“Saray Kanonotan Mo Niletneg Ira”

DIAD sakey a kantan tinugyop nen salmistan David, onia so impikasi to: “Palsaen mo dia ed loob ko so sakey a malinis a puso, O Dios; tan mamasimbalo ka na matunong ya espiritu dia ed loob ko. Ipawil mo ed siak so gayaga na panangilaban mo; tan ampayaen mo ak na mabulos ya espiritu.” (Salmo 51:10, 12) Saratan a bersikulo so pikakasi na magbabawin David kayari impankasalanan da nen Bat-seba, a kinerew to ed si Jehova a Dios a nalinisan so puso to tan nawalaan na espiritu, odino disposisyon a manggawa na duga.

Kasin si Jehova so talagan mamawala ed sikatayo na balon puso laktip met lay balo tan mabulos ya espiritu? Odino sikatayon mismo so nepeg a manggunaet a mamawala na malinis a puso tan mangalwar ed satan? “Si Jehova salien [“usisaen,” NW] to so saray kapusoan,” balet ta anggad iner so pibali to ed walad puso tayo? (Uliran 17:3; Jeremias 17:10) Anggad anton laknab so pangiimpluensya to ed bilay tayo, ed saray motibo tayo, tan ed saray kiwas tayo?

Ipapanengneng ed sikatayo na aminwalon impangusar ed ngaran na Dios diad unonan siameran bersikulo na kapitulo 16 na Uliran no panon tayon paimpluensyaan ed Dios so bilay tayo ta pian ‘saray kanonotan tayo et niletneg.’ (Uliran 16:3) Insan say bersikulo 10 anggad 15 so nisentro ed responsibilidad na sakey ya ari odino manuley.

Siopay Panlapuan na “Saray Kanonotan na Puso”?

“Saray kanonotan na puso betang na too,” so inkuan na Uliran 16:1a. Malinew sirin a sikatayon mismo so panlalapuan na satan. Agmamilagron iparaan nen Jehova so puso tayo nisay ikdan to itayo na mabulos ya espiritu. Kaukolan tayon pansagpotan a gamoran so suston pikakabat ed Salita to, say Biblia, dalepdepen so nanaaralan tayo, tan itunos iray kanonotan tayo ed saray kanonotan to.​—Uliran 2:10, 11.

Balet, diad samay inkerew nen David na “malinis a puso” tan ‘balon espiritu,’ binidbir ton sikatoy walaan na makasalanan a tendensia tan kaukolan toy tulong na Dios pian nalinisan so puso to. Lapud ag-itayo ayadyari, ompan sikatayo so natukson manggawa na “saray gawa na laman.” (Galacia 5:19-21) Ta pian ‘napatey tayo so kabiangan tayo a wadia ed tapew na dalin a singa say panaglawan, inkarutak, kaalakan, mauges a getma, tan agum,’ nakaukolan tayo so tulong nen Jehova. (Colosas 3:5) Agaylan importante ya ipikasi tayo so tulong to ta pian ag-itayo natukso tan pian naekal ed puso tayo iray makasalanan a tendensia!

Natulongan tayo kasi so arum ed “saray kanonotan” na puso ra? Onia so ibabaga na Biblia: “Wala so mansalita a botaktak a singa saray kisaksak na kampilan; balet say dila na makabat sikato so kasil.” (Uliran 12:18) Kapigan a mamakasil ed arum so dila tayo? Sano ‘say ebat na dila sikato so manlapu [lambengat] ed si Jehova,’ salanti, sano sasalitaen tayo ed dugan paraan iray katuaan na Biblia.​—Uliran 16:1b.

“Say puso manamalingo alabas nen saray amin a bengatla, et sikato so mapalalo a mauges,” so inkuan na Biblia. (Jeremias 17:9) Walay tendensia na piguratibon puso tayo ya ikatunongan tan palikdoen so inkasikatayo. Oniay impasakbay nen Arin Solomon na Israel nensaman nipaakar ed sayan kapeligroan: “Amin iray dalan na too sikara so malinis ed saray dili a mata to;  balet si Jehova simbangen to so saray espiritu.”​—Uliran 16:2.

