SARA o ile a emelela moo a bego a šoma gona gomme a lebelela kgojana. Ka ge a be a hlahla bahlanka ba gagwe ka bohlale, ba be ba šoma ka thata ba thabile. Sara le yena o be a šoma ka thata. Mmone ka leihlo la kgopolo a ile le menagano a fogohla diatla gomme a ithobolla. Mohlomongwe o be a swaregile ka go roka segaswa tenteng yeo ba bego ba dula ka go yona. Lešela le thata la boya bja pudi la tente le be le hlagaditšwe ke go fišwa ke letšatši le go nelwa ke dipula ka mengwaga e mentši. Seo se swanetše go ba se be se gopotša Sara gore ke kgale ba ralala. Letšatši le be le thoma go hwibila ka ge le be le sobela. Mesong o be a lebeletše Aborahama * ge a be a sepela, gomme ga bjale o be a mo letetše a lebeletše thokong yeo a tšwilego ka yona mesong. O ile a thoma go myemyela ge a bona monna wa gagwe a rotoga mmotong.

Go be go fetile mengwaga e lesome go tloga mola Aborahama a tshedišago lapa la gagwe le legolo Noka ya Eforate gomme a le tsenya nageng ya Kanana. Sara o be a ile a ikemišetša go thekga monna wa gagwe ge ba eya moo ba sa go tsebego, ka gobane o be a tseba gore Aborahama o be a tlo kgatha tema e kgolo morerong wa Jehofa wa go tšweletša peu e bohlokwa kudu gotee le setšhaba. Sara yena o be a tlo kgatha tema efe? O be a na le mengwaga e 75 gomme a se a ka a ba le bana. Go a kwagala gore a ka ba ile a ipotšiša gore, ‘Na seo Jehofa a se tshepišitšego se ka phethagala ke sa dutše ke le mosadi wa Aborahama?’ Ruri go a kwagala ge e ba a be a tshwenyegile—goba gona go fela pelo.

Le rena re ka fela re ipotšiša gore dilo tšeo Modimo a di tshepišitšego di tla phethagala neng. Ga go bonolo go se fele pelo, kudukudu ge e ba re letetše gore go phethagale selo se se tshepišitšwego seo re se ratago. Tumelo ya mosadi yo yo a kgahlišago e re ruta eng?

Lapa la Aborahama le be le sa tšwa go boa Egipita. (Genesi 13:1-4) Le be le hlomile ditente mebotong ya ka bohlabela bja Bethele, goba Lutsi, go ya kamoo Bakanana ba bego ba e bitša ka gona. Sara o be a kgona go bona karolo e kgolo ya Naga ya Kholofetšo a le mebotong yeo e phagamego. Go be go na le metsana ya Bakanana le ditsela tšeo di bego di fihliša basepedi dinageng tša kgole. Nageng yeo ye e ikadilego, go be go se na motse wo o swanago le wo Sara a bego a etšwa go wona. O be a goletše Uri, e lego motse wa kua Mesopotamia wo o bego o le bokgole bja dikhilomithara tše 1 900 go tloga moo ba bego ba le gona. Motseng woo o be a šiile meloko ya gabo e mentši le manobonobo a motse woo o hlabologilego le mabenkele a gona. O be a tlogetše le ntlo ya gagwe yeo e agegilego yeo mohlomongwe e bego e na le dipompi ka gare. Lega go le bjalo, ge e ba re akanya Sara a lebeletše ka bohlabela a nyamile e le ge a gopotše manobonobo a bjaneng bja gagwe, gona go ra gore ga re tsebe mosadi yo yo a boifago Modimo.

Ela hloko seo moapostola Paulo a ilego a budulelwa gore a se ngwale ka morago ga mengwaga e ka bago e 2 000. Ge a be a bolela ka tumelo ya Aborahama le Sara o itše: “Ge nkabe ruri ba ile ba dulela go gopola lefelo leo ba tlogilego go lona, gona ba ka be ba bile le sebaka sa go boela morago.” (Baheberu 11:8, 11, 15) Sara le Aborahama ba be ba sa hlologele dilo tša kua morago.  Ge ba be ba ka dulela go nagana ka tsela yeo, nkabe ba ile ba kgetha go boela gae. Ge nkabe ba ile ba boela Uri, ba be ba tla lahlegelwa ke sebaka sa go phetha morero o mogolo wa Modimo. Ruri nkabe ba ile ba lebalwa go e na le gore e be mehlala e megolo ya tumelo yeo e kgomilego batho ba dimilione.

