Het lot van de haai
Het lot van de haai
DOOR EEN ONTWAAKT!-MEDEWERKER IN MEXICO
ER ZIJN maar weinig dieren die de mens zo veel angst aanjagen als de haai. Wereldwijd vallen haaien gemiddeld zo’n 75 keer per jaar zonder enige aanleiding mensen aan, en in 10 van die gevallen loopt het fataal af. Doordat zulke aanvallen veel publiciteit krijgen en er in films een negatief beeld van het dier wordt geschetst, heeft hij het imago van menseneter gekregen. Uiteraard moeten haaien met respect worden behandeld. Maar om het allemaal in het juiste perspectief te plaatsen: er sterven veel meer mensen door bijensteken en krokodillen dan door aanvallen van haaien.
Het is juist zo dat de haai zelf wordt aangevallen, namelijk door de mens. „Elk jaar worden er honderd miljoen haaien gevangen — zo veel dat als we ze achter elkaar zouden leggen, ze vijf keer de aarde zouden omcirkelen”, bericht een onderzoeker van een wetenschappelijk adviesbureau in Oregon (VS) in het tijdschrift Premier. Voeg daarbij nog hun van nature geringe vruchtbaarheid, het feit dat ze pas laat geslachtsrijp zijn, en hun lange draagtijd gekoppeld aan de vervuiling van hun broedgronden, en het resultaat is een snelle achteruitgang van de haaienpopulatie. Eenmaal uitgedund, duurt het jaren voordat die zich weer heeft hersteld.
De meeste haaien worden gevangen voor hun vinnen, die in Azië zeer gewild zijn vanwege hun vermeende kwaliteiten als geneesmiddel en afrodisiacum. * Een bordje haaienvinnensoep is een dure delicatesse die wel meer dan 100 euro kan kosten! De vraag van de lucratieve Aziatische markt leidde tot de wrede en verkwistende gewoonte van finning, de Engelse term voor het afsnijden van de vinnen van een levende haai, die daarna terug in zee wordt gegooid waar hij door honger of verdrinking om het leven komt.
Actie tegen uitsterven
Moeten we ons zorgen maken om de benarde toestand van de haai? Het is misschien moeilijk om voor haaien net zo veel sympathie te voelen als voor olifanten of walvissen. Maar we moeten erkennen dat ze een essentiële rol spelen in het ecologische evenwicht in de oceanen. Met hun eetgewoonten houden ze bijvoorbeeld andere vispopulaties binnen de perken.
In veel landen bestaan er geen vangstbeperkingen wat haaien betreft. In Mexico, waar veel op haaien wordt gevist en ruim 30.000 ton per jaar wordt binnengehaald, is onlangs na tien jaar debatteren een wet aangenomen die finning verbiedt. Maar door de vraag naar haaienvinnen is in zeereservaten elders in de wereld steeds meer illegale visserij ontstaan. De directeur van de Galápagos National Park Service klaagt: „Rond de Galápagoseilanden is de illegale visserij op haaien vanwege hun vinnen de afgelopen jaren spectaculair toegenomen. Het is erg lucratief en heeft hier een maffia gecreëerd.”
Er is een positieve stap gezet om de haai te redden: in sommige landen is finning nu verboden. Maar Charlotte Mogensen, beleidsmedewerker bij het Wereld Natuur Fonds, waarschuwt dat er veel meer nodig is: „Haaien worden nog steeds overal op aarde bedreigd. We dringen er bij alle visserijrederijen op aan zich niet alleen te houden aan het verbod op finning, maar ook aan de richtlijnen in verband met het verzamelen van gegevens over haaien, verantwoorde vismethoden en het terugdringen van bijvangst.”
Gelukkig zal de Schepper van de wilde dieren niet veel langer toestaan dat zijn majestueuze schepping op een verkeerde manier wordt gebruikt. En dat geldt ook voor de angstaanjagende maar onmisbare haai. — Openbaring 11:18.
[Voetnoot]
^ ¶5 Ironisch genoeg blijken haaienvinnen een hoge concentratie kwik te bevatten, dat onvruchtbaarheid bij mannen kan veroorzaken.
[Kader/Illustraties op blz. 17]
FEITEN OVER DE HAAI
Grootte: De grootste soort, de walvishaai (boven), kan meer dan achttien meter lang en enkele tonnen zwaar worden. Het is echter een ongevaarlijk dier dat zich voedt met plankton en kleine vissen.
Draagtijd: Na ongeveer 22 maanden vindt de geboorte plaats.
Aantal jongen: De haai werpt gemiddeld tussen de twee en tien jongen per keer. De meeste soorten zijn levendbarend.
Vruchtbaarheid: De meeste soorten zijn na twaalf tot vijftien jaar geslachtsrijp.
Levensduur: Het is moeilijk vast te stellen hoe oud de meeste haaiensoorten worden, maar de agressieve mensenhaai (onder) leeft naar schatting zestig jaar.
[Verantwoording]
Seawatch.org
© Kelvin Aitken/age fotostock
[Illustratie op blz. 16, 17]
Van de meer dan 300 soorten worden er nu 62 met uitsterven bedreigd
[Verantwoording]
© Mark Strickland/SeaPics.com
[Illustratie op blz. 17]
Voor een pond haaienvinnen wordt soms wel 150 euro of meer betaald. Een paar kaken van de grote witte haai kan wel 7500 euro opbrengen
[Verantwoording]
© Ron & Valerie Taylor/SeaPics.com