ne kua fakamukamuka e tau momoui ke maeke ke fakalaulahi ha lautolu a fekafekauaga Kerisiano. (Mata. 6:22) Ko e heigoa e tau hikihikiaga kua taute e lautolu? Ko e heigoa e tau mena vihi ne fehagai mo lautolu? Ke iloa e tali, o mai a tautolu ke fakamahani mo e falu ne fekafekau he mogonei i Mesikō.
“LATA NA MAUA KE TAUTE TAHA HIKIAGA”
Ko Dustin mo Jassa mai he Tau Faahi Kaufakalataha ne mau ia Ianuari 2007. Nakai leva, ti maeke a laua ke mailoga e miti kua leva e tokiofa—ke fakatau e toga taulā mo e nonofo i ai he tau katoa. Ne hele e toga ha laua tata ki Astoria, Oregon, U.S.A., ko e taone fulufuluola ne viko takai ai e tau mouga vao uhi mo e tau mouga kua uufitia he sinō, tata ke he Moana Pasifika. “Ko e ha mena ni ka onoono a koe ki ai,” he talahau e Dustin, “ko e fakatino fulufuluola kua ofoofogia!” Ne manatu a laua ko e moui mukamuka ha laua, ko e falanaki ki a Iehova. Ne manatu a laua, ‘ha kua nonofo he toga ne 7.9 e mita, gahua vala magaaho, fakalataha ke he fakapotopotoaga vagahau kehe, mo e paionia fakakū he falu mogo.’ Ka e fai magaaho, ne iloa e laua kua fakavaia ne laua a laua. “Ka e he lata ke lalago e fakapotopotoaga, ko e laulahi ni he tau magaaho kua lavelave a maua he fakamaumau he toga ha maua,” he talahau e Dustin. “Ne iloa e maua ka manako lahi a maua ke tuku fakamua a Iehova
ke he tau momoui ha maua, kua lata ni ke taute taha hikiaga.”Ne lafi atu eJassa, “Fakamua to mau au, ne nofo au i Mesikō, ti fakalataha au mo e fakapotopotoaga vagahau faka-Peritania. Ne fiafia lahi au he fekafekau i ai, ti makai lahi au ke liu atu.” He tapuakiaga magafaoa, ke fakamalolō e manako ha laua ke fekafekau he taha motu kehe, ne kamata a Dustin mo Jassa ke totou e tau tala tutupu he moui hagaao ke he tau matakainaga ne hiki atu ke he tau motu he tau fonua kua mau ke helehele. (Ioane 4:35) “Ne manako a maua ke moua e fiafia taha ia,” he talahau e Dustin. He magaaho ne logona e laua mai he tau kapitiga i Mesikō ko e matakau fakatū foou kua manako lagomatai, ati mauokafua ai e fifiliaga ha Dustin mo Jassa. Ne fakaoti e tau gahua ha laua, sela e toga taulā, ti hiki atu ki Mesikō.
“KO E MENA NE MUA E MITAKI NE TUPU KI A MAUA”
Ne nonofo a Dustin mo Jassa he taone ko Tecomán—tata agaia ke he Moana Pasifika kavi ke he 4,345 e kilomita ke he faahi toga ha Astoria. “Nakai hahau e matagi ti ai fai mouga, ko e vela lahi ni ne moua mo e loga mo loga he tau akau tipolo ne kitia,” he talahau e Dustin. He kamataaga, ne ai moua e laua ha gahua. Ha kua nakai fai tupe, ne kai na laua he alaisi mo e tau fua pine lagaua he aho ke he loga e faahi tapu. “Ka kua teitei ke fiu he tau mena kai ha maua,” he talahau e Jassa, “ti kamata e tau tagata fakaako Tohi Tapu ha maua ke mai e tau fua mago, tau fua futi, tau fua loku, mo e tau taga ne puke foki he tau fua tipolo!” Fai magaaho he mole, ne moua e laua e gahua tupe ke he aoga fakaako vagahau he initanete ne fakatū i Taiuana. Magaaho nei ko e tupe ha laua ne moua he gahua ia kua lahi ke lata ma e tau manako ha laua he tau aho takitaha.
