Menli mɔɔ yɛ wulobɔto nwo gyima la ɛlɛyɛ debie mɔɔ baboa dɔketama yeamaa bɛayɛ apelehyɛne mgbole mɔɔ ɔngyia kɛ bɛpɛ nwonane ne kpole a. Debie ko mɔɔ abɔdeɛ nwo nrɛlɛbɛvolɛma ɛlɛnea zo ayɛ ɛhye la a le sane asa bɛtɛbɛtɛ ne mɔɔ ɔkola ɔkyiba ye ɔkɔ ɛleka biala la.

Suzu nwo nea: Sane bahola ava ɔ sa ndendenle mɔtwɛ ne mɔɔ le bɛtɛbɛtɛ la abeta debie, yeazɔ nu na yeamia nu. Ɔkola ɔfa ɔ sa ɔwula tokule nretee biala anu. Sane kola kyiba ɔ sa kɔ ɛleka biala yɛɛ eza ɔkola ɔmia ɔ sa ne ɛleka bie anu ɔmaa nuhua yɛ se kpalɛ.

Menli mɔɔ yɛ neɛnleanu la ɛnwu kɛ, saa bɛkola bɛyɛ wulobɔto mɔɔ asa le bɛtɛbɛtɛ kɛ sane ɛdeɛ ne a, ɔbaboa kpalɛ wɔ apelehyɛne ɛyɛlɛ nu mɔɔ ɔnrɛhyia kɛ bɛpɛ nwonane ne kpole a. Milahyinli ɛhye baboa bɛ yeamaa bɛayɛ apelehyɛne mgbole kpalɛ mɔɔ bɛnvɛ a.

Nea kɛzi sane kola kyibehyiba ɔ sa bɛtɛbɛtɛ ne la

Bɛyɛ wulobɔto ɛhye bie, na bɛlɛnea kɛzi ɔbayɛ gyima la. Wulobɔto ne asa ko le milimita 135 (5 in.) na ɔkola ɔsɔ nwonane ne ekyi biala anzɛɛ ɔmaa ye zo mɔɔ edwɛkɛ ɛmba nwo a, na ɔ sa ko ne noko ayɛ apelehyɛne ne. Dr. Tommaso Ranzani mɔɔ boka ekpunli mɔɔ yɛle milahyinli zɔhane anwo la ka kɛ, “ɛhye le mɔlebɛbo ala, ɔbaboa yɛ yeamaa yɛayɛ milahyinli mɔɔ yɛ ninyɛne dɔɔnwo tɛla ɛhye la.”

Kɛzi ɛdwenle nwo ɛ? Asoo sane asa ne vi ngakyihakyililɛ nu a rale a? Anzɛɛ awie a yɛle a?