Sara ga se a ka a gopola tša kua morago. Ka gona o ile a dula a thekga monna wa gagwe ka go mo thuša go tšama ba hloma ditente le go di hlomolla gotee le go gapa mehlape. Sara o ile a lebeletšana le mathata a mantši le diphetogo bophelong bja gagwe. Jehofa o ile a buša a botša Aborahama ka tshepišo ya gagwe, eupša a se bolele selo ka Sara.—Genesi 13:14-17; 15:5-7.

Mafelelong Sara o ile a phetha ka gore a boledišane le Aborahama ka seo a bego a dutše a se nagana. Mmone ka leihlo la kgopolo, sefahlego sa gagwe se bontšha gore o lwa le dikgopolo ge a be a re: “Hle bona! Jehofa o nthibetše go belega bana.” Ka morago o ile a kgopela monna wa gagwe e lego Aborahama gore a be le bana le mohlanka wa gagwe e lego Hagara. Na o kgona go bona Sara ka leihlo la kgopolo a imetšwe ge a kgopela monna wa gagwe gore a dire seo? Kgopelo yeo e ka no se kwagale mo mehleng ye, eupša mehleng ya bogologolo go be go tlwaelegile gore monna a nyale mosadi wa bobedi goba a tšee mosadi wa serethe, e le gore a mmelegele mojabohwa. * Na Sara a ka ba a ile a nagana gore ka go dira bjalo, morero wa Modimo wa go tšweletša setšhaba a diriša Aborahama o be o tla phethagala? Sara o be a tloga a ikemišeditše go ikgafa ka tsela le ge e le efe. Aborahama o ile a arabela bjang? Re bala gore o ile a “theetša lentšu la [Sara].”—Genesi 16:1-3.

Na pego ye e bontšha gore Jehofa o ile a tutuetša Sara gore a ikgafe ka tsela yeo? Aowa. Go e na le moo, seo Sara a ilego a se šišinya go Aborahama se bontšha gore o be a lebelela dilo go ya ka pono ya motho. O be a nagana gore Modimo ke yena a dirago gore a tlaišege, e bile o be a sa nagane gore Modimo a ka ba le tharollo e nngwe. Tsela ya Sara ya go rarolla ditaba e be e tla mo kweša bohloko le go mo nyamiša. Le gona, seo a se šišintšego se bontšhitše gore o be a tloga a na le seka se se rategago sa go hloka boithati. Na Sara ga se a bea mohlala o mobotse kudu wa go hloka boithati lefaseng le la batho bao ba naganago go ikhola pele ba ka hola ba bangwe? Re tla be re ekiša tumelo ya Sara ge e ba re ikemišeditše go etiša merero ya Modimo pele ga dilo tšeo rena re di ratago.

Ga se gwa tšea nako gore Aborahama a imiše Hagara. Hagara o ile a thoma go nyatša mong wa gagwe Sara, mohlomongwe e le ka baka la ge a be a nagana gore ka ge a imile, o a mo phala. Ruri Sara yo a bego a se a ka a ba le bana o ile a nyama o šoro! Sara o ile a kgalemela Hagara ka tsela e itšego yeo e sa hlaloswego, e le ge a dumeletšwe ke Aborahama e bile a thekgwa ke Modimo. Hagara o ile a belega morwa yo a bitšwago Ishimaele  gomme gwa feta mengwaga e mentši ka morago ga moo. (Genesi 16:4-9, 16) Ge pego e be e bolela ka molaetša o tšwago go Jehofa lekgeng le le latelago, Sara o be a na le mengwaga e 89 gomme Aborahama a na le e 99. Ba ile ba amogela molaetša o makatšago e le ruri!

Jehofa o ile a buša a kgonthišetša mogwera wa gagwe Aborahama gore o be a tla atiša peu goba bana ba gagwe. Gape Modimo o ile a rea monna yoo leina le lefsa. Go fihla ka nako yeo o be a tsebja e le Aborama. Eupša Jehofa o ile a mo rea leina le lefsa la Aborahama, leo le bolelago gore “Tatago lešaba la ditšhaba.” E be le la mathomo Jehofa a bontšha moo Sara a tsenago gona ditabeng. O ile a fetoša leina la gagwe la Sarai leo mohlomongwe le bego le bolela gore “Senganga” gomme a mo reela la Sara, leo re le tsebago ka moka. Leina Sara le ra gore’ng? Le ra gore “Kgošigatšana”! Jehofa o ile a hlalosa lebaka leo ka lona a kgethetšego mosadi yoo yo a rategago leina leo, ge a re: “Ke tla mo šegofatša gomme ka go nea morwa yo a tlago go go belegela yena; ke tla mo šegofatša ya ba ditšhaba; dikgoši tša meraforafo di tla tšwa go yena.”—Genesi 17:5, 15, 16.

