No Grabe so Sakit na Inad-arom
ABIGBIGLA si Doreen nen a-diagnose ya walay graben brain tumor nen asawa ton si Wesley, ya 54 to ni labat. * Imbaga na saray doktor ya pigaran bulan labat lay pambilay to. “Agko panisiaan so imbaga da,” so kuan nen Doreen. “Pigaran simba ak ya ameneng. Pakaliknak et ag-iya nagagawad sikami. Agak makapanisia.”
Ontan so maslak ya reaksion tayo no walay graben sakit na inad-aro tayo. Anggan siopa et posiblin nadapoan na graben sakit. Maong labat ta wala ray mabulos ya mangasikasod sikara. Balet talagan mairap so mangasikaso na mansasakit. Anto ray nagawaan pian natulongan tan naasikaso so kapamilyan mansasakit? Panon ya nasarag na saray mangaasikaso so nanduruman emosyon ya nalikna da legan ya onggragrabe sakit to? Anto ray posiblin nagawa diad sampot iran simba na bilay to? Amtaen tayo nin unona no akin ya talagan mairap so mangasikaso natan na mansasakit.
SAY SITUASYON NATAN
Anguman so situasyon tayo natan lapud moderno lay panagtambal. Nensaman et mas antikey so bilay na too anggan diad saray mayaman a bansa. Maganon ompatey iray totoo no naalisan iray sakit odino naaksidente ira. Dagdaiset ni ospital kanian dia lad abung aasikasoen iray mansasakit tan ditan met la ra ompapatey.
Balet natan, lapud moderno lay panagtambal, sarag na saray doktor ya parukeyen so bilay na mansasakit. No nensaman et ompatey a tampol so pasyente lapud grabe iran sakit, natan et ompan nasuldongan ni pigaran taon so bilay to. Balet, anggano ondukey so bilay na pasyente, nayarin agmet lanlamang onabig ed sakit to. Maslak et makapkapuy la kanian agto la naasikasoy sarili to. Mas mairap tan makapakesaw ya asikasoen so ontan iran pasyente.
Sakey ni, dia lad ospital ompapatey iray totoo, aliwa lan diad abung. Kanian dakel la natan so agpamilyar ed no antoy nagagawa antis ya ompatey so
pasyente, tan matalag lay aktual ya makakanengneng na toon asingger lan ompatey. Lapud satan, ompan ag-amta na saray kapamilya so gawaen da pian naasikason maong so mansasakit. Antoy makatulong?MASAKBAY LAN MANPLANO
Singa agawad si Doreen, dakel ya totoo so aburidon maong no a-diagnose so kapamilya da ya grabe la manayay sakit to. Anggano mapagpaga, natatakot, tan maer-ermen ka, antoy makatulong pian makapanparaan kad saray posiblin nagawa? Oniay impikasi na makadios ya too: “Ibangat mo kami pa no panon min bilangen iray agew mi pian nawalaan kami na marunong a puso.” (Salmo 90:12) On, tuloytuloy mon ipikasi ed si Jehova a Dios ya tulongan to kan ‘bilangen iray agew mo’ pian nausar mod sankaabigan ya paraan iray nakekeran agew ya nakaibam so mansasakit ya inad-arom.
Pian nagawaan itan, kaukolan so manplano. No nakatongtong ni so kapamilyam ya mansasakit, mas maabig no tepetan yo no siopay labay ton mandesisyon parad sikato no agto la kaya. No walay malinew ya apantongtongan no kasin labay toy manpa-oxygen, manpa-confine ed ospital, odino walay labay ton paraan na panagpatambal, naiwasan iray agpantatalosan tan pakakonsiensia na saray kapamilyan napilitan ya mandesisyon parad pasyenten makapkapuy la. Mas makapampokus so pamilya ed pangasikasod mansasakit no prangka tan masakbay lan pantongtongan iratan. “Agnasumpal iray plano no anggapoy pantotongtong,” so kuan na Biblia.—Proverbio 15:22.