Fēfē e logonaaga ha Dustin mo Jassa ke he puhala foou he moui ha laua? “Ko e hikiaga nei ko e mena kua mua atu e mitaki ne tupu ki a maua,” he ui e laua. “Ko e fakafetuiaga ha maua mo Iehova mo e ha maua ni kua mua atu e malolō ke he mena kua amanaki a maua ki ai. He tau aho oti ne taute tokoua e maua, loga e tau mena—o atu he gahua he fonua, tutala ke he tau puhala ke lagomatai aki e tau tagata fakaako Tohi Tapu ha maua, tauteute ma e tau feleveiaaga. Kua atāina foki a maua he tau pehiaaga ne logona e maua fakamua.” Ne lafi e laua: “Kua iloa e maua mogonei e tau mena ne nakai maama e maua he mogo fakamua—ko e mooli he maveheaga he Salamo 34:8, ‘Kia kamata e mutolu mo e kitekite, kua mitaki a Iehova.’”
TAU AFE TAGATA NE MAKAI KE GAHUA —HEIGOA NE OMOOMOI A LAUTOLU?
Molea e 2,900 matakainaga—mau mo e nonofo takitokotaha, tokologa he atu tau 20 mo e 30—ne hiki ke gahua i Mesikō he tau matakavi ne manako lahi agaia ke he lagomatai he tau tagata fakamatala he Kautu. Ko e ha e Tau Fakamoli nei ne taute e gahua uka ia?
Ko e mogo ne hūhū ai ki a lautolu e hūhū ia, ne talahau e lautolu tolu e matapatu kakano. Ko e heigoa e tau mena ia?Ke fakakite e fakaalofa ki a Iehova mo e tau tagata. Ko Leticia ne papatiso he 18 e tau he moui. Pehē a ia: “Magaaho ne tukulele e moui haaku ki a Iehova, ne maama e au kua kakano e mena nei ke fekafekau au ki a ia mo e loto katoa mo e agaaga katoa. Ti ke fakatātā e fakaalofa mo e loto katoa haaku ki a Iehova, ne manako au ke fakaaoga fakalahi e tau magaaho mo e malolō ke he fekafekauaga haana.” (Mare. 12:30) Ko Hermilo, ne kua mau mo Leticia mogonei, ne kavi ke he 20 tumā e tau moui he magaaho ne hiki atu a ia ke fekafekau he matakavi ne manako lahi ke he tau tagata fakamatala he Kautu. Ne talahau e ia: “Mailoga e au ko e lagomatai he tau tagata ke fakapuke e tau manako fakaagaaga ha lautolu ko e puhala kua mua atu ke fakakite e fakaalofa haaku ma e katofia.” (Mare. 12:31) Ti toka hifo e ia e taone monuina ko Monterrey, ne gahua ai a ia he fale fakahū tupe mo e moui hagahaga mitaki, ti hiki atu a ia ke he taone tote.
Ke iloa e fiafia mooli tumau. Nakai leva he mole e papatiso ha Leticia, ne fina atu a ia mo e matakainaga paionia fifine lotomatala ke he taone tu tokotaha, ti fakamatala a laua i ai ke he taha e mahina. Fatiaki e Leticia: “Ne ofo lahi au. He kitia e talia fiafia he tau tagata ke he fekau he Kautu ne tala age e maua, kua tō lahi e fiafia haaku. He matahiku he mahina ia, ne pehē hifo au ki a au, ‘Ko e mena ē ne manako au ke taute he moui haaku!’” Pihia foki a Essly, ko e matakainaga fifine nofo tokotaha mogonei kua kavi ke 20 tumā e tau moui, ko e fiafia ne kitia e ia ati futia atu ai a ia ke he puhala he fekafekauaga nei. He fano agaia he aoga tokoluga, ne feleveia a ia mo e tokologa he Tau Fakamoli ne makutu he fekafekau he tau matakavi ne manako lagomatai lahi. Pehē a ia, “He kitia e mata fiafia he tau matakainaga ia, ne omoi foki au ke manako ke he puhala moui ia ne moua e lautolu.” Tokologa e tau matakainaga fifine ne kua tali atu tuga a Essly. Ti kua molea e 680 e matakainaga fifine nonofo tokotaha i Mesikō kua fekafekau he matakavi ne manako lagomatai lahi. Ko e mitaki ha ia he fakafifitakiaga ne kua fakatoka e lautolu ma lautolu ne fuata mo e motua!
