Na Bakriste ba Swanetše go Boloka Sabatha?
Karabo ya Beibele
Bakriste ga ba hloke go boloka sabatha ya beke le beke. Bakriste ba ka tlase ga “molao wa Kriste,” woo o sa akaretšego go boloka Sabatha. (Bagalatia 6:2; Bakolose 2:16, 17) Ke ka baka la’ng re ka kgodišega ka se? Sa pele, ela hloko moo Sabatha e thomilego gona.
Sabatha ke eng?
Lentšu “sabatha” le tšwa lentšung la Seheberu leo le bolelago “go khutša; go kgaotša.” Taba ya sabatha e tšwelela la mathomo ka Beibeleng melaong yeo e bego e filwe setšhaba sa Isiraele ya bogologolo. (Ekisodo 16:23) Ka mohlala, molao wa bone wa Melao e Lesome o re: “Ge o gopola gore o swanetše go swara sabatha e le letšatši le lekgethwa, o šome gomme o dire mediro ya gago ka moka ka matšatši a tshelelago. Eupša letšatši la bošupa ke sabatha ya Jehofa Modimo wa gago. O se ke wa swara modiro le ge e le ofe.” (Ekisodo 20:8-10) Letšatši la Sabatha le be le thoma ka Labohlano ge letšatši le diketše go fihla ka Mokibelo ge letšatši le diketše. Nakong yeo, Baisiraele ba be ba ka se tšwe moo ba dulago, go gotša mollo, go rwalela dikgong goba go rwala morwalo. (Ekisodo 16:29; 35:3; Numeri 15:32-36; Jeremia 17:21) Go se boloke Sabatha e be e le molato o mogolo.—Ekisodo 31:15.
Matšatši a mangwe khalentareng ya Sejuda, go akaretša ngwaga wa bo-7 le wa bo-50, e be e bitšwa disabatha. Ka mengwaga ya Sabatha, naga e be e sa lengwe le Baisiraele ba be ba sa gapeletšwe go lefa melato ya bona.—Lefitiko 16:29-31; 23:6, 7, 32; 25:4, 11-14; Doiteronomio 15:1-3.
Ke ka baka la’ng molao wa Sabatha o sa šome go Bakriste?
Molao wa Sabatha o be o šoma feela bathong bao ba bego ba latela Molao ka moka woo Modimo a bego a ba neile ka Moshe. (Doiteronomio 5:2, 3; Hesekiele 20:10-12) Modimo ga se a ka a laela batho ba bangwe go khutša ka Sabatha. Go oketša moo, Bajuda le bona ba be ba “lokolotšwe Molaong” wa Moshe, gotee le Melao e Lesome, ka sehlabelo sa Jesu Kriste. (Baroma 7:6, 7; 10:4; Bagalatia 3:24, 25; Baefeso 2:15) Go e na le go kgomarela Molao wa Moshe, Bakriste ba latela molao o mogologolo wa lerato.—Baroma 13:9, 10; Baheberu 8:13.
Dipono tše di fošagetšego ka Sabatha
Pono e Fošagetšego: Modimo o thomile Sabatha ge a be a khutša ka letšatši la bošupa.
Therešo: Beibele e re: “Me ‘tšatši la xo šupa Modimo ó le šexofaditše a le dira le lekxêthwa, ka xobane ka lôna ó khutšitše à feditše modirô wa xaxwe ka moka wa thlôlô wo a o dirilexo.” (Genesi 2:3, Beibele ya Sepedi) Temana ye ga e bolele ka molao woo Modimo a bego a o neile batho, eupša e re botša seo Modimo a se dirilego ka letšatši la bošupa la tlholo. Beibele ga e bolele ka motho le ge e le ofe yoo a kilego a boloka Sabatha ya go khutša pele ga mehla ya Moshe.
Pono e Fošagetšego: Baisiraele ba be ba dutše ba le ka tlase ga molao wa Sabatha le pele ba amogela Molao wa Moshe.
Therešo: Moshe o boditše Baisiraele gore: “Jehofa Modimo wa rena o dirile kgwerano le rena kua Horebe,” lefelo leo le lego tikologong ya Thaba ya Sinai. Kgwerano ye e be e akaretša molao wa Sabatha. (Doiteronomio 5:15) Tsela yeo Baisiraele ba bego ba dira Sabatha ka yona e be e bontšha gore ke selo se sefsa go bona. Ge e ba Baisiraele ba be ba dutše ba le ka tlase ga molao wa Sabatha ge ba be ba sa le Egipita, Sabatha e be e tla ba gopotša bjang ka go phološwa ga bona Egipita go etša ge Modimo a itše e tla ba gopotša? (Doiteronomio 5:15) Ke ka baka la’ng ba ile ba botšwa gore ba se tope manna ka letšatši la bošupa? (Ekisodo 16:25-30) Le gona ke ka baka la’ng ba be ba sa tsebe gore ba swaragane bjang le molato wa pele wa motho yoo a ilego a tshela molao wa Sabatha?—Numeri 15:32-36.