NO PANON SO PANGASIKASO
Say manunan responsabilidad na mangaasikaso et pabiskegey liknaan na mansasakit. Kaukolan ya nalikna na toon asingger lan ompatey ya sikatoy inad-aro tan agto bukbukor. Panon mo itan ya nipalikna? Ibasaan odino kansionan mo so pasyente. Manpili ka na saray paborito ton babasaen tan kansion ya makapabiskeg ed sikato. Makatulong met no bembenan moy lima to tan malumanay kan mitongtong ed sikato.
No walay ombisita, ibagam so ngaran to ed pasyente. Oniay kuan na sakey ya report: “Kaslakan ya say pakadngel so sampot ya naandi. Nayarin maksil ni pakadngel na [saray pasyente] anggano singa nanaugip ira, kanian agka mangibabaga na saray bengatlan agmo labay ya narengel da.”
2 Corinto 1:8-11) Talagan baleg so nitulong na pikakasi no nai-stress lan maong tan grabe lay sakit na pasyente.
No posible, manpikasi kan kaiba so pasyente. Ibabaga na Biblia ya aminsan et mapagpaga si apostol Pablo tan saray kakaiba to lapud napepeligroy bilay da. Anton tulong so kinerew nen Pablo ed saray kakaaro to? Imbaga tod sikara: “Natulongan yo kami met no masimoon yo kamin ipikasi.” (MAGMALIW YA REALISTIKO
Makapaermen ya isipen ya magano lan ompatey so inad-arom. Agla itan pankelawan ta natural ed sikatayon labay tayoy manbilay. Ag-itayo pinalsa na Dios ya natanggap so ipatey na inad-aro. (Roma 5:12) Kampega lan tinawag na Salitay Dios so patey ya “kabusol.” (1 Corinto 15:26) Kanian normal met labat ya diad gapo et agmo labay ya isipen so ipatey na inad-arom.
Pero no isipen la na pamilya iray posiblin nagawa, mas onlemew so liknaan da tan mas makapanggawa ray paraan pian ag-ira tanton nabelatan. Saray posiblin nagawa et akalistad kahon ya “ Saray Sampot ya Simba na Bilay.” Siempre, aliwan onia so situasyon na amin ya pasyente, tan ompan aliwan parehoy pakagawa na saratan. Balet aratan so kaslakan ya nagagawa.
Kayari ipatey na pasyente, makatulong no kontaken yo ray kakaaro yon angibaga ya ontulong ira. Ompan kaukolan ya napaseguroan iray nan-asikaso tan kapamilya ya asumpal lay paniirap na inad-aro da. Ipapaseguro na maaron Amalsa ya “saray inatey et anggapon balot so amta ra.”—Eclesiastes 9:5.
SAY SANKAMAONGAN YA MANAG-ASIKASO
Importante ya mantiwala kayod Dios—aliwa labat ya legan na pansasakit na kapamilya yo noagta anggad paneermen yo kayari ipatey to. Seguradon tulongan kayo na Dios panamegley na makaligliwan salita tan suporta na arum. “Naaralan kon ag-tanggian so tulong na anggan siopa,” so kuan nen Doreen. “Diad tua, agmi nasabaay karakel na tulong ya naawat mi. Amta mi nen asawak ya atan so paraan nen Jehova pian ibagad sikami ya, ‘Kaiba yo ak, tulongan ta kayo pian nasarag yo ’ya.’ Agko man balot nalingwanan.”
On, si Jehova a Dios so sankamaongan ya Manag-asikaso. Lapud sikato so nanggawad sikatayo, natatalosan toy sakit tan ermen ya nalilikna tayo. Sarasarag tan labalabay ton iter so tulong tan biskeg ya kaukolan tayo. Tan impromisa to ya asingger to lan ekalen so patey tan bilayen to lamet so binilyon ya totoo a walad memorya to. (Juan 5:28, 29; Apocalipsis 21:3, 4) Diad satan a panaon et ibaga tayo may insulat nen apostol Pablo: “Patey, kawalaay pananalom? Patey, kawalaay ansakisakit a ketket mo?”—1 Corinto 15:55.
^ par. 2 Sinalatan iray ngaran.