Kgwerano ya Jehofa ya go tšweletša peu yeo e bego e tla šegofatša ditšhaba ka moka e be e tla phethagatšwa ka morwa wa Sara. Leina leo Modimo a ilego a le kgethela mošemanyana yoo, e lego Isaka, le ra gore “Lesego.” Ge Aborahama a be a thoma go kwa ka morero wa Modimo wa gore o tla šegofatša Sara ka ngwana, Aborahama o ile “a wa ka sefahlego a sega.” (Genesi 17:17) Aborahama o be a maketše e bile a thabile kudu. (Baroma 4:19, 20) Go thwe’ng ka Sara?

Ka moragonyana ga moo banna ba bararo bao ba bego ba sa tsebje ba ile ba ya tenteng ya Aborahama. E be e le mosegare go fiša, eupša gateetee banyalani bao ba ba tšofetšego ba ile ba kitimela go amogela baeng bao. Aborahama o ile a botša Sara a re: “Akgofa o tle le dikelo tše tharo tša bupi bja mathume, o dube hlama gomme o apee dinkgwa.” Mehleng yeo go amogela baeng e be e le mošomo o mogolo kudu. Aborahama ga se a ka a tlogela mosadi wa gagwe gore a dire mošomo ka moka; o ile a kitimela go bolaya powana e nanana gomme a lokiša dijo le dino tše dingwe. (Genesi 18:1-8) Go ile gwa tsebja ka morago gore “banna” bao e be e le barongwa. Go ka direga gore moapostola Paulo o be a naganne ka tiragalo ye ge a be a ngwala gore: “Le se ke la lebala go amogela baeng, gobane ka go dira bjalo ba bangwe ba amogetše barongwa ba sa tsebe.” (Baheberu 13:2) Na o ka ekiša mohlala o mobotse kudu wa go amogela baeng wo o beilwego ke Aborahama le Sara?

Ge yo mongwe wa barongwa bao a be a botša Aborahama gape gore Modimo o tshepišitše Sara gore o tla belega morwa, Sara o be a le ka tenteng a theeditše. O ile a tlabja kudu ke go kwa gore o be a tlo belega a le mengwageng yeo a bego a le go yona, moo a ilego a palelwa ke go itshwara gomme a re: “Na nkare ke tšofetše ka tsela ye ka kgahlegela mong wa ka mola le yena e le mo a tšofetše?” Morongwa o ile a phošolla Sara ka go mmotšiša gore: “Na go na le seo se ka palelago Jehofa?” Sara o ile a arabela ka tsela e tlwaelegilego, a tšhogile e bile a ikemelela. O ile a re: “Ga se ka sega!” Morongwa yena o ile a re: “Eupša o segile.”—Genesi 18:9-15.

Na Sara o be a bontšha gore ga a na tumelo ge a be a sega? Le gatee. Beibele e re: “Ka tumelo Sara le yena o ile a hwetša matla a go ima ngwana, gaešita le ge a be a fetile lebaka la go belega, ka ge a ile a tšea gore yo a holofetšago o a botega.” (Baheberu 11:11) Sara o be a tseba Jehofa gabotse; o be a tseba gore o kgona go phethagatša selo se sengwe le sengwe seo a se tshepišitšego. Ke mang go rena a ka se nyakego go ba le tumelo e oketšegilego ya mohuta woo? Re dira gabotse ge re ithuta ka Modimo yo go bolelwago ka yena ka Beibeleng gore re mo tsebe gabotse. Ge re dira bjalo re tla bona gore go be go swanetše gore Sara a be le tumelo yeo a bego a na le yona. Ruri Jehofa o a botega e bile o phethagatša dilo ka moka tšeo a di tshepišago—ka dinako tše dingwe a ka dira bjalo ka ditsela tšeo di re makatšago le tšeo di ka re segišago ka baka la go se kgolwe!

Ge Sara a be na le mengwaga e 90, o ile a feleletša a thabela nako yeo e bego e le kgale a e duma bophelong bja gagwe e le motho yo mogolo. O ile a belegela monna wa gagwe yo a rategago morwa. Ka nako yeo monna wa gagwe o be a na le mengwaga e lekgolo. Aborahama o ile a reela ngwana yoo leina la Isaka goba “Lesego” go ya kamoo Modimo a bego a boletše. Mohlomongwe re ka bona Sara ka leihlo la kgopolo a myemyela ka sefahlego se se edilego feela a bonagala a lapile  ge a hlalosa gore: “Modimo o dirile gore ke sege. Yo mongwe le yo mongwe yo a kwago ka taba ye o tla sega le nna.” (Genesi 21:6) Ruri o ile a thabišwa ke mpho ye e makatšago yeo e tšwago go Modimo go fihlela a ehwa. Lega go le bjalo, mpho yeo e be e sepedišana le boikarabelo bjo bogolo.

