IMADYIN MO IYA: Mantu-tour ka ed museum ya napnoy dagdaan iran monumento. Dakel ed saratan et atapingan, kinmupas, tan nadederal la. Say arum et nababalang la ray parte da. Balet makapakelaw ta walay sakey ya buo ni tan anggapon balot so deral to; sankanengneng nin siansia so detalyado tan balibalin desinyo to. Tinepet mod tour guide: “Mas balo ’ya nen say arum?” “Andi,” so kuan to, “mas daan ni ingen, tan aya may original.” “Protektado seguro?” so tepet mo. “Andi,” kuan to, “diad tua, nauran-uran la tan adalanan lay sankakasilan iran bagyo. Tan sinali na dakel ya deralen iya.” Ompan mankelaw ka tan itepet mo, ‘Antoy inkagawa to ’ya?’

Nibagan say Biblia et singa satan ya nikaduman monumento. Dagdaan la itan ya libro​—mas daan nen say arum. Siempre wala met iray arum ya daan a libro. Pero singa saramay nadederal lan monumento, maslak ed saray daan ya sulsulat et kinmupas lan maong diad inlabas na panaon. Singa bilang, saray nabasa ditan tungkol ed science et apatunayan ya aliwan tua lapud saray balon impormasyon tan katuaan ya amta tayo la natan. Saray ibabaga ra tungkol ed medisina et ipeligro to laingen so bilay imbes ya makatulong. Tan dakel so dagdaan ya sulsulat a piraso labat lay akera, ta saray parte to et abalang odino aderal la.

Pero duma so Biblia. Inggapo itan ya insulat masulok ya 3,500 taon lay apalabas, pero kompleto ni so Biblia. Tan anggano diad inlabas na nilibon taon et paulit-ulit ya sinalin deralen itan​—pinoolan, insebel, tan ininsulto—​amin ya nabasa ditan et apreserba. Anggano dakel lay balon impormasyon natan, agbalot kinmupas so ibabaga na Biblia. Dakel so nabasa ditan a mangipapanengneng ya makapakelaw so inkamoderno  to komparad arum ya sulsulat ed panaon to.​—Nengnengen so kahon ya “Karaanan La o Mas Moderno?”

Balet nayarin itepet mo, ‘Talaga kasin mausar ed panaon tayo iray ibabangat na Biblia?’ Pian naebatan itan, tepetan moy sarilim: ‘Anto ray sankagrabian ya problema ya nipapaarap ed totoo natan? Dinan so iisipen mon makapataktakot?’ Ompan naisip moy guerra, polusyon, krimen, odino kurapsion. Natan et pantongtongan tayo so pigaran prinsipyo ya ibabangat na Biblia. Legan mon babasaen iya, tepetan moy sarilim, ‘No unoren na totoo irayan prinsipyo, kasin mas maabig so kipapasen na mundo?’

PIKAKAREENAN

“Maliket iray mikakareenan, ta natawag ira ya ananak na Dios.” (Mateo 5:9) “No posible, diad anggaay nayarian yo, mikareenan kayod amin a totoo.”​—Roma 12:18.

PANANGASI, PANAMERDONA

“Maliket iray mapangasi, ta nakasian ira.” (Mateo 5:7) “Itultuloy yon itepel so sakey tan sakey tan mabulos a perdonaen so sakey tan sakey anggano walay rason na sakey ya ireklamo imay sakey. No panon a si Jehova * et mabulos to kayon pinerdona, ontan met so gawaen yo.”​—Colosas 3:13.

PANKAKASAKEY NA AMIN YA LAHI

“Manlapud sakey a too et ginawa [na Dios so] amin a nasyon na totoo pian manayam diad interon dalin.” (Gawa 17:26) “Anggapoy lalabien na Dios, noagta diad balang nasyon et makapaliket ed sikato so toon ontatakot ed sikato tan manggagaway duga.”​—Gawa 10:34, 35.

PANRESPETO ED DALIN

“Inala nen Jehova a Dios so too tan impasen to ed hardin na Eden pian mantanem tan mangasikaso ed satan.” (Genesis 2:15) “Deralen [na Dios] iramay manederal ed dalin.”​​—Apocalipsis 11:18.