Nayarin lapud panangaro ed dili et ikatunongan tayo laray lingo tayo, iyamot iray makapuy ya ugali tayo, tan manbulagbulagan itayo ed dilin kaugsan tayo. Balet, agtayon balot napalikdo si Jehova. Sikato so manuusisa ed espiritu, salanti, say mabiskeg a disposisyon na sakey a too a nisisiglaot ed puso to. Diad inkalapagan, say pakawalaan na ontan ya espiritu et akadepende ed gagawaen na piguratibon puso, a laktipen na satan iray iisipen, liknaan, tan motibo tayo. Satan ya espiritu so sisimbangen na ‘manag-usisay puso,’ tan say desisyon to so andiay papaboran odino panaglabi. Sikatayoy makabat no alwaran tayoy espiritu tayo.

“Imatalek Mo so Saray Kimey Mo ed Jehova”

Lalanoren na panagplano so panagnonot, a sakey a kimey na puso tayo. Kaslakan lan saray nagagawa et base’d saray plano. Kasin ontalona tayo ed saray pansasagpotan tayo? Onia so imbaga nen Solomon: “Imatalek mo so saray kimey mo ed Jehova, et saray kanonotan mo niletneg ira.” (Uliran 16:3) Kabaliksan na satan a si Jehova so panpiyaan, papegan, tan pampasakopan tayo, a singano ipapasakbat tayo ed sikato so ambelat a sasakbaten tayo. Onia so inkanta na salmista: “Ipiam ed Jehova so dalan mo; manmatalek ka met ed sikato: et sikato igawa to.”​—Salmo 37:5.

Balet, pian malet so kiletneg na saray plano tayo, kaukolan a saratan so mitunosan ed Salita na Dios tan manlalapud dugan motibo. Niarum ni, nepeg itayon patulongan tan pasuportaan ed si Jehova tan gawaen tayo met so anggaay nayarian tayo a tumboken so simbawa na Biblia. Nagkalautlan importante ya ‘ipaawit tayo ed si Jehova so awit tayo’ sano nipapaarap tayo ed saray subok tan kairapan, lapud ‘bembenan to itayo.’ On, “agton balot paulyan so matunong a natentenyeg.”​—Salmo 55:22.

“Si Jehova Ginawa To so Amin a Bengatla Nipaakar ed Dili a Kasumpalan To”

Anto ni so resulta no imatalek tayoray kimey tayo ed si Jehova? “Si Jehova ginawa to so amin a bengatla nipaakar ed dili a kasumpalan to,” so inkuan na makabat ya ari. (Uliran 16:4a) Say Manamalsa na uniberso et Dios na gagala. No ipiya tayoray kimey tayo ed sikato, say bilay tayo so nawalaan na dakel a makanakana tan makabkabaliksan ya aktibidad, ya agmagmaliw a maapa odino andiay kabaliksan. Diad tua et say gagala nen Jehova para ed dalin tan ed totoo so mansiansia lawas. (Efeso 3:11) Tinibukel tan pinalsa to so dalin ‘pian panayaman.’ (Isaias 45:18) Niarum ni, seguradon nagawa so orihinal a gagala to parad katooan diad dalin. (Genesis 1:28) Say bilay a nidedika ed tuan Dios so magnayon tan walaan lawas na gagala.

Ginawa nen Jehova so “anggan saray marelmeng nipaakar ed agew na mauges.” (Uliran 16:4b) Ingen, agto pinalsa iray marelmeng, lapud “ayadyari so gawa to.” (Deuteronomio 32:4) Balet, inabuloyan to iran manbilay tan mansiansia anggad samay inggeter ton panaon a pangidapo toy ambelat a panangukom to. Bilang alimbawa, onia so imbaga nen Jehova ed si  Faraon na Ehipto: “Sikato ya so amaawetan ko ed sika, pian ipanengneng ko ed sika so pakapanyarik, tan pian say ngaran ko nibawag ed amin a mundo.” (Exodo 9:16) Say Samploran Bakbak tan say impakalener nen Faraon tan say armada to diad Ambalangan Dayat et peteg ya agnalingwanan iran paneknek ya agnaparaan so pakapanyari na Dios.

Sarag met nen Jehova ya imaneobra iray kipapasen diad paraan ya agnalilikas na saray marelmeng a nasusumpal da la manayay gagala to. Onia so imbaga na salmista: “Say sanok na too dayewen to ka: say pambayag ni ed sanok patundaen mo [Jehova].” (Salmo 76:10) Nayarin abuloyan nen Jehova iray kabusol to ya ipatnag day sanok da ed saray lingkor to​—balet kaukolan ya unong labat itan ed disiplinan makanepegan parad totoo to a pakaibangatan da. No nalabas da met la, say Dios lan mismo so nasakitan tan agto la abuloyan itan.

