SEPTEMBER 24, 2014
Eritrea
Mengwaga e Masomepedi ya go Golegwa Kua Eritrea—Na e tla ka ya Fela?
Mengwaga e 20 e fetilego, bahlankedi ba mmušo wa Eritrea ba ile ba golega masogana a mararo le go a bea ka tlase ga maemo a šoro kua kampeng ya kgolego ya Sawa moo a sa golegilwego le go fihla lehono. Ga se a ka a bonwa molato wa bosenyi le ge e le go newa sebaka sa go ipolelela kgorong ya tsheko. Ke ka baka la’ng a golegilwe ka go hloka toka?
Paulos Eyassu, Negede Teklemariam, le Isaac Mogos ke Dihlatse tša Jehofa tšeo di gannego go dira mediro ya bošole ka baka letswalo ka ge di hlompha tumelo ya tšona. Ge ba ka be ba bonwe seo go thwego ke molato wa bosenyi ka ge ba ganne go tsenela ditirelo tša bošole, ba ka be ba ahloletšwe lebaka le letelele kgolegong. Paulos, Negede, le Isaac, bao ga bjale ba nago le mengwaga e 41, 40 le 38 ba feditše mengwaga ya bofsa bja bona kgolegong. Ba ile ba amogwa tokelo ya go nyala le go ba le bana, ya go hlokomela batswadi ba bona bao ba tšofetšego goba go phela maphelo a bona ka moo ba ratago. Ba ile ba amogwa gape le tokelo ya go rapela mmogo le badumedigotee le bona.
Ka morago ga go golegwa ka September 24, 1994, Paulos, Negede, le Isaac ba ile ba swarwa o šoro le go gobatšwa ke bahlankedi ba kampa ya kgolego ya Sawa. Mengwageng ya morago bjale go swarwa o šoro ga bona go ile gwa fela gomme go botegela bodumedi ga bona ka go tia go ile gwa dira gore bahlapetši ba kgolego ba ba hlomphe.
Dihlatse tše dingwe tšeo di golegilwego ka tlase ga maemo a šoro
Go feta dinageng tše dingwe ka moka lefaseng, Dihlatse tša Jehofa kua Eritrea di phela ka tlase ga tlaišo e šoro kudu. Ge go be go ngwalwa pego ye, Dihlatse tše 73 di be di sa le kgolegong, go akaretša basadi, bana le batšofadi. Ba bantši ba kgotleletše maemo a thata a go se je gabotse, go hloka meetse a lekanego le go swarwa gampe ke bahlankedi ba kgolego. Dihlatse tše dingwe tše tharo di na le mengwaga e fetago e lesome di golegilwe kua kampeng ya Sawa, eupša Paulos, Negede, le Isaac ba na le nako e telele ba golegilwe go feta Dihlatse tše dingwe kua Eritrea.
Mekgatlo ya lefase e ipiletša go Eritrea go fediša tlaišo ya madumedi
Mekgatlo ya lefase e tseba gabotse gore Eritrea e swara Dihlatse tša Jehofa gampe le mekgatlo e mengwe e menyenyane ya madumedi.
Ngwageng o mongwe le o mongwe ga e sa le go tloga ka 2004, Lefapha la Mmušo wa U.S. le re Eritrea ke naga yeo e nyakago šedi, se se bolela gore ke naga yeo mmušo wa yona o tšwelago pele o gatakela o šoro tokologo ya bodumedi.
Lekgotla la Ditokelo tša Batho la United Nations le bontšhitše go tshwenyega kudu ka go gatakelwa o šoro ga ditokelo tša badudi ba naga yeo ke bahlankedi ba mmušo wa Eritrea. Lekgotla le le ipileditše go mmušo wa Eritrea “go hlompha tokelo ya motho yo mongwe le yo mongwe ya tokologo . . . ya go dira seo motho a se naganago, ya letswalo le ya bodumedi.”
Khomišene ya U.S ya International Religious Freedom e boletše Pegong ya yona ya Ngwaga le Ngwaga ya 2014 gore: “Boemo bja tokologo ya bodumedi ke bjo bo hlobaetšago kudukudu go . . . Dihlatse tša Jehofa.”
Pegong ya yona ya Lefase ya 2013, Human Rights Watch e dumetše gore mmušo wa Eritrea o tšwetše pele go golega, go golega ka nakwana le go tlaiša maloko a madumedi a mangwe le gore Dihlatse tša Jehofa ke tšona di tlaišwago kudu.
Ka December 2005 Khomišene ya Afrika ya Ditokelo tša Batho e amogetše Resolution on the Human Rights Situation in Eritrea, yeo e bego e ipiletša go Eritrea go “kgonthišetša ka mehla, tokelo ya gore tsheko e sepedišwe ka toka, tokologo ya seo motho a se naganago, tokologo ya polelo le tokologo ya go bokana ka khutšo.”
Philip Brumley, o boletše legatong la Dihlatse lefaseng ka bophara gore: “Re na le kholofelo e tiilego ya gore mmušo wa Eritrea o tla lokolla Dihlatse tšeo di golegilwego, go akaretša banna ba bararo bao ba nago le mengwaga e 20 ba golegilwe, le go fediša tlaišo ya badumedigotee le rena.”