De Bijbel waarschuwt: „Uit het hart komen bijvoorbeeld goddeloze overleggingen voort, moord, overspel, hoererij, diefstal, valse getuigenissen, lasteringen” (Matth. 15:19). Ons figuurlijke hart kan ons bedriegen en ons excuses laten verzinnen om iets te doen wat tegen Gods wil ingaat. Soms hebben we dat pas in de gaten als we het al hebben gedaan. Wat kan ons helpen vast te stellen wat de bedoelingen van ons hart zijn voordat we iets doms doen?

Lees de Bijbel elke dag en mediteer over wat je leest.

„Het woord van God is levend en oefent kracht uit en is scherper dan enig tweesnijdend zwaard, en het dringt zelfs zover door dat het ziel en geest (...) scheidt”, schreef Paulus. Gods boodschap in de Bijbel „kan gedachten en bedoelingen van het hart onderscheiden” (Hebr. 4:12). Als we onszelf aan de hand van de Bijbel onderzoeken, kan dat ons helpen de bedoelingen van ons hart te herkennen. Het is van levensbelang Gods Woord elke dag te lezen en te mediteren over wat we lezen. Zo maken we ons Jehovah’s manier van denken eigen.

Als we de raad en beginselen uit de Bijbel toepassen, heeft dat invloed op ons geweten: de innerlijke stem die ’getuigenis aflegt’ (Rom. 9:1). Ons geweten kan ons ervan weerhouden een verkeerde  handelwijze goed te praten. De Bijbel bevat ook voorbeelden die „een waarschuwing voor ons” kunnen zijn (1 Kor. 10:11). Als we daar iets van leren, kunnen we voorkomen dat we een verkeerde weg inslaan. Wat kunnen we nog meer doen?

Bid of God je wil helpen de bedoelingen van je hart te herkennen.

Jehovah is „een onderzoeker van het hart” (1 Kron. 29:17). Hij „is groter dan ons hart en weet alle dingen” (1 Joh. 3:20). We kunnen God niet bedriegen. Als we in onze gebeden eerlijk over onze zorgen, gevoelens en verlangens praten, kan hij ons helpen de bedoelingen van ons hart te weten te komen. We kunnen hem zelfs vragen ’in ons een zuiver hart te scheppen’ (Ps. 51:10). Het gebed is een niet te onderschatten hulpmiddel als we de neigingen van ons hart willen herkennen.

Luister aandachtig op de vergaderingen.

Door goed te luisteren naar wat er op de vergaderingen wordt gezegd, kunnen we geholpen worden eerlijk te kijken naar onze innerlijke persoon: ons hart. We krijgen misschien niet op iedere vergadering iets nieuws te horen, maar door aanwezig te zijn, gaan we Bijbelse principes beter begrijpen en krijgen we waardevolle raad die ons helpt de bedoelingen van ons hart te analyseren. Ook de commentaren van onze broeders en zusters zijn nuttig om onze innerlijke persoon te polijsten (Spr. 27:17). Als we ons afzonderen en niet regelmatig van christelijke omgang op de vergaderingen genieten, kan dat schadelijk voor ons zijn. Het kan ertoe leiden dat we ’onze eigen zelfzuchtige verlangens zoeken’ (Spr. 18:1). We doen er dus goed aan ons af te vragen: ga ik naar alle vergaderingen en pas ik toe wat ik leer? — Hebr. 10:24, 25.

Ons verraderlijke hart kan ons op heel wat terreinen misleiden. We zullen er vier bespreken: materiële dingen, alcohol, omgang en ontspanning.

Materiële dingen.

Het is heel normaal dat we in onze materiële behoeften willen voorzien. Maar Jezus waarschuwde dat we materiële dingen niet te belangrijk moeten vinden. In een van zijn illustraties vertelde hij over een rijke man die al zijn voorraadschuren vol had zitten, en na alweer een goede oogst geen opslagruimte had. Wat was hij van plan? Zijn schuren moesten door grotere vervangen worden. Hij dacht: „Daarin zal ik al mijn graan en al mijn goede dingen bijeenbrengen; en ik zal tot mijn ziel zeggen: ’Ziel, gij hebt vele goede dingen opgelegd voor vele jaren; neem uw gemak, eet, drink en wees vrolijk.’” Maar hij hield geen rekening met een harde werkelijkheid: hij zou diezelfde nacht nog kunnen overlijden (Luk. 12:16-20).

Naarmate we ouder worden zouden we zo bezig kunnen zijn met financiële zekerheid voor later dat we het geen probleem meer vinden om op vergaderavonden over te werken of dat we onze verantwoordelijkheden in de gemeente gaan verwaarlozen. Of misschien ben je nog jong  en weet je dat de volletijddienst de beste carrière is. Maar stel je het toch uit omdat je denkt dat je eerst alles financieel voor elkaar moet hebben? Het is belangrijk nu ons best te doen om rijk te zijn bij God. Misschien zijn we er morgen niet meer!