Ge Isaka a na le mengwaga e mehlano, lapa le ile la mo direla monyanya wa ge a tshwešwa letswele. Eupša ga se gore dilo ka moka di be di sepela gabotse. Re bala gore Sara o ile “a lemoga” mokgwa wo o bego o mo tshwenya. Ishimaele wa mengwaga e 19 yo e lego morwa wa Hagara, o be a duletše go kwera Isaka. O be a sa no bapala le yena ka go mo kwera. Ka morago moapostola Paulo o ile a budulelwa gore a bitše mokgwa wa Ishimaele gore ke tlaišo. Sara o ile a bona go ba mphenyašilo ga Ishimaele go bea morwa wa gagwe kotsing. Sara o be a tseba gabotse gore Isaka e be e sa fo ba morwa wa gagwe feela, eupša o be a abetšwe go kgatha tema e bohlokwa morerong wa Modimo. Ka gona o ile a rapa sebete gomme a bolela le Aborahama a sa mo fihlele selo. O ile a kgopela Aborahama gore a rake Hagara le Ishimaele.—Genesi 21:8-10; Bagalatia 4:22, 23, 29.

Aborahama o ile a arabela bjang? Re bala gore: “Taba yeo ya mabapi le morwa wa gagwe ya dira gore Aborahama a šulafalelwe kudu.” O be a rata Ishimaele kudu, gomme go be go se na tsela yeo taba ye e bego e ka se ke ya mo kweša bohloko bjalo ka tate. Lega go le bjalo, Jehofa o ile a tsena ditaba gare ka ge a be a bona ditaba ka botlalo. Re bala gore: “Ke moka Modimo a re go Aborahama: ‘O se ke wa dumelela gore selo le ge e le sefe seo Sara a go botšago sona ka mošemane yoo le lekgoba la gago la mosadi se go dira gore o šulafalelwe. Theetša lentšu la mosadi wa gago, gobane seo se tlago go bitšwa peu ya gago se tla ba ka Isaka.’” Jehofa o ile a kgonthišetša Aborahama gore o be a tla hlokomela Hagara le mošemanyana wa gagwe. Aborahama yo a botegago o ile a dumelelana le seo.—Genesi 21:11-14.

Sara e be e tloga e le mosadisadi, e le motlatši wa kgonthe wa Aborahama. O be a sa no botša monna wa gagwe dilo tše dibotse feela. Ge a be a bona bothata bjo bo bego bo tla kgoma lapa la bona le bokamoso bja bona, o be a tšhollela monna wa gagwe sa mafahleng. Ga se gore ge a be a bolela le monna wa gagwe ka go lebanya, go ra gore o be a sa mo hlomphe. Ka morago, moapostola Petro yo le yena a bego a nyetše, o ile a bolela gore Sara ke mohlala o mobotse wa go ba mosadi yo a bego a hlompha monna wa gagwe kudu. (1 Bakorinthe 9:5; 1 Petro 3:5, 6) Therešo ke gore ge nkabe Sara a ile a homolela taba ye o be a tla feleletša a sa hlomphe Aborahama, ka gobane seo se be se tla gobatša Aborahama le lapa la gagwe kudu. Sara o ile a bontšha lerato ka go bolela seo a bego a swanetše go se bolela.

Basadi ba bantši bao ba nyetšwego ba tšeela mohlala wa Sara godimo. Ba ithuta go Sara go ntšhetša banna ba bona sa mafahleng ka tlhompho. Ka dinako tše dingwe basadi ba bangwe ba ka duma eka Jehofa a ka tsena ditaba gare go etša ge a dirile ka Sara. Lega go le bjalo, go na le seo ba ithutago sona tabeng ya gore Sara o be a na le tumelo le lerato e bile a sa fele pelo.

Le ge Jehofa a be a bitša mosadi yo yo a rategago gore ke “Kgošigatšana,” fela Sara o be a sa letela go swarwa bjalo ka mmakgoši. Ga go makatše gore ge a be a ehwa a na le mengwaga e 127, Aborahama ‘o ile a hlokofalela Sara le go mo llela.’ * (Genesi 23:1, 2) Ruri o be a hlologela “Kgošigatšana” ya gagwe e rategago. Ga go pelaelo gore le Jehofa Modimo o hlologela mosadi yo yo a bego a botega—gomme o rerile go tlo mo tsošetša lefaseng la paradeise. Sara o letetšwe ke go tlo phela ka mo go sa felego le ka khutšo—gotee le bohle bao ba ekišago tumelo ya gagwe.—Johane 5:28, 29.