Pono e Fošagetšego: Sabatha ke kgwerano e sa felego ka gona go sa letetšwe gore e bolokwe.
Therešo: Dibeibele tše dingwe ga di bolele ka Sabatha e le “kxwêranô e sa felexo.” (Ekisodo 31:16, Beibele ya Sepedi) Lega go le bjalo, lentšu la Seheberu leo le fetoletšwego e le “felego” le ka bolela gape gore “go ya go ile.” Ka mohlala, Beibele e diriša mantšu a swanago ge e hlalosa boperisita bja Baisiraele, bjo Modimo a bo fedišitšego mo e ka bago mengwaga e 2 000 e fetilego.—Ekisodo 40:15; Baheberu 7:11, 12.
Pono e Fošagetšego: Bakriste ba swanetše go boloka Sabatha, go etša ge Jesu a ile a e boloka.
Therešo: Jesu o bolokile Sabatha ka baka la gore e be e le Mojuda, o be a tlangwa ke Molao wa Moshe go tloga ge a belegwa. (Bagalatia 4:4) Ka morago ga lehu la Jesu, kgwerano ye ya Molao—go akaretša le Sabatha—e ile ya se sa šoma.—Bakolose 2:13, 14.
Pono e Fošagetšego: Moapostola Paulo o ile a boloka Sabatha ka ge e be e le Mokriste.
Therešo: Paulo o ile a tsena ka sinagogeng ka Sabatha, eupša o be a sa ye go keteka Sabatha le Bajuda. (Ditiro 13:14; 17:1-3; 18:4) Go ena le moo, a latela motlwae wa nakong yeo, o ile a bolela ditaba tše dibotse disinagogeng, go etša ge seboledi sa moeng se ka laletšwa go tlo nea polelo bathong bao ba bokanego bakeng sa borapedi. (Ditiro 13:15, 32) Paulo o be a bolela ka molaetša wa Mmušo “letšatši le lengwe le le lengwe,” e sego feela ka Sabatha.—Ditiro 17:17.
Pono e Fošagetšego: Sabatha ya Bakriste e ka Sontaga.
Therešo: Ga gona moo Beibele e neago taelo ya gore Bakriste ba swanetše go beela Sontaga ka thoko, e lego letšatši la pele la beke bakeng sa go Khutša goba borapedi. Go Bakriste ba pele, Sontaga e be e swana le matšatši a mangwe ka moka. The International Standard Bible Encyclopedia e re: “Sontaga se thomile go tšewa e le letšatši la Sabatha go thoma lekgolong la bone la nywaga, nakong ya ge [mmušiši wa Moroma wa moheitene] Constantine a ntšha taelo ya gore mešomo e mengwe ga se ya swanelwa go dirwa ka Sontaga.” a
Ka gona go thweng ka ditemana tšeo di bontšhago e ka Sontaga ke letšatši leo le kgethegilego? Beibele e re moapostola Paulo o ile a ja le badumedi gotee le yena “letšatšing la pele la beke,” e lego Sontaga, ka gona se se a kwagala, ka ge Paulo a be a sepela letšatšing le le latelago. (Ditiro 20:7) Ka mo go swanago, diphuthego tše dingwe di be di boditšwe go beela meneelo ka thoko “letšatšing la pele la beke e nngwe le e nngwe,” e lego Sontaga, bakeng sa mošomo wa tlhakodišo, eupša se e be e le tšhišinyo ya kamoo ba ka dirišago tšhelete gabotse. Meneelo e be e bewa magaeng, e sego lefelong la diboka.—1 Bakorinthe 16:1, 2.
Pono e Fošagetšego: Go fošagetše go beela letšatši le tee ka thoko bekeng e nngwe le e nngwe bakeng sa go khutša le borapedi.
Therešo: Beibele e tlogelela Mokriste yo mongwe le yo mongwe go itirela phetho tabeng ye.—Baroma 14:5.
a Bona gape le New Catholic Encyclopedia, Second Edition, Bolumo 13, letlakala 608.