Alcohol.

„Kom niet terecht onder hen die zich bedrinken aan wijn”, zegt Spreuken 23:20. Als iemand een sterk verlangen heeft naar alcohol, kan hij excuses aanvoeren voor zijn geregelde alcoholgebruik. Hij kan bijvoorbeeld zeggen dat hij drinkt om zich te ontspannen en niet om dronken te worden. Als we alcohol nodig hebben om te ontspannen, is het misschien tijd de neiging van ons hart eens goed te onderzoeken.

Omgang.

Natuurlijk kunnen we contact met ongelovigen niet helemaal vermijden, zoals op school, op het werk en in de velddienst. Maar gezellige omgang met ze hebben of zelfs goed bevriend met ze zijn, is iets anders. Praten we dat goed door te zeggen dat die vrienden heel wat goede eigenschappen hebben? De Bijbel waarschuwt: „Wordt niet misleid. Slechte omgang bederft nuttige gewoonten” (1 Kor. 15:33). Net zoals een kleine hoeveelheid gif schoon water kan verontreinigen, kan vriendschap met mensen die Gods wil niet doen onze geestelijke instelling verontreinigen en ertoe leiden dat we een wereldse manier van denken, kleden, spraak en gedrag overnemen.

Ontspanning.

De moderne technologie brengt allerlei soorten ontspanning binnen handbereik. Veel daarvan is dubieus of zelfs ongepast voor een christen. ’Laat allerlei onreinheid of hebzucht onder u zelfs niet ter sprake komen’, schreef Paulus (Ef. 5:3). Maar wat als we ons aangetrokken voelen tot het kijken of luisteren naar onreine dingen? We zouden kunnen redeneren dat iedereen ontspanning nodig heeft en dat het een persoonlijke zaak is. Maar het is beter Paulus’ raad op te volgen en niet toe te laten dat onreinheid via onze ogen of oren ons hart binnenkomt.

Als we het slachtoffer zijn geworden van de neigingen van ons verraderlijke hart en eraan gewend zijn geraakt verkeerd gedrag te rechtvaardigen, kunnen we daar iets aan doen (Ef. 4:22-24). Laten we twee voorbeelden bekijken.

Miguel * moest zijn kijk op materiële dingen veranderen. Hij zegt: „Mijn vrouw, zoon en ik komen uit een land waar het heel belangrijk is het nieuwste en beste te hebben op het gebied van technologie en luxe. Op een gegeven moment was ik er alleen maar mee bezig zo veel mogelijk uit de wereld te halen. Ik dacht dat dat kon zonder materialistisch te worden. Al snel kwam ik erachter dat je eindeloos bezig kunt blijven met het najagen van materiële dingen. Ik bad tot Jehovah over mijn denkwijze en de bedoelingen van mijn hart. Ik zei dat we hem als gezin met heel ons hart wilden dienen. We besloten ons leven te vereenvoudigen en te verhuizen naar een gebied waar meer behoefte was. Niet lang daarna konden we gaan pionieren. We hebben gemerkt dat we in materieel opzicht niet veel nodig hebben om een rijk en gelukkig leven te leiden.”

De ervaring van Lee laat zien hoe een eerlijk zelfonderzoek kan helpen om te stoppen met slechte omgang. Hij vertelt: „Door mijn werk had ik regelmatig afspraken met buitenlandse leveranciers. Ik wist dat er dan te veel gedronken zou worden, maar ik vond het geweldig om erbij te zijn. Vaak was ik behoorlijk aangeschoten, maar achteraf had ik er spijt van. Ik moest eens goed kijken hoe het met mijn hart gesteld was. De raad uit Gods Woord en de suggesties van de ouderlingen hielpen me in te zien dat ik eigenlijk omgang zocht met mensen die niet van Jehovah hielden. Nu handel ik mijn zaken zo veel mogelijk per telefoon af en beperk ik het contact met leveranciers tot een minimum.”

We moeten eerlijk tegen onszelf zijn en proberen de bedoelingen van ons hart te herkennen. Daarbij is het belangrijk dat we Jehovah om hulp vragen en in gedachte houden dat ’hij op de hoogte is van de geheimen van het hart’ (Ps. 44:21). Hij heeft ook zijn Woord gegeven, dat een spiegel voor ons kan zijn (Jak. 1:22-25). Verder krijgen we waardevolle raad in onze lectuur en op de vergaderingen. Dankzij al die voorzieningen kunnen we ons hart beschermen en het goede blijven doen.