No susuportaan nen Jehova iray mapaabeban lingkor to, komusta balet iramay mapangta tan mapaatagey? “Balang sakey a mapangta ed puso sikato so makapadimla ed Jehova,” so inkuan na ari ed Israel. “Say lima ompeket ed lima, sikato so aliwa ya agnadusa.” (Uliran 16:5) Anggaman nayarin mannononong iramay “mapangta ed puso,” sikara so nadusan nadusa. Kanian, maabig no bayuboan tayo so inkamapaabeba, anggan panon lay kinarakel na amta tayo odino inkarunong tayo odino inka-espisyal na saray pribilehyon bembembenan tayo.

“Lapu ed Takot ed Jehova”

Mililingo itayo lapud nianak tayon makasalanan. (Roma 3:23; 5:12) Panon tayon napaliisan so pakapanggawa na saray plano a manresulta ed mauges a kurang? Onia so ibabaga na Uliran 16:6: “Lapu ed panangasi tan tua say inkauges sikato so napaandi; et lapu ed takot ed Jehova saray totoo onarawi ra ed mauges.” Tua, say maaron-kaabigan tan inkamatua nen Jehova so manakbong ed kasalanan tayo, balet say takot ed sikato so mangipaliis ed sikatayo a mankasalanan. Kanian importantin tuloy a nilikud ed panangaro tayo ed Dios tan apresasyon ed maaron-kaabigan to et bayuboan tayo met so takot a sikatoy napaermen!

Niwala ed puso tayo so takot ed Dios no bayuboan tayo so panangigalang tan respeto ed makapakelkelaw a pakapanyari to. Isipen pa labat so pakapanyari to a napatnagan ed saray pinalsa to! Lapud apanonotan si Job nipaakar ed satan, nipetek toy kaisipan to. (Job 42:1-6) Agta nipetek tayo met so kaisipan tayo no basaen tan morekdeken tayo iray salaysay ed Biblia nipaakar ed impideneng nen Jehova ed saray totoo to? Onia so inkanta na salmista: “Gali dia, tan nengnengen yo so saray kimey na Dios; sikato makapakebbiew ed gawagawa to a nipaakar ed saray anak na totoo.” (Salmo 66:5) Nepeg ya agleleglemewen so maaron-kaabigan nen Jehova. Sanen saray Israelita et ‘sinmumpa tan pinaermen da so masanto ya espiritu nen Jehova, sikato so nagmaliw a kabusol da, tan sikato lanlamang so akibakal ed sikara.’ (Isaias 63:10) Diad biek a dapag, “sano saray dalan na too kaliktan nen Jehova, pipaknaen to ed sikato so anggan saray kabusol to.” (Uliran 16:7) Talagan proteksion so itakot ed si Jehova!

“Magmaong so melag, a tekep na inkatunong, nen saray baleg ya abang a tekep na inkapikewet,” so inkuan na makabat ya ari. (Uliran 16:8) Diad Uliran 15:16 et oniay nabasa: “Magmaong so melag, a tekep na takot ed Jehova, nen say baleg a kayamanan tan gonigon so katekep to.” Talagan importante so panangigalang ed Dios pian makapansiansia itayo ed maptek a kurang.

“Say Puso na Too Nonoten To so Dalan To”

Apalsa so too a walaan na kawayangan a mandesidi parad inkasikato, a sarag ton ibiig so duga manlapud aliwa. (Deuteronomio 30:19, 20) Sarag na piguratibon puso tayo a simbangen so nanduruman pampilian insan manpili labat na sakey odino pigara ed saratan. Pian ipabitar a say panagdesisyon et responsibilidad tayo, onia so imbaga nen Solomon: “Say puso na too nonoten to so dalan to.” Kayari na saya, “si Jehova itonton to so saray kurang [na too].” (Uliran 16:9) Lapud nigiya nen Jehova iray kurang tayo, onkikiwas  itayon makabat no patulongan itayo ed sikato ed ‘pangiletneg na saray kanonotan tayo.’

Unong a naimano tayo la, say puso et manamalingo tan walaan na pikewet a panagkatunongan. Alimbawa, no nankasalanan so sakey a too, salien na puso to ya ikatunongan so inkasikato. Imbes a tundaan la na sakey so makasalanan a kurang to, nayarin irason to a say Dios et maaro, maabig, mapangasi, tan manamerdona. Say ontan a too so mangibabaga ed puso to: “Say Dios alingwanan to, isanib to so lupa to, agto nanengneng a balot.” (Salmo 10:11) Balet, agmanepeg tan mapeligro so pangabuso ed panangasi na Dios.