PAMBUSOL ED INKAAGUM TAN IMORALIDAD

“Manbantay kayo tan manalwar kayo ed amin a klase na inkaagum, ta anggano dakdakel so kayarian na sakey a too, ag-iratan makapangiter ed sikato na bilay.” (Lucas 12:15) “Komon ta say seksual ya imoralidad tan amin a klase na karutakan odino inkaagum et ag-anggan nabitla ed limog yo, ta ontan so manepeg ed masanton totoo.”​—Efeso 5:3.

INKAMATUA, INKAKULI

“Labay mi manbilay a matua ed amin a bengatla.” (Hebreo 13:18) “Komon ta say matakew et agla mantakew; imbes, sikatoy mansagpot.”​—Efeso 4:28.

KAIMPORTANTIAN NA ITULONG ED SARAY MANKAUKOLAN

“Ligliwa yo iramay maer-ermen, tulongan yo iramay makapuy, anosan yo so amin.” (1 Tesalonica 5:14) “[Asikaso yo ray] maniirap ya ulila tan balo.”​—Santiago 1:27.

Aglabat inlista na Biblia iratan ya prinsipyo. Imbes, ibabangat to tayon pablien tan unoren iratan diad inagew-agew ya bilay tayo. No mas dakel ya totoo so manguunor ed saratan ya ibabangat na Biblia, agta nabawasan iray problema ed mundo natan? Kanian, talagan mausar tan nipanpanaon iray prinsipyo na Biblia! Pero antoy nitulong ed sikan mismo na saray ibabangat na Biblia?

Aminsan et imbaga na sankarunongan ya too: “Say karunongan et napaneknekan a matunong ed panamegley na saray resulta na satan.” (Mateo 11:19, paimanod leksab) Kompormi kad satan? Napatunayan mo no kasin tua so karunongan diad saray resulta no iyaplikam itan. Kanian nayarin irason mo: ‘No talagan mausar so Biblia, dapat maong so epekto tod bilay ko. Panon to ak ya natulongan ed dadalanen kon problema?’ Nengnengen tayoy sakey ya alimbawa.

Say bilay nen Delphine * et busy, kompleto, tan maliket. Pero biglan nantutumbokan so trahedyan dinalan to. Inatey so tinedyer ya anak ton bii. Nansian ira na asawa to. Insan aproblema ed pinansyal. Nanonotan to ni: “Agko la kabat so sarilik​—anggapo lay anak ko, anggapo lay asawak, anggapo lay abung ko. Pakaliknak et anggapoy kanak​—agko la amta no siopa ak, anggapoy biskeg ko, anggapo lay kabaliksan na bilay ko.”

Anengneng nen Delphine ya tua irayan salita: “Say karukey na bilay mi et 70 taon, odino 80 taon no say sakey et makmaksil. Balet napno iratan na gonigon tan ermen; maganggano iratan ya onlabas, insan naandi kami la.”​—Salmo 90:10.

Akatulong ed si Delphine so Biblia diad satan ya  mair-irap ya panaon. Baleg so agawaan na satan ed bilay to. Singa nabasad ontumbok ya taloran artikulo, dakel met so atulongan nen inunor da ray bilin na Biblia pian nasarag da ray problema ed bilay. Apatunayan da ya say Biblia et singa samay monumenton abitlad gapo. Duma itan ed saray dakel ya libron dinmaan tan kinmupas la. Kasin say rason et duma so inkagawa na Biblia? Tua kasi ya nabasa ditan so kanonotan na Dios, aliwan kanonotan na too?​—1 Tesalonica 2:13.

Nayarin iisipen mo met ya antiktikey so bilay tan napnoy problema. No singa agmo la nasarag iray problema, iner so pangalaan moy ligliwa, suporta, tan napantiwalaan ya bilin?

Nengnengen tayoy taloran importantin paraan ya nanengneng mon mausar so Biblia ed bilay mo. Bangatan to ka no panon mon

1. naiwasan iray problema anggad posible.

2. nasolusyonan iray problema no onlesa iratan.

3. nasarag iray situasyon ya agmo la sarag ya umanen.

Ipaliwawa irayan taloran paraan ed ontumbok iran artikulo.