Ke moui fai kakano mo e makona. He oti mai mo e aoga tokoluga, ne foaki age ki a Essly e sikolasipi he univesiti. Ne fakamafana he tau atu haana a ia ke talia ai mo e ke tutuli e “moui fa mahani”—moua e tikulī, gahua tupe, motokā, mo e fai magaaho ke fano evaeva. Ka e nakai fanogonogo a ia ke he fakatonuaga ha lautolu. Pehē a Essly: “Tokologa e tau kapitiga Kerisiano haaku ne tutuli e tau mena nei, ti kitia e au kua nakai tuku fakamua e lautolu e tau foliaga fakaagaaga. Kitia foki e au kua hiku ni a lautolu ke hogohogo manava he tau lekua ne fehagai mo lautolu he lahi fakahaga e putoia ha lautolu mo e tau mena he lalolagi nei. Ne manako au ke fakaaoga e vahā fuata haaku ke fekafekau katoa ki a Iehova.”
Ne taute e Essly falu vahega lafi ki luga ati maeke ia ia ke moua e gahua tupe ke leveki fakatupe aki a ia he paionia, ti hiki atu a ia ke he matakavi ne manako mafiti lahi ke he tau tagata fakailoa he Kautu. Ne taute foki e ia e matagahua uka ke fakaako e tau vagahau he motu ne fakaaoga he tau tagata Otomi mo e Tlapaneco. Mogonei, he liu onoono ki tua ke he tolu e tau tau ia he fakamatala he tau matakavi tu tokotaha, ne pehē a ia: “He fekafekau he tau matakavi ne manako lahi ke he lagomatai ne kua moua he moui haaku e makona mo e fai kakano. Ka e mua atu, kua fakahokulo e fakafetuiaga haaku mo Iehova.” Ko Phillip mo Racquel, ko e hoa mau ne kavi ke 30 tumā e tau tau moui mai he Tau Faahi Kau Fakalataha, ne talia foki. “Kua mafiti lahi e hikihikiaga ke he lalolagi ti tokologa ne logona hifo kua nakai mauokafua e tau momoui ha lautolu. Ka ko e fekafekau he tau matakavi ne fai tagata agaia ne fanogonogo ke he fekau he Tohi Tapu, kua moua e mautolu e fai kakano uho ke he tau momoui. Kua mua atu e makona!”
FEHAGAI FĒFĒ MO E TAU PALEKO
Ka e mooli, ko e fekafekau he matakavi ne manako lahi ke he lagomatai he tau tagata fakailoa he Kautu kua ha ha i ai e tau paleko. Taha he tau paleko ia ko e levekiaga fakatupe ma e tagata ni. Ke taute pihia, kua lata ia koe ke makai ke hikihiki ke he tau tutuaga he matakavi. Ne fakamaama e Verónica, ko e paionia lotomatala: “He taha matakavi ne fekafekau ai au, ne tauteute e au ti fakafua e tau mena kai tau mukamuka. He taha matakavi, ne fakafua e au e tau mena tui mo e hifi ulu. He mogonei, ne fakameā e au taha e fale mo e leveki e vahega ma e tau matua fai magafaoa foou ke fematutaki mo e tau fanau ha lautolu.”
