HOOFDSTUK 1

Hoe kan ik met mijn ouders praten?

„Ik heb echt geprobeerd mijn ouders te vertellen hoe ik me voelde, maar het kwam er niet goed uit — en ze lieten me niet eens uitpraten. Het was al niet makkelijk voor me de moed te verzamelen om iets te zeggen, en toen ging het ook nog eens helemaal mis!” — Rosa.

TOEN je klein was, ging je waarschijnlijk als eerste naar je ouders wanneer je hulp nodig had. Je vertelde hun alles wat je meemaakte, of het nu belangrijk was of niet. Je vertelde alles wat je dacht en voelde, en je ging af op hun advies.

Maar nu heb je misschien het idee dat je ouders je niet meer begrijpen. Edie zegt: „’s Avonds bij het eten begon ik te huilen en vertelde ik hoe ik me voelde.” Wat leverde het haar op? „Mijn  ouders luisterden wel, maar ik had niet het idee dat ze me begrepen. Toen ben ik naar mijn slaapkamer gegaan om verder te huilen!”

Het kan ook zijn dat je soms liever niet aan je ouders wilt vertellen hoe je je voelt. Christopher zegt: „Ik bespreek veel dingen met mijn ouders, maar ik vind het wel zo prettig dat ze niet altijd alles weten wat ik denk.”

Is het verkeerd om bepaalde gedachten voor jezelf te houden? Niet per se, zolang je je ouders maar niet voor de gek houdt (Spreuken 3:32). Wat het probleem ook is — dat je ouders je niet lijken te begrijpen of dat je geen zin hebt om te vertellen wat je voelt — één ding is zeker: je moet met je ouders praten en zij moeten van je horen wat je denkt.

Blijf praten!

Praten met je ouders kun je een beetje vergelijken met autorijden. Als de weg door een obstakel wordt versperd, geef je het niet op maar zoek je gewoon een andere route. Hier volgen twee voorbeelden.

OBSTAKEL 1 Jij wilt graag praten, maar je ouders lijken niet te luisteren. Leah vertelt: „Ik vind het moeilijk om goed met mijn vader te praten. Soms ben ik al een tijdje tegen hem aan het praten, en dan zegt hij: ’Sorry, had je het tegen mij?’”

VRAAG: Wat moet Leah doen als ze echt over een probleem wil praten? Ze heeft minstens drie opties.

Optie A

Tegen haar vader schreeuwen. Leah zegt boos: „Pa, dit is belangrijk! Luister nou naar me!”

Optie B

Niet meer met haar vader praten. Leah praat gewoon niet meer over haar probleem.

Optie C

Een beter moment afwachten om er opnieuw over te beginnen. Leah praat er later met haar vader over of schrijft hem een brief over het probleem.

Welke optie moet Leah volgens jou kiezen? ․․․․․

 Laten we alle opties eens bespreken en kijken wat de uitwerking ervan zou zijn.

Leahs vader heeft zijn aandacht er niet bij en heeft dus niet in de gaten hoe gefrustreerd ze zich voelt. Als Leah optie A kiest, kan hij het idee krijgen dat ze zomaar begint te schreeuwen. Waarschijnlijk zou hij dan niet zo gauw naar haar luisteren, en ze zou daarmee ook weinig respect voor hem tonen (Efeziërs 6:2). Met deze optie schiet dus niemand iets op.

Hoewel optie B misschien de makkelijkste is, is het niet de verstandigste. De Bijbel zegt namelijk: „Plannen zijn tot mislukking gedoemd waar geen  vertrouwelijk gesprek is” (Spreuken 15:22). Om haar problemen te kunnen oplossen moet Leah met haar vader praten, en hij kan haar alleen helpen als hij weet wat haar bezighoudt. Niet meer met hem praten is dus geen oplossing.

Met optie C zorgt Leah ervoor dat het obstakel de weg niet helemaal afsluit. Ze probeert op een later moment nog eens over het onderwerp te praten. Als ze haar vader een brief schrijft, voelt ze zich waarschijnlijk meteen beter. Een brief schrijven kan bovendien een hulp voor haar zijn om goed over te brengen wat ze wil zeggen. Als haar vader de brief leest, komt hij erachter wat ze hem wilde vertellen en begrijpt hij misschien beter waarom ze het moeilijk heeft. Leah en haar vader hebben dus allebei het meest aan optie C.

Welke andere opties heeft Leah? Kijk of je er nog een kunt bedenken en schrijf die hieronder op. Schrijf dan op wat waarschijnlijk de uitwerking zal zijn.

․․․․․

OBSTAKEL 2 Je ouders willen wel praten, maar jij hebt daar geen zin in. Sarah zegt: „Niks is zo erg als bestookt te worden met allerlei vragen wanneer je na een zware dag op  school thuiskomt. Ik heb geen zin om nog aan school te denken, maar mijn ouders vragen direct: ’Hoe ging het vandaag? Heb je nog problemen gehad?’” Sarahs ouders bedoelen het vast goed. Maar ze klaagt: „Ik heb geen zin om over school te praten als ik moe en gestrest ben.”

