Ebangedi ya Luka e bolela ka go phutholla ga Jesu lengwalo la go phuthwa la Jesaya, go le bala le go le phutha gape. Johane le yena o ile a bolela ka lengwalo la go phuthwa bofelong bja Ebangedi ya gagwe, a bolela gore lengwalong leo o be a sa kgone go akaretša mehlolo ka moka yeo Jesu a e dirilego.—Luka 4:16-20; Johane 20:30; 21:25.

Mangwalo a go phuthwa a be a dirwa bjang? Go be go kgomaretšwa diripa tša didirišwa tše bjalo ka letlalo, mokgopha goba phaphirase gotee gore go dirwe rolo. Ka morago rolo yeo e be e tatetšwa kotaneng gomme lehlakore leo go ngwadilwego go lona le e ba ka gare. Mongwalo o be o tšwelela ka dikholomo tše kopana tša go etša tša puku. Ge e ba lengwalo la go phuthwa e be e le letelele, le be le eba le dikotana tše pedi mafelelong a lona ka bobedi, tšeo mmadi a bego a kgona go di diriša go phutholla mongwalo ka seatla se sengwe gomme ka se sengwe a le phutha go fihlela a hwetša moo a nyakago go bala gona.

The Anchor Bible Dictionary e re: “Mohola wa lengwalo la go phuthwa ke gore e be e eba le letelele ka mo go lekanego [gantši le eba botelele bja dimithara tše e ka ba go tše lesome], le kgona go rwala ditaba tša puku ka moka gomme le swarega gabonolo ge le šetše le phuthilwe.” Ka mohlala, go akanyetšwa gore Ebangedi ya Luka nkabe e ile ya nyaka rolo ya botelele bjo e ka bago bja dimithara tše 9,5. Mabakeng a mangwe, merumo ya ka godimo le ya ka tlase ya lengwalo la go phuthwa e be e segwa ka go lekanela, e gohlwa ka leswika la makgwakgwa gomme e taiwa.

Go tloga ge go be go thewa boperisita bja Isiraele go ya pele, go be go kgethwa monna o tee gore a hlankele e le moperisita yo mogolo gomme mathomong o be a kgethelwa gore a hlankele bophelo ka moka. (Numeri 35:25) Arone e bile wa mathomo wa go hlankela e le moperisita yo mogolo. Ka morago ga moo, go ile gwa tlwaelwa gore ge tate a be a ehwa, go bewe morwa wa gagwe yo mogolo. (Ekisodo 29:9) Ba bantši ba barwa ba Arone ba ile ba hlankela e le baperisita, eupša ke feela ba sego kae bao ba hlanketšego e le baperisita ba bagolo.

Ge Isiraele e be e bušwa ke batho ba šele, babuši bao nako le nako ge ba be ba nyaka, ba be ba bea baperisita ba bagolo le go ba tloša. Lega go le bjalo, go bonagala mo e nyakilego go ba ka mehla baperisita ba bafsa bao ba bego ba kgethwa ba be ba etšwa malapeng a sego kae ao a filwego tokelo yeo, kudukudu ba lešika la Arone. Go molaleng gore polelwana “baperisita ba bagolo” e šupa go ditho tše bohlokwa tša boperisita. Baperisita ba bagolo ba ka ba ba be ba akaretša dihlogo tša dihlopha tše 24 tša baperisita; ditho tše bohlokwa tša malapa a baperisita ba bagolo; le baperisita ba bagolo bao ba tlošitšwego, ba bjalo ka Annase.—1 Dikoronika 24:1-19; Mateo 2:4; Mareka 8:31; Ditiro 4:6.