Kua mua atu e paleko ke fakamahani mo e moui he motu kehe mo e tau aga fakamotu i ai ka nofo a koe mo e tau tagata motu he matakavi tu kehe. Pihia e mena ne tupu ki a Phillip mo Racquel he mogo ne gahua a laua he fonua vagahau Nahuatl. “Ne kehekehe lahi mahaki e tau aga fakamotu,” he ui e Phillip. Ko e heigoa ne lagomatai a laua ke hikihiki? “Ne hagaaki a maua ke he tau mena mitaki ne kitia e maua he tau tagata Nahuatl—ko e femataaki lahi he tau magafaoa ha lautolu, mafanatia mooli he tau puhala fakafetui ha lautolu, mo e tau puhala ne fakakite e lautolu e fakamokoi.” Lafi eRacquel: “Ne lahi e mena ha maua ne ako he nonofo i ai mo e gahua auloa mo e tau matakainaga he matakavi he tau tagata motu ia.”
PUHALA KE TAUTEUTE E KOE A KOE
Ka manako a koe ke fekafekau he tau matakavi tū kehe ne manako lahi ke lagomatai, ko e heigoa haau ka taute mogonei ke tauteute e koe a koe? Ko e tau matakainaga ne kua fakafitā ke he puhala fekafekau nei, ne pehē: Ato hiki a koe, kamata ke fakamukamuka e puhala moui haau ti fakaako ke fiafia. (Filipi 4:11, 12) Ko e heigoa foki haau ka taute? Talahau e Leticia: “Ne kalo au he tau gahua ne omoi au ke leva e gahua mo e nofo he taha e matakavi. Manako au ke maeke ke hiki fano—he ha magaaho mo e ke he ha matakavi.” Pehē a Hermilo: “Ne fakaako au ke kaitunu, unu mena mo e auli.” Pehē a Verónica: “He nofo au i kaina mo e tau mamatua mo e lafu haaku, ne lagomatai au ke fakameā mo e fakaako ke tauteute e tau mena kai tau mukamuka ka e huhua mitaki. Ne fakaako foki au ke leveki mena fakamitaki.”
Ko Levi mo Amelia mai he Tau Faahi Kaufakalataha ne kua valu e tau tau he mau ai, ne talahau e puhala ne lagomatai he tau liogi fakahako a laua ke tauteute ma e fekafekauaga i Mesikō. Pehē a Levi: “Ne fatifati e maua ko e lahi fēfē e tupe kua lata ke moua ke fekafekau he motu kehe ke taha e tau ti ole mogoia ki a Iehova he liogi ke lagomatai a maua ke moua e tupe katoa ia.” Fai mahina gahoa he mole, ne maeke ia laua ke fakaputuputu e tupe katoa tuga ni he talahau e laua ke he liogi, ti hiki a laua he mogoia ni. Pehē a Levi: “Ne tali e Iehova e ole fakahako ha maua, ti ko maua a ē mogonei ka taute e vala ha maua.” Ne lafi e Amelia: “Manatu a maua to nonofo a maua i ai ke taha ni e tau, ka kua fitu tuai e tau he nonofo a maua hinei mogonei, ti nakai manamanatu a maua ke ō kehe! Ko e nonofo hinei kua fakaatā a maua ke logona fakatonu e lagomatai mai ha Iehova. Kitia e maua he tau aho oti e haana a mitaki.”
Ma Adam mo Jennifer, ko e hoa mau mai he Tau Faahi Kaufakalataha kua fekafekau he fonua vagahau Peritania i Mesikō, aoga lahi foki e matagahua he liogi. Pehē e fakamafanaaga ha laua: “Ua fakatali ke he tau tutūaga mitaki katoatoa. Kia eke e manako haau ke fekafekau he tau motu kehe mo matakupu liogi, ti gahua fakatatau ki ai. Fakamukamuka e moui haau, tohi ke he la ofisa he motu ia ne manako a koe ke fekafekau i ai, ti ka oti he fatifati fakamitaki ti hiki atu!” a Ka taute pihia e koe, to moua e koe e moui fiafia mo e monuina kua tatali ki a koe.
a Ma e falu vala tala foki, kikite e vala tala “Maeke Nakai a Koe ke ‘Hau ki Maketonia’?” he fufuta ia Aokuso 2011 he Ha Tautolu a Fekafekauaga he Kautu.