“Say Maong a Simbangan tan Kakatian Kien Ira nen Jehova”

Say sinmublay a tema nen Solomon et nipaakar la ed kiwakiwas na ari, aliwa lan say puso tan kiwakiwas na too, diad impangibaga ton: “Say maridios a geter wala ed saray bibil na ari; say sangi to ag-onlukso ed pangukom.” (Uliran 16:10) Peteg ya onaplika itan ed say nitrono lan Ari a si Jesu-Kristo. Say panguley to ed dalin et unong ed linawa na Dios.

Pian nipabidbir so lapuan na inkahustisya tan inkatunong, onia so kuan na makabat ya ari: “Say maong a simbangan tan kakatian [“sukatan,” MB] kien ira nen Jehova; amin iray simbang na supot sikara so kimey to.” (Uliran 16:11) Saray maong a simbangan tan sukatan so intarya la nen Jehova. Saratan a pananukatan so agkaukolan a determinaen na ari unong ed panlabayan to. Alimbawa, sanen wadiad dalin si Jesus, onia so imbaga to: “Anggapo so nagawaan ko ed inkasiak: unong na narengel ko, mangukom ak, et say panangukom ko matunong; ta agko anapen so linawak a dili, noag say linawa na saman so angibaki dia ed siak.” Nailaloan tayo a gawaen na Anak so naspot ya inkahustisya, a sikatoy angiteran na Ama na “amin a panangukom.”​—Juan 5:22, 30.

Anto ni so nailaloan tayo ed arin mangirerepresenta ed si Jehova? “Makapadimla ed saray arari so panggawa na inkarelmeng,” so inkuan na ari ed Israel, “ta say yurongan niletneg ed panamegley na inkatunong.” (Uliran 16:12) Say Mesianikon Panarian so iwawanwan na matunong iran prinsipyo na Dios. Anggapon balot so pikonektaan na satan ed “trono na kasulitan.”​—Salmo 94:20; Juan 18:36; 1 Juan 5:19.

Gamoran so Pamalangkap na Ari

Panon so nepeg ya ikiwas na saray uuleyan na matalonggaring ya ari? Onia so imbaga nen Solomon: “Saray maptek a bibil sikara so gayaga na saray arari; et aroen da so mansalita na maptek. Say sanok na ari sikato so singa saray pabaki na patey; balet say makabat a too sikato so pareenen to.” (Uliran 16:13, 14) Saray managdayew ed si Jehova natan so mangipapapuso ed saratan a salita tan okupado ira ed kimey a panangipulong na Panarian tan panaggaway-babangatan. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Amta ra a say pangusar da ed saray bibil da ed onian paraan so mamaliket ed Mesianikon Ari, si Jesu-Kristo. Peteg a makabat a kiwas so agpamaermen ed makapanyarin too ya ari tan gamoran so pabor to. Balet, agaylan mas makabat so pangamor ed panangabobon na Mesianikon Ari!

“Dia ed liwawa na lupa na ari wala so bilay,” so intuloy nen Solomon, “et say pamalangkap to sikato so singa lurem na kaunoran ya uran.” (Uliran 16:15) Say “liwawa na lupa na ari” so mangipatnag na panangabobon to, a singa met say ‘liwawa na lupa nen Jehova’ et mankabaliksan na panangabobon to. (Salmo 44:3; 89:15) No panon a say makapal a lurem et mangipaseguron onuran, a mamabuna itan ed tantanaman, ontan met a say panamalangkap na ari so paneknek ya onsabi iray maabig a bengatla. Say bilay diad uley na Mesianikon Ari et magmaliw a makapalikliket tan maal-aligwas, a singa met ed kipapasen na uley nen Arin Solomon nensaman diad limitadon paraan.​—Salmo 72:1-17.

Legan tayon aalagaren sirin so Panarian na Dios a mangontrol ed amin a pamaakaran diad dalin, komon ta patulongan tayo ed sikato a linisan so puso tayo. Manmatalek tayo met ed si Jehova tan bayuboan so itakot ed sikato. Diad ontan et mataletalek itayo a ‘niletneg iray kanonotan tayo.’​—Uliran 16:3.

[Litrato ed pahina 18]

Diad anton pantalos a si Jehova et ‘ginawa to so saray marelmeng nipaakar ed agew na mauges’?