VRAAG: Wat kan Sarah in deze situatie doen? Ook zij heeft minstens drie opties.

Optie A

Weigeren te praten. Sarah zegt: „Laat me met rust. Ik heb nu geen zin om te praten!”

Optie B

Toch praten. Sarah zou de vragen van haar ouders met tegenzin kunnen beantwoorden.

Optie C

Niet op de vragen over school ingaan, maar verder praten over een ander onderwerp. Sarah kan voorstellen om er een andere keer over te praten, als ze meer in de stemming is. Dan vraagt ze belangstellend: „En hoe was jullie dag?”

Welke optie moet Sarah volgens jou kiezen? ․․․․․

Laten we ook nu doornemen welke uitwerking de opties waarschijnlijk zullen hebben.

Sarah is gestrest en heeft geen zin om te praten. Als ze optie A kiest, heeft ze nog steeds stress en voelt ze zich ook nog eens schuldig omdat ze onaardig is geweest (Spreuken 29:11).

 Ondertussen zijn Sarahs ouders waarschijnlijk niet blij dat Sarah zo bot heeft gereageerd en niet meer tegen ze praat. Misschien denken ze dat ze iets verbergt. Het kan zijn dat ze nog meer moeite gaan doen om haar aan het praten te krijgen, en daardoor raakt ze natuurlijk nog meer gefrustreerd. Met deze optie schiet dus eigenlijk niemand iets op.

Optie B is duidelijk een betere keus dan optie A. Sarah en haar ouders praten in ieder geval met elkaar. Maar omdat Sarah eigenlijk geen zin heeft om te praten, krijgen Sarah en haar ouders niet wat ze willen: een ontspannen en open gesprek.

Sarah zal zich prettiger voelen bij optie C omdat ze het op dat moment even niet over school hoeft te hebben. Haar ouders zullen blij zijn dat ze moeite doet om te praten. Waarschijnlijk zal deze optie het best uitpakken omdat Sarah en haar ouders het principe uit Filippenzen 2:4 toepassen, waar staat: „Laat ieder niet alleen de belangen van zichzelf in het oog houden, maar ook die van anderen” (Groot Nieuws Bijbel).

 Zeg je wat je bedoelt?

Wat je zegt komt soms anders op je ouders over dan je het bedoelt. Stel dat je ouders je vragen waarom je een slechte bui hebt. Jij zegt: „Ik wil er niet over praten.” Maar je ouders denken dat je bedoelt: „Ik vertrouw jullie niet genoeg om erover te praten. Ik wil er wel met mijn vrienden over praten maar niet met jullie.” Vul de antwoorden van de volgende oefening eens in. Stel dat je ergens mee zit en dat je ouders aanbieden je te helpen.

Jij zegt: „Maak je geen zorgen. Ik kan het zelf wel oplossen.”

Je ouders denken dat je bedoelt: ․․․․․

Een betere reactie van jou is: ․․․․․

Waar het om gaat, is dat je goed na moet denken over wat je zegt. Praat op een respectvolle toon (Kolossenzen 4:6). Zie je ouders als vrienden en niet als vijanden. Bedenk ook dat je alle vrienden nodig hebt die je kunt krijgen om de problemen aan te kunnen waar je voor komt te staan.

IN HET VOLGENDE HOOFDSTUK

Misschien vind je het niet moeilijk om met je ouders te praten, maar krijgen jullie elke keer ruzie. Wat dan?

SLEUTELTEKST

„Mijn woorden komen recht uit mijn hart, ik kom eerlijk voor mijn mening uit.” — Job 33:3, GNB.

TIP

Als je het moeilijk vindt om er rustig met je ouders voor te gaan zitten om over een probleem te praten, begin er dan over terwijl jullie samen wandelen, een autorit maken of winkelen.

WEETJE

Net zoals jij er misschien moeite mee hebt om met je ouders over serieuze dingen te praten, voelen zij zich misschien ongemakkelijk en onbekwaam als ze met jou over diezelfde onderwerpen proberen te praten.

ACTIEPUNTEN

De volgende keer dat ik geen zin heb om met mijn ouders te praten, zal ik ․․․․․

Als mijn vader of moeder me wil pushen om ergens over te praten waar ik geen zin in heb, zeg ik ․․․․․

Wat ik mijn ouder(s) over dit onderwerp wil vragen: ․․․․․

WAT DENK JIJ?

● Waarom is timing belangrijk voor goede gesprekken? — Spreuken 25:11.

● Waarom is het de moeite waard om met je ouders te praten? — Job 12:12.

[Inzet op blz. 10]

„Met je ouders praten is niet altijd makkelijk, maar wanneer je hun eerlijk vertelt wat je voelt, is het alsof er een grote last van je af valt.” — Devenye

[Illustratie op blz. 8]

Net zoals een wegversperring niet hoeft te betekenen dat je niet verder kunt, is er een manier te vinden om goed met je ouders te praten!